Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra va www.kobatirth.org zrI jaina satya prakAza 1 taMtrI: zAha cImanalAla gAkaLadAsa prakAzaka zrI jainadhama satyaprakAzaka samiti jaeNzi'gabhAInI vADI, ghIkAMTA, amadAvAda (gujarAta ). 266666666666666666 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Use Only aka 10 666666
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina satya prakAza (mAsiva patra) viSa yada za na 1. jainasAdhu : janasAhitya : janatattvajJAna : zatIzacaMdra vidyAbhUSaNa : 315 - 2. saMtabAla vicAraNo H AcArya mahArAja zrI vijayalabdhisUrijI : 3 16 3. udayapuranAM maMdiro : munirAja zrI vidyAvijayajI : 318 4. jitemadira : munirAja zrI darzanavijayajI 5. prAcIna mUrtio : zrIyuta ratilAla bhIkhAbhAI ka, jainadarzana"nA lekhaka zrImAna vIrendrakumArane : taMtrI 17, sarasvatI-pUjA ane jainA : zrIyuta sArAbhAI maNilAla navAba : 337 8. digabaranI utpatti : AcArya mahArAja zrI sAgarAnaMdasUrijI : 3 39 6. anekArthazrIstaMbhanapArthASTaka : AcArya mahArAja zrI vijayapadmasUrijI : 343 10. graMthanAM nAma : zrIyuta hIrAlAla rasikadAsa kApaDiyA : 345 11. digaMbara zAstra kaise baneM ?:- munirAja zrI darzanavijayajI : 348. 12. purAtana itihAsa ane sthApatya :(1) prAcIna lekhasaMgraha : munirAja zrI jayaMtavijayajI : 350 (2) matrI dayALazAhanA killAno lekha : munirAja zrI himAMzuvijayajI : .352 (8) gadhArabaMdara : munirAja zrI jJAnavijayajI pU" : 3 paramapUjaya AcArya mahArAjazrI vijayalAvaNyasUrijI (upAdhyApa mahArAja zrI lAvaNyavijayajI) mahArAjane gayA aMkathI adhurI rahelA ''samIkSAtramAviUT '' zIrSaka lekha tathA parama pUjya AcArya mahArAja zrI vijayapakvasUrijI (upAdhyAya mahArAja zrI padma vijayajI) mahArAjanA gayA aMkathI adhurI rahelA 16 zrIrataMbhanapArzvanAtha ?? zIrSaka lekha A aka mAM ApI zakAyA nathI. lavAjama - sthAnika 1-8-0, bahAragAmanuM ra-0-0 chuTaka nakala0-3-0 For Private And Personal use only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pha Lane zu mAvo mahAvIrasa / siri rAyanayAmajjhe samIliya savvasAhusaMmaiyaM / pattaM mAsiyameyaM bhavvANaM maggayaM visada // 1 // zrI jaina satya prakAza pustaka 1 aMka 10 ? : "aa : * * * * * - taw :: ka aNNANaggahadosagatthamaiNA kuvaMti je dhammie, akkheve khalu tesimAgamagayaM dAuM visiTuttaraM // souM tiththayarAgamatthavisae ce bhe'hilAsA tayA, vAijA ppavaraM pasiddhajaINaM saccappayAsaM mudA // 2 // vikrama saMvat 1992: vazAzukalA paMcamI vIra saMvata 2462 : sana 1936 eprila 26 jaina sAdhu * jainasAhitya : jainatattvajJAna kharekhara, jenasAdhu eka prazaMsanIya jIvana vyatIta rAnI sAthe A saMpUrNa vrata niyama ane ikiya-saMyamanuM pAlana karIne jagatanI AgaLa AtmasaMyamano eka bahu ja uce-uttama Adarza raju kare che. je tvathI bhareluM eka gRhastha-saMsArI-nuM jIvana paNa eTaluM badhuM nirdoSa-pavitra hoya che ke ene mATe bhAratavarSa gaurava laI zake. janasAhitya kevaLa dhArmika bhAvanAnI dizAmAM ja Age kadama karI che ema nathI, paNa bIjI bIjI dizAomAM paNa eNe Azcarya tharaka pragati sAdhI che. nyAya-darzanazAstra ane AdhyAtmika che vidyAnI dizAmAM A sAhitye bahuM ja uMcA prakArano vikAsa ane kama dhAraNa karyo che....... je bhAratavarSa AkhA vizvamAM pitAnI AdhyAtmika ane dArzanika unnati mATe advitIya hoya te e vAtane svIkAra karatAM keIne paNa harakta na hovI joIe ke A mATe jenone brAhmaNe ane bauddho karatAM jarAya ochuM gaurava prApta nathI thatuM. -svargIya, mahAmahe pAdhyAya, DokaTara satIzacaMdra vidyAbhUSaNa. For Private And Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir IT CELLERHITIALS ane tae weave 2 ease chesaMtabAlanI vicAraNuM ane -vidhAna lekhaka AcArya mahArAja zrImad vijayalabdhisUrijI intinuinniniraning rti April (gatAMkathI cAlu) maM-kema AryasamAjI mahAzaya, maM-mUrtipUjA jaDapUjAmAM tame mUrtipUjAne mAne che ke nahi? mizrita nathI. kemake mUrtipUjA A0-jI, nA. jaDanI pUjA banI zakatI nathI, balake maM-"hame mUtine nathI e te cetananI pUjA thAya che. mAnatA" e to mAtra kahevAnI ja A0-ema hoya te Apa kaI vAta che. kAraNa ke duniyAne kaI paNa daSTAMta ApIne samajAvo. mata mUti-pUjA vinAne che ja nahi. maM-sAMbhaLe! koI Arthya vaLI mane eka vAtane sadeha che ke samAja, ke vidvAna saMnyAsInI tame paNa IsAInI mAphaka te nahi. pratyeka prakAre sevA kare che. ane kahetA ha! jemanuM ema kahevuM che ke jyAre saMnyAsI thAkI jAya che tyAre hame mUrtipUjAne nathI mAnatA parantu temanA paga Adi dabAve che. have vastutaH emane eka mana kethelIka tame ja batAve ke tene AvI parama mata sArI peThe mUrti pUjA kare che. te bhaktithI kaMI phaLa prApta thaze ke nahi? leke hajarata masIha ane marIyamanA ATa-avazya prApta thaze. citrone gija gharamAM rAkhI phaLapula maM -paNa e sevA te jaDa AdithI pUjA kare che. ane rUsanA te sarve anuyAyI mUrtipUjaka ja che. zarIranI hatI, ane jaDanI sevA te tema ja muallipha kitAba dila baratana tamArA kahevA mujaba niSphaLa jAya che. te pachI e sevAnuM phaLa tame zI rIte majAhiba potAnA pustakamAM lakhe che mAnI zake? ke hajarata IsAmasIha sUryanI pUjA karatA hatA. ane ravivArane sUryanI A.