Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhaJJ-3 HELizardt SHEHEALTHGEElanA : paNa karI ' jainazAsananA jyotirdharo. pU.AcAryadeva zrImada vijaya pUrNacandrasUrIzvarajI mahArAja
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU. AcArya zrI vijaya yugacandrasUrijI mahArAja prerita zrImatI sUrajabena rIkhavacaMda saMghavI graMthamALA-158 jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 jinazAsananA udyAnane mahekAvatA 16 pArijAto zabdazilpI siddhahastalekhaka pravacana zrutatIrtha preraka pU. AcAryadeva zrImad vijaya pUrNacandrasUrIzvarajI mahArAja prakAzaka paMcaprasthAna puNyasmRti prakAzana 10-3268-A, kAjInuM medAna, gopIpurA, surata-395001
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzana-nimitta sUrimaMtra prabhAvake pU.AcAryadeva zrImad vijaya pUrNacandrasUrIzvarajI mahArAjAnA AcAryapadArohaNanA 25 varSa rajata utsava prasaMga vi.saM. 2047-2072 lekhaka paricaya jainazAsana ziratAja pU. AcAryadeva zrImad vijaya rAmacandrasUrIzvarajI mahArAjAnA paTTaprabhAvake siMhasattvanA svAmI pU. AcAryadeva zrImad vijaya mukticandrasUrIzvarajI mahArAjAnA paTTapradyotaka prazamarasa pAyonidhi pU. AcAryadeva zrImad vijaya jayakuMjarasUrIzvarajI mahArAjAnA paTTadhararatna siddhahastalekhaka pU. AcAryadeva zrImad vijaya pUrNacandrasUrIzvarajI mahArAja nAma : jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 Jain Shasana's Jyotirdharo Part-3 prakAzana : vaizAkha-207ra, me-2016 AvRtti : prathama sAhityasevA : 80-00 pRSTha : 8 + 120 : 2000 prati mukhya saMparkasUtra ramezabhAI saMghavI - surata. (mo.) 9376770777 prAptisthAna (1) jitendra kvelarsa 100, bhaMDArI sTrITa, goLadevala, muMbaI-4 (mo.) 9819643462 (3) gUrjara prakAzana ratanapoLa nAkA sAme, gAMdhImArga, a'vAda-1 phonaH 079-22144663 (4) pravacana zrutatIrtha viramagAma hAIve, zaMkhezvara. (mo.) 8469377929
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ para karatI mAM nI lA i nI mAM mAhitI no che tenI kI jo na sAhi nI ra na karI A mAnya nAtha nA vAta karI to jai rahI tArkinI oLakha mAtra nIvenA pAtranI baLaba sAhitya vIlanA yAtrikanI oLakha sAhitya tIrthanA pAkanI oLakha sAhi tI enA vAtrakanI pAchuM sAhitya nI phanI mAM guma sAhitya nIrthanA kAkanI Ajuba saphaldha nInA yAnI noe vAkaya vIdha nA thA kenI oLakha sAhitya nI dhunA pAkanI Ama sAva nI pAkanI nava sAhitya tIrtha nI yAnakanI mALakha sAIi tInA yAtrakanI oLakha sAhitya tIrthanA yAtrikanI oLakha sAhitya nI venA thAkanI oLane sAhitya tI mAtrAnI oLakha sAddhinya tIrthanA yAtrikanI oLakha samA nI yAtrikanI oLakha sAhitya tIrthanA yAtrikanI oLakha sAhitya nIinA vATikAmAvi, ne nI pAkinI oLakha sAhitya tIrthanA yAtrikanI oLakha CATAhe nya tIrthanA yAtrikanI A bImAnya tIrthanA yAtrakanI oLakha sAhitya kSa. makanI kaLA janma lIge nA pAtro kenI tenI khAsa kApatyanItha nA , cA nAkanI oLakha samAyatI yAtrikonI o e sAhitya tIrthanA thAnakanI oLakha sAhiti modakArAnI sAjane ta ttrakanI oLanuM sAhitya tI pAkanI khoLIe sAhitya tIrtha nA yAtrikanI oLakha sAhitya tIrthanA yAnikanI oLakha sA trikanI oLakha sAhitya tIthanA yAtrikanI obda sAhitya nI nI jo vAta nahi nA yA nItino mALo maTI nInA zArirI goLo | yAkomanI oLakha saDhiyA nIce nA mAlinI othA gAjhiyA nI moLa, sAhitya tIrthanI cAtakanI oLakha sAhe, tInA yAtrikonI mAM ane tenA pAkanI oLakha sAhitya tIrthanI yAtrikonI 0i) nI oLakha sAhitya nIcenI bAInekanI sAdhu nA vAtrakanI oLakha Ama tIrthanA pAkanI tIza nA yAtrakanI oLakha sAhitya nI sAM yAlikanI | tIrthanA yAtrinI oLakha sAhitya tIrthanA yAtrikonI ya tIrthanA yAtrikanI oLakha sAhitI tItha nA pAkanI rinya tIbenA pAnelI mAM zA mATe ya nI A vAtanI hica tIrthanI yAtrA haMmezA potAne tuMbaDe ja taratA rahyA che. vijaya pUrNacandrasUrIzvarajI mahArAja teozrInA caraNa kamalamAM nata mastake namana... bhAvasabhara vaMdana... kavinA A zabdo mujaba siddhahastasAhitya sarjaka pUjya AcAryadeva zrImad 'ko'kanA te veNane vINI-vINIne vIrA UchI udhArA na karIe" AvI aDhaLaka kRtiothI teoe 24 tIrthakara, vimala maMtrIzvara, pATalIputra naLa damayaMtI, mahAsatI mRgAvatI, mahArAjA khAravela, sAmAnya janamAnasamAM saMskAranuM siMcana ne vairAgyanuM vAvetara karyuM che. sukRta sAgara, paLapaLanA palaTA, mRgajaLanI mAyA, emanI kalama alaga tarI Ave che. adhamapAtra rUpe darzAvanArA lekhakothI devanA dIkarA jevA batAvanArA ke ekAda-be nabaLI bAju dharAvanArA rAjA mahArAjAone ekAda-be ujaLI bAju dharAvanArA cora lUMTArAone itihAsane emaNe prAmANikatAthI rajU karyo che, teozrI darekane maLI cUkyA che, joI cUkyA che, sparzI cUkyA che, daMDanAyaka vimala hoya ke mahAmaMtrI vastupAla mahArAjA kumArapALa hoya ke mahArANA pratApa, AcArya haribhadrasUrijI hoya ke upAdhyAya yazovijayajI, bhaktone pravezavuM hoya to bhale, koIne joIne pANI pANI thayA nathI. A paMktimAM mAnanArA A sAhitya puruSa nahitara ApaNe ApaNI rIte rahevuM. 'nadInI jema nirAMte vahevuM'. sAhityano zuddha zvAsa phephasAmAM bharavo hoya to bhale, emaNe pasaMda karelA khUNe, sAhitya sarjananI kSaNe kAraNa ? emanA hAthamAM jAdu che. emane bhaktonI jarUra nathI, bhaktone emanI jarUra che. zruta jemano zvAsa che, bahuzrutone jemanA upara vizvAsa che.
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ '// sAhitya prakAzana samaja ane samAjanA ghaDataranuM preraka paribaLa che. & AjanA karALa kalikALamAM co tarapha vera-vAsanA-viplava AdinI vikRtie mAjhA mUkI che. jIvana jIvavAnI dizA ane dazAthI mAnava zuM samUha vikhUTo paDato jaI rahyo che, tyAre saMskAra-saMskRti-sadAcAra-dharmaI tIrtharakSA-ahiMsA kAje prANa pUre tevA sAhitya prakAzananI AvazyakatA ati vadhatI jAya che. | dharmane jIvananI mukhya dharI para sthira karyA pachI mAnava mAtranI che pragati sunizcita che. vAstavika AdhAra tarIke jo koI hoya, to te dharma ne che mAtra dharma che. AvA dharmane prANAMte paNa jALavavAnI neka ane Teka pedA 4 thAya, tevA zubha-AzayathI pUjyazrInI kAmaNagArI ane kasAyelI kalame kaMDArAyela sAhitya siMdhumAMthI nAnakaDA biMduo rUpe A pustako prakAzita che. karatA amArA aMtarano AnaMda niravadhi bane che. sAhitya sarjaka pUjyazrIno ApaNA sahu upara amApa upakAra che. AvuM suduM-saraLa-sAttvika-romAMcaka-rasALa-bodhaprada sAhityalekhana karIne pUjyazrIe vizALa vAcaka vargane RNI banAvyo che. sUrimaMtra prabhAvaka pU.AcAryadeva zrImad vijaya pUrNacandrasUrIzvarajI che mahArAjAnA AcAryapadArohaNanA 25 varSanA zubha-AlaMbanane prApta karIne pUjyazrI likhita 25 pustakonuM eka sAthe prakAzana karavAno je je che puNyalAbha amane prApta thayo che, tethI amo dhanyatA anubhavIe chIe. zaMkhezvara tIrthanA pravezadvAra samA pravacana zrutatIrthanAM prAMgaNe che caturmukha jinAlayanI prathama sAlagIrI utsava daramyAna sUripada rajata varSa 8 dina vaizAkha suda-6nI pAvana ghaDIe pragaTa thatA A sAhitya saMpuTanA je prakAzana kAryamAM pUjyazrInA ziSya parivArarUpa zramaNa-zramaNI bhagavaMtonA suMdara sahayoga pUrvaka amArA saMsthAnA mArgadarzaka hRdayasparzI pravacanakAra pU.AcAryadeva zrImad vijaya yugacandrasUrijI mahArAjAnA sadupadezathI je gurubhakto-zrutabhakto udAradile lAbhAnvita banyA che, tenI A take che hArdika anumodanA karIe chIe. seMkaDo hAthomAM zobhAvatA A sAhityane hajAro hAthomAM ramatuM che karavA Apa sahu vAcakonA sahakAranI sadAya apekSA sAthe...... mmmmmmmmmm mmmhemmjaimrememmemmmmmmmemmmemememmemememememememreemyee | li. paMcaprasthAna puNyasmRti prakAzana vatI rameza rIkhavacaMda saMghavI - suratA
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ . Of GNa 20 ha) azva C sUripada rajatavarSa utsava prasaMge prakAzita 25 pustaka prakAzananA bhArthI parivA ta parivAroha mukhya dAtA, * zrImAna azokabhAi gajerA - lakSmI DAyamaMDa, muMbaI * mAtuzrI haMsAbenanA AtmazreyArthe baMsIlAla zAMtilAla dalAla - muMbaI zrImatI cetanAbena rohitabhAi jogANI - muMbaI * zrImatI sonalabena ketanabhAi jhaverI- muMbaI * zrImatI pArUlabena bharatabhAI kApaDIyA - amadAvAda * zrImatI sejalabenanA upadhAna nimitte candrAbena navInacandra zAha-muMbai zrImatI parIdAbena hItezabhAi sarakAra - muMbaI zrImatI sarojabena bhadrikalAla zropha - amadAvAda * zrImatI gItAbena svarUpacaMda mahetA - muMbai zrImatI dharmiSThAbena sudhIrabhAi zAha - amadAvAda zrImatI haMsAbena jayaMtIbhAi zAha - muMbaI * zrImAna naTavaralAla mULacaMda zAha - mAsararoDavALA, muMbai zrImatI mamatAbena lalitabhAi bI. paTavA - visanagara * zrImatI mAyAbena ketanabhAi vasaMtalAla kapAsI - amadAvAda * zrImAna umedamalajI bAbulAlajI jaina - takhatagaDha (rAjasthAna) * tIrtharatna kevalacaMdajI chogAlAlajI saMkalezA (rAmA) - kalyANa * zrImAna bhAgacaMdajI gaNezamalajI zrIzrImAla - kalyANa * pravINakumAra pukharAjajI pholAmuthAnA AtmazreyArthe (AhIra) - kalyANa * zrImatI pArUlabena rAjezabhAi chaganalAla zAha - vApI nagInabhAi pauSadhazALAnA ArAdhaka bhAio - pATaNa - zrImatI paMkubAi khemacaMdajI cauhANa parivAra - dAMtarAi
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ hajI harI mAtuzrI maMganIbAi bAbulAlajI pratApajI satAvata (harajI) - bhivaMDI * DaoN. bhAnubena jayaMtIlAla zAha - satrA - muMbai . * manubhAI trikamalAlanA AtmazreyArthe ha. zaileSabhAI zAha - amadAvAda * sva. revIbAi mAMgIlAlajI javAnalamajI paramAra ha. ghIsulAla, kuMdanamala, DaoN. zreNika, saMprati, DaoN.vimala - valavaNa-pUnA * zrImatI razmibenanA aDhArIyA upadhAnanA upalakSyamAM ha.mahendrabhAi jamanAdAsa dozI, sAgara, sau. priyaMkA tathA aMbara-kolakAttA * mAtuzrI jayAbena becaradAsa mahetA parivAra - jesara - mahuvA ha. rAjubhAi DoMbivalI zrImAna cunIlAlajI ghamaMDIrAmajI caMdana - sAMcora caMdana sTIla limiTeDa-muMbai * bhAi kIrtikumAra, mAtuzrI zAMtAbena, pitAzrI mohanalAla jhaveracaMda jhaverI - kheralAvavALA (tArAbAga-muMbai)nA sukRtanI anumodanArthe ha. maMjulAbena mahendrabhAI gAMdhI - muMbaI a.sau. indrAbena rAkezakumAra chatragotAnA lagnajIvananA 25 varSanA upalakSyamAM - Ahora - kalyANa kIracaMdabhAi je. zeTha tathA manojabhAI ke. zeThanA AtmazreyArthe ha. nIlAbena, kalpaka - sau.urvi, ku. dhanvI zeTha parivAra - surendranagara ghoTI nivAsI sva. jayaMtIlAla caMdulAla mahetAnA smaraNArthe ha. ratibhAi, vizAlakumAra, darzana, vardhana * dozI jabIbena pUnamacaMdabhAi parasottamadAsa - jetaDAvALA - amadAvAda ha. vipula - sau. saMgItA, piyuSa-sau. sejala - sva. indumatIbena nAthAlAla caMpAlAla zAhanA AtmazreyArthe anIlAbena bhupendrabhAi. putra : DaoN. aMkuza, Atiza, anupa, putravadhU : DaoN. dIpA, rUpAlI, pannA, pautra : mokSita, Arava, vihAna, pautrI : svarA - kalyANa
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ che * pU.sA.zrI ramyaaiyAzrIjInA sadupadezathI mAlegAMva nivAsI zrImatI kAMtAbena ratilAla zAha baMdhu parivAra DaoN. zaileSabhAi-sunaMdAbena, azokabhAi-sunItAbena, AziSabhAi-nayanAbena, zrIpALa-nehA, RSabha-RtvI putrI : zuklAbena vilAsakumAra zAha ku. mAnyA-vIsA bhAbharatIrthanivAsI mAtuzrI dhuDIbena kAMtilAla jIvatalAla zeTha parivAra ha. rAjendrakumAra - urmilAbena, putra : darzana-vItarAga, putrI : zItala, kIMjala, prapautra H hitAMza, prapautrI H stuti, kriyA. * zrI caMpatalAlajI jasarAjajI dosI - sirohI (rAja.) dha.5. lIlAdevI, putra - mukeza, pravINa, vimala, vipIna. sahayogI. zaMkhezvara pravacana zrutatIrtha (vi.saM. 2072)nA upadhAnatapanA ArAdhako * jAsudabenanA AtmazreyArthe navInabhAI caMdulAla viravADIyA jetaDA - surata zrImatI damayaMtIbena praphulacandra zAha - khoDalA - muMbaI * zrImAna dinezabhAi popaTalAla zAha - dhANadhA - muMbai * zrImatI bhAgavaMtIbena caMpAlAlajI pAlarecA - lakhamAvA - muMbai * zrImatI lalitAbena navInabhAI copaDA - ghoTI * eka gurubhakta parivAra - kalyANa * zrImAna dinezakumAra pravINakumArajI jaina - vAzI - muMbaI * zrImatI devIbena evaMtIlAla kAMtilAla dozI, rAdhanapura - muMbaI * zrImatI badAmIbena devIcaMdajI sisodIyAharaNa, posAliyA - thANA zrImAna pArasamalajI pukharAjajI chAjeDa - mAlagaDha - aMdherI, muMbai * mAtuzrI maNIbena phulacaMda karaNIyA - jAmanagara - muluMDa-muMbaI SiC, ST, - jo re je 5
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ che ke, kathAkrama ma 1 bhUlanuM prAyazcittaH pAMjarApoLano pAyo 2 apekSAthI adhika dAna jIvadayAnI jAgatI jyota , jIvadayA kAje zahIdI adezya akSaro vAMcavAnI kaLA AnuM nAma paryuSaNa UjavI jANyA khasI jaIne khoraDAe saMghane satkAryo ! 8 bhAgya ADenuM pAMdaDuM dhanane nahi pahelI salAma te dharmane! 10 mahAjananI mAnArhatA 11 bhAvanAnuM vistaratuM jatuM vartuLa 12 koI kArya akAraNa na hoI zake 13 virala vizeSatA dharAvatuM ekamAtra maMdira 14 pUrvabhavanA paDade pratibiMbita abhayakumAra 15 sAdharmika bhaktino sadehAvatAra 16 sAdhu eTale khumArIno khajAno 17 ahiMsA/abhayano avatAra 18 AMsunA akSara 113 NAsa
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhUlanuM prAyazcitta : pAMjarApoLane pAyo bhUla enuM ja nAma ke, eka vAra thaI gayA pachI vAraMvAra enuM punarAvartana icchAya nahIM. sAmAnya rIte bhUla mATe AvI apekSA rAkhI zakAya, paraMtu kyAreka nAnakaDI bhUlanI velaDI para masamoTuM puNya phaLa lacI paDeluM joIne, manamAM evo vicAra AvI jAya ke, AvI bhUla vAraMvAra thatI rahe ane enA phaLano AsvAda sau mANatA rahe! Ama to jo ke vAhiyAta lAge, evI A vAta che. paNa sadI pUrvenA rAmapurAmAM banelI eka satyaghaTanA jANIzuM, to Aje paNa nagarazeTha cakubhAI dvArA thayelI bhUla parivartita thatI rahe, to kevuM sAruM, A jAtano vicAra jhabUkI gayA vinA nahIM ja rahe. 100 varSa purANA rAmapurA-bhaMkoDAmAM jainatvanI anerI jAhojalAlI jovA maLatI. 200 jeTalA jaina parivArono vasavATa hovAthI maMdira-upAzraya bhakto ne ArAdhakothI bharyA bharyA rahetA, tyAre jo ke Aje jovA maLatI pAMjarApoLa jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 % ja che -
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ jevI saMsthAno pAyo paNa purAyo na hato, paNa gharagharamAM jIvadayAnI jyota evI rIte jalatI hatI ke, jAtadayA tarIke jIvadayAnuM pAlana cIvaTapUrvaka thatuM joI zakAtuM. moTA moTA AcArya bhagavaMto tyAre cAturmAsano lAbha ApatA. amuka amuka niyata thayelA divasomAM jaino pAkhI pALIne Akho divasa dharmadhyAnamAM vitAvatA. emAMya paryuSaNanA khAsa khAsa divasomAM to acUka pAkhI pALavAmAM AvatI. e divase bajAro sUmasAma bhAsatAM. AvA divasomAM pANInuM pAlana sau koI acUka karatA. tyAre gAmanI nagarazeThAI cakubhAI zeTha zobhAvatA hatA. ' nagarazeTha cakubhAI eTale jANe tAja vinAnA rAjA! pUrA nagaramAM emanI dhAkahAka vAgatI. zeTha zAhukAro ane zAhasodAgaro ja nahIM, bahAravaTiyA jevA khUnakhAra bahAravaTiyA paNa emanI AmanyA ane adaba jALavatA. nagarane lUMTavA AvelA lUMTArA paNa zeThanuM mana jALavavA lUMTa karyA vinA ja cAlyA jatA. eka prasaMga parathI AnI pratIti thaI javA pAmaze. - eka vAra koI nAmacIna bahAravaTiyo lUMTa karavAnA irAdA sAthe rAmapurAnI najIkanA eka gAmamAM rokAyo ane eNe jAsAciThThI pAThavavA dvArA eka divasa pachI rAmapurAne lUMTavAno IrAdo jAhera karyo. A vAtanI jANa thatAM ja nagarazeTha 50 hajAra rokaDA laIne kALI rAte ekalapaMDe ene maLavA cAlI nIkaLyA. emanI dhAraNA evI hatI ke, gAmanA nirdoSa loko lUMTAya nahIM, e mATe 50 hajAranI thelI dharI laIza, to lUMTAro eka taraNuM paNa toDIne lIdhA vinA cAlyo jaze. - rAtanA samaye bahAravaTiyo ADo paDyo hato, rAmapurAne kaI rIte lUMTavuM, enI yojanA ghaDAI rahI hatI, tyAM ja 2 jI jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ nagarazeThane ekalapaMDe AvelA joIne to e Azcaryamagna banIne zeThanI sAme joI ja rahyo. eka viNakamAM AvI bahAdurI joIne ja e oLaghoLa banI gayo, zeThe jarAya DaryA vinA evo prastAva mUkyo ke, rAmapurAne lUMTyA vinA ja tame cAlyA jAva, evI mArI icchA che. A mATe je kaMI mAMgo, e mAMgaNI pUrI karavAnI taiyArI sAthe ja rokaDA rUpiyA laIne huM Avyo chuM. nagarazeTha tarIke nagaranI rakSA karavAnI javAbadArI adA karavA jatAM game teTalA rUpiyA jatA karavAnI mArI taiyArI che, ethI mane vizvAsa che ke, mAro prastAva huM tamArI pAse avazya mAnya rakhAvI zakIza. aMdhakArathI bheMkAra madharAta! ekalapaMDe Agamana! e paNa pAchuM rokaDA rUpiyAnI thelI sAthe ! Azcarya para Azcarya anubhavato bahAravaTiyo nagarazeThanI A jAtanI bahAdurI, nirbhayatA tathA kartavyapAlananI tatparatA para ovArI UThyo. eNe kahyuM ke, AvuM nIDara, nirbhaya ane niSThAvAna vyaktitva mane Aje ja A paLe ja jovA maLyuM che. ApanAM darzanathI mane lAkhonI lakSmI maLI gayA jevo AnaMda thaI rahyo che. mATe Apano prastAva huM binazaratI rIte zirodhArya karuM chuM. ApanI marajI mujaba huM rAmapurAnI dharatI parathI taNakhaluM paNa toDyA vinA ja ravAnA thaI jaIza. zeThanI A vAta svIkArIne bahAravaTiyo 'bina-zaratI'no bola phoka karavA taiyAra na hato. zeThe AbhAra vyakta karyo ke,mAro A prastAva tame mAnya rAkhyo. ethI AbhAra ane AnaMda! have mane vadhu AnaMdita karavA tamAre mArI bIjI eka vAta svIkAravI ja paDaze. nANAMnI kothaLIno A bhAra veMDhArIne mAre pAchA javuM nathI. A bhAra utArIne tame mane AbhArI banAvazo. jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 3
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAcesAca rAmapurAnA AkAze lUMTaphATanAM gherAyelAM vAdaLa bIje divase varasyA vinA ja vikherAI gayAM. "binazaratIno bola sAco TharAvavA e bahAravaTiyo nagarazeThanAM nANAMne zivanirmAlya gaNIne vahelI savAre vidAya thaI gayo. nagarazeThanI AmanyA A rIte coralUMTArA paNa jALavatA hoya, tyAM rAmapurA-mahAjana to emano paDyo bola jhIlavA taiyAra ja hoya, emAM Azcarya zuM ? mahAjane AMkelI maryAdAonuM cAlu divasomAM paNa barAbara pAlana thatuM, tyAM paryuSaNa jevA parvanA divasomAM to maryAdAbhaMga karavAnI konI hiMmata cAle ? paNa kahevAya che ne ke, moTAne hAthe koIvAra moTI bhUla thaI jatI hoya che. eka vAra paryuSaNa daramiyAna nagarazeThanI peDhI dvArA ja pAkhIno bhaMga thayo. eka nokara dvArA thayelA thoDAka vecANanI vAta khAnagI na rahI, ane rAmapurAmAM core ne cauTe A ja vAta carcAI rahI. paryuSaNanA divaso hatA. ethI nagarazeThanI peDhI dvArA ja lopAyelI maryAdAe saune mukharita banAvI dIdhA. cAturmAsa birAjamAna munirAjanA kAne paNa A carcAnA paDaghA paDatAM emaNe vicAryuM ke, Ugato vyAdhi tarata ja zAMta karI devo joIe! rAmapurAmAM A rIte pahelI vAra ja mahAjananI maryAdA lopAI, ane e paNa nagarazeTha dvArA! mATe baporanA vyAkhyAnamAM A vAta rajU karIne nagarazeThane khulAso karavAnI taka ApavApUrvaka emane prAyazcitta ApavuM ja joIe. svapnavAcanano divasa hovAthI baporanA pravacanamAM badhA ja jaino UmaTyA hatA. nagarazeThanI beThaka to saunI mokhare ja hoya. munirAje svapnavAMcananA prAraMbhe samajAvyuM ke, mahAjane AMkelI maryAdAonuM mahattva to ghaNuM ghaNuM che. mATe nAnA ke ja moTA saue maryAdApAlana mATe kaTibaddha ja rahevuM joIe. (c) ja cha jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Aje pAkhIno divasa hovA chatAM evuM sAMbhaLavAmAM AvyuM che ke ke, koInI peDhI thoDI vAra mATe khUlI hatI. mATe huM ema icchuM chuM ke, jenA hAthe A maryAdAbhaMga thayo hoya, e vyakti jAte ja potAnI bhUlane jAheramAM kabUla kare ane saMgha pAse maryAdAbhaMga karavA badala prAyazcittanI mAMgaNI mUke. sabhAmAM sannATo chavAI gayo. maunanA paDadAne cIratA nagarazeTha tarata ja UbhA thaI gayA. natamastake emaNe bhUlanI kabUlAta karatAM kahyuM ke, mArI ja peDhI parathI Aje nokara dvArA thoDuMka vecANa thayuM che, e huM kabUla karI lauM chuM temaja pAkhInA bhaMga badala je prAyazcitta saMgha pharamAve, e to mAre zirodhArya ja karavAnuM hoya. Ama chatAM huM saMghane eTalI vinaMtI karuM chuM, ke, huM jAte ja maryAdAbhaMga badala saMvatsarInA divase prAyazcitta-daMDa jAhera karavA mAMguM chuM. saMgha mArI ATalI mAMgaNI jarUra svIkAre. huM je daMDa jAhera karIne svIkArIza, e ocho jaNAto hoya, to saMgha emAM je paNa, jeTalo paNa vadhAro sUcavaze, ene huM saharSa svIkArI laIza. sakaLa saMgha mArI ATalI vinaMtI svIkAravAnI kRpA kare! pUrA rAmapurAmAM savArathI ja jAgelI carcA ane cakacAra jaladI zame, ema lAgatuM na hatuM, paNa nagarazeThanI namratApUrvakanI ATalI kabUlAta, ane A pachInI vinamra vinaMtI sAMbhaLIne sabhA ekadama diMga banI gaI. temaja e carcA ane cakacAra para evo polAdI paDado paDI gayo ke, jANe koI cakacAra ke carcA jAgI ja na hoya ! zeThanI vinaMtI saMgha dvArA svIkRta thaI jatAM eka tarapha svapna darzana aMgeno kAryakrama anerA ullAsapUrvaka AgaLa vadhavA mAMDyo, bIjI tarapha saunA diladimAgamAM e ja prazna paDaghAvA mAMDyo ke, potAnI bhUla badala nagarazeTha pote kevo pApa-daMDa jAhera karaze ane saMgha ene mAnya rAkhI jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 ma ra jI - che.