--vidvAnanuM zarIra jaDa nathI, pUjAne divasa mAnatA hatA. tethI IsAI emAM jIvAtmA vidyamAna che. leke AdityavAranA divasane pUjA ane maM-satya che. zarIramAM jIvAtmA sanmAnane divasa mAne che. hovAthI te cetananI ja sevA manAya A0-hame to dayAnaMda sarasvatInA che. paraMtu vAstavika rIte sevA te anuyAyI thaIne jaDanI pUjA zI rIte jaDa vastunI thAya che, jIvAtmAnI karI zakIe ? nahi. evI ja rIte mUrtipUjAmAM paNa For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1992 saMtabAlanA vicAraNA ane mUrtipUjA-vidhAna 317. jANavuM joIe. jevI rIte vidvAnanA maM-paNa e mukhathI bolAyela zarIramAM jIvAtmA manAya che tevI ja pade paNa jaDa nahi to bIjuM zuM rIte mUrtimAM paNa pitAnA matanA che? AthI siddha thayuM ke IzvaranI anusAra Izvara mAnavAmAM Ave che. prazaMsA ane upAsanA jaDanA ethI siddha thAya che ke mUrtipUjA jaDa AlaMbana vinA thaI zakatI ja nathI. pUjA nathI. mUrtipUjA karatI vakhate A0-pada jaDa che e te dareka matanA bhakto pitAnA ISTa devane kabula, parantu enAthI hame prazaMsA te lakSIne ja prArthanA kare che. jaDa patthara ke sacidAnaMdanI ja karIe chIe nA! kevaLa mUtinI koI paNa upAsanA nathI ma -e to pAchI enA e ja karatuM. AthI spaSTa thAya che ke pUjA vAta AvI ! hame paNa jaDa mUtinA mUrtAi vAlAnI thAya che. ane mUrti te AlaMbanathI IzvaranI ja pUjA karIe mUrtAivAlAnA anubhavamAM sAdhanarUpa che. chIe. tethI mUrtipUjAthI viruddha javuM ema kahI zakIe ke jema zarIra e nathI. ThIka have e batAve vinAnA kevaLa AtmAnI sevA asaMbha- ke je koI mahaSinA zuddha bhAvathI vita che tema paramAtmAnI sevA mati darzana karavAmAM Ave che tenuM zubha vinA kadApi banI zakatI nathI. phaLa prApta thAya ke nahi? A0-bhalA, saccidAnaMdanI A0-hAMjI, avazya prApta thAya. maM --e te nizcita che ke e sevAmAM jaDa vastune kAraNa banAvavAnI mahArAjanAM zarIranAM ja darzana thayAM zI AvazyakatA che? zuM IzvaranI pUjA che, jIvAtmAnAM nahi! jyAre manuSya prazaMsA mUrti vinA, mAtra vedanI kRti jaDa zarIrane joIne puNya utpanna karI ethI, nathI banI zakatI? zake che te pachI zuM paramAtmAnI maM-vedanI kRtio caitanya che? te paNa jaDa akSarone samuha che. nirdoSa mUtine joI puNyabaMdha nahi karI zakaze ? ethI paNa IzvarapUjAnuM kAraNa jaDa A0-paNa maharSinuM daSTAMta vastu siddha thaI kadAcit mUrti sAthe na ghaTI zake, kemake A0- hame te e jaDa akSa- maharSijInAM darzanathI te eTalA mATe rethI izvarane jApa karIe chIe. puNya thAya che ke teozrI upadeza maM-te hame paNa mUrti dvArA suNAve che jene vartanamAM mUkavAthI IzvaranA svarUpanuM smaraNa karIe chIe. ghaNe lAbha thAya che. paraMtu mUrti te A0-tyAre hame vedanI zrutie kaMI paNa upadezadvArA kaMI paNa lAbha vagara mAtra mukhathI IzvaranI sevA-prazaMsA ApI zakatI nathI. tethI mUrtine karIzuM, eTale jaDapUjAne deSa nahIM mAnavuM che ke nathI lAge, (pAchaLa juo ) For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( u da ya 5 2 nAM maMdire lekhaka-munirAja zrI vidyAvijayajI mevADanAM prasiddha pAMca tIrthonA saMbaMdhamAM kahevAmAM AvyuM che. mevADanAM e pAMca tIrtho - kezarIyAjI, kaDA, adabadajI, delavADA ane dayALazAhano killo -jema AkarSakatA ane kaMIne kaMI vizeSatAthI pUrNa che, tevI ja rIte khAsa udayapuranAM maMdira paNa kaMI ochAM AkarSaka nathI. balka kaI kaI maMdire to sArAM sArAM tIrthasthAnanAM maMdirone paNa bhUlAve tevAM che. dAkhalA tarIke zrI zItalanAthanuM maMdira, vAsupUjya svAmInuM maMdira, cagAnanuM maMdira, vADInuM maMdira vigere. udayapuramAM kula 35-36 maMdiro che. temAM zItalanAthanuM, vAsupUjya svAmInuM, cagAnanuM, vADInuM, zeThanuM, kezarInAthajInuM vigere maMdira mukhya che. vizALa che ne manahara che. A maMdiro uparAMta udayapurathI lagabhaga eka ja mAIla upara Avela AhuDamAM vizALa cAra maMdire maujUda che. ane udayapurathI be mAIla upara samInA kheDAnuM, traNa mAIla upara sesAranuM, be mAIla upara devAlInuM e vigere maMdire paNa khAsa darzanIya ane ghaNuM prAcIna che. udayapura ane tenI AsapAsa babe traNa traNa mAIla upara Avela maMdirone saMpUrNa ItihAsa meLavo kaThina che ane teTalo ItihAsa ApavA jeTaluM ahiM sthAna paNa nathI. chatAM eTaluM to kahI zakAya tema che ke AmAMnAM ghaNAMkharAM maMdiro to ghaNAM prAcIna che. AhuDa e ItihAsa prasiddha ghaNI jUnI nagarI che. ahiMnAM AlIzAna bAvanajinAlaya maMdiro, khudabakhuda batAvI Ape che ke te maMdire ghaNAM prAcIna che. - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - ---- - - - - - --- -- [ saMtabAlanI vicAraNAnuM anusaMdhAna ] ma-tamAMruM kahevuM satya che ke vaLI keTalIka vakhata cetanya puruthI maharSi upadeza suNAve che jethI je lAbha thatuM nathI te jaDa vastuthI lAbha maLI zake che. paraMtu je mahaTa thAya che. eka, prakhara vidvAna ane rSijInA kahevA pramANe vartAva na thAya nipuNa upadezaka, paramatane hevAnA te zuM maharSijInA darzanathI lAbha kAraNe, je asara nathI karate e maLI zake? kadApi nahi. AthI asara eka pustakane vicArapUrNa siddha