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ leze kharo ? saMvatsarInA divase A praznano pratyuttara maLavAno hato. divaso vItatAM kyAM vAra lAge? emAMya parvanA dahADA to phAMkaDA hovA chatAM sAMkaDA jaNAya ane jaladI jaladI vitavA lAge, emAM zuM Azcarya ? saMvatsarIno sUryodaya thatAMnI sAthe ja rAmapurAno saMpUrNa jaina saMgha upAzrayamAM UmaTavA mAMDyo. bArasAstranA zravaNanI sAthe sAthe nagarazeTha pote ja potAnA nyAyAdhIza banIne je pheMsalo jAhera karavAnA hatA, ene sAMbhaLavAnI saune adamya utkaMThA hatI. bArasAsUtranuM zravaNa-pravacana zarU thAya, e pUrve ja nagarazeTha khaDA thaI gayA. emaNe vinamra vANI vahAvatAM kahyuM ke sakaLa saMghano mAre sau prathama upakAra mAnavAno che ke, mArI vinamra vinaMtI svIkArIne saMghe mane upakRta karyo hato. e upakRtine punaH zirodhArya karIne pAkhIbhaMganA prAyazcitta athavA to daMDa rUpe huM jAhera karuM chuM ke, mArA taraphathI 700 vIghA jamIna saMghane samarpita thaze. saMgha A jamInano svIkAra kare ane AnI para pAMjarApoLanA nirmANa mATe ApaNe sau AjanA divase ja saMkalpa-baddha banIe ! saMghane jyAre e vigata jANavA maLI ke, be traNa divasanA gALAmAM ja nagarazeThe ATalI badhI jamInanI navI kharIdI karI hatI, tyAre to saMghanAM haiyAM AzcaryAnaMdathI chalakAI UDyA vinA na rahI zakyAM. nagarazeThanuM A samarpaNa jarAya ochuM na hatuM. bhUlanA pramANamAM to A daMDa-dAnanI moTAI eTalI badhI hatI ke, koI mApadaMDe e mapAI ja na zakAya. rAmapurA bhaMkoDAnI sadI-purANI e ronaka-ramyatA Aje jovA maLatI nathI, paNa saMvatsarInA divase jeno pAyo paDyo, e pAMjarApoLa to Aje #ja cha jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ aDIkhama khaDI che, enI ronaka ane ramyatA jonAranA ht moDhAmAMthI evA udgAra sarI paDyA vinA nathI rahetA ke, nagarazeThanA jevI bhUlanuM punarAvartana thayA kare, to kevuM sAruM ! e bhavya bhUtakALanI sAme vartamAnanuM varavuM vAtAvaraNa jotAM ema kabUlyA vinA cAle ema ja nathI ke, AjanA saMgha ke TrasTanA menejiMga TrasTI pAse bhUlanI kabUlAtanI ja jyAM AzA na rAkhI zakAya, tyAM A jAtanA prAyazcittanI to svapnaya saMbhavitatA kaI rIte ghaTI zake ? AvI saMbhAvanA ane siddhinI AzA hajI rAkhavI hoya, to bhUtakALanA nagarazeThiyAo pAsethI rAkhI zakAya ! jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 0 1 -
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ ke jA jA rIte kAma karI ae', IT is jemAM lAkho mA eka . vAta ja A chejo na karI na ke rAuDI bALako ja lI . hatI A thAya pahelA jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 rokaDA rUpiyA jevI khaNakhaNatI dAnabhAvanAnAM darzana dohyalAM gaNAya. "lauM-lauMnI lAhya cotarapha bhabhUkI UThI hoya, evA AjanA kALamAM "dauM-dauM'nI javalaMta-jyotinuM puNyadarzana thatAM ja mastaka jhUkI gayA vinA na rahe. ApavAnI pravRtti to dUra rahI, A jAtanI vRtti jAgavI paNa kaThina gaNAya, AvI vRttinuM jAgaraNa thayA bAda pravRttizIla dAtAra sAmAnI apekSAnI pUrepUrI pUrti kare, e paNa ochuM saMbhavita hovAthI apekSAthI paNa adhika pUrti karanArA dAnavIronuM dhanya darzana thatAM konuM mastaka nata na thaI jAya ane be hAtha "namo"nI mudrAmAM joDAI na jAya? najIkanA ja bhUtakALamAM AvA dAtAranAM darzana karavA amadAvAda baDabhAgI nIvaDyuM hatuM. zAsanasamrATa pU. A. zrI nemisUrijI mahArAjAnI amIbharelI daSTi-vRSTinA pUrNapAtra banI janArA e dAtAra amadAvAda uparAMta gujarAtamAMya zrI mAkubhAI zeThanA nAmekAme jANItA ane mAnatA hatA. zrI mANekalAla manasukhabhAInA e^ 3 -
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAme pratiSThita A parivAre dharmadAtA pUjyazrInI preraNA | pAmIne ghaNA ghaNA zAsanaprabhAvaka dharmaprasaMgo UjavI jANyA hatA. ethI e parivAra dvArA Ayojita puNya-prasaMgonA mAdhyame adbhuta zAsana prabhAvanA sarajAyA vinA na rahetI. A kAraNe emanA abhaMga dvAre dAnArthIonI avarajavara satata cAlu rahetI ane mAkubhAI zeThanA hAthamAMthI dAnadhArAya vahetI rahetI. eka vAra zeTha samakSa pAMjarApoLanuM kArya laIne thoDAka kAryakartAo AvyA. chatrIseka hajAranuM dAna maLe, to cAlatI pAMjarApoLamAM prANa purAI jAya, evI ghaNIbadhI pravRttio dhabakatI banI jAya. kAryakaro evI AzA sAthe AvyA hatA ke, A zeTha evA dAtAra che ke, ATalI rakama mATe have bIjA koInA sAme hAtha laMbAvavAnI jarUra nahi ja paDe. AvI AzA laIne AvelA kAryakaroe potAnI rajUAta vigatavAra ane khUba khUba AzAbharyA aMtare karIne chelle eTaluM ja kahyuM ke, zeTha ! ApanA mATe to A rakama ghaNI ja mAmUlI gaNAya. mAtra 36 hajArano kharca aMdAjyo che. paNa ATaluM kArya patI jAya, to pAMjarApoLanI bIjI bIjI aneka pravRttiomAM prANa purAI jatAM saMpUrNa pAMjarApoLa pragatinA paMthe jANe doDatI thaI jAya.' kAryakartAonI AvI rajUAta sAMbhaLyA pachI to zeThanI dAnabhAvanA jhAlI na rahI. emane thayuM ke, ekI sAthe rakama bharI dauM, to puNyabaMdha paNa ekasAmaTo ja thaI jAya. emaNe joyuM, to sAteka hajAra jeTalI ja rokaDe cUkate thaI zake eTalI rakama hAthavagI hatI, jyAre haiyuM saMpUrNa lAbha levA thanaganI rahyuM hatuM. ethI zeTha vimAsaNa anubhavI rahyA hatA, tyAM ja emanI najara potAnA hAthanI AMgaLI para kendrita thaI. ' jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 0 0 -
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ AMgaLIne zobhAvatI vIMTI-mudrikAmAMthI verAtAM tejakiraNo pUrA paMjAne prakAzita karI rahyAM hatAM. tejakiraNo veratI vIMTI para kendrita thayelI najara jyAre UMcI thaI, tyAre manomana eka akalpita nirNaya levAI gayo hato. e mujaba harSita haiye zeThajIe kAryakartAo tarapha joIne kahyuM ke, pAMjarApoLanI vividha pravRttiomAM prANa pUravAno mane lAbha maLaze, e badala tamAro badhAno AbhAra! A vIMTI huM tamane samarpita karI rahyo chuM. kharcanA aMdAjita AMkaDA karatAM ochuM mUlya to A vIMTInuM nahi ja aMkAya! 36 hajAranA aMdAja sAme AnuM aMdAjita mUlya huM cAlIseka hajAranuM AMkuM chuM. tethI tame je nirmANa-kArya karavA dhAro cho, emAM jarAya karakasara na dAkhavatA." gadgadita kaMThe ATaluM kahIne zeThajIe potAnI AMgaLImAMthI aLagI karIne e vIMTI kAryakartAnA hAthamAM mUkI. aMdAja karatAMya adhika dAnanuM dilapUrvaka arpaNa karI rahelA zeThajInI A dAnabhAvanAne kyA zabdomAM AvakAravI, e prazna hato, kAryakartAoe kahyuM ke, kharcano ame je aMdAja mUkyo che, e kasIkasIne nahi, hasIhasIne mUkyo che, mATe aMdAja karatAMya kharca ocho Avaze, e nakkI che. ethI rakama moDI maLe, toya cAle ema che. amane ema thAya che ke, A vIMTI bhale ApanI AMgaLIne ja ajavALatI rahI. dAnanI rakama ame pachI laI jaIzuM. Apa A vIMTI ema ne ema rAkho, evI amArI vinaMtI che. A vinaMtIno mArmika javAba vaLatAM mAkubhAI zeThe je pratibhAva Apyo, e to kALaje kotarAI jAya evo sacoTa hato. zeThe kahyuM ke, je ApyuM e have pAchuM levAtuM haze? A vIMTI kaMI mArI AMgaLI para kAyama mATe zobhavAnI nathI. 8 jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ maratAM sudhI huM ene kadAca jALavI zakuM, paNa aMte to ht parivArajano A vIMTIne kADhI lIdhA vinA nathI ja rahevAnA. kadAca evuM paNa bane ke, AMgaLImAMthI vIMTI sahelAIthI nIkaLI zake ema na lAge to AMgaLI para kApo mUkIneya parivAra vIMTIne to akhaMDa rAkhavAnuM ja pasaMda karavAnA ! enA badale A rIte dAnamAM arpita vIMTI hajAro pazuo mATe prANadAtA bane, e vadhAvI levA jevuM na gaNAya zuM! kAryakartAone maLelA haiyAsoMsaravA A javAbanI jANakArI jene jene maLatI gaI, e sahunA haiyAmAMthI evo nAbhi-nAda jAgyo ke, apekSAthI adhikanA dAtAra to AvA viralA ja jovA maLe ! AvA dAtAranuM kalpanAdarzana paNa jo karIzuM, to ApaNA kRpaNa kALaje dAnanI bhAvanA kAjeno manoratha to avazya jAgyA vinA nahi ja rahe. A manorathano prabhAva aMte bhAvanAnA e choDane prAyaH phUla-phaLathI praphullita paNa banAvaze ja. jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 ra jI -
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ ? jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 3 jIvadayAnI jAgatI jyota amadAvAdamAM jeno vasavATa che, enA mATe 'ghIkAMTA' vistAranuM nAma to aparicita nahi ja hoya, ane ghI kAMTAmAM vasanArA jaino mATe jesiMgabhAInI vADI paricita na hoya evuM bane ja nahi. jemanA nAmanA kAraNe e vADI vikhyAta banI javA pAmI, e jesiMgabhAInA jIvananA aneka prasaMgomAMno jIvadayAnI jAgatI jyota samo eka prasaMga to kharekhara jANavA jevo che. e arasAmAM vaDodarAmAM gAyakavADa sarakAranuM sAmrAjya hatuM. AgaLa-pAchaLano vicAra karyA vinA emaNe eka dahADo evo hukama jAhera karAvyo ke, vaDodarA jillAnAM tamAma gAmomAM Aja sudhI gocara tarIke je bhUmi oLakhAya che ane jenI para gAmegAma Aja sudhI tamAma pazuo caratAM rahyAM che, e bhUmi para havethI mAtra rAjyanAM pazuo ja carI zakaze. rAjya sivAyanAM bIjAM pazuo mATe A gocaronAM dvAra AjathI baMdha jAhera karavAmAM Ave che.
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ A hukamanI gAmogAma jAherAta karavAmAM AvI. jeNe it jeNe A hukama sAMbhaLyo, enuM jIvadayApremI dharmadila halabalI UThyuM. saune thayuM ke, gocara bhUminA AdhAre to pazuo jIvI zake che. jo A hukama mujaba rAjya sivAyanAM pazuo mATe gocaranAM dvAra baMdha thaI jAya, to bicArAM abola pazuo kyAM caravA jAya? - vaDodarA jillAnAM gAmegAmanA jIvadayA premIoe potapotAnI rIte Avo hukama rada karAvavA mATenA prayatno karavAmAM pAchuM vaLIne joyuM nahi. paNa pariNAma jyAre zUnyamAM ja AvyuM, tyAre saunI najara amadAvAda bhaNI ane savizeSa to jesiMgabhAI bhaNI laMbAI. vaDodarA jillAnA thoDAka AgevAno bhegA thaIne amadAvAda pahoMcyA, jemanuM vyaktitva mobhAdAra gaNAtuM, evA jesiMgabhAInI samakSa khaDA thaI jaIne e AgevAnoe pazuo para toLAyelA saMkaTanI vAta gaLagaLA sAthe rajU karI. badhAnAM kathanano sAra e ja nIkaLato hato ke, zeTha ! gAyakavADa sarakArane Avo hukama rada karavA ane pAcho kheMcI levA samajAvavuM ja joIe. hajAro pazuonI bhUkha bhAMgatI, pazuo mATe mAtA ane pitA samI gocaranI bhUmimAMthI ja jo e pazuone jAkAro maLaze, to nirAdhAra, abola, bicArAM e jIvo kaI rIte jIvI zakaze ? dareka gAmono kheDUta bahubahu to be-cAra divasa mATe potAnAM khetara pazuone caravA mATe khullAM mUkI zake, paNa kAyama mATe to koI kheDUta AvI udAratA na ja darzAvI zake ne? varSothI gAmaDe gAmaDe AvI vizALa gocara-bhUmi AvelI che, jyAM chUTathI pazuo caratAM rahe che. amAro avAja vaDodarAnI jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 8 2 3 -
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarakAra sudhI nathI pahoMcI zakyo, mATe ja ame amAro avAja ApanA sudhI pahoMcADavA AvyA chIe. Aja sudhI kyAreya Avo hukama bahAra paDyo nathI. mATe atyArathI ja vinA vilaMbe yogya kAryavAhI thavI joIe evuM amane lAge che." jesiMgabhAIe je rIte dilacaspI darzAvIne A vAta sAMbhaLI, e joIne e AgevAnone evI AzA baMdhAI ke, ApaNe yogya sthaLe AvyA chIe. ethI vidAya thatA pUrve saue samasvare punaH e ja vAta doharAvI ke, amane ema lAge che ke, Apa amArI vAtanA hArdane barAbara samajI zakyA cho, ethI ame evA vizvasta banIe chIe ke, have A vAta gAyakavADane Apa barAbara samajAvI-cAvI zakazo. jesiMgabhAIe javAbamAM kahyuM ke, tame pAyo ja nathI racI Apyo, tame ThIkaThIka mahenata karI che, tamArI jahematanA pAyA upara mAre have to caNatara karavAnuM ja rahe che. huM mArI rIte A viSayamAM prayatna karIza. cokkasa divasa to kahI zakto nathI, paNa thoDA ja divasomAM tamArI mahenata saphaLa thaze ema mane lAge che. ethI thoDA divaso to vaDodarArAjayanA kheDUtoe pazuo mATe potAnAM khetara khullA mUkI devAM paDaze. vaDodarA rAjyanA AgevAnone vidAya ApIne jesiMgabhAI vicAramagna banyA ke, have A prazna kaI rIte AgaLa vadhavuM ? gAyakavADane samajAvavAnI ThIkaThIka mahenata thaI gaI hatI, ethI have sarakArane samajAvavAnI mahenata karavA karatAM bIjo ja koI upAya vicAravo paDe ema hato. eo vicAramagna banyA, thoDI ja paLomAM AzAnA eka kiraNa tarIke emanI najara samakSa rAjamAtAe prAraMbhelI tIrthayAtrA khaDI thaI gaI ane eo prasanna banI UThyA. ha ha cha jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 -
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ e divasomAM gAyakavADa-sarakAranAM mAtAjI gujarAtanAM 11 amuka amuka tIrthasthaLonI yAtrArthe nIkaLyAM hatAM. hajI thoDAM | ja tIrtho thayAM hatAM, ghaNA tIrthonI yAtrA rAjamAtAne bAkI hatI. A yAtrA-pravAsane taka tarIke jhaDapI levAno nirNaya laIne jesiMgabhAI tarata ja e yAtrAmAM joDAI gayA. emaNe vicAryuM ke, mAre evuM koI kArya karavuM joIe ke, A rAjamAtA mArI para prasanna banI gayA vinA na ja rahe. jesiMgabhAIe yAtrAnI vyavasthA saMbhALanArAone bolAvIne vinaMtI karatAM kahyuM ke, rAjamAtA to yAtrAno lAbha laI rahyA che, mArI icchA evo lAbha levAnI che ke, jyAM jyAM rAjamAtA rokANa kare, tyAM gAma-jamaNanuM Ayojana karavuM! yatkiMcita A lAbha mane ja maLavo joIe. yAtrAnA Ayojako jesiMgabhAInI A bhAvanA sAMbhaLIne khuza thaI gayA. AvuM Ayojana thAya, to to gAmegAma mahotsava jevA mAhola sarajAI javA pAme ane ethI gAyakavADa sarakAra ane rAjamAtAnuM gaurava paNa vadhe. jesiMgabhAI yAtrAmAM joDAyA ane gAma jamaNanuM Ayojana umerAyuM, e ja divasathI yAtrA pravAsanuM AkhuM vAtAvaraNa ja palaTAI gayuM. A pUrve je AyojanamAM sarakArI adhikArIo ja joDAtA hatA e AyojanamAM AkhA gAmane harSabhera joDAyeluM joIne rAjamAtAnA AnaMdano paNa pAra na rahyo. be traNa divasa bAda emaNe Ayojakone pUchyuM ke, thoDA divasothI yAtrA-pravAsano Akho mAhola ja badalAI gayo hoya ema lAge che. AnuM kAraNa zuM? mAhola badalAI javAnA kAraNa tarIke Ayojakoe amadAvAdanA agraNI jesiMgabhAIne AgaLa karatAM kahyuM ke, thoDA divasathI A zeTha yAtrAmAM joDAyA che ane gAmajamaNano jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 @ 2 jI -
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 lAbha eo laI rahyA che. eno ja A prabhAva che ke, A yAtrA mAtra ApanI ane rAjyanA adhikArIonI na rahetAM, ApaNe je je gAme paDAva nAkhIe chIe, e AkhuM gAma ApanI yAtrAne potAnI mAnIne AmAM joDAyeluM jovA maLe che. AyojakonA mATe A vAta sAMbhaLIne rAjamAtAnA Azcaryano ane sAthe sAthe AnaMdano paNa pAra na rahyo. emaNe tarata ja jesiMgabhAInAM darzana karIne emano AbhAra mAnavAnI icchA vyakta karI. je takanI jesiMga- bhAI rAha joI rahyA hatA, e taka maLatAM ja teo rAjamAtA samakSa khaDA thatAM bolyA ke, mane yAda karavA badala AnaMda. pharamAvo zI sevA che? rAjamAtAe saharSa jaNAvyuM : puNyazALInAM pagalAM paDe ane jaMgalamAM maMgaLa sarajAI jAya. tema tame A yAtrA pravAsamAM joDAyA ane Akho mAhola ja badalAI gayo. chellA traNa-cAra divasathI meLA jevuM vAtAvaraNa jovA maLe che, e pratApa tamAro che, evuM AyojakonA moDhethI sAMbhaLavA maLyuM ane tamArAM darzana karavAnuM mana thatAM tamane bolAvyA. jesiMgabhAIe vinamratA darzAvI : A badho puNya-prabhAva to rAjamAtA tarIke Apano ja gaNAya. Apa tIrthayAtrAe padhArI rahyAM cho. eTale prajA kheMcAIne darzane Ave ja, emAM vaLI mAro zo prabhAva? rAjamAtAe jarAka majAkamAM jaNAvyuM : hA. tamAro nahi, tamArA dvArA thatA gAmajamaNano prabhAva basa! jesiMgabhAI vadhu vinamra banyA : "Apa tIrthayAtrAnuM puNya upArjI rahyAM ho, tyAM mAro ATalo bhAga to biMdu AgaLa siMdhu paNa gaNAya ke kema e zaMkA che." hiTTa ja jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 -
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'ATalo lAbha maLyo, emAM paNa ApanI kRpA ja kAraNa che.' ATaluM kahIne jesiMgabhAI rAjamAtA samakSa jANe vadhu kRpA jhaMkhatI mudrAmAM jyAre khaDA rahyA, tyAre rAjamAtAe sAmethI kahyuM ke, 'zeTha ! yAtrAno Avo adbhuta-mAhola joIne, AvA mAholanA sarjaka tamane ema kahevAnuM mana rokI zakatI nathI ke, mane kaMIka evuM kArya bhaLAvo ke, jethI tamArA A RNamAMthI kaMIka mukta thayAno AnaMda anubhavI zakuM. rAjamAtAnA A bola sAMbhaLIne jesiMgabhAInI AMkhamAM harSAzru UbharAI AvyAM. emaNe kahyuM : rAjamAtA ! ApanI evI kRpA varasI rahI che ke, mAre mArA mATenuM koI ja kArya bhaLAvavAno prazna ja upasthita thato nathI. A zabdo pakaDI laIne rAjamAtAe kahyuM : to bIjA mATenuM koI kArya bhaLAvo. mAre to tamArA moDhethI koI kArya sAMbhaLavuM che. e kArya tamAruM potAnuM haze, to to mArA AnaMdane avidha ja niha rahe, paNa e kArya bIjAnuM haze, toya mAro AnaMda haiyAmAM samAze nahi. jANe kaMIka vicArIne yAda karatA hoya evI mudrAmAM thoDI paLo vitAvIne ane pachI e yAda AvI gayuM hoya, evI harSAnubhUti vyakata karatAM jesiMgabhAIe kahyuM: rAjamAtA ! hA eka kAma yAda AvyuM. A kAma mukhyatve gAyamAtAnuM che, ane gauNa rIte abola-nirAdhAra gaNAtI pazusRSTinuM paNa che. vaDodarA-rAjyanA gAmaDe gAmaDe AvelA gocara tarIke oLakhAtAM cariyANomAM pahelAMnI jema ja pazuo caratAM rahe ane peTa pUrato ghAsacAro ArAmathI khAtAM rahe, evI vyavasthA cAlu rAkhavAnI araja huM vaDodarA-rAjyamAM vasatI gAyamAtA vatI gujArI rahyo chuM. mane so TakA vizvAsa che ke A araja Apa svIkArazo ja. jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 17
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ jesiMgabhAInI vAta sAMbhaLatAM ja rAjamAtAne gAyakavADasarakAre najIkanA ja divasomAM bahAra pADelo hukama yAda Avyo ane e badhI ja paristhiti pAmI gayAM. vaLatI ja paLe emaNe kahyuM : "zeTha ! sarakAranI A bhUla tarata ja sudharI jaze. rAjyanAM Dhora ane prajAnAM Dhora, Avo bheda pADI ja na zakAya. Dhora eTale basa Dhora. rAjA-prajA saunAM Dhora carI zake, e mATe to gAmaDe gAmaDe gocaranI praNAlikA cAlI Ave che. huM atyAre ja vaDodarA saMdezo pAThavI dauM chuM ke, gAmaDe gAmaDe AvelAM gocaronAM dvAra tamAma pazuo mATe khullAM rAkhavAM." rAjamAtAnI AMkhamAM harakhanAM AMsu UbharAI AvyA. AvI ja dhanya dazA zeTha jesiMgabhAInI paNa hatI. A AMsu jANe gAyakavADa sarakAranI bhUlanuM prakSAlana karI rahyAM. e dahADe gAmajamaNamAM bhAga lenArA tamAmanA AnaMdano pAra na hato. gAma-jamaNanA mAdhyame jANe vaDodarA-rAjyanA pazuonAM peTa ghAsacArAthI saMtRpta thaI rahyAM hoya ane pazuo tRptino oDakAra laI rahyAM hoya, evI anokhI anubhUti savizeSa to jesiMgabhAI zeThe ane tamAma grAma-vAsIoe e dahADe mANI. jesiMgabhAInA jIgaramAM jalatI jIvadayAnI e jyota, jesiMgabhAInI vADI rUpe Aje paNa jhagamagI rahI che. enAM ajavALAmAM kartavyanI keDI nihALIe ane kadama kadama Age baDhIe. - aThThaR jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvadayA kAje zahIdI tArA mAM mA rasa : DI. IT : SA |ll / pIpI ?? . . muMbaI jevI mahAnagarImAM varSo pUrve pAMjarApoLano pAyo nAkhanArA zeTha motIzAhanA jIvananA ghaNA ghaNA prasaMgo prasiddha hovA chatAM jyAre jyAre paNa vAMcIe sAMbhaLIe, tyAre tyAre cittane camatkRta karI jAya, evA ajabagajabanA prasaMgo che. emAMya ocho prasiddha eka prasaMga to eTalI badhI ajabatA ane gajabatAthI bharapUra che ke, e prasaMgano raMga mANyA pachI to zeTha motIzAhanI dharma pratyenI zraddhA temaja jIvadayA kAje jAnaphesAnI vahorI levAnI emanI javalaMta javAMmardI para oLaghoLa banI gayA vinA na ja rahevAya. zeTha eka dahADo ghoDAgADImAM besIne bhAyakhalA tarapha jaI rahyA hatA, lagabhaga roja bhAyakhalA jaIne svadravyathI nirmita zrI AdinAtha jinAlayamAM prabhubhaktinI mastI mANavI, A teono rojano krama hato. teonA haiye prabhubhakti ane abola jIvo taraphanI dayAnuM jharaNuM je rIte jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 $ 90 -
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ vahetuM hatuM ane ethI emaNe je yazasvI kAryo karyAM hatAM, enA kAraNe Ama janatA emanA tarapha e jAtano ahobhAva dharAvatI ane adaba jALavatI ke, bhAyakhalAnA raste AvatI peDhI-dukAnomAM beThelA zeThiyAo paNa UbhA thaI jaIne zeThane namyA vinA na rahetA. A rIte saunAM AdaramAna jhIlatA jhIlatA zeTha AgaLa vadhI rahyA hatA. tyAM ja emanI najara e jAtanA eka dazya para sthira thaI gaI ke, haiyuM halabalI UThatAM emaNe ghoDAgADIne ekAeka aTakAvI dIdhI ane potAnA cokIdArane Adeza karyo ke, A gAya koI paNa hisAbe maravI na joIe. eka kasAI gAyane DhasaDIne laI jaI rahyo hato. gAyane laI javAnI enI rIta-rasama jotAM ja zeThane khyAla AvI gayo ke, kasAInA hAthamAMthI A gAyane jo choDAvavAmAM nahIM Ave, to enuM mota nakkI ja gaNAya. emaNe kasAIne UbhA rahI javAno sAda pADyo ane paDakAryo ke, A rIte gAyane laI jatAM tane zarama nathI AvatI? mArI najare huM A gAyane AvI niSpharatAthI laI javAtI ane aMte motane havAle thatI joI zakuM ema nathI. zeThano cokIdAra vaphAdAra hato. eNe kasAI pAse jaIne kahyuM ke, zeTha koI paNa hisAbe A gAyane bacAvI levA mAMge che. mATe rAjIkhuzIthI A gAyane choDI de, to sArI vAta che. A gAyanA prANa karatAM paisA vadhu vahAlA hoya, to moM mAgyA paisA ApavAnIya zeThanI taiyArI che. koI paNa rIte gAyane soMpavAnIya kasAInI taiyArI na jotAM zeThe hukama karyo ke, jevA paDaze evA devAze. A kasAI mAne ema nathI lAgatuM. mATe gAyane kasAI pAsethI jhUMTavI laIne bacAvI laIzuM to ja e jIvI zakaze. 8 jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 -
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ zeThanA hukama pramANe baLavAna cokIdAre kasAInA ht hAthamAMthI gAyane jhUMTavI lIdhI. pachI to e gAyane bacAvanArAono kyAM toTo hato ! eka tarapha kasAI ane cokIdAra vacceno saMgharSa ugra banyo, bIjI tarapha jIvadayApremIo motanA moMmAMthI bacAvI levAyelI e gAyane surakSita sthAna tarapha dorI gayA. ethI gAya to AbAda bacI javA pAmI, paraMtu kasAI ane cokIdAra vaccenI jhapAjhapImAM kasAIne khAsI IjA thavA pAmI, eTaluM ja nahi e IjA aMte jIvaleNa sAbita thatAM mAmalo aMte korTamAM pahoMcyo. cokIdArano to gAyane bacAvI levAno ja irAdo hato, enA mananA koI khUNe e jAtanI melI murAda na hatI ke, kasAIne jIvaleNa IjA pahoMcADavI ! paNa natIjo kasAInA motamAM pariNamatA mAmalo korTanA kAMgare pahoMcyo. gunegArano bacAva karavA koI samartha banI zake ema na hatuM. kAyadA kAnUnanI laDAInA aMte evo cukAdo Avyo ke, jethI gunegAra cokIdArane phAMsInA mAMcaDe caDavuM paDe! A jAtano pheMsalo phADavAmAM AvatAMnI sAthe sannATo chavAI gayo. zeTha motIzAha paNa tyAM hAjara ja hatA, gAyanI hatyAnI kalpanAya jemanA haiye halacala macAvI jAya, emanuM haiyuM potAnA cokIdArane phAMsInA mAMcaDe thoDuM ja caDavA de! cokIdArane bAlabAla bacAvI levA emaNe korTa vacce ja dhaDAko karyo ke, A cokIdAra jo gunegAra gaNAto hoya, to kharo gunegAra to huM ja chuM. A to ciThThIno cAkara gaNAya. mArA hukamathI eNe gAyane bacAvavA kasAInI sAme saMgharSa khelyo hato. mATe paDadA pAchaLanA gunegAra tarIke phAMsI mane ja thavI joIe, mArI A vAjabI lAgaNI ane mAMgaNI para nAmadAra korTane vicAra karavA huM bhArapUrvakanI araja gujAruM chuM. jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 - 2 -
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ gunegAra mATe phAMsIno pheMsalo phaDAtAM je sannATo chavAyo hato, ethI keIgaNo vadhu sannATo motane potAnA mAthe vahorI levA sajja banelA motIzAha zeThanI A araja sAMbhaLIne korTamAM chavAI gayo. gunegAranA mAthe phaTakArAI gayelI sajAno pheMsalo to have pheravAI zake, e zakya ja na hatuM. zeTha motIzAha jayAre sAmethI guno kabUlI rahyA hatA, tyAre nyAyataMtra mATe bIjo koI vicAra karavAno avakAza ja kyAM raheto hato. zeThanI arajI svIkArI letAM korTe sAcA gunegAra tarIke zeTha motIzAhane phAMsIpAtra jAhera karyA. cokIdAra phAMsIne lAyaka jAhera thayo, tyAre enI AMkhanA AMsu khALI zakAyA hatA. paNa zeThe jyAre sAmethI karela arajI mujaba nyAyataMtre zeThane sajApAtra jAhera karyA, tyAre khALI rAkhelo e azrupravAha dhaDadhaDa karato vahI nIkaLyo. phAMsIno phaMdo zeTha motIzAhanI jIvanalIlA khatama karI nAkhe, e cokIdArane maMjUra na hatuM, eNe zeThane ghaNIghaNI kAkalUdI sAthe vinaMtI karI ke, Apa lAkhonA tAraNahAra cho, ApanuM jIvana amUlya che. mATe mane ja maravA javA do. paNa zeTha ekanA be na thayA. phariyAdI pakSa sajAno amala tarata ja icchato hovAthI nyAyanA kAnUna mujaba zeThanI aMtima IcchA pUchavAmAM AvI ke tamArI aMtima koI icchA hoya, to jaNAvI zako cho. sajAno amala karatAM pUrve AvI icchApUrti karavA nyAyataMtra baMdhAyeluM che. zeTha motane to vadhAvI levA taiyAra ja hatA. bhAyakhalA jaIne prabhubhaktino krama akhaMDita rAkhavAnI bhAvanAne jaNAvatAM emaNe kahyuM ke, bhAyakhalA jaIne bhagavAnanI pUjA karavAnI adhUrI bhAvanAnI pUrti ja mArI aMtima icchA che. bhagavAnanI bhaktinA prabhAve badhAM ja sArAM vAnAM thaze ane @ cha cha jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ huM mRtyunI paLomAM paNa prasanna rahI zakIza, evo mane vizvAsa che. korTe A vAta mAnya rAkhatAM zeTha motIzAha bhAyakhalA pahoMcI gayA. phAMsInI pharamAvAI gayelI sajAne jANe eo vIsarI gayA ane bhagavAnanI bhaktimAM tallIna banI gayA. emanA aMtaramAM e jAtano AnaMda chalakAI rahyo hato ke, thoDI ja paLo pachI sarjAnArI bhISaNatAnI kalpanAya jANe bhUMsAI javA pAmI hoya, ema emanA moM para chavAI gayelI prasannatA jotAM jaNAtuM hatuM. aMtima pUjAnI jema aMtima ArAdhanA karIne zeTha maMdiramAMthI bahAra nIkaLyA. phAMsIno mAMcaDo emanI rAha joI rahyo hato. jIvadayA kAje zahIdI vahoravApUrvaka cokIdAra para toLAyeluM mota potAne mAthe molI-vahorI levAno svAmI dharma adA karavA zeTha phAMsInA mAMcaDA pAse AvI UbhA. deva-guru-dharmanuM zaraNa svIkAravApUrvaka navakAramaMtrano nAda jagavatAM zeTha motIzAha phAMsInA mAMcaDe caDI gayA. e jamAnAmAM muMbAdevInA jAhera cokamAM phAMsI ApavAmAM AvatI. A pUrve to aparAdhInI hatyA para hAsya veravA A cokamAM lokonuM ToLuM jAmatuM, paNa Aje jIvadayA kAje zahIdI vahoravA sajja thayelA zeTha motIzAhane vaLAvavA ane jANe zokasabhAmAM bhAga levA medanI UmaTI hatI. zeTha phAMsInA mAMcaDe caDyA ane medanInI AMkha baMdha thaI gaI. have pachInuM dazya jovA koI AMkhanI taiyArI na hatI. badhAnI AMkho baMdha hatI, paNa zAsanadeva jAgrata hatA. zeTha hasate haiye phAMsInA mAMcaDe caDyA, phAMsalo taMga karavAno prayatna jallAdoe karyo, paNa e niSphaLa nIvaDyo. jallAdoe vadhu jora ajamAvatAM saphaLatA to na maLI, uparathI jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 ? *
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ niSphaLatAno ja natIjo maLavA pAmyo. phAMsalAnuM e doraDuM ja tUTI jatAM zeThano jIvanadora akhaMDa rahyo. jene jIvato-jAgato camatkAra gaNI zakAya, evI A jAtanI ghaTanA prathama vAra banavA pAmI hatI. A samAcAra badhe phelAI jatAM sahu koI Azcaryacakita haiye zeThanI dharma taraphanI AsthA ane jIvo pratyenI emanI dayA-bhAvanAne namI rahyA, e jamAnAnuM aMgrejI mAnasa AsthA ane dayA jevAM gebI tattvone svIkAravA taiyAra na hatuM, motIzAhane pharI vAra phAMsI ApavAno prayAsa thayo, paraMtu e paNa saphaLa na nIvaDyo, trIjI vAra phAMsI ApavA jatAM paNa jyAre phAMsalo phasaka karato phasakI gayo, tyAre aMgreja aphasarone paNa e svIkAravA majabUra banavuM paDyuM ke, dharma jevuM koI agamya agocara gebI chatAM zaktizALI tattva - hovuM ja joIe! enA vinA svapnaya asaMbhavita AvI ghaTanA sAkSAta saMbhavita kaI rIte banI zake? A jAtanA camatkAre zeTha motIzAhane koI sAmAnya mANasa nahi, paNa devatAI avatAra tarIke sAbita karyA. aMgreja aphasaro paNa natamastake zeThane vInavI rahyA ke, amane mApha karajo. Apa to prabhunA baMdA cho. pharamAvo ! ApanuM managamatuM ame zuM karIe? zeThano javAba hato : mane gamatI cIja to jIvadayA che. eTaluM vacana Apo ke, muMbAdevInA A coka para koIne phAMsI apAvAnI hoya ane huM jo ahIMthI pasAra thato hou ne e gunegAra para mArI najara jAya, to e gunegArane phAMsInI sajAmAMthI mukti ApavAmAM Ave ! aMgreja aphasaro zeTha tarapha eTalA badhA ahobhAvita banI UDyA hatA ke, emanI A mAMgaNI paNa tarata ja haruM ja cha jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ svIkRta banI javA pAmI. A ghaTanA banyA bAda zeThanI ht bhagavadbhakti, dharmazraddhA ane jIvo pratyenI dayA bhAvanA anekane mATe anukaraNIya banI javA pAmI. kahevAya che ke, A ghaTanA banyA bAda koIne phAMsInI sajA jAhera thAya, tyAre enA svajano zeThane vinavaNI kare ane jo gunegAra kharekhara doSita na hoya, evo zeThane vizvAsa thAya. to zeTha muMbAdevInA e coka taraphathI pasAra thavA dvArA evA gunegArane phAMsImAMthI mukti apAvatA ! phAMsImAMthI mukti apAvavAnA A rItanA aneka kissAo banavA pAmyA. emAM koI vAra evuM paNa banI jatuM ke, kharekhara gunegAra hoya, e paNa chaTakI javA mAMDyo ghaNAkharA kissAomAM to nirdoSa gunegAra ja zeThanI amInajara pAmI sajA-mukti meLavato. AthI aMgreja adhikArIo mUMjhAyA. zeThane Apela vacanano bhaMga jema emane ISTa na hato, ema gunegAro chaTakI jAya, e paNa jarAya ISTa na hatuM, aMte e adhikArIoe phAMsInA mAMcaDAnuM sthaLa badalI nAkhavAno rasto pasaMda karyo. paraMtu motIzAha zeThane ApelI vacanabaddhatA to aMgreja aphasaroe barAbara jALavI jANI. AvI hatI motIzAha zeThanI jIvo taraphanI dayAbhAvanA ane Azrita nokara-cAkara upara paNa vahetI rahetI vatsalatA ! jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 % 2 -
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ adazya akSaro vAMcavAnI kaLA '' '' che ( 1 sAlI ) 100 ' jo nI . ke # ja u0 jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 muMbaI jevA zaheramAM varSothI mahAlanArAo mATe bhAyakhalAnuM nAma aparicita ane ajANyuM hoya e jema saMbhavita na gaNAya, ema bhAyakhalAnA eka rAjamArgane apAyelA "motIzAha lena" A nAma pAchaLanA itihAsathI moTAbhAganA muMbaIvAsIo aparicita ja hoya, e eTaluM ja saMbhavita gaNAya. ghaNAghaNAnI kalpanA evI hoI zake ke, koI jaina agraNIno anurodha saphaLa nIvaDyo haze, ethI ja bhAyakhalAnA rAjamArganuM "motIzAha lena" AvuM nAmakaraNa thavA pAmyuM haze ? koInuM anumAna evuM paNa hoya, to e navAI na gaNAya ke, zeTha motIzAhe Thera Thera je dAnanI gaMgA vahevaDAvI, ethI ahobhAvita prabhAvita thaIne ja adhikArIoe zeTha motIzAhane A rIte mAna-sanmAna ApavA "motIzAha lena' AvuM nAmakaraNa karavAnI udAratA darzAvI haze! paNa AvI kalpanA pAyA vinAnI ane AvuM anumAna AdhAravihoNuM gaNAya, kema ke eka khristI DokTaranI nAmanA
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane kAmanAthI para rahevAnI vRtti ane zeTha motIzAha ht uparanI hArdika prItinA phaLarUpe ja bhAyakhalAnA "lava lena' tarIke oLakhAtA e rAjamArgane "motIzAha lena" AvuM nAmAMtara maLavA pAmyuM hatuM. itihAsa banIne lagabhaga bhUlAI gayelI e ghaTanA kaI rIte ghaTita banavA pAmI hatI, e ghaTanAne jANIzuM, to eka khristI DokTaranI motIzAha zeTha pratyenI bhakti para ovArI UThavAnI sAthe, jaina yuganA sarjaka zAha sodAgara zeTha motIzAhanAM nAmakAmane amara rAkhavA tarapha jaina hovA chatAM ApaNe dAkhavelI upekSA ApaNA aMtarane Aje DaMkhyA vinA nahi ja rahe. varSonAM varSo pUrve bhAyakhalAno e rAjamArga "lava lena tarIke ja oLakhAto hato. A jAtanA nAmakaraNa pAchaLanuM kAraNa to koI jANatuM na hatuM. paNa ghaNA samaya bAda eka evuM vAtAvaraNa vega pakaDavA mAMDyuM ke, "lava lena' nA badale koI bIjuM sAruM nAma ApIne mArganI mahattAnI sAthe koI mahApuruSanA nAmakAmaneya amaratA ApavAno prayAsa saphaLa thAya, to ethI vadhu rUDuM zuM gaNAya? lavalena tarIke oLakhAtA vibhAgamAM ja zeTha motIzAhe eka evA bhavya jinamaMdiranuM nirmANa karAvyuM hatuM ke, ethI jainajagata bhAyakhalAne zatruMjaya tarIke ja oLakhatuM thaI gayuM hatuM. paNa A to jaina janatAnI vAta thaI. moTAbhAganI prajA to motIzAha ke emanA maMdirathI kyAMthI paricita hoya ? ethI "lavalena'nA nAmapalaTA aMgenuM vAtAvaraNa jema jema vega pakaDatuM gayuM, ema prajAmAMthI eka sevAbhAvI DokTaranuM nAma vadhu ne vadhu AgaLa karAtuM gayuM. e vistAramAM vasatA eka DokaTara khUba khUba lokapriya hatA. emanuM nAma hatuM : jenazAsananA jyotirdharo bhAga-3 % 8
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ ht Do. mAskerAna, dharme khristI hovAthI khristI DokTara tarIke oLakhAtA. emano eka mukhya guNa e hato ke, teo darda joIne nahi, paNa dardInA dedAra joIne ochAvattA paisA laIneya dardIne pUrepUro saMtoSa ApavA mathatA. dInaduHkhI pratyenI AvI karuNAnI bhAvanAne lIdhe, teo khUba khUba lokalADIlA banI gayA hovAthI badhAne evo ja vizvAsa baMdhAI gayo hato ke, A DokTaranuM nAma ja bhAyakhalAnA mArga sAthe joDAvA yogya hovAthI A nAma para to badhAnI pasaMdagI UtaryA vinA nahi ja rahe. DokTara kharekhara sadgaNI hatA. ethI emanuM nAma mArga sAthe joDAya, emAM koIno virodha to hoya ja zAno ? sarvasaMmata nAma ja pasaMda karavAnuM dhoraNa apanAvAya, to to A DokTaranA nAma upara ja sahunI samasvare saMmati sadhAya ema hatI. lavalena' vibhAgamAM ja DokTaranuM davAkhAnuM cAlatuM hatuM ane garIba-gurabAM lokonI avarajavarathI e davAkhAnuM satata UbharAtuM rahetuM hatuM. | muMbaInA adhikArI varga samakSa bhAyakhalAmAM vasavATa karatI janatAe potAnI bhAvanA rajU karatAMnI sAthe ja AzAspada javAba maLatAM nAmapalaTAnA vAtAvaraNane ora vega maLyo. saune jyAre evo vizvAsa besI gayo ke, have to janatAnI jIta thaIne ja raheze. paraMtu A badhA samAcAra DokTara samakSa pahoMcatA ja eo vicAramagna banI gayA. nAmanAnI kAmanAthI para rahIne badhI vRtti-pravRtti karatA rahenArA emanI bhAvanA to koI judI ja jAtanI hatI. eo vicArI rahyA che, A muMbaI nagarImAM to evI evI mahAnatAo pedA thayelI che ke, emanAM nAmakAmane koI bhUlavA mAMge, toya bhUlI na zake. e mahApuruSonI samakSa to jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 1 1 1
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAruM sevAkArya koI gaNatarImAM ja Ave ema nathI. huM to pUrA | bhAyakhalAmAM paNa prasiddha nathI. jyAre zeTha motIzAha jevA thaI gayelA mahApuruSo je sevAkArya karI gayA, enI suvAsa to sarvatra phelAyelI che. mATe bhAyakhalAnA rAjamArganuM gaurava vadhAravuM hoya, to motIzAha jevAnuM nAma ja ApavuM joIe. mAtra Avo ATalo vicAra karIne ja DokTara besI na rahyA. emaNe to adhikArI varga samakSa pahoMcI jaIne potAno manobhAva darzAvatAM jaNAvyuM ke, bhAyakhalAnA rAjamArgane 'lavalena'nA badale bIjuM koI nAma ApavAnA vicAracakro gatimAna thayAM che. enA saMdarbhamAM eTaluM ja jaNAvavA huM upasthita thayo chuM ke, nAnA mANasane moTA pada para besADI devAthI moTuM pada lajavAya che ane Ama chatAM nAnA mANasane moTAI maLI zakatI nathI, uparathI enI laghutA ja jAheramAM vyakta thAya che. mATe huM icchuM chuM ane bhArapUrvaka evI bhalAmaNa karavA mAguM chuM ke, "lavalena" nAma badalavuM ja hoya, to "zeTha motIzAha lena A nAma para ja pasaMdagI utArazo. zeTha motIzAhe bhAyakhalAmAM bhavya jinamaMdiranuM nirmANa karIne "zatruMjayatIrtha jevo mahimA A bhAyakhalAne apAvyo che, enI RNamukti mATenI A taka jhaDapI lezo, motIzAhanI nAmanA kAmanA to ajarAmara che, ene amara rAkhanArA ApaNe to vaLI koNa? ApaNe to koI gajuM ja nathI ke, pUrvajonAM nAma- kAmane ApaNe amara banAvI zakIe, e mahApuruSonuM nAmAMkana mArga sAthe karavAthI uparathI e mahApuruSonA prabhAve "bhAyakhalAnuM nAma ja ciraMjIvI banI zakaze, mATe janatAnA avAjane AvakAra ApavAnA badale mArA ekanA AtmAnA A avAjane ja AvakArya rAkhazo, evo huM vizvAsa rAkhuM chuM. jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 % $ @ -
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhikArI varge to janamatane lagabhaga svakArya gaNIne lavalenane badale "Do. mAskerAna lena' AvuM nAmakaraNa karavAno joke nirNaya laI ja lIdho hato, paNa jayAre khuda Do. mAskerAnanA AvA manobhAva jANyA, tyAre e ekanA avAjane anekanA avAja karatAMya vadhu vagadAra gaNIne adhikArI varga e ja kSaNe "zeTha motIzAha lena' AvuM nAmakaraNa saharSa svIkRta karIne pachI ene zilAMkita paNa karyuM. ethI ja ApaNe Aje "zeTha motIzAha lena' A jAtanuM pragaTa-pratyakSa nAma vAMcavA bhAgyazALI banI zakIe chIe. paraMtu A prasaMganA vAMcana bAda to A ja nAmanI nIce adazya akSaromAM "Do. mAskerAna lena' paNa vAMcavA samartha banIzuM, to AvA vAMcanane navAI nahi gaNI zakAya ! A prasaMganuM vAMcana ApaNane adazya akSaro vAMcavAnI kaLA zIkhavI jAya to navAI nahi. $ $ 30 jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 -> je
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ AnuM nAma paryuSaNa UjavI jANyA che ke tenI moTAnA manamAM kadIka veranI gAMTha evI to sajjaDa baMdhAI jatI hoya che ke, koI ene choDavAno prayAsa kare, to uparathI e vadhu majabUta banatI jAya. moTAnuM vAtsalya jema moTuM hoya che, ema kadIka moTAnuM vera paNa moTuM hoya che. jAtanA jaina zrI DAhyAbhAI dhoLazA gujarAtanA eka priya nATyakAra hatA, to zrI dalapatarAma prakhyAta kavirAja hatA. A be mahAzaktioe sumeLa sAdhIne potapotAnA kSetre kheDANa karyuM hota, to to gujarAtI sAhityano Ajano itihAsa ja koI ora hota! paNa AvA itihAsa sarjananA lekha bhAvine maMjUra nahi hoya, ethI baMne zakti saMgharSanA medAnamAM paDIne vadhu ne vadhu nabaLI paDI rahI hatI, tyArano A eka prasaMga che. nATyalekhaka zrI DAhyAbhAI dhoLazA vAtavAtamAM kavi dalapatarAmane AMkhamAM rAkhIne kahetA : joDakaNAM joDavAM, e to mUrkhAonuM kAma che ane AvAM joDakaNAMone to DozIo ja vadhAve ! jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 0 = * *
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ kavi dalapatarAma AnI sAme saNasaNato javAba vALatA: je nA Take evA nATaka pAchaLa lAkheNI lekhinIne TakAnA zeranA bhAve vecanArA navarA nATyakAroe to A duniyAnuM nakhkhoda vALyuM che. AnA sarjana pAchaLa e jAtano samaya to veDaphe ja che! paNa e sarjanane raMgabhUmi para lAvIne duniyAnA samayano paNa eo durupayoga karAve che. lakhavuM ja hoya, to evuM lakhavuM joIe ke, jeno strota aMtaramAMthI vaheto hoya! bAkI pArakAM pAtro para kalamane ghasI boLavAthI zuM vaLyuM ! Ama, vAtavAtamAM kavi ane nATyakAra vacce kalamanI kaTArIno Avo saMgrAma khelAyA ja karato. mAchalIne taravAnuM zikhavADavuM paDe, eno zo artha ? paMDitane premanA pATha paDhAvavA paDe, to enI paMDitAInI pachI vaDAI zI? kavi ane nATyakAra kalamanI kaTAra ugAmIne akhabAronA AMgaNe laDyA ja karatA. emanA jevAne premano mahimA koNa samajAve? koNa emane khyAla karAve ke, beno AMkaDo najIka najIka bese, to emAM bAvIsanuM baLa ja UbharAya che paraMtu e ja AMkaDo jo sAmasAmo TakarAI jAya, to emAM cAra jeTaluM ja baLa Take che. mATe maitrIno mahimA samajo ane tame be samAjane bAvIsanuM baLa pUruM pADo. DhAI akSara premakA paDhe so paMDita hoInI vANI dalapatarAma ane DAhyAbhAIne ghaNI sAMbharatI ane mAna mUkIne ekabIjAnI moTAI kabUlavA eo ghaNI vAra manomana taiyAra paNa thaI jatA. paraMtu dilanA daramAM sUtelI svamAnanI sApaNa tyAre lapalapa karatI bahAra dhasI AvatI ane baMnenAM haiyAMmAM veranuM jhera phelAI jatuM. ? ja cha jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ mananI maTakImAM veranAM jhera kaMI sadAne mATe bharAyelAM ja nathI rahetAM ! mananI mATalI eka vAra jherathI bharAyA pachI pAchI khAlI ja na thatI hota ane emAM maitrInAM madha bharAtAM ja na hota, to to A duniyAnA itihAsamAM saMgrAmanI lohiyALa kahANIo ja kaNasatI sAMbhALavA maLata! paraMtu itihAsanAM e pRSTho para kSamA vIrasya bhUSaNa'no nAda gajavatI ThIka ThIka kathAo suvarNAkSare lakhAyelI najare caDhe che, ethI evo AzAvAda janma ke, tUTelAM dilanA dorA pharI saMdhAI zake che, sUtarano sAMdho bhale gAMTha rUpe dekhAI Ave, paNa dilano sAMdho na kaLI zakAya, evuM joDANa paNa banI zake ane bhaMgANa pachInuM e joDANa ghaNuM majabUta paNa hoI zake ! kAraNa ke bhaMgANanAM bhayasthAnonI cetavaNI devAnI ane pachI jarUra ja rahe nahi veranA jherathI bharelI mananI maTakIne premanA pANIthI dhoIne, emAM averanuM amRta bharavAnI preraNA daI jatI ajabanI eka ghaDI DAhyAbhAI dhoLazAnA jIvanamAM kSamAnI chaDI pokArI gaI ! divaso paryuSaNanA hatA. pravacanano viSaya kSamAno hato. eka jainatvanA nAte pravacana sAMbhaLavA AvelA zrI DAhyAbhAI dhoLazAnA kALajAmAM paryuSaNanI preraNAnA bola paDagho pADI rahyA. A mAnavajIvana to vivekanuM jIvana che premanuM AdAna pradAna karIne ajAtazatru rahevAnA A avasare, je pAgala premanuM pIyUSa DhoLI daIne mananI mATalImAM veranAM jhera ja bharI rAkhe che, enI pAgalatAno to koI joTo nathI. janma-janmAMtaramAM vAvelI veranI vaDavAIone ukheDI nAMkhIne, premanA puSpachoDa vAvavAnI A veLAe je uparathI veranI vaDavAIone vahAlathI uchere, ene pAgala nahi to zuM kahevAya? jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 8 9 30
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ DAhyAbhAI dhoLazA A preraNA-bola sAMbhaLI rahyA. emanA aMtaramAM eka AMdolana AkAra laI rahyuM. bhItaramAMthI ja koI vyakti-zakti jANe emane cUMTI khaNI rahI : DAyAno DhoMga dharAvato tuM zuM pAgala nathI ? premanI parabo mAMDIne, vAtsalyanAM vAri vaheMcavAnA upadeza deto tuM kavi dalapatarAmane premanuM TIpuM paNa nathI pAto, A zuM tArI Atma-ThagAI nathI? mitranI sAme to maitrInA madhukuMbha sahu koI dhare ! emAM kaMI jhAjhI vizeSatA nathI. zatrunA moMmAM premanuM TIpuMya reDavuM e ja agharuM che. ane agharAnI ArAdhanA mAnava nahi kare, to pachI karaze koNa ? vicAranuM A AMdolana eTaluM badhuM vegIluM banyuM ke, vicArane AcAramAM palaTAvuM ja paDe! DAhyAbhAI pravacananI e preraNA jhIlIne sIdhA ja kavi dalapatarAmanA ghare javA ravAnA thayA. jeNe A dazya joyuM, enA Azcaryane avadhi na rahI. jeNe vAta jANI, enA acarajane Aro na rahyo, khuda dalapatarAma paNa potAnI sAme AvIne UbhelA DAhyAbhAIne Azcarya ane ahobhAvanI AMkhe nihALI ja rahyA. kavi ane nATyakAranI vacce maunanI gaMbhIra paLo pasAra thaI rahI. e abola AMkho ghaNuM ghaNuM bolI gaI. e biDAyelA hoTha keTalIya vAto karI gayA. aMte gaMbhIratAno paDado UcakatAM DAhyAbhAIe kahyuM : "kavivara! dhoLo raMga vAtsalya/premano pratIka lekhAya che. dhoLI dhajA yuddhavirAmanI saMdezavAhaka gaNAya che. huM dhoLI dhajA laIne ApanI pAse Avyo chuM dalapatarAme vAtano marma pAmavA pUchyuM : yuddha vinA virAma kevo ? ane tamArA hAthamAM dhoLI dhajA jevuM to kaMI $ $ jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 -
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ dekhAtuM nathI ! tamArA AgamanathI mane Azcarya thAya che, to tamArI A vAta sAMbhaLIne to huM mahAAzcarya anubhavuM chuM. DAhyAbhAIe cokhavaTa karavA, potAnA mastaka para hAtha pheravatAM kahyuM : kavivara ! vastramAMthI ja dhoLI dhajA bane, evuM koNe kahyuM ! vALamAMthI paNa dhajA sarjAI zake che. ApaNA baMnenA mastaka para sama khAvA jevoya eke kALo vALa rahyo nathI. dhoLA vALanI A dhoLI dhajA kahe che ke, have to yuddhavirAma jAhera karo ! akhabArane AMgaNe kalamanI kaTArI ugAmIne ApaNe ApaNI kalamane kalaMkita ja karatA rahyA chIe, A zuM yuddha nathI ? A dhoLI dhajA laherAtI thayA pachIya A yuddhathI ApaNe virAma na pAmIe, to duniyA kaheze ke, AmanA dhoLAmAM dhULa paDI ! mATe bhUtakALane bhUlI jaIne, have ApaNe dillagInA dore baMdhAIe ! yuddhavirAmano A nAda kavivaranA kALajAne kUNuM banAvI gayo. eo vaLatI ja paLe UbhA thaI gayA ane DAhyAbhAIne bheTI paDatAM bolyA ke, kharekhara Aje tame paryuSaNa UjavI jANyA! dhoLI dhajAno Avo upadeza mane samajAvavA badala to tamAro RNI rahIza ja ! paraMtu svamAnanuM AvuM samarpaNa karIne mArI veravRttine tame ThArI, e badala samAja paNa tamArA RNamAMthI mukta nahi thaI zake ! yuddhavirAmanI A vAta jeNe jeNe sAMbhaLI, e bolI UThyA: AnuM nAma paryuSaNa UjavI jANyA ! jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 8 8 - -
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ khasI jaIne khauraDAe saMghane satkAryo ! ' kAkA cha jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 tIrthayAtrA ! ane emAM paNa cha"rI'nA pAlanapUrvaka karAtI-karAvAtI tIrtha-saMghayAtrA ! Ano mahimA to jugajugathI pratiSThita che. ethI najIkanA bhUtakALamAM tIrthayAtrAo ane yAtrA-saMghonuM Ayojana jema thatuM rahetuM hatuM, ema vartamAnakALamAM paNa saMghayAtrAnI saravANI vahetI ja rahI che. eka daSTie vicArIe, to pUrvakAlIna AvAM Ayojano jhAjhA ThAThamATha vinA ja thatAM, toya zAsananI zobhA vadhArI javA pUrvaka apUrva lokAdara pAmatAM. ghaNA ghaNA ThAThamATha sAthenAM AjanAM Ayojano dvArA A be vAnAM keTalA pramANamAM siddha thatAM haze, e saNasaNato savAla che, savAla ja nahi, Ane samasyA paNa gaNI zakAya. A savAla ane samasyAnA kAraNa-vAraNamAM UMDA UtarIe, to sArAMza rUpe eTaluM tathya to tAravI ja zakAya ke, Aje lagabhaga zAsana prabhAvanAnA nAme ThAThamAThane pradhAnatA ApIne lakhalUTa lakSmI veravAmAM AvatI hoya che,
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ evo lakSmI-vyaya pUrvakAlIna saMghanAM AyojanomAM e e saMghonAM jarUrI kAryo uparAMta ajainonAM moM mIThAM karAvavApUrvaka aucityane anurUpa pravRtti pAchaLa karavAmAM Avato, ethI e saMghone satkAravA-AvakAravA jaina saMgho uparAMta gAmalokomAM paNa anokhI Atithya-bhAvanAthI prerita thanaganATa jovA maLato ane TheraThera sahu koI AvA saMghonI kAgaDoLe pratIkSA karatA temaja saMghanA Agamanane ghara AMgaNe maMDAyelA mahotsavanI jema vadhAvI letA. jyAre Aje AnAthI sAva ja viparIta vAtAvaraNa jovA maLatuM hoya che, ThAThamATha ane hajAronA kharace bolAvAyelAM beMDo ane bhUgalono duMdubhinAda paNa Aje gaganane to gajAvI zake che, paraMtu jaina-jagataneya pramAdanI pathArImAMthI beThA karI zakato nathI, e vAstavikatA che. vartamAnakALamAM lagabhaga jovA maLatI AvI varavI vAstavikatAnI sAme bhUtakALa kevo ane keTalo badho bhavya hato, enI ApaNe kalpanA karI zakIe, e jAtano najIkanA bhUtakALano ja eka prasaMga jANavA jevo che. pATaNanA prAMgaNamAM paMcAsara pArzvanAthanA prakhyAta jinamaMdiranI sAme jemanI nAmanA-kAmanAnI patAkA "nagInadAsa pauSadhazALA-maMDapa'nA mAdhyame dinarAta laherAtI ja rahe che, e nagInadAsa karamacaMda saMghavI parivAre zatavarSAyu pU. AcAryadeva zrI bhadrasUrIzvarajI mahArAjAnI preraNA pAmIne pATaNathI pAlitANA siddhagirirAjanA eka evA adbhuta saMghanuM Ayojana kareluM ke, samaya ane saMpattinI sAcavaNIne mukhyatA ApIne sIdhA ja pAlitANA pahoMcavuM hoya, to pahoMcI zakAya ema hovA chatAM samaya ane saMpattinI sImA karatAM vividha tIrthonI yAtrAne ja agrimatA ApIne pATaNathI jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 thI 8 0 -
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ e-lems ehe] --and 38 kacchanI kIrtikalagI samA bhadrezvaratIrthane bheTIne ane soraThanA saubhAgyatilaka samA giranAra-girinI yAtrA karAvavApUrvaka pAlitANA pahoMcADato sudIrgha mArga pasaMda karIne saMghavIe saMghanA prAraMbhe ja jANe uchALA mAratI udAratAnI temaja vadhumAM vadhu tIrthonI bhakti karavAnI bhAvanAnI bharatInI puNyapratIti karAvI dIdhI. ethI zAsanasamrATa pUjya AcAryadeva zrI nemisUrIzvarajI mahArAjAnI nizrAmAM prasthita e saMghamAM vividha samudAya ane gacchavartI pU. AcAryadevAdi zramaNazramaNIgaNano temaja gAmegAmanA saMghanA bhAvikono eka moTo meLo ja saMmilita thaI javA pAmyo, AvuM saMmilana e pachI Aja sudhI nihALavA koI bhAgyazALI banyuM nathI, ema kahyA vinA cAle nahi. A jAtanI vividha vizeSatAonA kAraNe svayaM eka itihAsa banI javAnI samarthatA dharAvatA e saMghane gAmegAma anero Adara-satkAra ane aMtarano AvakAra maLI rahe, emAM koI navAi na gaNAya. jainajagata uparAMta eka ajainakheDUtanA dilamAM paNa e saMghe kevo AdarabhAva jagavyo hato, eno sUcaka eka prasaMga jANavA jevo che. nagInadAsa karamacaMda saMghavI Ayojita A saMghanuM jyAMthI prayANa thatuM, e mArga parathI yAtrikono pravAha jANe pANInA pUranI jema pasAra thaI rahyo hoya, temaja saMghano jyAM paDAva paDato, tyAM mAnava-maherAmaNa ja chalakAto hoya, evuM dRzya sarajAI jatuM, AnA kAraNe saMgha prayANa pUrve ja mArga ane mukAmanuM avalokana karyA vinA ja AgaLa vadhavuM zakya na hatuM. saMghanA nirNIta mArga mujaba vacce vacce AvatAM gAmaDAM divasothI A saMghanA AgamananI pratIkSA karatAM ane saMghanA darzane nAcI UThatAM.