thAya che ke phaLanI prApti ke daSTithI vAMcavAthI thAya che. eTale aprApti e ApaNe AdhIna che. tethI Ama jaDa vastu paNa mahattvapUrNa bane ApaNe ApaNI bhAvanAthI, mUrtithI che to pachI paramAtmAnI mUrtinuM te paNa sAruM phaLa prApta karI zakIe chIe. pUchavuM ja zuM? (apUrNa) For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1992 udayapuranAM maMdiro 319 A ja AhaDa-AghATapuramAM zrI jagacaMdrasUrijIne mevADanA rANA taraphathI, teramI zatAbdimAM "mahAtapA'nuM biruda maLyuM hatuM. AvI ja rIte devAlI, saMsAra, samInAkheDAnAM maMdira paNa ghaNuM prAcIna che. kahevAnI jarUra nathI ke A sthAnamAM Aje eka paNa mUrtipUjaka jainanuM ghara nathI. udayapuramAM je maMdiro che, te sattaramI zatAbdithI pahelAMnAM nathI -- eka paNa nathI. ane ethI vadhAre jUnuM maMdira na hoya, e svAbhAvika che. kAraNa ke udayapura nagara ja mahArANA zrI udayasiMhajIe vasAvyuM che ke jemano samaya saM. 1594 ne che. mahArANA udayasiMhajIe sattaramI zatAbdinA prAraMbhamAM (ghaNuM karIne 1624mAM) te vasAvyuM che. eTale udayapuramAM je maMdira che te saM. 1624 pachInAM che. kahevAya che ke udayapuranuM zrI zItalanAthajInuM maMdira udayapura vasAvyuM, te ja samayanuM che - eTale nagaranA khAtamuhUrtanI sAthe ja zrI zItalanAthanA maMdiranuM paNa khAtamuhUrta thayuM hatuM. game tema hoya, paraMtu koI paNa zilAlekha A vAtanI sAkSI pUrato nathI. zrI zItalanAthajInA maMdiramAMthI je zilAlekho prApta thAya che temAMnA eka zilAlekha dhAtunA parikara upara che, ke je saM. 1693nA kArtika dine che. A zilAlekhanI matalaba e che ke "mahArANu zrI jagatasiMhajInA rAjyamAM tapAgacchIya zrIjinamaMdiramAM zrI zItalanAthajInuM biMba ane pIttalanuM parikara, AsapuranA vatanI, vRddhazAkhIya, paravAlajJAtIya, paM. kAhAsuta 5. kezara, bhAryA kezarade, tenA putra paM. dAmodare svakuTuMba sahita karAvyuM ane bhaTTAraka zrI vijayadevasUrinA paTTaprabhAkara AcArya zrI vijayasiMharinI AjJAthI, 50 maticaMdra gaNie vAsakSepa nAkhI pratiSThApita karyuM" A lekha uparathI eka kalpanA avazya thaI zake che, ane te e ke saMbhava che ke e maMdira, udayapuranI utpatti sAthe ja banyuM hoya. ane pAchaLathI thoDAM varSo pachI mUlanAyakanuM dhAtumaya parikara banyuM hoya. eTale kharI rIte A maMdira (zrI zItalanAthajInuM maMdira) udayapuranA vasAvavA sAthe banyuM hoya, te emAM kaMI navAI jevuM nathI. A udayapuranA maMdiromAMthI je zilAlekha prApta thAya che, emAM udayapuranuM nAma Avatu hoya, evA zilAlekhe bahu ja ochA maLe che. zrI zItalanAthajInA maMdiranI eka dhAtunI mUrti upara eka zilAlekha che, jemAM udayapuranuM nAma jarUra Ave che. A zilAlekhanI matalaba A che "saM. 1696nA vaizAkha sudi 8 nA divase udayapuranA rahenAra, savAlAtIya varaDIyA gotrIya, sA. pIthAe, potAnA putra-prapautro sAthe, zrI vimalanAthanuM biMba karAvyuM ane zrIvijayasiMhasUrie tenI pratiSThA karI." A lekha uparathI e spaSTa thAya che ke saM. 1686nI sAlamAM, khAsa udayapuranI aMdara ja, koIpaNa maMdiranI pratiSThA thaelI, ane te vakhate A mUrtinI pratiSThA thaI eTale e nakkI che ke sattaramI zatAbdinA madhyakALamAM jarUra ahiM jaina maMdira hovuM joIe. ane te saMbhavataH zItalanAthajInuM ja A maMdira heya. zrIDema nAmane kaI kavie mahArANA juvAnasiMhajInA samayanA udayapuranuM varNana lakhyuM che. tema kavi keNa hatA, kenA ziSya hatA, ane nizcita kayA samayamAM hatA e emanI kRti uparathI jaNAtuM nathI. paraMtu temaNe mahArANA juvAnasiMhajI For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir . *.. . - 320 zrI jaina satya prakAza vaizAkha nA samayanuM varNana karyuM che, e uparathI samajI zakAya che ke teo ogaNIsamI zatAbdimAM thayA che, kAraNa ke mahArANA javAnasiMhajIno samaya che saM. 1885ne che eTale ogaNIsamI zatAbdinA pAchalA samayamAM A kavi thayA che, e vAta nakkI che. kavi heme potAnI A kRtimAM prAraMbhamAM medapATa prazasti, rAjaprazasti, javAnasiMha prazasti aSTaka, vaMzAvalI pacIsI, mahArANu vaMzAvalI, javAnasiMhajInI svArInuM varNana, udayapura nagara varNana, nagara bahAranuM varNana, ItyAdi prakaraNo lakhyAM che. kavie udayapura nagaranuM varNana karatAM keTalAMka jaina maMdiranAM nAmone ulekha paNa karyo che. te uparathI, ogaNIsamI sadImAM - kavinA samayamAM keTalAM ane mukhya kayAM kayAM maMdira hatAM, te jANI zakAya che. kavi eka sthaLe kaLe che - azvasena jUnaMda, teja diNaMda, zrIsahasaphaNA nita gahagArTa, mahimA vikhyAta, jagatrahI trAta, aba malIna kare nirdhA, zrI dijineza, eTaNa kaleza, jasu surata bhalahalabhAnuM zrI udayapura maMDANuM 12 zrI zItalasvAma, karUM pramANuM bhavijanapUjita navaaMga, cAtIya jinAlaM, bhuvanarasAlaM, sarvajinezvara sukhasaMga, sattarasubeda, pUja umeda, payasevita jasu surarANuM zrI u0 13 saMgIsAlaM, vaDI vizAla, prAsAdajU pAsa pharve sAruM, zrIAdijirNa, teja diNaMda, jA variyA deharA pAraM. cimukha prasAdaM, ati alahArda, darzana zubha mAna, zrI u* 14 valI kuzalajU pila atiraMgalaM, saMgaravADI serIya tAsaM, zrI saMtajiNeza vimaleza dhAnamaDhI sAyarapAsa, dAdAvalI deharI, siMkharAM seharI, prAsAda mahAlakSmI sthAna. zrI u0 18" udayapura nagaramAMnAM maMdirano ATalo ullekha karyA pachI, kavie koTathI bahAranAM maMdirano ullekha karyo che - zrI zAMtinAtha hI na joya mahimA adhika mahi sAya; citrita caitya hI navaraMga, darzana dekhIyAM umaMga. sIkharabaMdha hI prAsAda karata merUsuM ativAda; zrIpadanAbhajI chanAla, dekhyAM dila he khuNyAla. pUnima vAsare melAm nara thaTTa heta he bhalA; agre hastI he cagAna, hastI laData he tihI Ana." udayapuranA killA bahAranAM maMdirone ullekha karI, kavi AgaLa vadhe che-- " mahela laData he kuvAra, agregrAma he sIsAra; vejanAthakA parasAda, karata gaganase nita vAda. jinaprasAdaja bhArIka, sUrata bahota he pyArI; saccA selamA jirNa, piSyAM parama he AnaMda. 