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArganuM avalokana karavA nIkaLelA kAryakaro eka gAmaDAmAM pahoMcyA. gAmalokono utsAha ane thanaganATa joIne kAryakaroe paNa anahada Azcarya anubhavyuM. jainanuM ekAda paNa ghara na hovA chatAM jaina saMgha parano gAma-lokono ahobhAva joIne kAryakarone thayuM ke, AvA gAmaDAmAM thaIne saMgha AgaLa vadhe, to khUba khUba sadbhAva vadhe. ethI A gAmamAM thaIne AgaLa vadhavAnuM lagabhaga nakkI karIne kAryakaro vidAya thayA. ethI e saMpUrNa gAmaDuM saMghanI svapnasRSTi dinarAta nihALI rahyuM. saMghAgamananA divaso najIka AvavA mAMDyA, ema grAmyajanono AnaMdollAsa vRzriMgata banato cAlyo. paNa ADI rAta enI zI vAta' AnA jevo ghATa ghaDAyo. saMghanA nakkI thayelA divasanA traNa cAra dahADA pUrve punaH avalokana karavA AvelA kAryakaro jyAM e gAmanA rastAonuM avalokana karavA nIkaLyA, tyAM ja eka mAtra je mArgethI gAmamAM pravezavuM zakya hatuM, e mArgamAM ja AvatuM eka makAna joIne kAryakarone lAgyuM ke, A makAnane kAraNe to A mArga saMghanA praveza mATe eTalo badho sAMkaDo gaNAya ke, saMgha AgaLa ja na vadhI zake. gADAMonI vaNajhAra, yAtrikonA maherAmaNa ane sAjana-mAjanathI ubharAtI pravezayAtrA A mArgethI kaI rIte AgaLa vadhI zake ? A pUrvenA anubhavo parathI bodhapATha laIne kAryakaro manomana evA nirNaya para AvI gayA ke, AvA sAMkaDA mArganA kAraNe rasto badalIne bIjA koI gAmamAM paDAva rAkhavA vicAravuM ja paDaze. aNagamato paNa Avo nirNaya levA majabUra banavuM ja paDe, ema hovAthI gAmalokone AnI jANa karyA vinA rasto kaI rIte badalI zakAya ? jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 * 39
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ ekaThA thaI gayelA grAmajano samakSa kAryakaroe potAnI A mUMjhavaNa rajU karatAM jaNAvyuM ke, Aja sudhI to A gAmamAM thaIne ja saMghanI prayANa-yAtrA AgaLa vadhAravAnuM nakkI ja hatuM. paNa Aje jyAre gAmanuM avalokana karyuM, tyAre ja ema lAgyuM ke, A sAMkaDA mArgethI saMgha koI paNa rIte AgaLa na ja vadhI zake. mATe A gAma choDIne bIjA mArga mATe vicAravuM paDe, ema lAge che. kAryakaronI A mUMjhavaNa sAMbhaLIne grAmyajanoe jANe paga nIcethI pRthvI ja khasI jatI hoya, evo kAramo AghAta anubhavyo, hoTha sudhI AvI gayelI amRta-pyAlI jANe jhUMTavAI javAnI hoya, evI vyathApUrvaka grAmyajanoe pUchyuM ke, A sivAya bIjo to koI savAla satAvato nathI ne? A savAla paDaghAI ja rahyo hato, tyAM eka kheDUtane khyAla AvI gayo ke, potAnuM khoraDuM ja naDatara rUpa banatuM lAge che. eNe vinA vilaMbe khoraDuM khaseDI levAno prastAva rajU karatAM kahyuM ke, hoTha sudhI AvelI amRtanI A pyAlIne koI paNa hisAbe jatI to nathI ja karavI. pravezanA mArgamAM avarodhaka banIne saMkaDAza sarjavAmAM kAraNa banatuM mAruM khoraDuM khasI jaIne saMghane AvakAravA-satkAravA taiyAra che. mArI ATalI taiyArI che. Ama chatAM bIjo koI savAla satAvato hoya, to jaNAvo, to A gAma ene sulajhAvI ApavAnI bAMyadharI Ape che. bAkI to gAramATImAMthI baneluM khoraDuM khaseDI detA to keTalI vAra lAgavAnI? tame hakAra bhaNatA ho, to eka rAtamAM ja mAruM e khoraDuM khasI jaze. gAmaloko paNa kheDUtanA sUramAM sUra purAvatAM samasvare bolI UThyA ke, jenI mAlikInuM khoraDuM che, e kheDUtanI A vAta barAbara che. ame badhA maMDI paDIzuM, ane e khoraDAne cha jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka rAtamAM khaseDI devAmAM pUrato sahakAra ApIzuM. basa, It have to bIjo koI savAla nathI ne ? bolo, mahAvIra svAmInI jaya! saMghanuM Agamana ane paDAva A gAmamAM ja have to nakkI ne ? khATalA jevI cIja hoya, to khaseDI zakAya, paNa khoraDA jevuM khoraDuM kaI rIte khasI zake ? AnuM Azcarya kAryakaro dvArA vyakta thayA vinA na rahyuM. khoraDuM vaLI koI paNa rIte khaseDAtuM haze kharuM ? spaSTa javAba maLyo : khoraDuM khaseDavuM eTale khoraDAne khedAnamedAna karI daIne sapATa medAna sarajavuM! A sAMbhaLIne kAryakaro anahada Azcarya vyakata karyA vinA na rahI zakyA. eo bolI UThyAH A rIte khoraDAne khatama karI daIne paNa saMghane AvakAravAno Avo vikrama prathama vAra ja sthApita thaze. AvI taiyArI darzAvavA badala A gAmane, A gAmanI janatAne ane savizeSataH to khamIravaMtA A kheDUtabhAIne jeTalA biradAvIe, eTalAM bahumAna ochAM ja gaNAya ! basa, have tame badhA nizcita banI jaIne saMghane satkAravAnI taiyArI karI zako cho. paLa pUrve viSAdagrastatAnA bhoga banelA grAmyajano ane saMghanA kAryakaro bIjI paLe ja parama prasannatA anubhavatA vikharAyA, A pachI kheDUta potAnuM khoraDuM khAlI karavA maMDI paDyo ane grAmyajano e khoraDAne khedAnamedAna karI nAMkhIne tyAM sapATI sarjavA macI paDyA. A samAcAra sAMbhaLIne saMgha uparAMta anekAneka bhAviko saMghanA pagale sarjAnArI A abhUtapUrva eka ghaTanA gharagharamAM guMjI UThe, evI rItanA "aho aho' nA nAdathI manomana grAmyajanone vadhAvI rahyA. be dahADA bAda saMgha jyAre e gAmaDAmAM thaIne pasAra thayo, jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 4 jI -
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ tyAre mArganI pahoLAI vizALatAnI sAthe sAthe grAmyahaiyAMnI vadhu vizALatAnAM darzana pAmIne to dhanya dhanya banI gayo. vartamAnamAM thatAM saMghanAM AyojanomAM je kaDI khUTe che, enI pUrti jo thaI javA pAme, to bhulAI gayelo e bhUtakALa vartamAnakALamAM palaTAI jatA AjanA saMghonA pagale pagale vadhu zAsanaprabhAvanA to thAya ja, paraMtu lokacAhanA ke lokalahANInI saravANInuM stara paNa UMce AvyA vinA na ja rahe, jenI Aje to tAtI AvazyakatA khaDI thaI javA pAmI che. haTTa 3 - jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 -
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAgya ADenuM pAMdaDuM nasIba-bhAgya nabaLuM hoya tyAre "thappaDa mArIne e saMpattinI lUMTa calAve ane sabaLuM hoya, tyAre chappara phADIneya e saMpatti varasAve ! kahevatAtmaka AvA kathananI pratIti karAvatA ghaNA ghaNA "karoDapati banIne pachI raste rajhaLatA jovA maLe, paraMtu "roDapatine sabaLA nasIbe karoDapati banAvI dIdhA hoya, evuM to pramANamAM ochuM jovAmAM Ave. valabhIpura pAsenA cogaTha gAmamAM rahelA maNilAlane bhAgyadeve "maNilAla zeThamAM kaI rIte palaTAvI dIdhA, enI ghaTanA jANavA jevI che. - cogaTha gAmamAM janmelA maNilAla mAtra nAmathI ja maNi hato, ane lAlAza mAtra enA lohImAM ja jovA maLatI hatI, enuM ja peTa mAMDa mAMDa bharAtuM, tyAM cogaThamAM rahIne e parivAranuM gujarAta to kyAMthI calAvI zake ? ethI jhAjhuM rokANa karyA vinA thoDoghaNo napho thaI zake, evA "caNA garamAgarama ane mamarA masAledAra jevI pherI para enI jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 - che
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ pasaMdagI UtarI. cogaThanI AsapAsanAM pAMca sAta gAmaDAMomAM caNAmamarA laIne chokarA sAthe chAza pIvA pherIno dhaMdho eNe zarU karyo, unALAmAM garamInI paravA karyA vinA, ziyALAmAM TADha veThIne ane comAsAmAM varasatA varasAde maNilAle gAmegAma ghUmavAnuM zarU karyuM, tyAre mAMDa mAMDa maNilAlano parivAra peTanI bhUkha zamAvI zakavA samartha banyo. thoDA samaya sudhI to maNilAlanI A jAtanI rakhaDapaTTI barAbara cAlI. emAM paNa bAjunA gAma camAraDImAM eno dhaMdho jarA jAmyo. caNA garamAgarama ane mamarA masAledAra hovAthI ghaNA chokarAo roja maNilAlanI pratIkSA karatA rahetA. pharatAM pharatAM camAraDImAM AvavAno eno samaya baporano hato ane chokarAonuM bajAra jAmavAnuM sthaLa darabAra coka hatuM. baporanA samaye jamI paravArIne darabAra ADA thayA hoya ane jarAka UMgha AvavA mAMDI hoya, tyAM ja maNilAlano sAda saMbhaLAya : caNA... mamarA ! ane chokarAonuM ToLuM bheguM thaI jAya. kolAhala ane avAja na kare, to pachI ene chokarAonuM ToLuM koNa kahe ? UMgha UDI jatAM darabAra jarA ropha jamAvatA maNilAlane kahe ke, A rIte baporanA samaye na Avo to sAruM, jethI mArI UMgha na bagaDe. darabAranA ropha sAme maNilAla mauna thaI jAya. darabAra sAme gAmano zeTha paNa jyAM bolI na zake, tyAM paragAma rahetA maNilAlanuM to zuM gajuM ke, darabAra sAme eka tarapha paNa e uccArI zake! darabArano Thapako sAMbhaLI laIne maNilAla samayamAM thoDo heraphera karIne AvavAno prayatna kare, paNa savAra ke sAMjano to meLa ja khAya ema na hato, ethI ha$ $ $ jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 -
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ jyAre darabArane UMgha AvI gaI hoya, athavA UMgha it AvavAnI taiyArI hoya, tyAre ja maNilAlane camAraDI gAmanA e cokamAM AvavAnuM thAya ane chokarAonuM jAmeluM ToLuM darabAranI UMgha uDADyA vinA na rahe. darabAra maNilAlane avAranavAra A badala ThapakAre. emanI phariyAda cAlu ja rahe. paNa paristhitimAM koI sudhAro na thAya. rojanI A rAmAyaNathI kaMTALI jaIne eka dahADo to darabAre manomana nakkI ja karI nAMkhyuM ke, have to evAM kaDaka pagalAM levAM ke, maNilAla A gAmamAM paga mUkavAnuM ja bhUlI jAya athavA baporanA badale savAre ke sAMje ja AvavAnuM pasaMda kare. manamAM ne manamAM ja darabAra gaNagaNyA ke, lAto ke yogya bhUta bAtoM se nahIM mAnate, methIpAkane yogya mahemAnanI AgatAsvAgatA methIpAkathI ja thAya! maNilAlane barAbarano bodhapATha ApavAno nizcaya karIne jamyA pachI vAmakukSI karavA darabAra ADA paDyA. thoDo samaya gayo-na-gayo, tyAM ja maNilAlano sAda saMbhaLAyo : caNA garamAgarama, mamarA masAledAra! A zabdo kAne paDatAMnI sAthe ja darabAra pathArImAMthI UbhA thaI gayA, emanI AMkho lAlaghUma banI cUkI hatI. tamatamatA be tamAcA coDI detAM emaNe maNilAlane gussApUrvaka kahyuM ke, e garamAgarama caNA ane masAledAra mamarAvALA! Aje to tane mAtra methIpAka ja cakhADyo che, paNa have kAle paNa A ja rIte AvIza, to tArA TAMTiyA bhAMgI nAkhyA vinA nahi rahuM. caNA mamarAno napho tAre mana jeTalo kImatI che, eTalI mArI UMghanI tAre mana kiMmata nathI ne ? vANiyA! tArA caNA mamarAnI mAre mana keTalI kiMmata che e tAre jovuM hoya, to joI le. jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ama kahIne darabAre eka evo joradAra pagaprahAra karyo ke, maNilAlanA badhA ja caNA-mamarA dhULamAM maLI gayA. A pachI paga pachADatA darabAra gharamAM pravezI gayA. darabAranA A jAtanA puNyaprakope maNilAlane vicAra karato karI mUkyo, thoDAghaNA vicAranA aMte e evA nirNaya para Avyo ke, A rIte badanAma banIne rakhaDapaTTI karavI, enA karatA to muMbaI jevA zaheramAM jaIne bhAgya ajamAvavuM zuM khoTuM ? AvuM apamAnita jIvana veMDhAravA karatAM to muMbaI jaIne majUrI karIza, toya thoDuMghaNuM paNa svamAna sAcavI zakIza. AvA nirNaya sAthe cogaTha pahoMcI jaIne maNilAla parivArane potAno makkama nirNaya jaNAvyo ane ekabe divasamAM ja emaNe muMbaI tarapha jatI relavenI TikiTa lIdhI. maNilAle muMbaI tarapha prayANa karyuM, tyAranA ghaDIpaLa zubha haze, enI pratIti maNilAlane muMbaI pahoMcyA pachInA thoDA ja divasomAM thaI javA pAmI. enI kalpanA bahAra eka peDhImAM ene nokarI maLI gaI. udayAcalanI Toca lagI AvI cUkelo bhAgyabhAnu keTalIka vAra pAMdaDA jevA pocA paDadAnA AvaraNathI Avarita banI jatA prakAza pAtharI zakato nathI hoto. e pAMdaDuM khasI javAnI aNIe AvIne yogya samaya ane sthaLanI pratIkSA karI rahyuM hoya che. mATe apekSita sthaLapaLa maLatAMnI sAthe ja e pAMdaDuM khasI jaIne aMte kharI paDatuM hoya che, ethI e bhAgyabhAnuM prakAzI UThato hoya che. maNilAlano bhAgyabhAnuM A rIte yogya sthaLa-paLanI pratIkSA ja karI rahyo hato, emAM maNilAlanuM muMbaImAM Agamana thayA bAda e pratIkSAnI pUrti thatI gaI, ema ema maNilAlano bhAgyabhAnuM prakAzita thavA mAMDyo. kahevatanA chu je 30 jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 -
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ zabdomAM enuM bhAgya ADenuM pAMdaDuM khasatuM gayuM, ema enI vAta dazA ane dizA sudharatI gaI. muMbaImAM ThIka ThIka pagabhara banelo maNilAla bhAgyathI prerita banIne kalakattA ane tyAMthI pachI raMgUna pahoMcyo. raMgUnamAM to milamAlika tarIke lAkho rUpiyA kamAyA pachI maNilAla jyAre dezamAM pAchA pharyA, pherIvAlA maNilAla maTIne milamAlika maNilAla tarIke paMkAyelA emanI pragati joIne ghaNAkharA loko bolI UThyA ke, AnuM nAma bhAgye yArI ApI ane bhAgya ADenuM pAMdaDuM khasI gayuM. maNilAla mAtra saMpattinA mAlika nahotA banyA, saMskAra ane sadAcAranuM svAmItva paNa emaNe meLavIne dIpAvI jANyuM hatuM. vatanabhUmi cogaThane Avo saMskAra- svAmI kyAMthI bhUlI zake? milamAlika maNilAla cogaThanI AsapAsanAM e gAmaDAMomAM jAte pharIne e loko tarapha upakAra ane AbhArano bhAva vyakta karyA vinA na rahI zakyA ke, jeo bhIDa ane pIDanA samaye bheruM banIne potAnI vahAre dhAyA hatA, jemaNe kadAca potAne apamAnita na karyA hota, to pote Aje paNa koI pheriyA tarIke ja gAmaDAomAM pharatA-rajhaLatA-rakhaDatA hota. A badhAne maNilAla bhUlyA nahotA. maNilAla camAraDI pahoMcyA, gAme emane milamAlika tarIke satkAryA, eo darabAra samakSa khaDA thaI gayA. AMsubhInI AMkhe ane gaLagaLA avAje emaNe vItI gayelA e bhUtakALane tAjo karAvIne darabAra tarapha AbhAra vyakta karyo ke, Ape tyAre cAnaka lAge, evA cAbakhA na phaTakAryA hota, to huM AvI pragati kaI rIte sAdhI zakyo hota ? mATe A pragatinA pAyAmAM mULa pIThabaLa to ApanuM ja gaNAya ne? jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 & 9 & .
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ A vAkya pUruM thatAMnI sAthe ja darabAra ane milamAlika maNilAlanI AMkho ASADhI vAdaLI banIne varasavA mAMDI. cogaTha ane camAraDI gAma Ajeya astitva dharAve che. A prasaMga jANyA bAda A gAmanAM nAma sAMbhaLatAnI sAthe ja have to roDapatimAMthI karoDapati banelA maNilAla zeThanI mRti thayA vinA nahIM ja rahe ! 8 cha jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 +
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ - dhanane nahi pahelI salAma to dharmane ! artha anarthanuM mULa hovAthI arthanI prApti mATe kyA kyA ane kevA kevA anarthono Azaro na levAya, e ja savAla gaNAya, ema arjita-arthanA sahAre anarthanI kevI kevI vaNajhAra na vahetI thAya, e paNa eTalo ja aNiyALo prazna gaNAya. anarthone AvakAryA bAda arthaprApti ane arthaprAptinA AdhAre anarthanI paraMparA! A rIte AgaLapAchaLa anarthano ghero hovAthI ja "arthamanaI mAvaya nitya AvuM sUtra samajAvIne jinazAsane arthane ja anarthabhUta gaNAvyuM che. nItikAro hajI anItine anartha-pApa gaNe che, paNa nItipUrvakanA arthane to AvakAra ja ApatA hoya che, jyAre jinazAsana to nItipUrvaka kamAyelAM AvAM nANAMne paNa parigraha nAmanA pApamAM ja khapAve che. pAyAnI A vAta samajAI jAya pachI to anarthamAtranA mULasamA arthane ja sarvasamartha gaNavAnI bhIMta jevI bhUla to thAya ja kaI rIte ? jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 @ jI na
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ ? 8 jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 comera anarthathI gherAyelA arthane ja sarvasamartha mAnavA jevI vRtti-pravRttimAM Aje uchALo Avelo joI zakAya che, ethI artha khAtara parasevo pADavAthI AgaLa vadhIne lohI vahevaDAvavAnI lobhAMdhatAno vyApa jyAre kUdake - bhUsake vadhI rahyo che, evA A yuga mATe dazakAo pUrve osavAla vaNikoe siMdhaprAMtane je kAraNosara navagajanI salAma bharIne je rIte kaccha-hAlArane vahAluM vatana gaNyuM hatuM, eno itihAsa to ThIka ThIka bodhaka ane preraka banI rahe evo che. koI eka jamAnAmAM osavAla-Niko siMdha-prAMtamAM sthAyI thayA hatA, dhaMdho-dhApo ane vepAra-vaNajanI evI joradAra jamAvaTa siMdhaprAMtamAM thavA pAmI ke, osavAla Nikoe to manomana jANe evo ja makkama ane nakkara nirNaya laI lIdho ke, siMdhaprAMte A rIte ApaNane badhI rIte mAlAmAla karI dIdhA hovAthI have A siMdhaprAMtane salAma karIne anyatra javAno vicAra svapneya na ja karI zakAya. janmabhUmi bhale ApaNI alaga alaga hoya, paNa mRtyubhUmi to have siMdha ja banI raheze. judAM judAM gAmanagarothI AvI AvIne dhaMdhArthe siMdhamAM sthAyI thayelA osavAla-vaNikonI Arthika pragati ane samRddhi jotAM sthAyI prajA paNa chakka banI jaIne emanI puNyAInI prazasti gAI rahI. e vakhate siMdhaprAMta para rAjavI hamIrano sattAsUrya camakI rahyo hato. e pote to mAMsAhArI hato ja, paNa ene to mAMsAhArano phelAvo vadhu ne vadhu vyApaka bane, emAM paNa rasa hato, ethI eNe dIrghadraSTine jAkAro ApIne eka vAra evo phatavo bahAra pADyo ke, siMdhamAM mAMsAhAra vyApaka hovAthI dareka dukAnadAre anya anya
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ khAdyasAmagrInI sAthe mAMsa-macchInuM vecANa paNa pharajiyAta | karavAnuM raheze. jethI prajAne pUratI savalata eka ja dukAnamAMthI maLatI rahe ! svapnamAMya lohImAMsanuM darzana jene mATe saMbhavita ja na hoya, evA osavAla-vaNiko haDahaDatA anyAya samo A phatavo sAMbhaLIne manomana saLagI UThyA. e badhAMnuM haiyuM halabalI ane hacamacI UThyuM. emaNe ekaThA thaIne aMdaroaMdara evo nirNaya laI ja lIdho ke, lohInI lakSmI kamAIne lIlAlahera karavI, enA karatAM to bhUkhanAM duHkha veThavAno kALo kera sahI levo vadhu sAro ! mATe sattA sAme jhUkI gayA vinA jhajhUmIne paNa A phatavo pAcho kheMcAvI laIne ane ene radabAtala karAvIne ja jaMpavuM. siMdha prAMtanI moTA bhAganI janatA mATe hamIrano phatavo bhAvatuM bhojana maLyA jevo hovAthI vyApaka virodhano sUra to kyAMthI nIkaLe? ethI osavAla-vaNiko paNa manekamane thoDoghaNo virodha vyakta karIne aMte mauna thaI jaze, evuM hamIranuM anumAna hatuM. e anumAna mujaba osavAlavaNiko tarata ja rAjavI pAse pahoMcI gayA. dabAte avAje emaNe vAta rajU karavAnI zarUAta karI : mAMsa-macchIno AhAra ghaNIbadhI dRSTie AvakArya nathI. chatAM vyaktigata rIte A mATe koInI para dabANa na ja karI zakAya. rAjA ke prajA kyAreya AvAM pharamAna mATe Agraha na sevI zake. paraMtu mAMsAhArane pIThabaLa maLe evuM pharamAna to keTale aMze yogya gaNAya ? osavAla-vaNiko taraphathI karAyelA A prazna parathI emanuM peTa kaLI gayelA hamIre sAmo savAla karyo : mAMsamacchI khAvAno phatavo hajI na ja pADI zakAya, evo tamAro jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 pha ke -
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agraha hoya, to enI sAthe huM sarva rIte saMmata chuM. paNa prajAne savalata maLI zake, evo A phatavo jAhera na karuM, to prajAnA hitaciMtaka kaI rIte gaNAuM? hamIrane vizvAsa hato ke, A vaNikone dharma karatAM dhana para ja vadhu vahAla hovAnuM ! mATe teo mArA A savAlanI sAme maunano Azraya laIne vidAya thaI jaze. paraMtu dhaMdhA khAtara dharmano bhoga ApavA taiyAra thaI jAya, evA e osavAlo na hatA, teo to dharmakhAtara dhaMdhAne homI devAnI ane jarUra jaNAya, to siMdha prAMtane paNa salAma bharI devAnI sajajatA dAkhavavAmAM jarAya pAchA na paDe, evA dharmavIro hatA. emaNe hamIranI hAmAM hA darzAvyA vinA nakArano nakkara sUra suNAvatAM kahyuM ke, azakti ke AsaktinA kAraNe pote ochuvatuM dharmAcaraNa karI zake, e hajI kSetavya gaNAya, paNa A rIte abhakSya khAnapAnanI hATaDIo kholavAno hukama to koI ja na karI zake. pachI ene zirodhArya karavAno to savAla ja kyAM rahe che? sattA sAmenA A garbhita AkSepane manomana kaLI jaIne hamIre sattAvAhI svare johukamInI adAthI kaTAkSabharyo prazna pUkyoH AvA hukamane AvakAra athavA to dukAnanA daravAje tALAM. A bemAMthI eka vikalpa pasaMda karavAnuM kahevAmAM Ave, to kyo vikalpa tame svIkAro! kALajAne vadhI jAya, evA garbhita-dhamakIbharyA A praznano jussAbhera javAba vALatAM osavAloe spaSTa saMbhaLAvI dIdhuM ke, bemAMthI eke vikalpa svIkArya bane, evuM Apane lAge che kharuM? kamANI mATe to dUradUrathI ahIM AvIne ame vasyA chIe, ethI dukAnane tALAM to kaI rIte ra da cha jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 -
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArI zakAya? AthI paNa vadhu mahattvano muddo to e che ke, it pahelI salAma dharmane, dhanane nahi. dharma pahelo, dhana pachI. A amAro mudrAlekha hovAthI svIkArya thAya, evo vikalpa rajU karo, to ene zirodhArya karavAnI amArI taiyArI ja che. hamIre lAla AMkha karIne Aga varasAvatAM kahyuM : tamAre dhaMdho cAlu rAkhavo che, paNa mAro hukama mAnavo nathI, to pachI trIjo vikalpa to e ja che ke, siMdhaprAMtane salAma karIne tame anyatra jaI zako cho. tyAM tamane rokaToka karavA koI ja nahi Ave ? dukAnanA daravAjA covIse kalAka khullA rAkhIne pachI tame tyAM dharmanI dhUma kamANI karavA mAMDI paDajo, AmAM aMtarAyabhUta thavA koI TapakI paDe, to ene haDaselI kADhavAnI javAbadArI mArI ! ATaluM saMbhaLAvIne paga pachADatA hamIra UbhA thaI gayA ane osavAla-AgevAno aNanama zira rAkhIne khumArIbhera cAlatA thaI gayA. have to bIjuM kaMI ja vicAravA jevuM na hatuM. dharmanI Teka khAtara dhIkatA dhaMdhA uparAMta siMdhaneya salAma bharIne anyatra vasavATa karavA sudhInI e badhAnI taiyArI hatI. A vAta phelAtAM vAra na lAgI, siMdhanI prajAne paNa lAgyuM ke, osavAla-vaNikonI lAgaNI-mAMgaNI sAva sAcI gaNAya. rAjavIe vaNiko viruddha AvuM atyujha pagaluM uThAvavAnI jarUra nahotI. AgevAnonA nirNayane badhA ja osavAloe zirasAvaMdya gaNIne eka mate ane eka stare AvakArI lIdho. dhaMdhAdhApA sameTI levApUrvaka dukAna-makAna sAthe baMdhAyelA mAyAmamatAnA tArane eka ja jhATake toDI nAkhIne osavAloe siMdhaprAMtano thoDA ja divasomAM tyAga karyo, dharma khAtara dhaMdhAne jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 8 9 - na
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ jato karavAnI khumArIthI bharyAbharyA e osavAla-vaNikone kaccha ane hAlAra-pradeza bhAvI gayo ane A pradezano vasavATa paNa e vaNiko mATe phaLyo. dUraMdezI dharAvatA e vaNikoe jAmanagaranA jAmarAvaLanI anumati laIne jyAM dhaMdhodhApo vikasI zake, evI jamIna kharIdI laIne eka navuM gAma vasAvyuM, je thoDA vakhatamAM ja navAgAma tarIke oLakhAvA mAMDyuM. dharma ane dhanathI samRddha banelA osavAla vaNikoe navAgAmamAM aneka bhavya jinAlayonAM nirmANano lAbha lIdho. A pachI to jAmanagarathI goMIja gAma sudhI vistarelAM bAvana gAmomAM osavAlono vasavATa vadhavA mAMDyo ane e gAmo hAlArapradeza tarIkenI tathA e gAmomAM sthAyI thayelA vaNiko hAlArI-osavAla tarIke vikhyAta banatA gayA. Aje e vikhyAti caramasImAM siddha karI cUkI che. AryaprajA uparAMta jainomAMthI paNa Aje thoDAghaNA aMze dharmane dhakko mArIneya dhana kamAvavAnI lobhAMdhatA mAjhA mUkI rahelI jovA maLe che, tyAre lohImAMthI lakSmI kamAvAnI lAlacamAM lagIre lapeTAyA vinA, AvI koI kaTokaTInI paLomAM dharma khAtara dhanane dhakko mAravAnI preraNA ane dharma kAje grAmAMtara ane dezAMtara karavAno bodha A ghaTanAmAMthI koI tAravaze kharuM? huM cha jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 ->
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 mahAjananI mAnArhatA vi.saM. 1669 AsapAsanA samayagALAnA bhAratanuM darzana karavA prayAsa karIzuM, to eka tarapha auraMgajhebathI prAraMbhita dharmavaTALanI vRtti-pravRttine vega ApatA kAjI ane maulavIono dharmajhanUnI paMjo ugratApUrvaka ugAmAyelo jovA maLaze. to bIjI tarapha aMgrejonI melI-mutsaddIne kUTakapaTabharI nItinI nAgaNa prajAne phasAvavA mAyAjALanI pheNa phelAvIne zikAranI zodhamAM ghUmI rahI hoya, ema jaNAyA vinA nahi rahe. A be prabaLa paribaLonI sAme mahAjana-sattAnI samarthatA to keTalI AMkI zakAya ? ThIka ThIka na gaNya gaNAya, evI samarthatA dharAvatuM hovA chatAM 'mahAjana' mogala ane aMgrejonI samakSa namavAnI vAta to dUra rahI, paNa aNInA avasare A baMne paribaLone nAkalITI tANIne namAvavAmAM saphaLa thatuM rahyuM hoya, to te kaI tAkAta 52 ? jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 55 do