11 For Private And Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 192 udayapuranAM maMdiro . 3rA Adi caraNa he maMDANa pUjyAM heta he suSaSAna; jaMgI jhADa hai ati khaMga, cAMdajU pola hI duraMga." 12 kavi ahiMthI AgaLa vadhI samInA kheDAnuM varNana kare che -- magarA mAchalA uraMga, kisana pila hI ati vaMka; SaDAsamIne zrIpAsa, pUje parama hI hulAsa. 13 dazamI divasanA melAMka, nara thaTa heta he bhelA; sAtamI vacchalAM pakavAna, arcA aSTakA maMDANa." 14 A pachI kavie kezarIAjInuM varNana karyuM che-- aThAra kesa ho adhikAra, thaleva nagara hai vistAra kezarIA nAtha he vikhyAta jAtru Avate kai jAta." 15 chevaTe kavie AghATa (AhaDa) nuM varNana karyuM che. te lakhe che - AghATa gAma he parasIddha tapa birUda hI tihAM kIdha; deharA paMcakA maMDANa siSara baMdha he pahacAna. 18 pAprabhujI jinAla, peDyAM parama he dayAla; zrIbhImarANA mukAma, tisakA heta he aba kAma." 19 A pachI kavie caMpAbAganuM varNana karatAM, temAM RSabhadevanAM caraNa, gapati ratnasUrine stUpa vigere hevAnuM lakhyuM che. uparanA varNana uparathI ApaNe joI zakIe chIe ke --- kavi temanA samayamAM, eTale ogaNIsamI zatAbdimAM, (jene lagabhaga so savAso varSa gaNI zakAya.) udayapuramAM vIsa maMdira hatAM. temAM mukhya zItalanAthanuM maMdira hovAnuM kavinA kathanathI paNa mAluma paDe che. atyAre je maMdire che, temAM zrI zItalanAthanuM, vAsupUnya svAmInuM, goDI pArzvanAthanuM, cogAnanuM, zeThanuM, vADInuM; e vigere maMdire mukhya che. ahiMnAM maMdiramAM keTalAMka vadhAre AkarSaka ane kaMine kaMI vizeSatA yukta che. dAkhalA tarIke vAsupUjya svAmInuM maMdira. A maMdira ghaNuM manahara che. madhya bajAramAM AveluM che. kahevAya che ke A maMdira mahArANA rAjasiMhajI (jemane samaya aDhAramI zatAbdinA prAraMbhane che) nA samayamAM zrI rAyasI nAmanA udAra gRhastha banAvyuM hatuM. A rAyadesI siddhAcaLachano soLamo uddhAra karAvanAra karmacaMdranA pautra zrI bhIkhamanA putra thatA hatA. zrIvAsupUjya svAmInuM maMdira banAvanAra, zrIcuta rAyajI desInA vaMzamAM Aje zrIyuta aMbAlAlajI desI nAmanA pratiSThita ane dharmapremI gRhastha che, jeo iMjInIyara che. bhIkhamajI desI, e mahArANA rAjasiMhajInA pradhAna maMtrI hatA. teo udayapuranA ja vatanI hatA. mevADanA prasiddha rAjasAgara taLAvanI pALa ane navacekI, e bhIkhamajI desInI dekharekhamAM banyAM hatAM. tenA badale InAmamAM mahArANAe temane hAthI ane zarapAva Apyo hato. AmanA ja vazaMnA aMbAlAlajI desI che. For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 322 zrI jaina satya prakAza vaizAkha udayapuranAM maMdiramAM eka bIjuM prasiddha ane AkarSaka maMdira che cAgAnanuM maMdira. A maMdiramAM khAsa vizeSatA e che ke - AmAM mULanAyaka AvatI covIsInA prathama tIrthakara zrI padmanAbhaprabhunI beThelI lagabhaga 4-5 phUTanI moTI pratimAM che. pratimA bhavya ane manahara che. hema kavie paNa uparanA varNanamAM A maMdirane ane A mUrtine ullekha karyo che. A vizALa mUrtinA pabAsaNa upara je lekha che tene sAra A che "saMvata 1819 nA mAhA sudi 9 budhavAre, mahArANu zrIarisiMhajInA rAjatva kAlamAM, udayapuranA rahevAsI, osavAlavaMzIya, vRddhazAkhIya, navalakhA gotrIya zAha mAnanA putra kapUracaMde, kharataragacchIya desI kuzalasiMhajI, temanI bhAryA kasturabAI temanI putrI mANekabAI, emanI sahAyatAthI A biMba karAvyuM, ane kharatagacchIya zrIharIsAgara gaNie pratiSThA karI." A lekha uparathI samajAya che ke A maMdira ati prAcIna te nathI ja. lagabhaga paNa baso varSanuM jUnuM kahI zakAya. je mahArANAnA samayamAM A maMdiranI pratiSThA thaI che, te mahArANA zrIarisiMhajI no samaya saM 1817 no che. A mahArANA zrIarisiMhajI trIjAnA nAme oLakhAya che. pahelAM kahevAmAM AvyuM che tema udayapuramAM lagabhaga 35-36 maMdira che. vIsa varSa upara A maMdironI je vyavasthA hatI, saphAI ane suMdaratI hatI, emAM atyAre ghaNuM aMtara paDayuM che. ghaNAM maMdironI vyavasthA, suMdaratA, saphAImAM vadhAro thayo che, chatAM haju paNa koI kAI maMdire evAM che ke jemAM ghaNI AzAtanA thatI hoya ema jovAya che. je maMdiro lAgaNIvALA zraddhALa gRha kivA kamITInA hAthamAM che, temAM jarUra sudhAro thayo che, paraMtu je maMdira sthAnakavAsInA hAthamAM yA lagabhaga mAlika rahita jevI avasthAmAM che, evAM maMdiromAM avyavasthA ne AzAtanA vadhAre dekhAya che. paraMtu udayapuranI caMtAmaramahAsabhAnA uddeza pramANe dhIre dhIre A maMdira, je mahAsabhA sAthe saMbaMdhita karavAmAM Avaze, to e AzA rAkhI zakAya che ke, eka vakhata udayapuranAM ane tenI AsapAsanAM tamAma maMdiramAMthI AzAtanA dUra thaze. khuzI thavA jevuM che ke zrImAna zeTha rozanalAla sAcature potAnA hAtha nIcenI vahivaTavALI dharmazALA ane 5-6 maMdiro mahAsabhA sAthe saMbaMdhita karI dIdhela che. AvI rIte bIjAM maMdiro ane bIjI saMsthAonA vahivaTadAro, mahAsabhAnA niyama pramANe, pitAnuM menejameMTa kAyama rAkhI, te te maMdira ane saMsthAo mahAsabhA sAthe saMbaMdhita karaze te jarUra vyavasthA sudharaze. mahAsabhAnA kAryakartAoe paNa mahAsabhAnA uddezanI pUrtAine mATe banatA prayatna karavAmAM pramAda na seve ane dhIre dhIre kArya AgaLa vadhAravuM. udayapuranAM tamAma maMdiranA zilAlekhono saMgraha yativarya zrImAna anUpacaMdajIe karyo che. A saMgraha bahAra paDavAthI ghaNe prakAza paDavA saMbhava che, For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir US BUSSSSSSSSSSSSSS SSSSSSSSSSB jina-maMdira thI lekhaka-munirAja zrI darzanavijayajI che USUGUSLSLSLL54545 54545454545454545 (gatAMkathI cAlu) upAsaka zAMga-sUtra pratimAone vaMdana namana ke payuM pAsanA upAsakadazA sUtra, adhyayana 1 mAM karavAM kape nahi (arihaMte tathA Ananda zrAvakane samyakatvagrahaNane pATha arihaMta-caityane chevane) 13 che. temAM Ananda zrAvaka pratijJA kare A pATha azAzvata jinacenI no khala meM bhaMte ! kappai ajappabhaI bahulatAne jAhera kare che, eTaluM ja nahIM kintu ghaNI jinapratimA hovAthI annautthie vA annausthiyadevayANi vA anna Itara dharmavALAo jina-pratimAne utthiyapariggahiyANi arihaMtaceiyANi bA pitAnA tAbAmAM laI le che, jyAre vivittA vA namannittA vA nA janavANI- zrAvaka tene avaMdanika mAne che, A ttA vA | paristhitine paNa svIkAra kare che. (MDUTO kArti vA arihaMta vaiya iva II) sAthe sAthe e paNa IzAro kare che ke he bhagavan! mane AjathI anya jinendranI pratimA(je janene AdhIna tIrthika anya tIrthaka - de ke hoya te ne vaMdana vigere karavAnI anya tIrtha grahaNa karela jina- mana nathI.14 13. u0 zrI mAnavijayajI cha prakAranI jayaNAnuM spaSTIkaraNa kare che ke --- - vaida yAtti-- no annatithie, annatithideve ya tahaya s-devaaii| gahie kutithiehiM, vaMdAmi 1 na vA namasAmi 2 // 12 // neva aNAlatto Alavemi 3, no saMlavemi 4 taha siM / semi na sa aa naM 1, jeNe na --g 6 ! zarU che. --gharmana ha, pRSTha-44 / 14. jenee A phara ne anusarIne mahAkAla, vIrabhadra, jagannAtha, badrInArAyaNa, (badrIpArzvanAtha), nAgahaMda, dvArikA, paMDharapura (neminAtha) vigere tIrthone choDyAM che, ane jainetaree tyAM potAnI mAlIkI sthApI che. A pharamAnathI jagatane eTalo lAbha che ke jaina - janetaromAM maMdiranA nimaMta athaDAmaNInA prasaMge ubhA thatA nathI, --na na = = - - For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - u24 zrI jaina satya prakAza vaizAkha GIs44|| sUtra, 250 7, sUtra ya, 42 guttI 43 vavasAo, 44 ussa187 mAM bhagavAna mahAvIra svAmIne to ya, 45 jaNNo, 46 AyataNaM, 47 yatyanI ma hAsya matAnyA cha. jayaNA, 48 mappamAo, 49 asAso, 50 eTale ke-catya tathA tIrthakara samAna vIsAso, 51 abhao saJcassavi, 52 bhAve upAsya che. amAghIo, 53 cokkhA, 55 pavittI, 55 praznavyAkaraNa sutI, 56 pUyA, 57 vimala, 58 pbhaasaapraznavyAkaraNa, AzrayadvAra 4, ya, 59 nimmala, 60 taratti, // evsUtra 16 mAM je je strIo mATe yuddha thayAM tenI nAmAvaNI .tamA mAiNi niyaguganimmiyAiM pajavanAmANi suvaNNaguliyAe na saMta cha. yA huMti ahiM pAe bhagavaie // sUvarNa bhukSiAnA vana sAthai bhagavAn -amolakaRSisaMpAdita praznavyAkaraNasUtra, pRSTa, mahAvIra svAmInI pita-pratimAnI 133-135. ghaTanA saMpUrNapaNe joDAela che. arthAta A dareka nAmo guNa-(sthAnakamAgI amalaka Si niSpanna, tema ja ahiMsArUpa che. A sammAhita praznavyA4254 sUtra, pR. 114) pAthI 15 maMDati-pUta, 45 jaNyA praznavyA261, dharma vi.na yasa-yajJa tathA 56 pUyA- pUrI para pahelA Azrava dvAranA sUtramAM ahiMsArUpa che, A pUjA zabdathI ahiMsAnI nAmAvaLI A pramANe che - jinendranI dravya-bhAva pUjAnI vidheyatA, 1 nibyANa, 2 nivvui, 3 samAhI, mane te 5 sA3pe, vIrya che. 4 saMti, 5 kittI, 6 kaMta, 7 rati ya, praznavyAkaraNa sUtra, dharma vibhAganA 8 viratI ya, 9 suyA, 10 tittI, 11 zrIna saMvAranA sUtra 6 mA dayA, 12 vimuttI, 13 khaMti, 14 samma- sAvana maDAvIra zrama niyanyAne tAhAraNA, 15 mate. 16 bohi. 17 12bhAva cha - budri, 18 thii, 19 sagiTTI, 20 riddhI, aha kerisae pumAiM AgaTae cayamiNa ? 