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ tatkAlIna mahAjana pAse samaya-saMjogo joIne ekatA darzAvavAnI vaNikabuddhi hatI, AnA prabhAve mahAjana mogalo-aMgrejone paNa namAvavAmAM saphaLa-sabaLa banatuM rahyuM hatuM, AnI prabaLa pratIti karAvato suratano eka prasaMga jANavA jevo che. e samaye surata baMdara tarIke khUba ja mahattvanuM sthAnamAna dharAvatuM hatuM. mahAjananA mobhI tarIke tyAre tyAM be nAma gAjatAM hatAM : jaina vepArI nagarazeTha vIrajI vorA ane vaiSNava vepArI bhImajI pArekha. jaino nagarazeThano paDyo bola jhIlI letA, jyAre vaiSNavo mATe bhImajI pArekhano zabda zirodhArya gaNAto. Ama, to baMnenA dharma judA judA hatA, ethI AcAra-vicAramAMya bhinnatA rahetI. chatAM jyAre nyAya khAtara laDavAno avasara Avato, tyAre baMne zreSThIo eka banIne laData ApatA jethI yazasvIvijayanA adhikArI banatA. - eka vAra suratamAM kAjI ane maulavIoe ekabIjAno sAtha sahakAra meLavIne traNa vaNika vepArIone vaTalAvIne islAmapaMthI banAvyA. A rItanI vaTALa-pravRtti sAme suratamAM ThIka ThIka virodhanuM vAtAvaraNa pedA thayuM. e virodhane zAMta pADavAno rasto eka ja hato : kAjI ane maulavIo AvI vaTALa-pravRtti badala kSamAyAcanA kare, ane vaNika punaH potAnA dharmano svIkAra kare. A rastAne apanAvavAne badale kAjI ane maulavIo uparAMta vaTalAyelA vaNikoe paNa potAnI vAtane pakaDI rAkhI.ethI virodhe ugra svarUpa pakaDyuM. virodhane vAcA ApavA sabhAo thaI. samajAvaTanA aneka upAyo vicArAyA. paNa A badhuM niSphaLa nIvaDatA nagarazeTha vIrajI ja vorA ane bhImajI pArekhe eka sabhAnuM Ayojana karAvyuM. kra cha jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaino-vaiSNavonI vizALa hAjarI dharAvatI A sabhAmAM dukAno 1. baMdha rAkhavAno nirNaya levAyo. moTAbhAgano vepAra-dhaMdho vaNikonA hAthamAM hovAthI dukAnonI "tALAbaMdhI" ja evo asarakAraka nirNaya hato ke, khAna-pAnanI sAmagrI maLavI muzkela banI jAya, AnA kAraNe kAjI ane maulavIone namatuM toLIne mAphI mAgavA majabUra banavuM ja paDe. paraMtu "bajArabaMdhI'no A nirNaya paNa jyAre kAragata nIvaDI zake ema na lAgyuM tyAre mahAjane laDatane hajI vadhu ugra banAvavA mATenI maMtraNAo AraMbhI dIdhI. bajArabaMdhIno amala evI custatApUrvaka thato hato ke, ethI prajAne paDatI pArAvAra muzkelIono paDagho pADato eka patra aMgrejI koThInA pramukha jirAlDa gIyarane laMDana borDa opha DirekTarsane tAtkAlika lakhavAnI pharaja paDI. patramAM suratanI badhI paristhiti jaNAvIne aMte lakhavAmAM AvyuM ke, suratanA bajAramAM evI haDatAla divasothI cAlu che ke, lokone zAkabhAjI ane anAja kariyANuM meLavavuM paNa muzkela thaI paDyuM che. mahAjananA nirNayanI aNanamatA aMge koIne jarAya | AzaMkA jAge, evI saMbhAvanAya saMbhavita na hatI. aMgrejI koThI taraphathI laMDananA borDa para lakhAyela patranA pariNAme koI sukhada ukela nIkaLe, evI AzA hajI amara ja hatI, kAjI-maulavIonI ugratA hajI evI ne evI ja hatI. samasyAgrasta suratanI prajA evI dvidhAmAM hatI ke, mahAjana have kevuM pagaluM uThAvaze ! - kaTokaTI evA vaLAMka AgaLa AvIne UbhI rahI gaI hatI ke, have to jarAya DhIluM na ja mUkI zakAya. laData hajI jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 0 -
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ ht vadhu ugra bane, to ja mahAjananI aNanamatAnI AbarU aNadAga rahI zake. prajAnA manamAM saMkalpa-vikalponI vadhatI jatI gaDamathalane tIvra AMcako ApatuM eka elAna mahAjana taraphathI apAyuM ke, choDa do surata, calo bharUca! suratathI hijarata karIne bharUca javAnA mahAjananA Adezane zirodhArya gaNIne dhIre dhIre vepArIoe jyAre bharUcanA raste prayANa karavA mAMDyuM, tyAre to suratamAM sopo paDI gayo. aMgrejo paNa A hijarata joIne hacamacI UThyA, islAmI varga paNa prajAnI AvI hijaratathI halabalI UThyo. thoDA ja divasomAM 8 hajAra AsapAsanI saMkhyA dharAvatA vepArIo suratathI hijarata karI gayA, ethI bharUce to bhAgya khIlI gayAno AnaMda anubhavyo, paNa suratamAM to sUnakAra chavAI gayo hato, ane saubhAgyano sUrya DUbI javA jevI aNIe AvIne aTakyo hato. ene ugArI levA kAjI ane maulavIo Aja sudhI jALavI jANelI makamatAne tilAMjalI ApavApUrvaka kaMIka punarvicAra karavA taiyAra thayA, emanI para aMgrejI koThI taraphathI mAphI mAMgI laIne vivAda para paDado pADI devA mATenuM dabANa thayuM. mana mAnatuM na hatuM. paNa paristhitie evI lAcAra dazAmAM mUkI dIdhA hatA ke, aMte mAphI mAMgI laIne kAjI ne maulavIoe mahAjananI zaraNAgati svIkArI, ethI badho mAmalo thALe paDyo. mahAjananI makkamatA e rIte e dahADe vijayI nIvaDI ke, pachI kAjI ane maulavIo AvI vaTALa-pravRtti karatAM hajAra vAra vicAra karatA thaI gayA. cha jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 haN * Avo ja eka prasaMga aMgrejonI zehazaramamAM taNAyA vinA sAcesAcuM suNAvI devAnI zUravIratA ne sAhasikatAnA
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ svAmI amadAvAda mahAjanano paNa jANavA jevo che. tyAre nagarazeTh ane mahAjananA movaDI tarIkenI javAbadArI zeTha zAMtidAsa jhaverInA mastake mugaTa tarIke zobhI rahI hatI. zAMtidAsa zeThanI sattA ane emane vaMzavArasAmAM maLelI saMpatti aMgrejonI AMkhamAM kaNAnI jema khUMcatI hovAthI zeThane koI ne koI rIte herAna parezAna karavAnI taka aMgrejo paDadA pAchaLa rahevApUrvaka Daca-vepArI jevAM tattvone AgaLa karIne jhaDapI lIdhA vinA na rahetA. Daca vepArIoe cAMciyAone caDAvI daIne eka vAra zAMtidAsanAM vahANonI lUMTa calAvI. 1618nA e samayamAM nUrajahAMnA pitA itimAda urdU daulA amadAvAdanA sUbA gavarnara tarIkenA sattAsUtro saMbhALI rahyA hovAthI zaThe emanI samakSa potAnAM ane mahAjananAM vahANo lUMTAyAnI phariyAda noMdhAvI, paNa ema lAgyuM ke, A phariyAda para lakSya apAyuM nathI, tyAre zeThe jahAMgIra sudhI potAnI phariyAdano sUra pahoMcADyo. AnI dhArI asara thavA pAmI. jahAMgIra taraphathI zeTha zAMtidAsanI phariyAdano ukela lAvavAno hukama tathA amadAvAdanA sUbA itimAda ane enA putra AsaphakhAnane sakriya thavuM paDyuM. A pitAputre amadAvAda mahAjananA movaDIo ane koThImAM rahetA aMgreja-vepArIonI eka saMyukta sabhAnuM Ayojana karyuM. iMglenDanI rANI IlijhAbethe jahAMgIranA darabAramAM jene elacI tarIke pAThavela, e sara Tomasa rona, tyAre amadAvAdamAM hAjara hovAthI eNe saMyukta sabhA samakSa eka evI apIla rajU karI ke, avAranavAra vahANo lUMTAyAnI ghaTanAo banatI rahe che, AvI ghaTanAonuM have punarAvartana na thAya, e mATe agAunA vepArIonI jema paisA kharacIne mahAjana paravAnA jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 (r) 59
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ meLave athavA to aMgreja vahANono ja upayoga karavAnuM svIkAre, to vahANo lUMTavAnI koI hiMmata ja na kare. elacIno A prastAva aMgrejonI eka jAtanI gulAmIne ja protsAhana ApanAro hato. ethI A prastAvane vadhAvI levA pitAputrae kahyuM ke, zeTha zAMtidAsa! Avo prastAva to mahAjane AMkha mIMcIne vadhAvI ja levo joIe. surakSAno Avo kola to sago bhAI paNa na Ape. A prastAva pAchaLanI melI murAda khyAlamAM AvI jatAM mahAjana vatI zeThe spaSTa zabdomAM javAba vALatA jaNAvyuM ke, videzI vahANonA vaparAza karavA dvArA mahAjana kadI paNa bhAratIya vahANavaTA para potAnA hAthe kuhADo mAravA taiyAra thAya kharuM? ame amArAM vahANo dvArA ja dhaMdho vikasAvavA mAMgIe chIe, tame aMgrejovatI kabUlAta Apo ke, lUMTArAone pakaDIne jelanA saLiyA pAchaLa dhakelI devAnI tAkAta amArI pAse nathI, to pachI bhAratIya vahANonI surakSA karavAnI samarthatA keLavavI, e kaMI mahAjana mATe bahu moTI vAta na gaNAya. amArAM vahANonI ame ja surakSA karI zakIe ema chIe. tame tamArI nabaLAI kabUlI lo, to AvI sabaLatA vikasAvavAnI mahAjananI taiyArI che ja. A prastAva pAchaLanA bhedabharama kaLI jatAM zAMtidAsa zeThane jarAya vAra na lAgI. A prastAva svIkAravAthI eka tarapha aMgrejo samakSa gulAmIkhata lakhI ApavA uparAMta dezamAM phAlIphUlI rahelI vahANavaTAnI kaLA para kuhADo mAravA jevuM AtmaghAtI pagaluM hoMze hoMze ane jANI joIne uThAvavA jevI mUrkhatAnuM ughADechoge pradarzana thatuM hatuM. mahAjana jevuM mahAjana AvI bevaDI mUrkhatAno kadI bhoga bane kharuM ? zeThanI vAtane hasI kADhatAM elacIe jyAre potAnA ja prastAvane mAnya rakhAvavAno kadAgraha cAlu ja rAkhyo, tyAre chuM 8 30 jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ zeTha zAMtidAse jarAka ugra banIne evuM saMbhaLAvI dIdhuM ke, eTaluM kabUlI lo ke, vahANanI surakSA karavAmAM ame kAyara chIe, to badhI ja vAtano pheMsalo AvI jAya. A muddAnA javAbamAM gallAtallAM karatA elacInI evI manovRtti mahAjana kaLI gayuM ke, vahANo lUMTAyAM, enI nukasAnI bharapAI na karavI paDe, e mATe ja aMgrejI koThI dvArA AvI vyartha vAtono vivAda cheDavAmAM Avyo che. tyAre mahAjana vatI zeTha zAMtidAse kAyadA-kAnUnanI evI muddAsaranI laData laDavAnuM zaru karyuM ke, laDatanA aMte amuka amuka aMgrejone jela bhegA thavuM paDyuM. mahAjanano mobho to A ghaTanAthI jaLavAyo, paNa aMgreja-kaMpanInI kIrtinuM to ThIka ThIka dhovANa thaI javA pAmyuM hatuM. kedagrasta banelA aMgrejoe kaMTALI jaIne aMte vahANo lUMTavAthI thayelI nukazAnI AnApAI sAthe bharapAI karI ApavAnI mahAjananI zarata zirodhArya karI, tyAre ja e aMgrejo kedamukta banI zakyA. mAnapAtra mahAjananI mAnArhatAmAM e dahADe je vRddhi thavA pAmI, eno prabhAva mahAjanasaMsthAe varSonAM varSo sudhI to AbAda jALavI jANyo. "sApa gayA paNa lisoTA rahyAnI jema Ajeya e prabhAva thoDAghaNA aMze je mahAjana saMsthA jALavI zakI hoya to te mahAjana AvA prasaMgomAMthI preraNA laIne potAnI mAnAhitA vadhAravA prayatnazIla bane, evI AzA-apekSA rAkhavI asthAne to na ja gaNAya ne? jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 - mogala sattAno asta thayA bAda marAThA sattAno udaya thayo, tyAre paNa mahAjana-sattA potAnI mAnArhatA ThIka ThIka mAtrAmAM jALavI jANavA saphaLa thaI hatI, enI pratIti che
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ D jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 karAvato zeTha zAMtidAsa jhaverInA pautra zeTha khuzAlacaMda lakSmIcaMdanA jIvanano eka prasaMga paNa khAsa jANavA jevo che. 18mA saikAno eka samaya amadAvAda mATe kaTokaTIno kALa sAbita thayo hato. mogalono sattAsUrya AthamI jatA marAThA-sattA Akramaka banIne gujarAtane lUMTI rahI hatI. ethI trAhimAm pokAratI prajAnI pIDAno pokAra jhIlatI nIcenI paMkti lokajIbhe tyAre gavAtI sAMbhaLavA maLatI hatIH 'hAlatA daMDe cAlatA daMDe daMDe sArA dina chAtI upara paththara mUkI paisA letA chIna'. amadAvAdamAM tyAre nagarazeTha u5rAMta mahAjananA movaDI tarIkenuM sthAna-mAna zeTha khuzAlacaMda lakSmIcaMda zobhAvatA hatA. zrI zAMtidAsa jhaverIe bhogavI jANelI sattA ane saMpattinA vaMza ane aMza pautra tarIke zeTha khuzAlacaMdane vArasA rUpe maLyA hatA. pUrvajonA mastake abhiSikta 'nagarazeTha' tarIkenI javAbadArInI jALavaNI karatA zeTha khuzAlacaMda mATe AvI javAbadArInI jALavaNInuM kArya ThIka ThIka kaThina hatuM, kAraNa ke marAThA-sattAnA AkramaNonA kAraNe 'gojhArA' gaNAtA A kALamAMya 'mahAjananA movaDI' tarIkenI javAbadArI gAMThanuM gopIcaMdana karIne paNa zeTha khuzAlacaMde kaI rIte adA karI e jANavA jevuM che. marAThAoe suratane lUMTyA bAda to samagra gujarAtamAM evo soMpo paDI gayo hato ke, marAThAonuM nAma paDatAM ja sau tharathara dhrUjavA mAMDatA. aneka gAmanagaromAM lUMTa thayA bAda eka dahADo evI aphavAe jora pakaDyuM ke, marAThAonI karaDI najaranuM bhoga amadAvAda bane, A divaso have bahu dUra nahi hoya. zeTha khuzAlacaMdanA kAne paNa A aphavA athaDAI. tyAre emane potAnI lakSmI surakSita banAvavA
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMgeno koI vicAra na Avyo, paNa mahAjananI mAnAhatAmAM cAra cAra cAMda camakI UThe, evo eka umadA vicAra Avyo ke, huM nagarazeTha tarIke jIvato jAgato beTho houM, ane amadAvAda lUMTAya, to to mArI AbarU ja lUMTAI gaNAya. mATe mAre mArI lakhalUTa lakSmI lUMTAvI daIne paNa amadAvAdane lUMTAtuM ugArI ja levuM joIe. A aMgenA vividha pAsA vicArI laIne khuzAlacaMde marAThAsattAnA movaDI sAthe eka maMtraNA karavAno nirNaya karyo. amadAvAdane lUMTavAnA irAdAthI marAThA-senA amadAvAda tarapha AvavA nIkaLI cUkI hatI. amadAvAda jyAre najIka rahyuM, tyAre senAnI AMkhamAM lUMTanAM svapno gherAI rahyA. koIne kalpanA paNa na hatI ke, A svapna sAkAra thavA pUrve ja roLAI-ragadoLAI jaze. senAnA agraNInI AMkhamAM to aneka jAtanI lUMTanAM svapno ramI rahyAM hatAM, tyAM ja eka dahADo enI samakSa zeTha khuzAlacaMda khaDA thaI gayA, emaNe nIDarapaNe eka mAMgaNI mUkI : huM nagarazeTha chuM paNa Aje bhikSApAtra laMbAvIne amadAvAdanI abhayatAnI bhikSA yAcavA Avyo chuM. potAnI samakSa nagarazeTha jevI vyakti-zaktine A rIte nirbhayatA sAthe khaDI rahelI joIne Azcaryacakita banI UThelA agraNIe zo javAba Apavo, evI dvidhA anubhavavA mAMDyo, chatAM enA moDhAmAMthI evA zabdo nIkaLI paDyA ke, lUMTArA pAsethI bhikSA mAMgavAnI hoya kharI? amadAvAdanI abhayatA mArI bhikSA che, A jo lUMTArA pAsethI ja maLI zake ema hoya, to huM zA mATe bhikSApAtra na laMbAvuM !" zeThano A javAba sAMbhaLIne marAThAsenAne e samajI jatAM vAra na lAgI ke, zeTha koI paNa hisAbe evuM ja jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 bha(r) ? -
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ icchI rahyA che ke, ApaNe marAThA amadAvAdane lUMTyA vinA ja cAlyA jaIe. AvI mAMgaNI karanAra koI zeThiyo AjasudhI ApaNane maLyo nathI. mATe AnI sAme evI koI AkarI zarata ApaNe mUkIe ke, e jAte ja amadAvAdane abhaya ApavAnI mAMgaNI pAchI kheMcI le. ? jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 senAnA nAyake eka evI zarata mUkatA kahyuM ke, zeTha! tamArI mAMgaNI svIkAravAnI amArI taiyArI che. paNa aDhI lAkha rokaDA rUpiyAno amArI samakSa Dhagalo karavAnI tamArI taiyArI hoya to! amadAvAdane lUMTIzuM, to AthIya vadhu saMpatti amArA hAthamAM Avaze, Ama chatAM jo aDhI lAkha rUpiyA ApavAnI tamArI taiyArI hoya, to ame abaghaDI ja pAchA vaLI javA taiyAra chIe. marAThAsenAne evo AkaMTha vizvAsa hato ke, A bhale nagarazeTha rahyA, paNa nagara surakSita rAkhavA ATalI moTI 2kama A zeTha jatI kare, evI to zakyatA ja na gaNAya. jethI ApaNe majethI lakSmInI lUMTa calAvI zakIzuM. senAnAyakane A vAtano pAko vizvAsa hato, tyAM to nagarazeThe koI vAMdhovacako vacce lAvyA vinA tarata ja khaNakhaNatA rUpiyAthI bharelI thelIo tyAM khaDakI detAM pUchyuM ke, have to amadAvAdane abhayatAnuM dAna nakkI ne ? loko 64 bhale tamane lUMTArA tarIke vagove. paNa tamArI pAsethI AvuM abhayadAna pAmavA badala huM mArI jAtane dhanya gaNIza. tamArI zaratane zirodhArya karIne huM jAuM chuM. tame vacananI vaphAdArI jALavavA A dharatI parathI capaTI dhULa paNa coryA vinA ja pAchA pharI jazo, evo vizvAsa hovAthI jatAM jatAM huM pAchuM vaLIne najara paNa nahi karuM.
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ nagarazeTha khuzAlacaMda Avo vizvAsa vyakta karIne htt amadAvAda bhaNI cAlavA mAMDyA ane marAThAsenAe je taraphathI Agamana karyuM hatuM, e tarapha ja pIchehaTha karI. amadAvAdanI prajA to lUMTaphATanA bhayathI phaphaDI rahI hatI, saune ema ja hatuM ke, aphavAnAM vAdaLo hamaNAM ja varasavA mAMDaze ane badhI samRddhi khedAnamedAna thaI jaze. tyAM to vinAzanAM goraMbhAyelA vAdaLa varasyA vinA ja vikherAI gayAnA samAcAra sattAvAra rIte vahetA thayA ane prajAnI prasannatAne Aro-ovAro na rahyo. jAte lUMTAI jaIne nagarane surakSita rAkhanArI AvI nagarazeThAInI kadara rUpe amadAvAdanI samasta prajAe bhegA maLIne evo nirNaya karyo ke, amadAvAdane lUMTanI honAratamAMthI bacAvanArA nagarazeTha khuzAlacaMdane AjathI (8 okTobara - 1725) zaheramAMthI jatA ane AvatA mAlasAmAnanI thatI Avakano 100 rUpiye cAra AnAno hisso-lAgo sUraja ane candra tape tyAM sudhI vepArI varga taraphathI maLyA karaze. nagarazeThanA vaMza vArasadAro paNa A rakama meLavavAnA adhikArI gaNAze. A jAtanA lekhapatra para e samayanA jaina-hindu vepArIo uparAMta musalamAna, phrenca-aMgreja vepArIonA nAmanI sahIo thavA pAmI hatI, 8 okTobara -172pa nI sAlamAM lakhAyela A lekhapatra Ajeya ItihAsanI ImAratamAM surakSita hovAnuM kahevAya-saMbhaLAya che. AvI hatI mahAjananI mAnAhatA ! mAnAI mahAjanano Avo yuga bhAratanI bhUmi para pharI kyAre punarAvatAra pAmaze? jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 a ra (r)
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaLA che. jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 11 bhAvanAnuM vistaratuM jatuM vartuLa taLAva vizALa hoya, emAM ekAda nAnakaDI kAMkarI nAkhavAthI pedA thatuM vartuLa prAraMbhe bhale sAva nAnuM jaNAtuM hoya, paNa e vartuLa vistaratuM vistaratuM vizALa banatuM jaIne samasta taLAvane gherI vaLatuM hoya che. sAcA ane zuddha bhAve thatI vRtti-pravRtti taLAvamAM pedA thatA kUMDALA-vartuLanI jema vistaratI vistaratI eTalI badhI vistRta thatI hoya che ke, enI kalpanA paNa na AvI zake. kaccha-mAMDavInI najIka abaDAsA tAlukAmAM Avela koTaDI mahAdevapurA gAma Aje to tIrtha samuM pratiSThA pAmI cUkyuM che. jIrNodvAra pachInAM jinamaMdiramAM prabhu-pratiSThA paNa thaI cUkI che ane bhojanazALA-dharmazALA jevI suvidhAo jyAM svapneya saMbhavita jaNAtI na hatI, tyAM A badhuM sAkSAt khaDuM thaIne aneka yAtrIone A tIrtha dinarAta AmaMtrI rahyuM che. A badhuM sarjana kaI rIte thavA pAmyuM, e
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ jANavA mathIzuM, to ekAda vyaktinA manamAM jAgelo zubha it vicAra vistarato vistarato keTalI badhI virATatAne AMbavA saphaLa sAbita thato hoya che, eno khyAla AvatA ja aMtara ane AMkha ahobhAvathI chalakAI UThyA vinA nahi rahe. koTaDInA vatanIo dhIre dhIre vatana choDIne muMbaI jevA zaheromAM vepArArthe sthAyI thayA bAda jIrNoddhAra jhaMkhatA jinamaMdira aMge vicAra karavA eka vAra saMghanuM mahAjana bheguM thayuM bahAra vasanArA thoDA agraNIo paNa emAM sAmela thayA. jinAlayano jIrNoddhAra karavo-na-karavo, karavo to kevI rIte karavo, AvI vicAraNAnuM ghammaravaloNuM kalAko sudhI cAlyuM, paNa valoNAne aMte jIrNoddhAra karavAnuM mAkhaNa upara tarI na AvyuM. e valoNuM pANInA valoNA jevuM sAbita thayuM. keTalAkanI bhAvanA jIrNoddhAranI hovA chatAM ghaNAbadhAno sUra to evo ja nIkaLyo ke, ApaNI vastI rahI nathI, je paNa jaina parivAro hAla vatanamAM vasI rahyA che e kyAre vatana choDIne muMbaI cAlyA jAya, e kahevAya nahi. ane gAmamAM koI navuM rahevA Ave, e to zakaya ja nathI. mATe jIrNoddhAra karAvavAno koI ja artha nathI. hAla jevuM che tevuM ja TakAvI rAkhIe ane evA koI saMjogo UbhA thAya, tyAre maMdirane visarjita karavuM ke zuM karavuM ? A prazna bhaviSya para choDI daIne hAla nizcita banI jaIe. A rIte dahIM nahi, pANInA valoNA jevI niSphaLa phaLazruti sAthe e maMtraNA-vicAraNA sameTAI gaI. paNa jANe bhAvine A nirNaya maMjUra nahi hoya, ethI thoDAM varSo bAda paristhitie ekAeka ja palaTo laI lIdho. jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 8 9 0 -
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 mULa koTaDInA vatanI muMbaI rahetA zreSThI mULacaMdabhAInA suputra keyUranuM sagapaNa merAunA vatanI rasikabhAI nAnajIbhAI parivAranI dharmaniSTha kanyA sAthe thayuM. baMne parivAro garbhazrImaMta hatA, kanyAe zatruMjayane zobhAvatI ujamaphaInI TUMkano itihAsa vAMcyo hato, tyArathI ja enA manamAM dAyajA rUpe evI koI mAMgaNI mUkavAnA manoratha halacala macAvI rahyA hatA. ene evo paNa vicAra AvI jato ke, dAyajAmAM naMdIzvara-maMdiranI TUMka jevI moTA gajAnI mAMgaNI mUkavAnI ke ene pUrI karavAnI samarthatA to e pUrvajonI ja hoya! paNa e pUrvajonA aMza- vaMza rUpe ekAda jinamaMdirano jIrNodvAra to dAyajAmAM huM jarUra mAMgI zakuM ane mArA pitAjI Avo dAyajo jarUra ApI zake. rAtadivasa AvA dAyajAnuM svapna nihALyA karatI enA lagna jemanI sAthe nakkI thayAM hatAM, emanuM koTaDI gAmanuM ja jinamaMdira jIrNodvAra jhaMkhI rahyuM hatuM. ane yogAnuyoga ja nahi, saphaLatA vare evo zubha yogAnuyoga samajIne kanyAe dAyajAmAM eka maMdirano jIrNodvAra ane e paNa jo zakya hoya to, koTaDI-mahAdevapurA gAmanA jinamaMdiranA ja jIrNoddhAranI mAMgaNI mUkavAnuM nakkI karyuM. koTaDIvAsI ane merAuvAsI baMne parivAro hAma-dAmaThAmathI atisamRddha hovAthI lagnaprasaMga raMgecaMge UjavAI 68 gayA bAda kanyAe pitAjI samakSa kariyAvaramAM mAMgaNI mUkI ke, dhananI nahi, dhana karatAM vadhu to mane dharmanI apekSA che. mATe mArA sasarAnA gAmanA derAsarano jIrNodvAra Apa karAvI Apo, evI mArI lAgaNI ane mAMgaNI che. J eka jAtanI navI ane navAIbharI chatAM saune AnaMdita karI jAya evI A mAMgaNIne mAnya rAkhatA rasikabhAInuM
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmAdila AnaMdI UDyuM. emaNe kahyuM : beTA, AmAM teM tArA ht mATe zuM mAMgyuM ? tArA sasarA mane pIThabaLa pUruM pADaze ja ane ethI koTaDI-mahAjananI saMmati paNa maLI ja javAnI ! pachI to jIrNoddhAranuM kArya pUruM thatA keTalIvAra lAgavAnI ? Avo amUlya lAbha mane apAvavA badala tAro paNa upakAra mAre mAnavo ja rahyo. bola, hajI bIjI paNa koI mAMgaNI che kharI? - jIrNoddhAranI mAMgaNI svIkRta thaI gayA bAda kanyAne mana bIjuM kaI ja mAMgavA jevuM rahetuM nahotuM. vevAIpakSa ane sasarApakSa paNa AnaMdathI jhUmI UThyo. vartamAnakALamAM paNa bhUtakALane tAdaza khaDo karI denArA A jAtanA "kariyAvara'nI vAta vAyare caDIne comera prasarI gaI. baMne pakSa saMmilita thaIne koTaDI-mahAjana samakSa upasthita thayo, jinamaMdiranA jIrNoddhArano saMpUrNa lAbha svadravyathI levAnI bhAvanA rajU karIne mahAjanane A mATe anujJA ApavAnI vinaMti vevAIpale rajU karI. thoDAM varSo pUrve thayelI vicAraNA-maMtraNA vakhatanuM vAtAvaraNa jANe paLavAramAM ja palaTAI gayuM. badhI ja javAbadArI merAunA vatanI rasikabhAI koTaDInA vatanI mUlacaMdabhAInI sAkhe saharSa svIkArI levA taiyAra hatA, ethI have mahAjana mATe bIjuM kaMI ja vicAravA jevuM kyAM kazuM rahetuM hatuM ? ethI mahAjane eka sUre jIrNoddhAranI "jaya" lAvIne rasikabhAInI bhAvanAne kaMku-cokhAthI vadhAvI lIdhI. - TUMka samayamAM ja jinAlayanAjIrNoddhArano prAraMbha thayo. jema jema nirmANakArya pragati sAdhatuM gayuM, ema ema rasikabhAInA aMtaramAM paNa manorathonI mahelAta caNAtI gaI. ethI jIrNoddhAra to bhavya thayo hato, ema pratiSThA-prasaMga paNa atibhavya ujavAyo. vi.saM. 2067 poSa vada-1nA muhUrta jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 8 9 0 -
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ ujainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 pU.A.zrI guNodayasAgarasUrijI mahArAjanI nizrAmAM pratiSThAdine rasikabhAInI udAratA ane kanyAnA kariyAvara aMgenI vAto ja anumodAI rahI hatI, tyAM ja koTaDInA vatanI mUlacaMdabhAI UbhA thaI gayA, emaNe vinayAvanata banIne saMgha samakSa vinaMtI karatAM jaNAvyuM ke, 'saMghe je rIte udAratA karIne rasikabhAI parivAranI bhAvanAnusAra jIrNodvAra pratiSThA prasaMga ujavavAnI rajA ApI, e rIte have mane paNa bhojanazALA sahita be mALanI dharmazALAnA nirmANano lAbha ApavAnI kRpA kare. mArA vevAIe potAnI dIkarInI bhAvanA-pUrti karavA je rIte jIrNoddhAra ane pratiSThA prasaMga mArA-ApaNA gAmamAM UjavI jANyo, ethI prerita banIne putra ke putravadhUnI preraNAnI apekSA rAkhyA vinA ja bhojanazALA-dharmazALAnuM nirmANa karavAnI bhAvanA mArA manamAM jAgI che. saMgha A mATenI mane anumati Ape, to mArA AnaMdane koI avidha ja na rahe. merAunA vatanInI jIrNoddhAra mATenI bhAvanAne saMghe jo vadhAvI lIdhI hatI, to A to koTaDInA ja vatanInI bhAvanAnI ja pUrti karavAnI hatI, mATe bIjA koI vicAra ke praznane ja have kyAM avakAza hato ? e ja ghaDI-paLe mULacaMdabhAInI bhAvanAne vadhAvI laIne saMghe dharmazALA - bhojanazALAnA nirmANa mATe anumati ApatA saMpUrNa mAholamAM ahobhAva-anumodanAnuM advaita chavAI gayuM. jyotamAMthI jema jyota jalI uThe. ema zubha vRtti-pravRttinA jAgelA eka vartuLamAMthI bIjuM vartuLa vistaratuM jatuM saune jovA maLatuM hatuM. vartuLanI A vistArayAtrA hajI Age ne Age ja baDhavAnuM bhAvi dharAvatI hatI, enI pUrNa pratIti sasarApakSa ane vevAIpakSa uparAMta sakaLasaMgha ane kacchI
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ prajAne tyAre ja thavA pAmI ke, navanirmita dharmazALAbhojanazALAnA uddaghATana prasaMge jyAre vevAIpakSa taraphathI pAMca varSa mATe bhojanazALAmAM sAdharmika bhaktino lAbha ... levAnI bhAvanA darzAvavAmAM AvI, AnA puNya-pratibhAva rUpe nirmAtA sasarApakSe paNa potAnA parivAra taraphathI pachInAM pAMca varSa sudhI A ja rIte niHzulka sAdharmika bhaktino lAbha levAnI jAherAta karIne saune Azcaryavibhora banAvI dIdhA. kacchanI yAtrArthe janArA harakoI yAtrike bhAvanAnA vistaratA vartuLanA prabhAvanI prabhAvanA karatA rahetA A koTaDInA nUtanatIrthanI yAtrA jarUra jarUra karavA jevI che. 10 varSa sudhI sAdharmika-bhaktino puNyalAbha levAnA mudrAlekha sAthe zarU thayelI e bhojanazALAmAM Ajeya pAI-paisAnI apekSA rAkhyA vinA sAdharmika bhakti je rIte thaI rahI che, enI anumodanA karatA yAtrikanA mukhethI koTaDInA mULacaMdabhAI tathA merAunA rasikabhAI uparAMta dAyajAmAM jIrNoddhAra icchanArI dIkarI tarapha ahobhAvano je aMtarnAda jAge che, e kalamathI alekha ne zabdothI avarya hoya, emAM kaMI Azcarya kharuM? jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 8 8 8 -
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 koI kArya akAraNa na hoI zake jo ! ! . . . TTa che jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 baMdha samaya citta cetIenI cetavaNIthI bharyA bharyA upadezane jo hRdayastha banAvI devAmAM Ave to "udaye zo saMtApa'no vipAka veThavAno vakhata ja na AvavA pAme. bAkI karmabaMdhanA samaye jo gAphela rahyA, to enA udaya TANe saMtApa veDyA vinA bhalabhalA bhaDavIrono paNa kyAMthI chuTakAro thaI zake? jJAnIoe so TacanA sonA jevo Apelo A upadeza keTalo badho sAco che, enI pUrepUrI pratIti karAvI jatI eka durghaTanA IsavIsana 1971mAM zivagaMja-rAjasthAna khAte banavA pAmI hatI. jagadaguru tarIke duniyAmAM vikhyAta hindudharmaguru zaMkarAcAryanuM Agamana zivagaMjamAM thaI rahyuM hovAthI emanI zAnadAra zobhAyAtrA nIkaLI hatI. emAM hakaDeThaTha mAnavamedanI UbharAI hatI. zobhAyAtrAnI zAna vadhAravA gajarAjo-hAthIo paNa emAM sAmela karavAmAM AvyA hatA.
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ zobhAyAtrA nagaramAM AgaLa vadhatI vadhatI jyAM bajAramAM AvavA lAgI, tyAM ja bhIDamAM bhAre vadhAro thavA pAmyo. hAthI vaphAdAra ane sauthI vadhAre zANuM prANI gaNAya, ethI bhAre bhIDa thavA chatAM gabharAvAnuM koI ja kAraNa na hatuM. paraMtu bajAranI eka pachI eka dukAno vaTAvIne eka hAthI jyAM haMsarAjajI nAmanA eka zrAvakanI dukAnanI najIka Avyo, tyAM ja enAmAM AvatI jatI madonmattatA parakhI jaIne mahAvate e hAthIne aMkuzamAM levAnA prayAso AdarI dIdhA. e prayAsone dhArI saphaLatA na maLatAM mahAvate aMte taSNa aMkuzano Azaro laIne enI aNI hAthInA gaMDasthaLamAM bhoMkavA mAMDI. aMte aMkuza lohIthI kharaDAyo, paNa hAthInI unmattatA kAbUmAM to na AvI, uparathI emAM vadhAro thavA mAMDyo. koIne samajaNa paDatI na hatI ke, hAthImAM AvuM parivartana kema AvyuM hatuM ane emAM pAgalatAno praveza koNe karAvyo hato? haMsarAjajIe koI evuM nimitta pUruM pADyuM nahotuM ke, jethI gusse bharAIne hAthI pAgala bane? chatAM eTaluM cokkasa kaLI zakAtuM hatuM ke, haMsarAjajI para najara karI karIne hAthI emanI para gusso ThAlavI rahyo hato. AvA akAraNa krodhanA Aveza joIne ghaNAne evo bhaya satAvavA mAMDyo ke, A pAgala hAthI haMsarAjajIne kacaDI to nahi nAkhe ne ? AvA bhayathI gabharAyelA mahAvate aMkuzanA joradAra prahAra karavA dvArA hAthIne aMkuzamAM levAno maraNiyo prayAsa zarU karI dIdho. paraMtu mahAvatanI e tamAma mahenata para pANI pheravI daIne hAthI to haMsarAjajIne haDapa karI devA dhasamasato e dukAna tarapha doDI gayo. haMsarAjajI paristhiti kaLI gayA jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 8 8 jIru - che
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane mRtyunA paryAya samA hAthInI cuMgAlamAMthI chaTakI javA mATenA maraNiyA prayAso emaNe prAraMbhI dIdhA. paraMtu kadAvara hAthI kyAM ane enI sAme kIDI jevo gaNAto mAnava kyAM? - haMsarAjajIne jotAM ja jenI AMkhomAM lAlAza UbharAvA mAMDI hatI, e hAthIe jyAM chaTakavA mathatA haMsarAjane joyA, tyAM ja enI AMkho lAlaghUma banIne Aga okavA mAMDI. ane eNe sUMDha evI rIte laMbAvI ke, e sUMDhanI pakakkamAMthI koI ja haMsarAjajIne choDAvI na zake ? zobhAyAtrA zobhAyAtrAnA ThekANe rahI ane cotarapha bhAgadoDa macI gaI. hAthI ane haMsarAjajI vaccenI jhapAjhapInA e saMgrAmamAM hAthIne vijayI banatAM koI rokI zakyuM nahi. ethI vaLatI ja paLe haMsarAjajI sUMDhanA sANasAmAM pakaDAI gayA. A pachInA dazyanI kalpanA AvatAM ja sau prUjI UThyA ane saunI AMkho baMdha thaI gaI. mAnava-medanInI baMdha thaI gayelI e AMkho khUlI tyAre to haMsarAjajInI kAyAnuM kacuMbara thaI javA uparAMta lohInuM eka khAbociyuM racAI gayuM hatuM. saune hAthIno gusso jo ke akAraNa jaNAto hato, paNa kAraNa vinA to AvI moTI durghaTanA kaI rIte ghaTI zake ? A bhavanI dRSTie akAraNa jaNAtI A durghaTanA pAchaLanuM kAraNa to jainadarzana ja pakaDI zake ema hatuM. jainadarzana ane AtmavAdI darzanonA siddhAMtAnusAra ekAeka jAgatAM vera ke vAtsalya akAraNa hoI zaktAM ja nathI. A bhavanuM koI kAraNa najare na caDe, to AvA prasaMge gatabhavanAM vavAyelAM vera ke vAtsalyanAM bIja kAraNa tarIke ja hovA ja joIe. gata bhavanA saMskAronuM siMcanAruM nimitta $ $ @ jenazAsananA jyotirdharo bhAga-3
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ maLI jatAM vera ke vAtsalya ekAeka jAgrata thaI jatuM lAge, paNa e jAgaraNa akAraNa hoI zakatuM ja nathI. gatabhavamAM baMdhAyelA veranA saMskAra haMsarAjajIne joIne jAgrata thaI jatAM e veranI vasUlAta kAje pAgala banIne hAthIe emanI kAyAne kacaDI nAkhI, AnuM kAraNa akAraNa ghaTelI A ghaTanA pAchaLa kalpavuM, e jeTaluM nyAyasaMgata che, eTaluM ja buddhi saMgata paNa nathI zuM ? khAsa karIne veravirodhanA karmabaMdha samaye ApaNe jo jAgrata rahI zakIe, to udayakALamAM veThavA paDatA AvA vipAkothI ApaNe ApaNI jAtane jarUra mukta rAkhI zakIe. jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 8 8 @ 1+
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 virala vizeSatA dharAvatuM ekamAtra maMdira - kAkI @ @ @ jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 bhAratanI bhUgoLamAM aneka rAjayo zobhI rahyAM che, emAM "rAjamAna rAjesarI' tarIke zobhAyamAna koI rAjyane gaNAvavuM hoya, to te rAjasthAnane gaNAvI zakAya. rAjasthAna' A nAmamAMthI paNa Avo artha dhvanita thAya che. rAjyomAM rAjavI tarIkenA sthAnamAM zobhAvI zake evuM je rAjya e ja rAjasthAna ! koTa-killAo, anerI sAMskRtika maryAdAo, Thera Thera bhavya jinAlayo ane adbhuta jinamUrtiothI maMDita rAjasthAnamAM je aneka zahero zobhI rahyAM che, emAM "bIkAnera zahera eka AgavI nAmanAkAmanA dharAve che. vanarAjI ke vanaspatithI rahita retInA TIlAo vacce vaselA bIkAnera zaheranA saMsthApaka bIkAjI rAva hatA. bIkAnera para rAva bIkAjIthI mAMDIne karaNasiMhajI sudhInA ra3 rAjavIonuM zAsana rahyuM hatuM, ethI eka samRddha rAjaya tarIke bIkAnera vikasI zakyuM hatuM. bIkAneramAM ~
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ jovAlAyaka sthApatyo-sthAno tarIke lAlagaDha, gajanera pelesa, it rAjyaparivAranI smRtimAM nirmita chatrIo, havelIo, saMgrahAlayo AdinI jema "bhAMDAzAhanA maMdira tarIke oLakhAtA eka jaina maMdiranI paNa je gaNanA thatI AvI hatI, e Ajeya pUrvavata ja jovA maLe che. - lagabhaga 200 varSa pUrve nirmita ane triloka dIpaka prAsAda' tarIke prakhyAti pAmelA A maMdiranuM nirmANa saMvata 157nI sAlamAM bIkAneranA bhAMDAzAha dvArA thavA pAmyuM hatuM. tyAre bIkAneranuM siMhAsana rAva lUNakaraNajI zobhAvatA hatA. zilpa-sthApatyo-chato ne dIvAlo para rekhAMkita citrAvali Adi anekAneka vizeSatAothI samRddha A jinAlaya evI eka virala vizeSatA dharAve che ke, je bhAratabharanA koI maMdiramAM jovA maLatI na hoya ! A maMdiranA pAyAnuM caNatara zuddha ghI dvArA thavA pAmyuM hatuM. eno itihAsa jANavA jevo che : bhAMDAzAhanI udAratAbharI bhakti suvAsano pravAsa karAvato e itihAsa kaMIka Avo che : bhavya jinamaMdiranA nirmANanI bhAvanAthI bhAvita zeTha bhAMDAzAha eka dahADo koI zilpI samakSa potAnI bhAvanA mujabanA nirmANa aMge vArtAlApa karI rahyA hatA. zeTha ghInA moTA gajAnA vepArI hatA. ethI AsapAsa ghIthI bharelAM pAtro paDyAM hoya ane thoDIghaNI mAkhIo baNabaNI rahI hoya, e sAva asaMbhavita na gaNAya. vArtAlApa daramiyAna eka mAkhI ghInA pAtrAmAM paDI jatAM jIvadayAnI dRSTithI zeThe e mAkhIne bahAra kADhIne bacAvI lIdhA bAda ghIthI kharaDAyelI AMgaLIo DhIMcaNa para ghasavA mAMDI, A jotAM ja zilpIne ema lAgyuM ke, zeTha vAto to moTI moTI karI rahyA che. paraMtu emanI bhAvanA mujabanAM nirmANa mATe to lAkho jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 -
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 rUpiyA paNa ochA paDe! jyAre ghInA biMduno paNa kasa kADhavAnI kRpaNatA A zeThanI vRtti-pravRttimAM spaSTa joI zakAya che. mATe maMdiranuM kArya svIkAratA pUrve to mAre zeThanI udAratAnI parIkSA karI ja levI joIe, emAM zeTha uttIrNa thAya, to ja maMdiranA nirmANanI javAbadArI svIkArI zakAya. manomana A vAtanI gAMTha vALIne zilpIe vArtAlApa AgaLa vadhAryo. bhAvanAnI bhUmi para avatarita maMdiranuM citra jema jema zeTha khaDuM karatA gayA, ema ema zilpI nirmANa pAchaLanA kharcano AMkaDo vadhArato ja gayo, paraMtu zilpImAM evI samarthatAnuM darzana thatAM zeThane evo vizvAsa besI gayo ke, mArI dhAraNA karatAM savAyuM sarjana jo koI karI zakaze, to te A zilpI ja karI zakaze ! Avo vizvAsa jAgatAM zeTha nirmANa pAchaLa kharcanA vadhatA jatA e AMkaDAne saharSa svIkAratA ja gayA. tyAre dhIre rahIne zilpIe eka vicitra vAta karI ke, zeTha ! tamArI bhAvanA to kharekhara bhavya che. AvuM nirmANa huM jarUra karI ApIza. paNa eka zaratane Apa zirodhArya karo, to ja A javAbadArI huM svIkArI zakuM! zilpInI AvI taiyArI jotAM ja bhAMDAzAhano manamora nAcI UThyo. Aja sudhI koI zilpIe AvI taiyArI darzAvI nahotI. ghaNAbadhA zilpIoe to zeThanI bhAvanA mujaba nirmANane azakya ja jaNAvIne zeThanI bhAvanA sRSTimAM bhAremAM bhAre bhaMgANa pADavAnuM ja kArya karyuM hatuM. ethI A zilpInI zaratane jANavA utkaMThita banelA zeThe prazna karyo bolo, zI zarata che? bhAvanA mujabanuM nirmANa karI ApavAnI tamArI taiyArI hoya, to AsamAnanA tArA # % jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ toDI lAvavA jovI zarata mUko, toya tArA toDI lAvavAnI mArI taiyArI che. bolo zI zarata che ? zilpIne mAtra zeThanI udAratAnI parIkSA ja levI hatI. ethI eNe kahyuM ke, maMdiranA pAyAnuM caNatara jo pANInA badale ghIthI karavAnI udAratA Apane zirodhArya hoya, to ApanA manorathathI savAyuM sarjana karI ApavA huM vacanabaddha banavA taiyAra chuM. zeTha A sAMbhaLIne khuzakhuzAla banI gayA. emaNe A zarata svIkArI letAM kahyuM ke, oha ! ATalI sahelI zarata ? ghIno to huM vepArI ja chuM. pAyo ja zA mATe, saMpUrNa maMdiranA ghaData2-caNataramAM ghI vAparavA mAMgatA ho, toya mArI taiyArI che. zeThanI AvI taiyArI jotAM ja zilpIne zeThanI udAratAno sAkSAtkAra thaI javA pAmyo. eNe kahyuM ke, zeTha ! mAre to ApanI udAratAnuM ja mApa kADhavuM hatuM. bAkI pAyA to pANIthI ja purAya, emAM kaMI ghI ThAlavavAnuM na hoya. Ape je udArabhAvanA darzAvI ethI mAro utsAha keI gaNo vadhI javA pAmyo. Apa zubha ghaDIpaLa jovarAvo, jethI maMdiranuM kArya vahelI take zarU thaI zake. zaratanI vAtane eka jAtanI majAkathI vadhu na gaNavAnI vinaMtI. zeThe javAbamAM jaNAvyuM ke, maMdiranA pAyA pUravAmAM ghI vaparAya, A jAtanA sadupayogano lAbha mane kyAre maLavAno ? mATe pAyA jo polAdI na banI zake, to judI vAta, bAkI ghIthI paNa jo pAyA pUrI zakAtA hoya, to A maMdiranA pAyA ghIthI ja pUravAnI mArI bhAvanA che. A bhAvanAmAM bhaMga na pADavA, huM vInavuM chuM. jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 * *
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ vArtAlApa pUrNa thayo. zilpIne zeThanI udAratAnI pUrI pratIti thaI javA pAmI hatI, chatAM sAcesAca cUnA-ghInA mizraNathI ja pAyAnuM caNatara zeThe karAvyuM, tyAre to zilpIne evo vizvAsa besI gayo ke, mArI dhAraNA karatAMya savAyuM sarjana zeThanI udAratA mArA mAdhyame karAvI ja jaze. jenA pAyAmAM ghInI snigdhatA siMcAI hatI, e maMdiranuM sarjana jema jema AgaLa vadhatuM gayuM, ema ema bhAMDAzAhanI bhAvanAmAM paNa bharatI AvatI ja gaI. e bharatIno aMdAja Aje baso varSa bAda paNa pAmavo hoya, to bIkAnera jaIne bhAMDAzAha dvArA nirmita e jinamaMdiranAM darzana karavAM ja rahyAM. bIkAneranI AsapAsa vanarAjI ochI hovA chatAM ane retanA TIleTIlA chavAyA hovA chatAM bhAMDAzAha dvArA nirmita A "triloka dIpaka prAsAda mAM pravezIzuM, to jANe vanasthalImAM ane saundaryasabhara sapATa bhUminI sahelagAha mANI rahyA hoIe, evI adbhuta anubhUti mANavA maLaze. kAraNa ke AjathI 200 varSa pUrvenA e samayagALAmAM nirmita 115 phUTanI UMcAI dharAvatA e maMdira mATe bhAMDAzAhe hAthInA hode ane baLadanI kAMdhe sthApana karAvIne jesalameranI khANamAMthI pILo pASANa maMgAvyo hato ane lAla paththaranuM paNa saMyojana karAvyuM hatuM. kArIgaroe arasaparasa ArasakhaMDonuM joDANa e rIte karAvyuM hatuM ke, cUnAno vaparAza nahivata thayo hovA chatAM svayaMbhU rIte ja e joDANa TakI zake! IrAna ane irAka jevA dUranA dezomAMthI khAsa AmaMtrita bhIrI citrakAroe dIvAlo ane chato para Aja sudhI jhAMkhA na paDe e jAtanA pAkA raMgomAM tIrthakaronI citrAvali aMkita karAvI @ jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 *
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ ke, jANe saundaryasabhara vanasthalInI anubhUti-pratIti thayA vinA na rahe. baso baso varSanAM vahANAM vAI gayA bAda paNa zrI sumatinAtha jinAlaya svarUpamAM zeTha bhAMDAzAha Aje paNa jIvaMta svarUpe ja jANe darzana daI rahyA che, A ghaTanA jANyA bAda ApaNe paNa e vAtamAM vinA vilaMbe saMmata thaI jaIzuM ke, koI paNa maMdirane na varI hoya, evI virala vizeSatA eka mAtra bIkAnera zeTha bhAMDAzAha dvArA nirmita trilokadIpaka-prAsAdane ja varI che. jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 pUrvabhavanA paDade pratibiMbita abhayakumAra jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 ra600 AsapAsa varSo pUrvenA samaya sAgaranA tIre pahoMcI jaIne bhaugolika bhramaNa karavA nIkaLI paDIzuM, to te vakhatanI aitihAsika nagarIo tarIke benAtaTa ane ujjayinI para ApaNI AMkha ahobhAvathI visphArita banI gayA vinA nahi ja rahe. A ja benAtaTamAM agaNita varSo pUrve rudradatta brAhmaNanI veda-purANanA jJAtA tarIkenI vikhyAti phelAyelI hatI. cAra veda ane aDhAra purANamAM eNe mAtra pAraMgatatA ja meLavI lIdhI hatI, ema na hatuM. AvI pAraMgatatA uparAMta veda-purANa paranI enI aDaga zraddhA ane zraddhAnusArI vartAva mATe paNa enuM nAma eTalA ja AdarapUrvaka levAmAM AvatuM. benAtaTamAM jema rudradattanI brahmaniSThA bahumAnya hatI, ema ujjayinI nagarImAM ahaMdudAsanI jinadharma pratinI zraddhA-niSThA paNa ghare ghare gavAtI hatI. emAM paNa rAtribhojana tyAganI pratijJAnuM e evI makkamatApUrvaka zuM che
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAlana karato ke, jyAM rAtribhojananA tyAganI vAta AvatI, tyAM saunA mukhe 'arhaddAsa'nAM nAmakAma acUka sarI paDatAM. e pote to game tevI kaTokaTI ane kasoTI khaDI thAya, toya rAtribhojana na ja karato, taduparAMta rAtre enA gharamAM koI mahemAna-atithi-abhyAgata AvI caDe, to A badhAne e hAtha joDIne vinayapUrvaka prArthanA karato ke, kAle savAra pachI mAre tyAM padhAravA Apane atyArathI ja mAruM AmaMtraNa che. sUryodaya pachI be ghaDI bAda mArA gharanAM dvAra Apa jevA mATe khullAM ane cheka sUryAsta sudhI abhaMga ja raheze. jinadharmano anuyAyI hovAthI rAtribhojana jema huM karato nathI, ema anyane rAtribhojana karAvato paNa nathI. AvI aNanama Teka mATe ujjayinImAM arhadAsanAM nAmakAma khUba khUba AdarapUrvaka levAmAM AvatA. kyAM benAtaTa ane kyAM ujjayinI ! temaja kyAM brahmaniSThA ane kyAM jainazAsana taraphanI acala zraddhA! A baMneno saMgama thavo svapneya saMbhavita jaNAto na hato. paraMtu asaMbhavita jyAM saMbhavita banI jAya, enuM ja nAma saMsAra ! rudradatta eka vAra benAtaTathI tIrthayAtrA mATe nIkaLyo ane tIrthabhramaNa karatAM karatAM enuM Agamana ujjayinImAM ja thavA pAmyuM, temAM paNa samI sAMje rudradattane peTano pokAra zamAvavA arhadAsanA AMgaNe ja pravezavAnuM mana thayuM. je prayojanathI rudradatta athitinA rUpe arhadAsanA AMgaNe AzAbhera pravezyo hato e prayojana sAMbhaLIne arhadAse hAtha joDIne vInavatAM kahyuM ke, rAtribhojana tyAganI mAre pratijJA che. A pratijJAnuM aNizuddha pAlana karavA jema huM rAte jamato nathI, ema bIjAne rAtanA samaye jamADato paNa nathI. mATe rAte ArAma karavAnI mArI vinaMtI jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 Tu
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 do mAnya rAkhavApUrvaka AvatIkAlanuM mAruM Atithya svIkAravA huM vInavuM chuM. mArI ATalI vinaMtI avazya svIkArIne mane anugRhIta karazo, evI huM AzA ja nahi, paNa vizvAsa sevuM chuM. rudradattane bhUkha to kaDakaDIne lAgI hatI, paNa arhaddAse bhAvabhInI bhASAmAM je AmaMtraNa ApyuM hatuM, e amRta samuM mIThuM ane game tevI bhUkha-tarasa zamAvI de evuM hatuM. ethI rudradatte AmaMtraNa svIkArI lIdhuM. arhadAsanI aNanama dharmazraddhAne ahobhAvapUrvaka vAgoLato vAgoLato rudradatta sUI gayo. bhUkha bhulAI gaI ane arhadAsanI dharmaniSThA tathA ahobhAvabharI AgatA-svAgatAe ja enA manano kabajo laI lIdho. A jAtanI dharma-custatAnuM darzana ene Aje pahelI ja vAra thaI rahyuM hatuM. rudradatta anekavidha vicAronI gaDamathalapUrvaka rAtri pUrNa karI. e vedaniSTha hato. ethI savAre UThyA bAda bhUkhane bhUlI jaIne eNe rojanA krama mujaba vaidika vidhi- vidhAnono prAraMbha karI dIdho. e yuganI rIta-rasama mujaba eNe pIpaLAnA vRkSane pradakSiNA ApavApUrvaka laLIlaLIne namaskAra karyA. A joIne arhaddAse pUchyuM : A rIte pIpaLAne namavAnuM prayojana zuM ? pIpaLo kaMI bhagavAna nathI. brAhmaNe javAbamAM jaNAvyuM ke, A pIpaLAne AzrayIne to aneka devono vAsa hoya che. mATe pIpaLAne karela pUjAnamaskAra e devone pahoMce che, ethI saMtuSTa devonI duA ApaNane maLe che. devanI pratimAmAM to ekAda devano ja vAsa saMbhave che, jyAre A pIpaLAne Azrita devonI saMkhyA to ghaNI moTI hoya che. mATe koIpaNa pratimA karatAM A pIpaLo
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ vadhu pUjya gaNAya. AnAM thaDa, phala, phUla, zAkhA, pAMdaDAM badhuM ja devAzrita hovAthI parama pUjanIya gaNAya. brAhmaNanI AvI azraddheya vAta sAMbhaLIne arhadAsane hasavuM AvI gayuM. eNe hAsyane rokavApUrvaka saNasaNato savAla karyo ke, devo hAjarAhajUra hoya to mArA paga nIce A pIpaLAnAM pAMdaDAM cagadAI rahyAM che, ethI mane koI pratyakSa paraco jovA maLavo ja joIe ne ? Avo thoDoghaNo paNa paraco mane jovA maLe, to huM tamArA karatAM paNa vadhu zraddhApUrvaka A pIpaLA-devano pUjArI banI javA taiyAra chuM. bolo, tame tamArA pIpaLA-devane vinaMtI karIne Avo koI paraco mane darzAvI zako ema cho kharA ? saNasaNato A savAla hato. brAhmaNa pAse Ano koI ja javAba na hovAthI thoDAka AvezamAM AvI jaIne eNe vedhaka savAla karyo ke, arhadAsa ! eka vAra mAnI laIe ke, mArA deva paraco batAvavA samartha nathI. paraMtu tame je devane mAno-pUjo cho e to sarva zaktimAna che, evo tamAro dAvo ane vizvAsa che ne ? to tame mane tamArA devano paraco batAvavAmAM saphaLa sAbita thAva, to huM tamAro dAsa banI jAuM ane tamArA dharmanI dAsAnudAsa banIne upAsanA karavA mAMDuM. kALajAne vIMdhI jAya, evo A kaTAkSa hato, paNa arhadAsanI dharmazraddhA thoDI paNa cala-vicala thaI jAya, evI takalAdI na hatI, polAdI vizvAsa sAthe eNe brAhmaNano paDakAra jhIlI lIdho ane dRDha praNidhAnapUrvaka eNe manomana namaskAra maMtrano jApa zarU karI dIdho. hajI to betraNa navakArano ja jApa thayo na thayo tyAM ja paracAnI pratyakSa pratItithI akaLAI UThelA brAhmaNe kahyuM : arhAsa ! sAce jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 7
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja tamAro dharma sarvazaktimAna che, ethI eno paraco khamavo e mArA mATe to gajA bahAranI vAta che. tame je maMtrajApa zarU karyo, enA prabhAve to mArA aMge aMgamAM agana jalI UThI hoya , ema mane lAgI rahyuM che. A paraco huM khamI zakuM ema nathI. mATe have evo maMtrajApa karo ke, huM pAcho svastha banI jAuM nAkanI lITI tANIne huM kabUla karuM chuM ke, jaina dharmanA deva sarva zaktimAna ane hAjarAhajUra che. brAhmaNanuM A kabUlAtanAmuM sAMbhaLIne ahadAsanI dharmazraddhA vadhu daDhasaDha banI gaI. maMtrajApa karatAM pUrve eNe to eTalo ja saMkalpa karyo hato ke, brAhmaNane sAcA dharmanI prApti thAya, evo koI camatkAra sarjAya, A jAtano mAro manoratha saphaLa thAya ! paraMtu camatkAra karatAM paraco vadhu asarakAraka nIvaDavAno haze, ethI brAhmaNanA aMgeaMgamAM javalana jAgI UThI . je maMtrajApa jvalana pragaTAvI zakyo, e ja maMtra-jApa dvArA jvalana zamI gayAno camatkAra paNa brAhmaNane tarata ja jovA anubhavavA maLyo. kAraNa ke thoDI ja vAramAM javALA jalI UThyA jevI vedanA zamI jatAM caMdanano lepa thayA jevI zItaLatA anubhavAvA lAgI. manomana jinadharma tarapha ahobhAvita thanAro brAhmaNa thoDA samaya bAda nadI snAna karavA dvArA pApazuddhi karavA taiyAra thayo. tyAre ahaMdUdAsane thayuM ke, jinadharmathI bhAvita thavA chatAM vaidika vikRtiothI ekadama mukta thaI javuM saheluM na gaNAya. mATe samaya joIne Takora karIza, to kadAca dhAryuM nizAna tAkI zakIza. nadI snAna karIne AvI gayelA brAhmaNane bhojana mATe AmaMtrita karIne ahaMdudAse bAjoTha DhALIne besADyo, paNa AjubAjunuM vAtAvaraNa joIne brAhmaNe kahyuM ke vaidika-mAnyatA mujaba to A bhojana apavitra banI gayuM gaNAya. mATe mAre haka cha jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArI rIte zuddha bhojana jAte ja taiyAra karavuM paDaze. ATaluM | kahIne brAhmaNe zuddhinA kAraNa tarIke cokAnI cokhkhAI, aboTa vastro, snAnazuddhi vagere hetuo jayAre AgaLa ryA, tyAre takane sAdhI laIne ahaMdudAse tIra tAkatAM kahyuM : nadIsnAna jo pApazuddhi karAvI zakatuM hoya, to nadInA jaLathI AhArazuddhi zakya na bane zuM? ATalI badhI jhaMjhaTa karavA karatAM, nadInA jaLano chaMTakAva karI do, to game tevuM azuddha bhojana zuddha kema na thaI zake? brAhmaNane mATe bIjI vAra mauna banI javuM paDyuM. nadIsnAna deha uparAMta jo pApazuddhi karavA paNa samartha nIvaDatuM hoya to pachI enA dvArA bhojanathALanI zuddhi kema na thAya, A savAla sAco hato. A eka ja savAla brAhmaNanA dila-dimAgamAM praznonA taraMgo sarajI gayo. jainadharma tarapha vRtti-pravRttimAM bhArobhAra ahobhAva to jAgrata thaI ja cUkyo hato. ethI bALakanI adAthI jijJAsu banIne e ahaMdudAsanA caraNano cAkara banI gayo. ane eka pachI eka prazna rajU karatA rahIne eNe thoDA divasomAM jinadharmanI talasparzI mAhitI meLavI lIdhI Ama, ujjayinInuM Agamana enA jIvanamAM dharmanA sUryodayamAM nimitta banI javA pAmyuM. ujjayinImAM praveza karyo tyAre e custavaidika hato, vidAya TANe e zraddhALu jaina banI cUkyo hato. A pachI to brAhmaNa rudradatta paramazrAvaka rudradatta tarIke dhIme dhIme benAtaTamAM paNa prakhyAta banato cAlyo. veda-purANa karatAM paNa jaina zAstromAM vadhu pAraMgatatA pAmIne jJAnasya phala viratiH A sUtrane sArthaka banAvavA paramAIt rudradatte eka dahADo gItArtha gurunAM caraNe saMyamajIvanano svIkAra karyo. jinadharma taraphanI AsthAne asthimajajAvat AtmasAta karI ane jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 9
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ ht jANanArA muni rudradatta kALadharma pAmIne kALakrame svarganA svAmI banyA. svarganI samayAvadhi pUrNa thatA muni rudradattano AtmA manuSyalokamAM rAjavI zreNikanA putra abhayakumAra tarIke avataryo, ethI abhayakumAra tarIkenA A bhavamAM paNa benAtaTa ane ujjayinI sAtheno e RNAnubaMdha punaHsaMdhAna sAdhato jovA maLe, emAM zI navAI ? (AdhAra H RSabhadAsa-kavi racita abhayakumAra rAsa) 3 jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 -
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 sAdharmika bhaktino sadehAvatAra ghaNIvAra setu ane sAMkaLa banIne koI saguNa vyaktinA nAma sAthe gAmanuM ane gAmanI sAthe vyaktinA nAmanuM evuM atUTa joDANa sAdhI Apato hoya che ke, nAmanI sAthe gAmanI ane gAmanI sAthe nAmanI acUka smRti thayA vinA na ja rahe. caudamI sadInA itihAsamAM nAma-gAmanuM AvuM joDANa zodhavA mathIzuM, to tarata ja tharAda ane saMghavI Abhu zeThanI smRti thaI Avaze ane be vacce setu ke sAMkaLa bananArA saguNa tarIke sAdharmika vAtsalya para ApaNI najara sthira thaI gayA vinA nahi rahe. sAdharmika vAtsalyanA guNe kaI rIte tharAdasAthe Abhu zeThanuM joDANa jagaprasiddha banAvyuM hatuM, eno itihAsa romAMcaka che. tharAdamAM vasatA Abhu saMghavIe abhuta saMgha paNa kADhyo hato. bIjA bIjA paNa aneka dharmAnuSThAno emaNe yojyAM hatAM. paNa emane e yugamAM je prasiddhi varI hatI, emAM to emanAmAM AtmasAta banelI sAdharmika bhakti ja jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 8 9 0 -