21 giddhI, 22 Dii, 23 puddhi, 24 jese ubahibhattapANasaMgahaNatA kasate, naMdI, 25 bhaddA, 26 visudrI, 27 ladI, aJcatabAdacalagilA khabage, patti 28 pisinTriI , 29 kahANaM, 30 maMgala, Ayariya upanyAe. sehe, sAhammie, tAssI 31 pamoDa, 32 vibhUi, 33 rakkhA, 34 kulagAsaMghaceDaraTe, ya nijagadI veyAvaccaM siddhAbAso, 35 aNNAso, 36 phevalINaM apissiyaM dasadihaM vaha vihaM kareti // ThANaM, 37 sita, 38 samii, 39 -sthA0 amolakaRSi saM0 praznavyAkaraNa pRSTa sIla saMjamotIya, 40 sIgharo, 41 saMvaro 167, 168 // For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1 6 12 jinamaMdira 35 prava-he bhagavaMta! kayA prakArane pravahe bhagavana, AtmA devasAdhu trIjA vratanuM ArAdhana karI zake? vedanathI zuM meLave? u0-je upadhi, bhAta, pANI levAmAM u0-devavaMdanathI jJAna, darzana, devAmAM vivekI hAya, atyaMta bALaka, cAritra tathA bedhilAbhane pAme. durbaLa, plAna, vRddha kSapaNakanuM pravartaka, jJAna, darzana, ca pitra tathA AcArya,upAdhyAyanuM, ziSyanuM, sAdharmikanuM dhilAbhavALA jIva nirvANa-5 tapasvI, kuLa, gaNa, saMgha tathA vimAna tathA ArAdhanAne pAme che. tya-- hetumAM nirAphaLane ApanAruM uttarAdhyayana sUtra, a. 10, vaiyAvRtya nirAzaMsapaNe (kata vigerenI niryukti gAthA 284 thI 306 sudhImAM apekSA vinA) dasa prakAre ke aneka aSTApada, tIrtha, mandira, pratimAo prakAre karanAra hoya te. vigerenuM varNana che. A pAThamAM citya-bhaktine nija rA mahAnizItha phaLavALI mAnI che. ane te sAdhune (A tathA A pachI batAvela Agamane mATe paNa vidheya che. naMdIsUtramAM pramANabhUta Agama mAnyAM che. uttarAdhyayana sUtra paraMtu sthAnakamANI samata Agama-batrIzImAM uttarAdhyayana sUtra, adhyayana-36, teno samAveza thato nathI. chatAM temAnAM eka be pAThe ati mahattvanA hovAthI ahIM gAthA-41 mAM zramaNe mATe pharamAna ApyA che. caudapUrvadhArI zrIbhadraba hu svAmIjIe 6-cheda tathA 10niyuktio nidrA saMgha dhi, vaidita 1 to gudA racela che. te paikInAM A Agame che. gurU maMjaruM re dAjha", dAruM saMdipAchA sthAnakamAgI samAja paNa zrIbhadrabAhusvAmIne ati pUjyabhAve mAne che eTale teo A A pAThamAM siddhastavana, guruvaMdana pATha upara paNa avazya vicAra karaze.) ane stutimaMgalanI vidheyatA AdezI che. stuti-maMgala, devavaMdana, ke citya mahAnizItha sUtramAM dravyapUjA tathA vaMdana e paryAyavAcI zabda che. bhAvapUjAnuM spaSTa vidhAna che. sAdhupaNuM uttarAdhyayana sUtra, a. 29, sUtra-14 svIkAravAmAM asamartha manuSya ekAMta mAM devavaMdananuM phaLa paNa batAvyuM che. bhAvapUjAnI vAta kare e mAtra AtmazazumaMvi maM? nI jiM gag ? vacanA che. matalaba ke gRhasthIne dravyapUjA anivArya che ane tethI ja thaithuimaMgaleNaM nA.dasaNacarita te bhAvapUjAno adhikArI banI zake bohilAbhaM jaNeI / che-AtmavikAsa sAdhI zake che. nAgadasaNacarittabohilAbhasaMpanne NaM jIve manuSya sAdhu bane e pradhAna-mAga aMtariyuM blavamALavavAiI bAraDyuM che. sAdhu na banI zake to zrAvakapaNAmArA | 24 || mAM rahI zuM zuM kare te A pramANe For Private And Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 326 kAupi jiNAyaNehiM, maMDiyaM sayalameijI | dANA caTakke vi, suThu vicchinna agcu 362 www.kobatirth.org zrI jaina satya prakAza artha * cAritra levAmAM azakta manuSya samasta pRthvI taLane jinamandirAthI suzaibhita karI, dAnAdi cAra ApazrI, mAramAM adbhuta devaleAkane meLave che. mahAnazIthanA chaThThA adhyayanamAM tI yAtrAnA vistRta pATha che, jemAM vasU(ra pAtAnA ziSyAna vidhi tathA vidhane bheda samajAve che, tema ja vidhipUrvakanI yAtrAne vidheya mAne che, avadhithI karavAne niSedhe che. jIe-- amhaM tumhe candabhaM vadAmi, annaM ca jatAe gaehiM asaMjame paDivajjai / huM tamAne caMdraprabhu vaDha vIza. paNa jo e (niSiddha) rIte yAtrAe jye tA asayama thaze. titthagaraguNA paDimAsu, natthi nirasaMsayaM vi yANaMto / niyukti--sa'graha caudapUrva dhArI zrI bhadrakhAhuM svAmIjIe bhinna bhinna sthAnAmAM jinapratimA, tItha, tIbhaktiphaLa, pratimAjanyaphaLa vigere prasa MgeA varNavyA che. je paikInA keTalAeka pAThA nIce pramANe cheH-- tithayarate namato, so pAvei nijaraM viDalaM / 1130 / saMtA titthagaraguNA, tithayare tesimaM tu ajjhappaM / Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vaizAkha naya sAjhA kiriyA, care khu chu. samaNumajA | o o22 kAmaM ubhayAbhAva, tahavi phalaM asthi maNaviddhie / tI puNa maNa visuddhi, ALa aAMti pattimAtro | 6234 | daMsa nANacariteya, niuttaM jihiM pavehiM / tisu atthe nittaM, tamhA taM bhAo tithaM / 1069 / bhattI jiNavagaNaM, paramANa vIpinaTosALa | AruggacohilAbha, samAhimaraNaM ca pArvati / 1098 / ----kAvaya iyutti | For Private And Personal Use Only bhagavAn / mahAvIra svAmIe zrI iMdrabhUti-gautama gaNadharanA mananuM zAMtvana karavA mATe uttarAdhyayana sUtra (a. 10 tathA a. 10 niyukti gAthA 303, 304) ane bhagavatI sUtra (sUtrapara1) mAM darzAvela upadeza ApyA che. ane meAkSanI pratIti svata: thavA mATe nIce pramANe vidhi khatAvyA. ane zrI IMdrabhUti-gautama svAmIe paNa te anusAre mAkSanA nica karyAM. jo AroDhuM baMdara, varasarIro ya sau sAr // 288 // caramasarIro sAhU, Ahar3a nagavaraM na annoti / eyaM tu udAharaNaM, kAsIa tarhi jidariMdo // 290 //