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ -led [she][l *** 9 mukhya kAraNa hatI. e yugamAM emanI sAdharmika bhakti eTalI badhI vakhaNAI cUkI hatI ke, loko kathA rUpe ke gAthA tarIke enA guNagAna karatAM thAkyA ja nahi. gujarAta ane mAlavapradeza paNa emanI kIrtikathAothI jyAre mukharita banI UThyo, tyAre eka dahADo maMtrIzvara jhAMjhaNa zAha jevAne paNa evo vicAra AvI gayo ke, 'nAma ghaNA moTA ne kAma sAva choTA' evuM ghaNI ghaNI vAra jovA maLe che, mATe mAre jAte tharAda jaIne evI khAtarI karI AvavI joIe ke, Abhu zeThanI AbarUmAM 'nAma moTA ane kAma to ethIya vadhu moTA' AvI nakkaratA che ke 'nAma ja moTA ane kAma to sAva ja choTA' AvI Dhola jevI pola che. maMtrIzvara jhAMjhaNane IrSyA-prerita Avo vicAra Ave, e saMbhavita ja nahotuM. emane to evI guNa-gariSThatA varI hatI ke, A jAtanA pArakhAmAM nAma karatAM kAma moTuM sAbita thaI jAya, to maMtrIzvara Abhu zeThanA paga pakaDI laIne evI anumodanA ne guNayAcanA karavA mAMgatA hatA ke, o ! Abhu zeTha ! mArI para evuM kRpAkiraNa phelAvo ke, mArAmAM paNa ApanA jevI sAdharmika bhaktino aMza-vaMza pragaTa thavA pAme ! maMtrIzvara vaNikabuddhi dharAvatA hatA, ethI evI yuktipUrvaka parIkSAnA pAsA pheMkavAnuM Ayojana emaNe karyuM ke, jethI khoTuM khulluM thaI gayA vinA na rahe, ane saccAIne koI DhAMkI na zake ! mAMDavagaDhathI pAMcaso sAgarIto sAthenI traNa TukaDIo caudasa jevI parvatithinA divase ja thoDA thoDA samayanA aMtare tharAda pahoMce ane AbhuzeThanuM Atithya ekasAmaTuM ane aNadhAryuM ja svIkAre, evo vyUha ghaDAI gayo. AvI vyUharacanAnI
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgevAnI jhAMjhaNamaMtrIe svIkArI ane divasonI barAbara | gaNatarI karavApUrvaka mAMDavagaDhathI tharAda taraphanuM e prayANa prAraMbhAyuM. caudasa jevI parvatithi para pasaMdagI utAravAnuM kAraNa e hatuM ke, Abhu zeTha caudase pauSadhavratanuM acUka paripAlana karatA hatA, ethI gharamAM emanI hAjarI na ja hoya, A kAraNe parivArajanonI sAdharmika-bhaktimUlaka Atithya-bhAvanAnuM pAkuM pArakhuM thaI jAya. jhAMjhaNa maMtrIno 1500no kAphalo pravAsa kheDato kheDato nirdhArita divase tharAdanI najIka ekaTho thaI gayo. maMtrIzvare 500/500nI TukaDInA nAyakane bolAvIne kAnamAM kahI dIdhuM ke, ApaNe badhA mAMDavagaDhathI AvIe chIe, e hAla gupta ja rahevuM joIe. vaLI pUrvayojanApUrvaka ApaNe badhA AvI caDyA chIe, e bheda gupta rAkhIne aNadhAryA ja judI judI dizA ane deza taraphathI ApaNe badhA AvyA hoIe, evo AbAda AbhAsa Ubho karavAno che. A rItanI jarUrI sUcanA ApyA bAda pAMcasonI sauthI pahelI maMtrIzvaranI TukaDI tharAda pravezI. Abhu zeThanA mahela aMge pUchaparacha karyA vinA maMtrIe prathama to koI jinamaMdiranAM darzana karavAno nirNaya karyo. eka vizALa jinamaMdiranAM darzana thatAM ja sau aMdara pravezyA. bhAgyajoge Abhu zeTha e ja maMdiramAM darzana karI rahyA hatA. emanI najara maMdiramAM darzanArthe AvanArA atithi para paDI. sAdharmikabhaktinI bhAvanAe emanAmAM evI vicAradhArA vahetI karI ke, bahAragAmathI AvanArA A koI sAdharmika-atithio lAge che. tharAdanA mahemAna mArA ja mahemAna gaNAya. mATe emane AmaMtraNa ApavuM, mAro kartavyadharma banI jAya che. jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 %
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ caudasa hovAthI Abhu zeTha pauSadhavrata svIkAravA jaI rahyA hatA, paNa maMdiranI bahAra AvI emaNe atithionI pratIkSAmAM thoDI paLo pasAra karI. laghubaMdhu jinadAsa sAthe ja hatA. darzana karIne bahAra AvelA atithione Abhu zeThe natamastake vinaMti karI : bahAragAmathI Apa badhA padhAryA lAgo cho. mATe sAdharmika-bhaktino lAbha mane ja maLavo joIe. vyaktitva, vinamratA ane bhAva-bhASA parathI anumAna karIne maMtrIe pUchyuM : zuM Abhu zeTha Apa ja? Abhu zeThanI sAdharmika bhakti aMge ghaNI ghaNI vAto sAMbhaLI che. javAba maLyoloko to vAto karI jANe, lokonA moDhe gaLaNuM thoDuM ja baMdhAya, bAkI sAdharmika bhaktino thoDoghaNo lAbha mane maLe che, eTaluM mAruM bhAgya gaNAya. Aje caudaza hovAthI huM to pauSadhavrata svIkAravA jaI rahyo chuM, paraMtu mArI vinaMtI svIkArIne mane Ape upakRta to karavo ja paDaze. sAmethI savAla thayo : Abhu zeTha ! ApanI vinaMtI badala to AnaMda paNa ame kaMI pAMca pacIsanI saMkhyAmAM ja nathI. pUro pAMcasono amAro kAphalo che. mATe vinaMtI svIkAratAM saMkoca thAya che. zeThe kahyuM : AmAM saMkoca rAkhavAno savAla ja kyAM che ! hajAra hoya to ya mArA gharamAM samAveza thaI jAya ema che. mArA bhAI jinadAsanI sAthe Apa sau ghare padhAro. kAle paNa Apane rokAI javAnI vinaMtI karuM chuM. jethI mane paNa sevAbhaktino lAbha maLI zake. Abha zeTha pauSadhazALA tarapha vidAya thayA, pAMcaso atithione Agraha karavApUrvaka sAthe laIne jinadAsa zeTha ghara tarapha vaLyA, maMtrIzvarane thayuM ke, kharekhara jevuM sAMbhaLyuM ! cha jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 -
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ hatuM, evuM ja Abhu zeThanuM nAmakAma hovuM joIe. sau tareha ht tarehanI kalpanA karatA jyAM Abhu zeThanA mahelamAM pravezyA, tyAM ja tyAMno rAjadarabAra jevo doradamAma jotAnI sAthe ja sau AbhA ja banI gayA. saMpUrNa mahela jANe atithione AvakAra ApavA mukharita banI UThyo. nAnA-moTA saunA caherA para evI prasannatA chavAI gayelI jaNAtI hatI ke, jANe varSothI vikhUTA paDelA mitrono aNadhAryo ja bheTo thavA pAmyo hoya! anokhA mAhola vacce adbhuta ane abhUtapUrva AgatA svAgatA mANyA bAda mukhazuddhi karyA pachI maMtrI sahita saue zeDakaDhA dUdhanA kaTorA moDhe mAMDyA, to e dUdhamAM ghI jevI snigdhatA ane e ghImAM amRtano AsvAda anubhavIne sau baporanA bhANAnI bhavyatAnI svapnasRSTimAM viharI rahyA. tyAM to bahAra macI gayelI halacala saunA kAne paDI. pAMcaso atithionI AgatA-svAgatA hajI pUrI thAya, tyAM to bIjA pAMcaso atithionuM Agamana sAMbhaLIne Abhu zeThanA mahelamAM bamaNo utsAha uchALA mArato jovA maLatAM ja maMtrIzvara maMtramugdha banIne navA AvelA atithionI AgatA-svAgatAmAM chalakAto AnaMda joIne AzcaryamAM-AkaMTha garakAva banI gayA. emane thayuM ke, sAce ja je sAbhaMLyuM hatuM, e to pAzerAmAM pahelI pUNI jeTaluM ja hatuM. bIjA pAMcaso atithio acAnaka ja AvyA hatA, chatAM jANe e Agamana pUrvasUcita ja hoya, e rIte thoDI ja vAramAM zeDakaDAM dUdhanA kaTorA maMDAI gayA ane bIjI khAdyasAmagrI paNa pIrasAI gaI. vaividhyasabhara e Atithyane maMtrIzvara ahobhAva ane acarajathI bharI bharI AMkhe joI ja rahyA hatA, tyAM to jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 0 1 -
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ AvelA bIjA pAMcaso atithione AvakAravA pUro mahela jANe pAcho TaTTAra banIne khaDo thaI gayo, atithionI saMkhyA vadhI rahI hatI, ema jANe Abhu zeThanA mahelano thanaganATa ane utsAha paNa vRddhigata banI rahyo hato. mAtra sAdharmika sivAyanuM bIjuM koI paNa sagapaNa na hovA chatAM badhA atithione aMtarano je AvakAra maLI rahyo hato, evo AvakAra to svapnaya maLavo saMbhavita jaNAto na hato. jotajotAmAM paMdaraso atithiono meLo jAmI gayo, chatAM e mahelamAM pUratI mokaLAza anubhavAtI hatI. mahela karatAya keIgaNI vadhu vizALatA to Abhu zeThanA parivAranA pratyeka haiye jovA maLI rahI hatI, jenAM darzane maMtrIzvara eTalA badhA to oLaghoLa banI gayA hatA ke, emanA haiye harSa samAto ja na hato. chalakAI jatA e harSamAM ahobhAva ane adbhutane joyA-jANyA-mANyAnuM anahada Azcarya paNa motI banIne malakI rahyuM hovAthI "sAgara chalake motI malake' jevuM saundarya sarajAI javA pAmyuM. paMdaraso atithiono meLo Abhu zeThanA mahelamAM mahAlI rahyo hato. baporanA bhojaniyA mATenAM bhANAM maMDAyAM. batrIsAM zAka ane tetrIsAM pakavAna samA bhANAmAMthI je mAdaka soDama AvI rahI hatI, e soDamano nAsikAsvAda mANIne ja sau dharAI gayA. ane bhANAno rasAsvAda saue mamaLAvI mamaLAvIne mANyo. evo rasAsvAda pharI pAcho mANavAnuM mana thAya, to dUradUrathI kheMcAIne tharAda sudhI laMbAvuM ja paDe ane Abhu zeThanuM ja Atithya pAchuM mANavuM paDe. mahelano mAhola jotAM jotAM maMtrI sahita saune e ja | vicAro AvatA rahyA hatA ke, dhana to hajI ghaNA ghaNAne maLI jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 -
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ zake, paNa Abhu zeTha AvuM vizALa-mana ane sAdharmika | taraphano bhaktibhAva kaI rIte meLavI zakyA haze? Abhu zeThanuM pArakhuM emanI gerahAjarImAM ja thayuM hovA chatAM teo agni-parIkSAmAM jhaLakatA suvarNa jevI javalaMtA jALavI zakyA hatA, bAkI emanI gerahAjarI na hota, to to e jvalaMtatAnI AgaLa aMtara ane AMkha ekadama aMjAI gayA vinA na ja rAhata. parIkSA ane pArakhuM karavAnI paLa vItI cUkatAM have praNAma, pUjayatA ane ahobhAvanI abhivyakti karavA maMtrIzvaranuM mana talapApaDa banyuM hatuM. potAnA Agamana pAchaLanuM thoDuMka prayojana vyakta karIne maMtrIzvara sIdhA ja e pauSadhazALA tarapha gayA ke, jyAM guru-nizrAnI godamAM koI bALakanI adAthI Abhu zeTha pauSadha-vratanuM paripAlana karI rahyA hatA. pauSadhazALAmAM pravezIne maMtrIzvare je dazya joyuM, ethI eo chaka thaI gayA. gurudevanI nizrAmAM Abhu zeTha sahita keTalAya zreSThIo pauSadhanA gaNavezamAM sajja hatA ane sauno sahiyAro svAdhyAya ghoSa jANe pauSadhazALAne zrutanI saMgItazALAmAM palaTAvI rahyo hato. svAdhyAyanI thoDIka surAvalI mANyA bAda maMtrIzvara gurvAjJA meLavIne Abhu zeThanI samakSa beThA. maMtrIzvaranI pichANa na hovA chatAM emanI AMkhamAM jhaLajhaLiyAM joIne Abhu zeThanI AMkhamAM AzcaryacakitatA jovA maLatAM ja maMtrIzvare khulAso karyo ke, A sthaLa pauSadhazALAnuM che ane Apa pauSadhavratadhArI cho. mATe mAre vAta TUMkamAM ja rajU karavI rahI. huM Apane savAre Abhu zeTha tarIke oLakhI gayo, paNa Ape mane jhAMjhaNa tarIke nahi pichANyo hoya ? jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 $ $ *
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ Apa maMtrIzvara jhAMjhaNazAha ?" pauSadhazALAonI dIvAlomAMthI jANe eka sAmaTo paDagho paDyo. zeTha ! hA huM jhAMjhaNa. sAdharmika bhaktinA sadehAvatAra tarIkenI ApanI kIrti sAMbhaLIne mane e kIrtinuM pArakhuM karavAnuM mana thayuM, Aje savAre pAMcaso-pAMcasonI traNa TukaDIone ApanA gharamAM praveza karAvIne pachI meM pArakhAparIkSA mATenA pAsA nAkhavAnI dhiThThAI karI, AmAM mane kAramI hAra maLI, enI kabUlAta karatAM meM anubhavelo romAMca vyakta karavAnI A paLe mArI AMkhamAM jhaLajhaLiyAM AvI jAya e sAva ja sahaja gaNAya. Apa kharekhara sAkSAt sAdharmika bhaktino ja sadehAvatAra cho. chatAM Apane saMdehazaMkAnI najare nihALavAno meM akSamya aparAdha karyo, A badala kSamA cAhuM chuM ane ApanI AvI sAdharmika-bhaktinI AchIpAtaLI jhAMkhI jhIlavAnI samarthatA-pAtratA mArAmAM pragaTe, e mATe ApanA AzIrvAda huM jhaMkhuM chuM. maMtrI jhAMjhaNazAhanA mukhamAMthI gaMgad kaMThe nIkaLelA ATalA zabdoe to e pauSadhazALAnA saMpUrNa vAtAvaraNane ahobhAva ane AnaMdathI jhaLakAvI dIdhuM. e ahobhAva ane e AnaMdanuM jharaNuM pAtALamAMthI phUTyuM hatuM, mATe to Aje ATalAM badhAM varSo bAda paNa e sera-saravANI vaNathaMbhI vahI ja rahI che. paryuSaNanA parva divasomAM tharAdanI sAthe Avyu zeTha ane Abhu zeThanI sAthe tharAdanI smRti Ajeya thayA ja kare che. ene e pAtALI-serano ja prabhAva gaNavo rahyo ne? ja >> jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 A -
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhu eTale khumArIno khajAno ' che. A garva-abhimAna jo rAjAone vareluM dUSaNa gaNAya to svamAnane sAcA sAdhunA jIvanane zobhAvatuM bhUSaNa gaNavuM ja rahyuM. A dUSaNa ane bhUSaNa paNa jo atimAtrA dharAvatAM hoya, to bahu tANeluM tUTI jAya, A jAtano vipAka sarajAyA vinA na rahe. paNa vivekanI sImAmAM rahelA dUSaNa ane bhUSaNa ekabIjAne mATe bhUlane sudhArI levAmAM bAdhaka na banatAM sAdhaka banI javA pAme. rAjavI siddharAja ane jainAcArya zrI vIrasUrijI mahArAjanA jIvanamAM banelI eka ghaTanA A satyano sAkSAtkAra karAvI jAya evI hovAthI jANavA jevI che. zrI vIrasUrijI mahArAja evuM virala vyaktitva hatuM ke, jene rAjA-mahArAjAnI koI zehazarama naDe nahi. bIjI tarapha siddharAjano svabhAva evo hato ke, maLeluM sattA sAmrAjya AvA virala vyaktitvanI sAme paNa abhimAnathI julAI javAnI bhUlano bhoga banI bese, to e navAI na gaNAya. jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 -
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ it baMne vacce Ama to joke guru-ziSya jevo vyavahAra hato. Ama chatAM potAnI vAtamAM jarAya aMjAI na javAnI zrI varasUrijInI vRtti-pravRtti kyAreka siddharAjanA manamAM garva prerita evo vicAra janmAvI jatI ke, rAjyAzrayanA kAraNe ja zrI vIrasUrijI mahArAjanuM gujarAtamAM ATaluM badhuM mAnasanmAna sacavAya che, A dIvA jevI cokhkhI-spaSTa vAtano emane khyAla hovo ja joIe. koI evo avasara Avaze, tyAre A viSayamAM mAre emanuM dhyAna doravuM ja rahyuM. eka divasa rAjasabhAmAM "svadeza pUjayate rAjA vidvAn sarvatra pUjyate" jevA koI muddA para carcA cAlI. subhASitanA saMdezano sAra e jAtano tAravI zakAto hato ke, rAjA to mAtra potAnA dezanA sImADA pUrato ja pUjya gaNAya che. jayAre vidvAna to deza-paradeza, yatra-tatra-sarvatra pUjayapAtra banato hoya che. A carcA thoDI laMbAtI gaI, tyAre siddharAje ene TUMkAvavAnA AzayathI manamAM ghUMTAI rahelI eka e vAtane jarA kaTAkSa ane mazkarInA svarUpamAM rajU karavAnI takane jhaDapI letAM kahyuM ke, mahArAja! "vidvAna sarvatra pUjyate'nI vAta karo cho, paNa e kema bhUlI jAva cho ke, tame mArA rAjyAzrita cho, mATe ja ATalA badhA mAna-pAna-sanmAna pAmI zako cho ne ? kaTAkSabANa rUpe ATalo prazna karIne siddharAje jyAM mauna svIkAryuM, tyAM ja sAdhu ane sUri tarIkenA svamAnane sAcavavA zrI vIrasUrijI mahArAje zehazaramamAM jarAya taNAyA vinA praznAtmaka paDakAra pheMkyo ke, rAjyAzrayamAM AvuM sAmarthya hota, to rAjyAzrita kUtaro paNa siMhanI adAthI garjanA karI zakato hota! mATe garjanA karavA mATe jarUrI paribaLa to sattva ja gaNAya, nahIM ke rAjayAzraya ! hA 6 cha jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ potAnI sAmenA A paDakArathI jarAka chaMcheDAyelA ht siddharAje thoDAka AvezamAM AvI jaIne saMbhaLAvI dIdhuM ke! mahArAja! gujarAta choDIne bIjA pradezamAM vicaraNa karo, ' pachI khabara paDaze ke, rAjyAzrayano prabhAva kevo che! - satyane samajavA mATe paNa amuka yogyatA-bhUmikA hovI jarUrI gaNAya. bahu kheMcavAmAM sAra na joIne zrI vIrasUrijI mahArAje manomana nakkI karI nAkhyuM ke, gujarAta bahAranA pradezamAM vicaravAnI vAtamAM Ama to siddharAja saMmata thAya, evI zakyatA nathI paNa Aje emanA moDhAmAMthI vAtavAtamAM je zabdo sarI paDyA che ene saMmati mAnI lauM, to gujarAta bahAra javAnI chUTa maLI gaI gaNAya. anyatra vicaraNa karavAnI A sArI taka che. A taka sAdhI levAthI sAdhu tarIke jainAcAryamAM kevuM svamAna hovuM joIe, eno khyAla Avaze ane ethI ja potAnI bhUla samajAI jatAM ene sudhArI levAnI buddhi paNa siddharAjamAM jAgaze. manomana laI lIdhelA AvA nirNayano jarA paNa aNasAra AvavA dIdhA vinA zrI varasUrijI mahArAja ekAda divasamAM ja jhaDapI vihAra dvArA gujarAta bahAranA pradezamAM pahoMcI jaIne vicaraNa karavA mAMDyA. emanI kIrti to gujarAta karatAMya anyatra vadhu gAjI rahI hatI. ethI Thera Thera gujarAta karatAMya savAyuM mAna-sanmAna pAmatA eozrI rAjasthAnamAM pAlI AsapAsanA pradezamAM vicarI rahyA. e vicaraNa je rIte puNya-prabhAvaka banI rahyuM hatuM, enI romAMcaka vAto phelAtI phelAtI pATaNamAM pahoMcI, tyAre ja siddharAjane evo khyAla AvavA pAmyo ke, abhimAna ane AvezamAM AvI jaIne meM je bhUla karI che, enuM prAyazcitta karAvavA ja zrI vIrasUrijI mahArAja pAlI pahoMcI gayA lAge che. jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 990
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ potAnI bhUlano vipAka ATalo badho tIvra Avaze, enI to siddharAjane kalpanA ja na hatI. jo ke zrI vIrasUrijI mahArAjanuM rAjasabhAmAM gamanAgamana baMdha thaI jatAM emanA dilamAM jAtajAtanA vikalpo-vicAronuM vAvAjhoDuM tophAna macAvI rahyuM hatuM. emAM jyAM pAlI AsapAsa vicaraNanA pAkA samAcAra maLyA tyAM ja potAnI bhUlanuM prAyazcitta karavA siddharAje potAnA maMtrIone pAlI ravAnA karyA ane emanI sAthe zrI vIrasUrijI mahArAja para lekhita AmaMtraNa patra uparAMta evo maukhika saMdeza paNa pAThavyo ke, ApanA Azraya vinA huM anAthatA veThI rahyo chuM. mane e bhUlanuM have ja bhAna thaI rahyuM che ke, Apa to evA sUrya cho ke, jene prakAzita banavA rAjyAzrayanI jarUra ja na paDe. rAjayAzraya Apane prakAzita rAkhe che, Ama mAnIne huM bhIMta jevI bhArekhama bhUlano bhoga banyo hato. mAre have A bhUlanuM prAyazcitta karavuM che, mATe huM Apane pATaNa padhAravAnI vinamra vinaMtI karI rahyo chuM. mane vizvAsa che ke, udAra dila dharAvatA Apa mArI vinaMtI avazya svIkArazo. maMtrIonI A vinaMtI je rIte sAMbhaLavAmAM AvI ane je rIte eno javAba zrI vIrasUrijI mahArAje vALyo, e jotAM maMtrIone evo vizvAsa besI gayo ke, AmanA manamAM siddharAja tarapha abhAvano thoDo aMza jovA maLato nathI. javAbamAM emaNe kahyuM ke, siddharAjane dharmalAbha sAthe jaNAvajo ke, gujarAtamAM to ghaNuM ghaNuM vicaraNa karyuM che, have A tarapha vicaraNanI bhAvanA che. Ama chatAM kSetrasparzanA karatAM karatAM gujarAtanI dizA laIzuM, to pATaNa tarapha AvavAnI bhAvanA avazya rAkhIzuM. A javAba sAMbhaLIne maMtrIone thayuM ke, thoDAghaNA samaya pachI paNa jarUra siddharAjanI bhAvanA phaLaze ane zrI chuM huM cha jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ varasUrijI mahArAja pATaNa tarapha padhAraze. AvA AzAvAda sAthe maMtrIo pATaNa tarapha vidAya thayA, pATaNa pahoMcIne emaNe je mAhitI darzAvI, e sAMbhaLIne siddharAjane paNa evI AzA baMdhAI ke, thoDAka ja samayamAM mArI bhAvanA phaLIbhUta banyA vinA nahi ja rahe. siddharAja tarapha evo ne evo abhAva hovA chatAM zrI vIrasUrijI mahArAja hajI pAkI cakAsaNI karavA mAMgatA hatA ke, siddharAja sAce ja prAyazcitta karavA mAge che ke mAtra vyavahAra khAtara ja mane AmaMtravA mAMge che ! jo bIjI vAra paNa maMtrIo pAchA vinaMtI mATe Ave, to siddharAjanA pATaNa padhAravAnA Agrahane dekhAva nahi, bhAvanA gaNIne e bhAvanA-pUrti mATe pagaluM uThAvavAno niradhAra karIne zrI vIrasUrijI mahArAja rAjasthAnamAM ja vicaratA rahyA. siddharAjanA haiyAmAM prAyazcitta karavAnI jAgelI bhAvanA sAcI hatI, ethI emaNe potAnA aMgata mANaso dvArA evI tapAsa cAlu rAkhI hatI ke, zrI varasUrijI mahArAjano vihAra gujarAta tarapha thayo ke nahi ? A tapAsamAM jyAre evuM jANavA maLyuM ke, vicaraNakSetra hajI rAjasthAna ja che. tyAre emaNe bIjI vAra maMtrIone zrI vIrasUrijI mahArAjanI sevAmAM AgrahapUrNa vinaMtIpatra sAthe ravAnA karyA. pAlI AsapAsa ja vicaraNa karI rahelA zrI vIrasUrijI mahArAjanI samakSa eka dahADo jyAM pATaNanA maMtrIo upasthita thayA ane bhaktibhAvita banIne emaNe siddharAja vatI je rIte vinaMtI doharAvI, e sAMbhaLIne rAjasthAnavAsI bhAvikone khAtarI thaI gaI ke, gujarAtanuM bhAgya prabaLa che, ethI mAMDa mAMDa potAnA AMgaNe AvelI dharmagaMgA pAchI gujarAtanI dizAmAM ja vaLI jaze. jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 % haiM
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ gujarAtanA maMtrIonI vinaMtImAM prAyazcitta kAje talapI rahelA siddharAjanA haiyAno pokAra paNa bhaLyo hato. ethI e vinaMtIne asvIkRta karavAno avakAza ja na hato. pATaNanI vinaMti svIkRta thatAM maMtrIo prasanna haiye vidAya thayA, gujarAtamAMthI rAjasthAna tarapha AvelI e dharmagaMgA jyAre gujarAta tarapha ja pAchI pharI, tyAre rAjasthAne rozanI khoyAno AghAta anubhavyo, jyAre gujarAtamAM TheraThera dharmaprabhAta khIlI UThyAnI prasannatA relAI rahI. zrI vIrasUrijI mahArAja pATaNa praveza pUrve cArUpamAM padhAryA, tyAre khuda siddharAje emanI sevAmAM upasthita thaIne azrubharI AMkhe potAnI e bhUlano ekarAra karatAM kahyuM ke, abhimAnano bhoga banIne meM rAjayAzrayane vadhu paDatuM mahattva ApyuM, ethI gujarAtane ghaNuM khovuM paDyuM ane Apane ATaluM badhuM vihArakaSTa veThavuM paDyuM, A badala kSamA cAhuM chuM. zrI vIrasUrijI mahArAjanA maMgalamukhethI javAba rUpe eTalA zabdo sarI paDyA ke, sAdhu tarIke svamAnarakSAnuM kartavya adA karavA jatAM rAjasthAnanI tIrthabhUmionI sparzanAmAM tame nimitta banyA, eno AnaMda che. chatAM tamArA saMtoSa khAtara mAre paNa kSamAnuM pradAna karavuM ja rahyuM. kSamAnA AdAnapradAnanI e paLo itihAsanA pAne suvarNAkSarAMti banI javA pAmI. sau manomana bolI UThyA ke, siddharAjanuM abhimAna ane sUrIzvarajInuM svamAna sImAtIta nahotuM, mATe ja Aje ApaNe AvI phalazruti nihALavA saubhAgyazALI nIvaDI zakyA. - jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 -
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 AhisA/abhayano avatAra jAta jaLavAtI hoya, toya anyane abhayadAna ApanArI karuNAno Aje kAramo dukALa paDyo che. Aje sukALa che : mAtra evI krUratAono, je anyanI kabara khodIneya tyAM potAnuM ghara caNatI hoya ! AvA A yugamAM thoDoka ja jUno e bhUtakALa saheje - saheje yAda AvI jAya che, jyAre jAtanA jokhameya anyane abhaya ApanArA jIvadayAnA jyotirdharo Thera-Thera prakAza pAtharatA jovA maLatA hatA. merazAha AvA ja eka jyotirdhara hatA. emanA jIvanano eka prasaMga ema kahI jAya che ke, jAna-jAtane jokhamamAM mUkIneya jIvonI jatanA karavAnI kamanIya karuNAnA teo jharaNAM hatA. jainatvathI jvalaMta kuLa-saMskAro emane dhAvaNamAM ja pIvA maLyA hatA. ane vIratAnI to teo mUrti ja hatA! ethI jodhapura jevA rAjyanuM maMtrIpada maLavA chatAM teo potAnI A vIratAne talavAranuM nahi, DhAlanuM ja kartavya adA karavAmAM joDatA ! emanI vIratA jIvadayAnA saMskAra pAmIne vadhu vikhyAti meLavI zakI hatI. jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 8 -
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ ekavAra merazAha dilhInI saphare upaDyA. dilhI to ghaNuM dUra hatuM. paNa vacamAM eka prasaMga evo banI gayo ke, dilhInuM e aMtara khUba ja jhaDape kApavuM paDyuM. merazAha maMtrI to hatA ja, paNa sAthe eka moTA jhaverI ane zAha sodAgara paNa hatA. ethI lAkhonI kiMmatanuM jhaverAta laIne teo potAnA kAmakAja mATe dilhI tarapha jaI rahyA hatA, tyAM adhavacce ja ekavAra to dilanI karuNA jharaNAM rUpe khaLakhaLa nAde vahevA mAMDe, evI eka ghaTanA banI gaI ! merazAha dilhI tarapha Age baDhI rahyA hatA, tyAM sAmethI eka evuM ToLuM AvatuM jaNAyuM, jenuM dRzya lazkara ke lUMTArAnI ToLI jevuM hoya ! chatAM meruzAha jarAya gabharAyA nahi. thoDI vadhu paLo pasAra thaI ane meruzAhanA manamAM eka zaMkA jAgI ke, A ToLuM gulAmonuM to nahi hoya ne? ochuM ! ATalA badhAM gulAmo koNe pakaDyA haze ? A gulAmo kyAMthI pakaDAyA haze ne kyAM laI javAtA haze ? meruzAhanI AvI vicAradhArA thoDI AgaLa vadhe, e pUrve to e ToLAmAMthI uThatA dayAjanaka avAjo ane jIvananI bhikSA kAje thatI kAkalUdIbharI prArthanAmAM cUMTAto haiyAno valopAta meruzAhanA dilane aDI gayo ane teo vicArI rahyA : A bicArA gulAmone koNa mukta karaze ? zuM rIbAI rIbAIne jIvavA ja A badhA gulAmo sarajAyA haze ? merazAhanA manamAM jAgelI dayA-bhAvanA vicArI rahI : A badhA gulAmone bacAvI levA, e eka mAnava tarIkenIya mArI pharaja thaI paDe che. jyAre huM to mAnava uparAMta jaina paNa chuM, ethI A pharajamAMthI to huM kaI rIte chaTakI zakuM? sAma-dAma-daMDa-bheda : AmAMthI game teno Azaro laIne paNa mAre A gulAmone bacAvavA ja rahyA ! potAnA sAthIdArone # huM cha jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ emaNe A vAta jaNAvI, to koie ene azakya kahIne it avagaNI, to koIe Ane sAva ja asaMbhavita gaNAvIne A vicArane svapneya avakAza na ApavAnI salAha ApI. paNa merazAha to potAnI vicAradhArAmAM AgaLa vadhe ja jatA hatA. thoDIvAramAM to e ToLuM najIka AvI pahoMcyuM. enA nAyakanI sAthe pUchaparacha karatA meruzAhane evuM jANavA maLyuM ke, A badhA gulAmonI mAlikI zahenazAha humAyunI che. ane vecANa mATe A gulAmo judA judA zaheromAM laI javAnI yojanA che. gulAmonI vAtamAM UMDA utarIne mAhitI meLavatA merazAhane joine gulAmonA saradArane mazkarI karavAnuM mana thayuM. eNe mazkarImAM pUchyuM : meruzAha ! A badhA gulAmone kharIdI levAno vicAra che ke zuM? tamAro paricaya? meruzAhanI karuNA to eka paNa gulAmanI baMdhana-dazAno vicAra karatAM ja ghUMjI uThatI hatI. jo potAnI pAse saMpattinuM baLa hota, to badhA ja gulAmone kharIdI letA teo paLanoya vilaMba na karata ! bhale Ama karavA jatA potAne bhIkha mAMgavAno vakhata Ave ! paNa AvI saMpatti-zakti potAnI pAse na hatI. chatAM emaNe saradArane pUchyuM: keTalA gulAmo che? javAba maLyo : bAra hajAra ! A jaMgI AMkaDo sAMbhaLatA ja meruzAha vicAramAM garakAva thaIne gaMbhIra banI gayA. paNa emanA manamAM eka navA ja vicAranI vIja jhabUkI gaI. enA prakAzamAM bhAvine bhALIne emaNe kahyuM : saradAra ! Apa jo dilhI-darabAranA mAnavaMtA saradAra cho, to huM paNa jodhapuranA darabArano vajIra chuM ane jodhapuranA rAjavI vaLI dilhInA zahenazAha humAyunA tAbedAra che ! AthI jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 ( $