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 1992 soga taM bhagAo, gaccha tahi goyamo pahiakittI / Aruha taM nagaraM, paDimAo vaMdai jiNANaM // 291 // vaMdita cehayAI + + + // 292 // ---- uttarAdhyayana sUtra, adhyayana 10, niryukti // + + + tithagata bhagavao, patrayaNa- pAvayaNi- aisaI DaNaM / abhigamaNa - namaNa-darisaNakittA-saMpUNA - thUaNA // 330 // jammA bhisea--nikkhamaNa caraNa-nANuppayA ya nivvANe | devaloabhavaNa-maMdira naMdIsara - bhomanagare || 331 // aTThAvaya-mujjite, arrrrrr a dhammacakke a / pAsa - rahAvattanagaM, camarupAyaM ca vaMdAmi // 332 // www.kobatirth.org jinamaMdira + guNamAhappaM isinAma - kittaNaM suranariMdavUyA ya / porANa ceiyANi ya ia esA daMsaNe hoi // 334 // -- AcArAMgasUtra skaMdha -- 2, cUlikA -- 3, bhAvanAdhyayana, niryukti-darzanabhAvAnA dhikAra | Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uvaesa aNuvaesA, duvihA AhiMDaA samAseNaM / uvaesa desadaMsaNa, aNuvaesA ime hati // 114 // cakke bhUme paDimA - jammaNanikkhamaNanANanivvANe | saMkhaDivihAraAhAra, uhi taha daMsaNaTTAe / 119 // (cakraM - dharma, stUpo - mathurAyAM pratimA -- jIvantasvAmisabandhinI purikAyAM pazyati, jammaNatti - janma yatrArhatAM saurikapurAdau vrajati, niSkramaNabhuvaM ujjayantAdi dRSTuM prayAti jJAnaM yatraitpannaM tatpradezadarzanArthaM prayAti, nirvANabhUmidarzanArthaM prayAti ) + + / ete akAraNa saMjayarasa, asamatta tadubhayarasa bhave / te caiva kAraNA puNa 327 gatyattha vihAriNo bhaNiA // 120 // gIt ya vihAro, bio gIyatthamIsio bhaNio || etto ta vihAro, nAnAo jiNavarehiM // 121 // S -- oghaniryukti, patra 60 // zrIbhadramADusvAmIe zrIdazAzruta skaMdhanA AThamAM adhyayananA vistAra 33 2yekSa kalpasUtramAM zramaNa bhagavAn mahAvIra svAmInA pitA siddhArtha rAjAe aneka jinAlayeAmAM mahAtsava karAvyAnA ullekha che.15 For Private And Personal Use Only 15. sthAnAMga sUtra, sthAra, u1mAM dIkSA vigere mATe uttara ane pUrva ema A vastune samajAvatAM caMdrakulIna AcArya zrI abhayadeva e dizAone pavitra mAnI che.
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 328 zrI jaina satya prakAza vizAkha prAcIna jina-pratimAo mahArAjA bharata cakravatie bhagavAna uparyukta pAThamAM zAzvatI tathA rASabhadeva vigerenA agni-saMskAra azAzvatI ema banne prakAranI jina-- sthAnamAM traNa rUpe karAvyA (jabUdvIpa pratimAonuM nirUpaNa che.16 eTale prajJapti, va. 2, sU 33) pachI tyAM ja svAbhAvika prazna uThe che ke-zuM prAcIna siMhaniSadyA mandira banAvyuM ane kALanI azAzvatI jina-pratimAo covIza tIrthakaranI mUrtio besArI atyAre hayAta che kharI ! (Avazyakaniryukti, gAthA-435) gaNadhara Ane uttara niHsaMkoca rIte gautamasvAmIe tenI yAtrA karI 1500 ApI zakAya che ke-hA. tApane bhAgavatI dIkSA ApI hatI. jaMbadvIpaprajJaptimAM dArika (utta, a010, niyaMti gAthA 284 pudagalene sthitikALa aDhAra kaDAkaDei thI 306) A sthAna atyAre himAcchAsAgaropamathI adhika batAvyo che. dita che. eTale prAcIna jinapratimAo atyAre mahArAjA bharata cakravartae te ja paNa vidyamAna hoya ema mAnavAmAM ke samaye tyAM potAnI mudrikAnA mANikaya atizayokti nathI. ratnathI zrImadeva bhagavAnanI mUrti sUrijI lakhe che ke-A banne dizA tarapha mukha rAkhavAthI jinamaMdiravALI bhUminI sAme mukha Ave che. matalaba ke A baMne dizAomAM aneka jinAlayo che. - vyavahAra sUtramAM AyaNa mATe uttara ane pUrva dizAone svIkArI che. ahIM paNa TIkAkAre jinamadira ane jinapratimAnI sanamukha ramalocanA svIkArane dhya nI hevAnuM jaNAvyuM che. ghaniryukti-bhASyanI 184mI gAthAmAM sattarapuratApUnI e pATha che. droNAcArya sApha jaNAve che ke uttara pUrva ja vira ro Tre bapa pUrI | pRSTha 121 zrAvaka pratikramaNa sUtramAM bAdhaMti rUMvADuM no pATha che. cUNikAra paNa A pAThanA vivaraNamAM jinacenuM varNana kare che. A dareka pATha ahIMnA jinAlayenI aneka vidha sAkha pUre che. jJAtAsUtra (1-21, pR. 39)mAM idra, rudra, yahala, nAga, nadI, jhADa tathA udyAnane yAtrA-mahatsavane ulekha che jyAM caityanI yAtrA paNa darzAvI che. 16. bhattI 1 maMgalaceiya 2 nissakaDaM 3 anissakauceiyaM 4 bAvi / sAsayaceiya 5 paMcama--mubaiTuM jiNadariMdehiM / / 654 // gihi jiNapaDimAe, bhatticeiyaM 1 uttaraMgaghaDiyammi / jiNabimbe maMgalaceiyaMti 2, samayannuNo biMti // 660 // nissakaDaM je gaccharasa--saMtiyaM 3 tadiyaraM anissakaDaM 4 // siddhAyayaNaM 5 ca ima, ceiyapaNagaM viNididaM // 661 // -saiddhAntika zrInemicaMdrasUri-viracita-pravacana sAroddhAra, pRSTa-187 For Private And Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1992 jinamaMdira 329 bharAvI hatI. je pratimA hAla kupAka rAvaNe bharAvela rAvaNa-pArzvanAthanI (nIjhAma sTeTa) mAM vidyamAna che. aneka pratimA alavaramAM hatI, hAla te jaina jainetare tene mANekasvAmI tarIke mandiranAM khaMDere ubhAM che. mAne che, pUje che. (tIrthakalpa, upadeza rAvaNanA amaladAra khara-dUSaNe saptatikA) banAvela pArzvanAthanI prAbhAvika pratimA supArzvanAtha bhagavAnanA zAsanamAM sIrapura (jI. AkelA-varADa) mAM kuberAdevIe supArzvanAtha bhagavAnane vidyamAna che. sUpa (meru-racanA) banAvyo hato, jagannAthapurImAM jirAvalA jenAM khaMDiyero tathA pratimAo kaMkAlI- pArzvanAthanI pratimA prAcIna che je TIlAmAM(mathurAmAM)thI prApta thayA che. tIrtha zaMkarAcAryanA samayathI janetaronA gaI vIzImAM navamA tIrthakara hAthamAM javAthI pratimAne lAkaDAnuM (dAdara) ke soLamA tIrthaMkara neminAtha meLuM caDAvI temAM cAra hAtha (namIzvara)nA zAsanamAM ASADhI zrAvake banAvavAmAM