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ zahenazAhanI paNa mArI upara ThIkaThIka kRpA che. ethI ApaNA baMnenA svAmI to eka ja gaNAya ne ? ApaNe A dRSTie mitra paNa gaNAIe. mitratAnA dAve huM tamane pUchuM chuM ke, tame ATalA badhA gulAmone pakaDyA che, to AmAM tamane zo lAbha maLavAno ? lAbha ?' saradAre kahevA mAMDyuM : lAbhanuM to lekhuM ja kyAMthI lagAvI zakAya ? A gulAmonA vecANanI je rakama Avaze, eno amuka hisso amane maLavAno ! taduparAMta ATalA gulAmo pakaDavA badala bAdazAha taraphathI je mAnasanmAna ane InAma IlkAba maLaze, e to vaLI naphAmAM ! zuM A lAbha ocho che? saradAranI A vAta sAMbhaLatA ja meruzAhanuM dila dravI uDyuM. emaNe vaLatI ja paLe jAnanI salAmatInA vicArane aLago karI daIne kahyuM : saradAra ! huM bAdazAhasalAmata pAsethI eka hukama laIne Avyo chuM. AnuM pAlana tamAre karavuM ja paDaze. A vicitra vAta sAMbhaLatA ja potAnuM svapna vikherAI jatuM jaNAtA saradAre jarA gussAmAM AvI jaIne pUchyuM : merazAha ! zeno hukama ane zenuM pAlana ? meruzAhe kahyuM : ame sau jaina chIe. jainone jIvadayA kALajAthIya vadhu pyArI hoya che. eka vakhata bAdazAha mArI para khuza thayelA, tyAre meM mAMgeluM ke, ApanA saradAro gulAmone pakaDavAnI je pravRtti karI rahyA che, emAM ekavAra AvA gulAmone mukta karavAno mane avasara maLavo joie. tyAre khuza thayelA bAdazAhe mArI A mAMgaNI svIkArI lIdhelI. Aje A mAMgaNI mujaba huM A badhA gulAmone muktinuM dAna ApavA icchuM chuM. jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 -
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ A sAMbhaLatA ja saradAra barADI uThyo : meruzAha ! dago ht ramavAnI AvI vAtamAM AvI jAya, e bIjA ! A tamArI vAta sAva banAvaTI che. mATe tame tamArA raste paDo, nahi to gulAma tarIke tamane saune paNa giraphatAra karatA ame paLanIya pratIkSA nahi karIe ! merazAha kaMI A sAMbhaLIne DarI jAya evA na hatA. emaNe kahyuM : saradAra ! Ama bAdazAhanA hukamane banAvaTI kahIne eno amala nahi karo, to bAdazAhano kopa khamavo paDaze. mArI para emanI khUba ja mahera che. mATe je kaMI bolo, e khUba vicAra karIne pachI ja bolajo. jo tamane pharamAnanI nakala ja joItI hoya, to huM e pharamAnane ahIM hAjara karavA taiyAra chuM. bolo, e pharamAna ahIM hAjara karuM, to to A badhA gulAmone mukti ApavAnI tamArI taiyArI che ne? hA. eTaluM jarUra che, huM pharamAna laI AvuM, tyAM sudhI be traNa divasa tamAre ahIM rokAvuM paDaze. kAraNa ke jodhapura kaMI najIka nathI ke, pharamAna abI ne abI hAjara karI zakuM? A sAMbhaLIne saradAra jarA DhIlo paDyo. eNe kahyuM : meruzAha ! tamArI vAta kabUla ! pharamAna hAjara karo, to A badhAne abhayanuM dAna karavAmAM huM paLanoya vilaMba nahi karuM. paNa vacagALAnA A traNacAra divasa sudhI A badhA gulAmonA bhojana-pANIno kharca koNa bhogavaze ? meruzAha khuza thatA bolyo : saradAra ! enI ciMtA zI karo cho? A kharca huM bhogavI laIza. jIvanadAna ApavAnI jenI taiyArI hoya, e annadAna mATe AnAkAnI kare kharo? saradAra have baMne bAjuthI baMdhAI gayo. meruzAhanI A vAta gulAmomAM phelAtA saunA AnaMdano pAra na rahyo. "abhayanA avatAra' merazAhanI sau zubhecchA icchI rahyA. jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 D -
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaLatI ja paLe pavanavegI sAMDhaNI para savAra thaIne jodhapuranA badale meruzAha dilhInA mArge potAnI sAMDhaNI haMkArI gayA ! 8 8 5 jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 dilhIno darabAra jhaverAtanA jhaLakATa jovAmAM mazagula hato. bAdazAha humAyue potAnI jiMdagImAM na joyuM hoya, evuM tejasvI e jhaverAta hatuM. eka AgaMtuka vinayAvanata banIne kahI rahyo hato : zahenazAha humAyu ! ApanA jhanAnakhAnA mATe A mAmUlI-bheTa laIne huM upasthita thayo chuM. mane Apa nirAza nahi ja karo, evo vizvAsa che. ApanI dRSTie to A jhaverAtanuM mUlya kadAca koDI jeTaluMya nahi hoya, paNa mArA jIvananI to A kamANI che. Apa Ane svIkArazo, to huM dhanya dhanya banI jaiza. bAdazAha AgaMtuka-mANasane nihALI rahyo. koI navo ja cahero dekhAto hato. chatAM enI oLakhANa pUchavAnuM bhUlI jaIne bAdazAha to dIvA pAchaLa pAgala banatA pataMgiyAnI jema jhaverAtanA jhAkajhamALa para ja mohI paDyA hatA. emaNe kahyuM yaha to bahuta baDA najharAnA hai. isakA mUlyAMkana karanA merI zakti se para hai. IsakA to hama saharSa svIkAra kara lete hai. magara Apa dilhI ke Isa darabAra meM se khAlI hAtha nahIM lauTa sakate. Apa kucha svIkAreMge, to hama ApakI bhakti ko thoDe ThukarAnevAle hai ! isa liye Apako kucha to mAMganA hI paDegA. jhaverAtanI rAzine bAdazAhanA hAthamAM samarpita karatA e AgaMtuke kahyuM : jahAMpanAha ! ApakI kRpA kA hI meM mAzuka huM. kiMtu merI Isa nAcIjha bheTa kA svIkAra karavAne ke liye hI mujhe Apake pAsa hAtha baDhAnA ucita lagatA hai. meM * eka nekakArya ke liye kore kAgaja para Apake dastakhata cAhatA -
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ huM. vizvAsa rakhanA, Isa kAgaja kA jarA bhI durupayoga nahIM pat hogA! humAyu to jhaverAta para eTalo badho khuza thaI gayo ke, A jhaverAtanI kiMmata karatA cAragaNuM mUlya mAMgavAmAM AvyuM hota, toya vicAryA vinA e mUlya ApI deta ! ATalA pramANamAM rIjhelA rAjA pAse vaLI sahIvALo koro eka kAgaLa meLavatA kyAMthI muzkelI paDe ? humAyue tarata ja sahIvALo koro kAgaLa e AgaMtukane AbhAravaza banIne ApI dIdho. AgaMtuka jyAM darabAramAMthI javA ravAnA thayo, tyAM ja kaMIka yAda AvatA bAdazAhe ene pAcho bolAvIne pUchyuM ke, meM ApakA nAma-ThAma to pUchanA hI bhUla gayA ! Apa kauna ho aura kahAM se A rahe ho? AgaMtuke potAnI oLakhANa ApatA kahyuM : jahAMpanAha ! nAma to merA merazAha hai. meM jodhapura-rAjaya kA vajIra chuM. merI ItanI pichANa kAphI hai. lAkho rUpiyAnI kiMmatanA jhaverAtanA badalAmAM humAyunI sahIvALo eka koro kAgaLa maLI jatA khuza khuza thaI gayelA meruzAhane have paLanoya vilaMba pAlave ema nahato. paLa lAkheNI vItI rahI hatI. ethI mArate ghoDe teo pAchA pharyA. korA kAgaLa para jarUrI lakhANa emaNe jAte lakhyuM ane e kAgaLane emaNe pharamAnamAM pheravI nAkhyo. kAgaLamAM nIce bAdazAhanI sahI to hatI ja. jaMgalamAM gulAmonuM peluM ToLuM abhayanA avatAra meruzAhanI kAgaDoLe pratIkSA karatuM svataMtratAnA gIta gAtuM nAcagAna karI rahyuM hatuM. tyAM eka dahADo meruzAha saradAra samakSa AvI UbhA. pharamAnane saradAranA hAthamAM mUkatAM emaNe kahyuM : A pharamAna tamAruM ! ne A badhAnuM abhayadAna mAruM ! jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 che -
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 110 saradAre pharamAna vAcyuM. have e zuM bolI zake ? e pharamAnane potAnA khissAmAM mUkatA mUkatA eNe bAre bAra hajAra gulAmonI mukti jAhera karI dIdhI. muktino A svara phelAtA ja jaMgalamAM maMgala racAI rahyuM ane badhA ja kedIo meruzAhanI abhayanA avatAra' tarIkenI AratI utAravA mAMDyA. tyAre meruzAhe saune kahyuM ke, A to bAdazAha humAyunI kRpA che. mATe mArA nahi, e bAdazAhanA guNagAna badhe phelAvajo ! huM to emanI ciTThIno cAkara gaNAvuM. mArA vaLI guNa gAvAnA hoya ? pAMjarAmAMthI mukta thayelA paMkhIonI jema kilakilATa karatA badhA gulAmo thoDI ja ghaDIomAM potapotAnA raste cAlI nIkaLyA. e dazya joine meruzAhano AnaMda samAto na hato. paNa emane pAkI khAtarI hatI ke, bAra hajAra gulAmonI muktino aMjAma potAnA motamAM ja palaTAvAno hato ! kAraNa ke A rIte 12 hajAra gulAmone muktidAna e kAMi sAmAnya guno nahato ! AnA vipAka rUpe potAne maLanArA motane saharSa bheTavA kAje A jAtanA abhayadAnathI maLelA puNyanA gIta gAtA gAtA meruzAha eka aparAdhI tarIke sAme pagale bAdazAha pAse jaIne guno kabUlI levA mAgatA hatA. kAraNa ke bIjAnA motathI teo jeTalA DaratA hatA, eTalA ja potAnA motathI teo nIDara ane nirbhIka hatA. meruzAhe potAnA mANaso samakSa A mukti dAnano badho bheda kholI daIne kahyuM ke, huM 'ahiMsA paramo dharma'mAM mAnuM chuM. ane ahiMsA vIronuM vrata che. mATe ja vIrocita-mRtyuno huM Azaka chuM. mArI gaNatarI mujaba A gunAnI sajA rUpe mane mota maLavAnuM ja che. pachI mAre zA mATe e motathI
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAgatA pharavuM ? gharamAM mArA vatI saune kSamApanA jaNAvajo if ne kahejo ke, mArA mRtyu badala koI zoka na kare ! kAraNa ke mArA ekanuM mRtyu 12 hajAra gulAmone jIvanano AnaMda ApavAmAM nimitta banyuM che. basa ! have huM vIrocita mRtyune varavA sAme pagale dilhInA darabAramAM hAjara thaI javA prayANa karuM chuM. merazAhanI A vAta sAMbhaLatA ja saunI AMkhe AMsunA toraNa racAyA. emanA meru jevA manobaLane calAvavAnI tAkAta koInI pAse nahatI. ethI kazuM ja bolavA jevuM nahatuM. saune juhAra karIne meruzAha motane bheTavA cAlI nIkaLyA. jhaDapI-pravAsa kheDIne teo eka gunegAranA rUpa-svarUpamAM humAyunA paga pakaDatA bolyA : meM ApakA baDA gunAhagAra huM, aura usakI sajA bhagatane ke liye hI A khaDA huM. bAdazAha A vicitra-gunegArane nihALI ja rahyA. emaNe pUchyuM : merI Isa jiMdagImeM tere jaisA koI gunAhagAra, maine dekhA nahIM, jo isa taraha ikarAra karatA ho. bola, kyA hai terA kasUra ! merazAhe badhI vAta "atha" thI "iti sudhI kahI saMbhaLAvI. thoDA divaso pUrve ja jhaverAtanuM najarANuM dharI gayelA meruzAhane A rIte potAnI jAtane gunegAra tarIke kabUlatA. sAme khaDA thayelA joine badazAhanI AMkhamAM jhaLajhaLiyAM AvI gayA. emaNe sajA pAtra jaNAtA meruzAhane pUjA pAtra jAhera karatAM kahyuM : "Apa to sajA ke nahIM, pUjA ke pAtra ho, hajAro kI AjhAdI ke liye apane zira para mauta mola lenevAle ApakA to meM AbhArI chuM. Apane ApanI dolata aura deha kA balidAna diyA aura gulAmo ke pAsa gIta mere gujita/ghoSita jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 88 ja
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ karAryo. kitanI Apa kI sajjanatA ! gulAmoM kI isa mukti se maine to kucha khoyA nahIM hai. isase jo duA milI aura Isake kAraNa abhayadAtA kI jo kIrti mujhe milI, Isase baDhiyA kamAI kyA ho sakatI hai !' bAdazAha barAbara rIjyo hato. meruzAha to motane hAthamAM laIne ja AvyA hatA. emaNe yazanA pUrepUrA bhAgIdAra tarIke bAdazAhane TharAvatA kahyuM : jahAMpanAha ! Isa meM maine to kyA kiyA hai ! yaha to ApakI kRpA hai. Apa yadi mujha para vizvAsa rakha kara kore kAgaja para dastakhata nahI dete, to meM kyAM kara sakane vAlA thA ! meruzAha humAyunA caraNane sparzIne UbhA rahyA. bAdazAhe meruzAhanI A dayAbhAvanAnI khUba khUba kadara karI. meruzAha jyAre dilhIthI jodhapura javA ravAnA thayA, tyAre "abhayanA avatAra' tarIkenI emanI kIrti jhaDapI pravAsa karatI karatI eka jodhapura pahoMcI gaI ane samasta prajA meruzAhanA Agamanane vadhAvavA sajja thaIne potAnA priyamaMtrInI pratIkSA karavI paDI rahI ! jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 3
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 A I' . jo ke hAla ja ja ! 41 A , : A che kAraNa dara vI.if the sunA akSara jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 ItanA candranI ADe, IrSAno rAhu na Avato hota, to A duniyAno itihAsa koI ora ja vAMcavA maLata ! paNa Ijjatane IrSAnuM grahaNa khamavuM ja paDatuM hoya che ane jyAre jyAre AvAM grahaNo thAya che, tyAre tyAre itihAsamAM vadhu ne vadhu kALI kathAono umero thato rahe che. kALakALe ne paLepaLe, dezadeze ne dizAe dizAe, AvAM grahaNo thatAM ja rahe che ane tyAre ja rAmAyaNa/mahAbhAratanA yuddha jevI kALI kathAo racAya che. vAmanasthalI eTale AjanA vaNathalImAM eka divasa IrSAnI pakkaDamAM Ijjata AvI ne savacaMda zeThane enI mAThI asara bhogavavAno vakhata Avyo. nekIno nejo jemanA mahele kAyama laherAto ! IjjatanI Itra-sugaMdha jemanI AsapAsa sadaiva banI rahetI, e savacaMda zeThanI chApa vaNathalImAM ja nahi, comera phelAyelI hatI. emane tyAM mUkAyeluM dhana kadIya dhULa na bane, AvI chApa 2 -
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ hovAthI vagara sahI-sikke emane tyAM loko potAno paiso gIrave mUkI jatA ! tArAone kadI grahaNa naDatuM nathI, grahaNa to sUryacandrane naDe che ! moTAonI moTAI para ja durjanonI AMkha vAMkI hoya che ! savacaMda zeThanI jAmatI jatI imAna ne Ijajata joIne eka vepArIne IrSA AvI ane eNe eka garAsadAranI kAna bhaMbheraNI karavA mAMDI : savacaMda zeThano vepAra hamaNAM hamaNAM khoTamAM cAle che hoM ! ane paradezanI saphare gayelAM vahANonI vItaka paNa sArI nathI ! mATe tamArA paisA dUdhe dhoIne maLavA-meLavavAnI tame ghelachA na rAkhatAM. A to khAnagI samAcAra maLyAM che ane tamArA jevA mitrane nukazAnImAMthI ugArI levAnI mArI pharaja che." pahelAM guMjana karIne pachI DaMkha mAravAnI macchara-vRttithI vepArIe garAsadArane kahyuM. garAsadAra to savacaMda zeThane nekI ne nItino avatAra lekhato hato, ane vizvAsa hato ke, zeThane tyAM mUkelI dolata kadIya khoTI na thAya, aDadhI rAte mAMgo toya dudhamAM dhoIne e dolata maLe ! paNa vepArInI vAtoe enA vizvAsa para jabbara phaTako lagAvavAnuM kAma karyuM ne e dvidhAmAM phasAyo. vepArIne to ATaluM ja khapatuM hatuM. zeThanI ijjatanI ImAratamAMthI Ama iMTo kheravavAnI ja enI khevanA hatI. eNe garAsadArane azraddhA ne avizvAsanI AMdhI vacce sapaDAvI dIdho. garAsadAre zeThane tyAM moTI rakama mUkI hatI. e gabharAyo ne sIdho ja e zeThanI peDhIe jaI ubho, eNe kahyuM : ? * jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'zeTha ! tamArI nekI para to mane pUre pUrI ImAna che, paNa abaghaDI ja mAre mArI rakamanI anivArya AvazyakatA UbhI thaI che, ethI e rakama levA ja huM AvI pahoMcyo chuM !' zeThe munImane bolAvyA ane garAsadAranI 2kama keTalI che, enI tapAsa karavA munImane kahyuM. parabhomanAM vahANonI kuzaLa-vArtA hajI AvI na hatI. e vahANo para moTI mITa hatI. zeTha enA vicAramAM hatA, tyAM to munImajI hisAba-kitAba laIne AvI pahoMcyA. zeThe hisAba-kitAba joyA, to rakama khUba ja moTI hatI ane enuM vyAja paNa ThIka ja vadhI gayuM hatuM. peDhI atyAre ATalI moTI rakama bharapAI karI zake, ema na hatI. ijjatano savAla hato. ane ImAnano prazna hato. savacaMda zeThanA mo para aMkAyelI rekhAo jotAM ja garAsadArane pelo vepArI sAco jaNAvA mAMDyo. zeThe ane munIme Aju-bAjunI ghaNI peDhIo para najara doDAvI, paNa evI koI peDhI emanI najaramAM na AvI, je IrSAnA vamaLamAM phasAyelI potAnI Ijjatane ugAre ! aMte zeThanI naja2 soraThane vIMdhIne dUradUra cheka amadAvAda bhaNI maMDAI. tyAre amadAvAdamAM somacaMda zeThanA nAma para vepAranA vahANa cAlatA, emanI jhiMdAdIlI, nekI ane dariyAdilI e vakhate jIbhe jIbhe gavAtI. savacaMda zeThane amadAvAdanA AvA somacaMda zeTha sAMbharyA, AMkhanI oLakha paNa emanI sAthe savacaMda zeThane na hatI. chatAMya eka vepArI bIjA vepA2Ine nAma-kAmathI oLakhe, saMkaTa Avye akSaro para ja lAkhonI levaDa-devaDa thAya ane koInI Abaru para pharI vaLanArA pANI aTake. e vakhatanA vepArI AlamanI nIti rIti AvI hatI. jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 115
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ savacaMda zeThe somacaMda zeTha para hUMDI lakhavAno vicAra karyo. emane vizvAsa hato ke, eka vepArI bIjA vepArInI vahAre dhAze ja ! atyAre game tema karIne peDhInI pratiSThA jALavavAnI hatI ne garAsadArane khAtarI karAvavAnI hatI ke, savacaMdano paiso kadIya khoTo na thAya ! zeThe kalama uThAvI, munIme kAgaLa Apyo ne hUMDI lakhAvI zaru thaI, paNa AvI khoTI hUMDI lakhavA badala zeThanA dilamAM AMsuo ghUMTAtA hatAM, paNa e sivAya chUTako ja na hato. paraMtu jema jema akSaro lakhAye jatAM hatAM, ema ema AMsuo upara AvI rahyAM hatA ! hUMDI pUrI thavA AvI, paNa zeThanA AMsu have khaLAya ema na hatA. potAnA nAmanA sahI-sikkA karyA ne eka AMsu hUMDI para TapakI paDyuM. e AMsunA akSarothI hUMDI pUrI thaI. savacaMda zeThe e hUMDI garAsadArane ApI ane amadAvAdanI somacaMda zeThanI peDhInuM nAma sUcavyuM. garAsadArane have vilaMba karavo pAlave ema na hato, e divase ja garAsadAre amadAvAda javA paga upADyo, sAthe AMsunA akSaronI hUMDI hatI ! zeThane akSaro karatAM AMsu para vadhu zraddhA hatI ! ha? cha jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 aMte AMsue ja pAkuM pheravyuM ! somacaMda zeThanuM nAma pUchatAM pUchatAM garAsadAre emanI peDhI para paga mUkyo ane savacaMda zeThanI hUMDI emanA hAthamAM mUkI. ajANyAM akSara ! ajANyuM AMsu ! somacaMda zeThane hUMDImAM kaMika vahema jevuM jaNAyuM. emaNe garAsadArane potAnA nokara sAthe "atithikhaMDa mAM mokalyo ne bapore AvavAnuM sUcana karyuM.
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ somacaMda zeThe munImanA hAthamAM hUMDI ApI, hUMDI vAMcIne munImanuM Azcarya paNa niravadhi banyuM. eNe kahyuM : 'zeTha, na khAtuM che ! na khata che ! na khabara che ! copaDAmAM koi khUNe savacaMda zeTha zodhyAMya jaDatA nathI. ethI ATalI moTI rakamanI hUMDI emanA nAme zI rIte svIkArAya ?' zeThe pharIthI hUMDI hAthamAM lIdhI ane munImane pharIthI copaDo tapAsavAnI sUcanA karI. ekavAra, be vAra, traNavAra zeTha hUMDI vAMcI gayA, paNa kaMi samajaNa na paDI ! munImanI AMkha paNa copaDAnA kALA akSaronI mulAkAta laI rahI hatI, paNa savacaMda zeThanI mulAkAta munImajIne na thaI, te na ja thaI ! zeThe cothIvAra hUMDI vAMcavI zaru karI ane emanI AMkha chelle chelle tyAM sthira thaI gaI, jyAM akSara sAthe AMsu bhaLyuM hatuM. zeTha samajI gayA ke, koI vepArIe potAnI Ijjata jALavavAM, mArA para vizvAsa rAkhIne A hUMDI lakhI che ne chelle chelle duHkhanuM AMsu ahIM TapakI paDyuM che ! e akSaromAMthI nahi, paNa e eka AMsumAMthI somacaMda zeThe, savacaMdazeThanI kaTokaTI vAMcI lIdhI ne jatAM jatAM zeTha munImane AjJA karatAM gayA ke, bapore garAsadAra Ave, tyAre lAkhanI rakama vyAja sAthe cUkate karI Apajo, ane mArA nAme e rakamanI khatavaNI karI nAMkhajo ! jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 117 savacaMda zeThanAM akSaro je kAma na karI zakyAM, e kAma Chun eka AMsue karyuM. e AMsue AkhuM pAsuM pheravI nAMkhyuM. munImajI na samajI zakyA ke, ekAeka zeThane A hUMDImAMthI zuM jaDI AvyuM ke, jethI teo lAkha rUpiyA jeTalI gaMjAvara rakama jatI karavA taiyAra thai gayA ? baporane hajI vAra hatI, tyAM ja garAsadAra AvI pahoMcyo, munIme rUpiyAnI thelIo bharIne taiyAra ja rAkhI ha
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ | hatI, garAsadAra AnaMda sAthe vaNathalI tarapha pAcho vaLyo ne e dahADe IrSAnI pakkaDamAMthI Ijjata AbAda bahAra nIkaLI AvI. jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 divaso pachI, mahinAo pachI, varSo pachI, amadAvAdanA A ja somacaMda zeThanI peDhInuM nAma pUchato pUchato eka vepArI amadAvAdanA rAjarastAo parathI pasAra thaI rahyo hato. aMte e vepArI jyAre somacaMda zeThanI peDhIne UMbare AvI Ubho, tyAre sUrya madhyanA AkAze AvI Ubho hato, rUpiyAnI thelIo para thelIo eNe somacaMda zeThanI peDhI para ThAlavavA mAMDI, badhAM AzcaryanA vamaLamAM kheMcAya jatA hatA. vepArI sAva ajANyo hato ane enI thelIo ThAlavavAnI kriyA kalpanAtIta hatI, aMte e vepArI somacaMda zeThanA paga pakaDatA bolyo : mArI ijjatanI ImAratanAM rAkhaNahAra o zeTha ! vyAja sAthenI A rakama svIkArIne mane RNamAMthI mukta karo !" ne e vepArI eka pachI eka rUpiyAnI thelIo zeThanI sAme khaDakavA mAMDyo, zeTha avApha hatA. emane kaMI ja samajAtuM na hatuM. zeTha Azcarya sAthe pUchI beThA : "zeTha ! rakama zuM? vyAja zuM? ne vaLI ijjata zuM ?' "zeTha, mArI vAtane Ama na uDADI do! vaNathalIthI AvelI eka ajANI hUMDI svIkArIne IjjatanI paDuMpaDuM thatI mArI imAratane nava-jIvana ApanAra tame ja hatA ke bIjuM koI ?" "o ! zuM tame savacaMda zeTha ? padhAro, padhAro, paNa emAM upakAra jevuM meM zuM karyuM che ke, tame mane ATalo mahAna lekho cho ? e to mArI pharaja hatI, eka vepArI bIjA vepArInI vahAre na dhAya, to vepAranA vahANa kema cAle? ha@ 2 - 49 le
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ savacaMda zeThano hAtha pakaDIne emane gAdI para besADatA | somacaMda zeThe, pote to mAtra eka pharaja ja adA karI che, evo bhAva batAvyo. "sUrya kadI nathI kaheto ke, prakAza ApIne huM upakAra karuM chuM. vAdaLa nathI yAda karatAM ke, AkhI sRSTine sauMdarya sabhara rAkhanAra mAro ahesAna tame mAno? e hUMDI Ape aNIne avasare svIkArIne mArI IjjatanI imAratane jabbara Teko Apyo, e upakArano badalo AjIvana huM ApanAM paganI pagarakhI banI jAuM, toya vaLe ema nathI !" 'tamArI vAta sAcI ! paNa have A dhana to huM na ja laI zakuM. mAre mATe to A deva-nirmAlya" jevuM gaNAya? A rakama to meM mArA khAte khatavI dIdhI hatI. mATe Ano upayoga have tame bIjI koI ijjatane rakSavAmAM karI zako cho !" zeTha somacaMdanI AgaLa rUpiyAnI thelIo khaDakAyelI paDI hatI, enI para emano hakka gerakAyadesara na hato. paNa dariyAva e dila, dIdheluM punaH levA taiyAra na ja thayuM. savacaMda zeThe somacaMda zeThane samajAvavA AkAza-pAtALa eka karyA, paNa somacaMdazeThanA saMgItanuM dhruvapada e ja nIkaLatuM ke, zeTha ! AMsunA e akSare mArAM aMtarane valovyuM, ne aMtaranI e Aga bujhAvavAM ja meM e hUMDI svIkArI, ethI have A thelIo para mAro koI ja adhikAra nathI ! "na gharanA na ghATanA' jevI sthiti have sarajAI hatI ! rUpiyAnI e thelIone somacaMda zeTha svIkAravA taiyAra thatA na hatA ane savacaMda zeThe paNa e dhana parathI potAnI tamAma mAlikI kheMcI lIdhI hatI. e thelIo have koI paNa hisAbe vaNathalI laI javA savacaMda zeTha taiyAra na hatA. jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 9 20
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ pIrasyAM dhAna have ThaMDA thaI rahyA hatA. baporano tApa jAmI rahyo hato. paNa zeTha somacaMdanI peDhI para jAmelI cagelI 'tyAga" nI e rakajhakano aMta Avato na hato. bemAMthI eke rUpiyAnI e thelIo para najara nAkhavA taiyAra na hatA. tyAM to benAM tyAgabharyA vivAdamAM jANe trIjAnuM ja bhAgya-dvAra khulluM thayuM ! somacaMda zeThane have praznano jhaDapI ukela lAvavo hato. navI ja dizA ane navuM dvAra zeThane dekhAyuM, emaNe kahyuM : zeTha ! to ema karo, A rUpiyAmAMthI tame eka derUM pAlitANAmAM baMdhAvo. savacaMda zeThane A vicAra gamI gayo, emaNe kahyuM : zeTha ! tame nahi, ApaNe deruM caNAvIe ema bolo. e dhana to tamAruM ja che ! AnA jeTalI ja bIjI rakama mArAM taraphathI A derAmAM kharcavAnuM huM vacana ApuM chuM. sArAM kAmamAM to so vighna ! mATe zeTha, jaladI zilpI-salATa teDAvo ! jaladI joza jovarAvo ane tAkIde zetruMjAnI koI bhUmine maMdirano mukuTa paherAvIne zobhAvo !" nirNaya levAI gayo. rUpiyAnI e thelIonuM sthAna vaNathalImAM nahi, amadAvAdamAM nahi, paNa pAlitANAmAM lakhAyuM haze ? thoDA varSomAM eka TUka taiyAra thaI. zatruMjayanI zobhA samI AjanI "savA-somA'nI TUka pAchaLano A itihAsa che ! A ItihAsano pahelo akSara ja "AMsuno akSara che ! AMsuno ItihAsa lakhanAra koI paNa itihAsakAra AvA AMsune na bhUlI zake, jo bhUle, to enA e itihAsane pUrNa nI puSpAMjali ApavA koI taiyAra na thAya. che kucha jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ 25 15 namuM sUrirAgA . | || namo phAyariyA| | | rapada ra 'sUripada rajatotsavu. AcAraja munipati gaNI, guNachatrIzI dhAmojI cidAnaMda rasa svAdatA, parabhAve niHkAmojI - mahopAdhyAya zrI yazovijayajI vi.saM.2047-2072 paMca prasthAna puNyasmRti prakAzanA surata sUrya jevA tejasvI