AvyA che. paraMtu pArzvanAtha bhagavAnanI traNa pratimAo kheLAnI aMdara tIrthakaranI pratimA che. bharAvI hatI. je hAla khaMbhAta, jyAM jenone javAnI manAI karavAmAM zaMkhezvara (Adhanapura sTeTa) tathA cArUpa Ave che. zrIvAsvAmIe bAravarSanA pATaNa)mAM birAjamAna che. dukALamAM saMghane ahIM lAvI tyAMnA (tIrthaka95, upadezasatatikA, bauddharAjAne jaina banAvI jenasAzananI prabhAvaka caritra, pravacanaparIkSA, cArUpa- prabhAvanA karI hatI. tIrthane zilAlekha vigere). - I. sa. pUrve chaThThI zatAbdinI kanaka zeThe pArasamaNithI pArzvanAtha AdinAthanI mUrti naMdarAjA pAsethI bhagavAnanI pratimA banAvI, rAvaNanA mahArAjA khAravele pAchI meLavI samayamAM tenuM badrI (kedAra)pArzvanAtha kaliMgamAM pratiSThita karI hatI, ema nAma paDyuM, je zaMkarAcAryanA samayathI I. sa. pUrve trIjI zatAbdimAM hAthI"badrInArAyaNa" tarIke prakhyAta che. guphAmAM mahArAjA khAravele dAvela yadyapi te tIrtha hAla jainataranA lekhamAM ullekha che. tAbAmAM che, paNa te pratimA jaina pAvApurImAM naMdIvardhana rAjAe tIrthakaranI ja che. jena tathA senIne bhagavAna mahAvIra svAmInA agni e maMdiramAM praveza karavAnI sakhta saMskAranA sthAne jaLamandira banAvyuM manAI che. hatuM je hAla vidyamAna che. tenI rAma lakSamaNanA dAdA ajayapAle pAyAnI ITe be hajAra varSa pahelAMnI bharAveva pArzvanAthanI pratimA ajArA ITe sAthe samAnatA dharAve che. tethI (unA kAThiyAvADa)mAM pratiSThita che. purAtatvavide paNa tene prAcIna mAne che. For Private And Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - - - 330 zrI jaina satya prakAza vaizAkha bhagavAna mahAvIra svAmInA nirvANa bhUmimAM mandira banAvI avaMtI pachI 23mA varSe zeTha devacaMdra pAzvanAthanI pratiSThA karI hatI. je pArzvanAtha bhagavAnanI pratimA bharAvI sthAna Aja paNa tIrtharUpa che. hatI je bhadrezvara (kaccha) mAM mULa* pisInA (IDara)mAM paNa saMprati nAyaka tarIke pratiSThita hatI. chelalA rAjAnA samayanI pArzvanAtha bhagavAnanI saiikAomAM te pratimA bhamatInI pratimA che. pAchaLanI devakulikA (derI) mAM IsanI pAMcamI sadImAM rAjA padharAvela che. jene zilAlekha khara- zivamRgendravarmAe kAlavaMganuM jinAlaya TrIlIpImAM dela che. je hAla bhUja zvetAMbara-digambara-zramaNane samaryAnuM (kaccha)mAM laI javAmAM Avyo che. dAna patra che ajameranA myujhiyamamAM vI. ni. -(royala eziyATika sosAITI, muMbaI saM0 84 mAM banela jina-pratimA che brAMca jarnala 34) jenI para kharaSTrIlIpImAM utkIrNa eka vAta yAda rAkhavI ke- zilAlekha che ke - zilAlekhonI prathA pachInA yuganI virathamavata.............caturAsika hevAthI upara darzAvela pratimAo ke tiva (R)......... sAtrimArjini........ mandiranAM zilAlekhe maLI zakatA nathI, raMniviThamAjhimike te paNa purAtattvavida kabula kare che ke (sAkSI tarImA) -zilAlekhI sRSTimAM AryAvartAnA sauthI A madhyamikA nagarI cittoDathI prAcIna lekhe bhadrezvaranI mUrti, ajamera4 keza dUra hatI. keI A sthAne ja nI mUrti, mathurAnI mUrtio tathA bhIsA hovAnuM mAne che. hAthIguphAnA che. ratnaprabhasUrie eziyAmAM bhagavAna -(ArkiolojIkala sarve opha InDIA, mahAvIra svAmInI pratiSThA karI che. enyuala rIporTa, 1902-03). serisA pArzvanAtha tathA bhIlaDiyA prAzyatattvavide zuM kahe che? pArzvanAthanI paNa prAcIna pratimAo che. uparanAM Agama pramANe joyA pachI mahAkAle ujajainamAM pitAnA keI paNa sahRdayI vidvAna "jinAgamamAM pitA ane AcArya AryasuhastinA mUrti-pUjAnuM vidhAna nathI ema na kahI ziSya muni avaMtIsukumAlanI dhyAna- zake.17 17 digambara saMpradAyanA Adi AcArya kauDinya (kuMdakuMda) svAmI che. jemaNe digambara saMpradAyanA pakSanA maulika grantha banAvyA che, je graMthe paikInA "prAbhUta"mAM eka "caitya-prAbhUta" banAvI temAM jinamandira-jinapatimApUjAnuM vizada varNana karyuM che. - jinasenasUrikRta AdinAtha purANa, jinasenasUrikRta harivaMza purANu guNabhadrakRta mahApurANa vigere prAcIna digambara kathA-zAstramAM jina-catya, jinapratimA, pUjAvidhi, For Private And Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 331 - - - - - - - - - - jinamaMdira AthI ja jana-darzanamAM jina prati- paraMtu te ja vidvAne jodhapuramAM mAnuM vidhAna prAcIna nathI ema zAstra vizArada jenAcArya zrI vijayamAnavAvAlA vidvAno paNa jainAgamonA dharmasUrijI pAse jaina AgamomAM pAThA ane prAcya pramANe dekhIne sApha ulikhita pratimA-pUjAnA pATha vAMcI, sApha kabulAta Ape che ke jina-pratimA saralatA pUrvaka pitAnI ajJAnatAnya e prAcIna che ane Agamasiddha che. bhUvane sudhAro karyo che. ane temaNe mathurA nA kAkA nI lIlA nA (Do harmana jeke bIe) jainasAhitya abhyAsIo, pUrAtattvavedI DaoN. kurara samelana ( jodhapura) nA bIjA divase vigere jaNAve che ke-ahIM IsavanI tA. 4-3 - 1964 nA vyAkhyAnamAM chaThThI sadI pUrvane bhagavAna supArzva- DiDima nAda sAthe jAhera karyuM che ke - nAthane stUpa che. eTale jemAM pratimA "He pointed out to me the -pUjA e prAcIna kALanI prathA che. passage in the Angas which re DaoN. harmana jekebIe jaina AgamanA fer to the worship of the idols talasparzI abhyAsanA abhAve ajameranI of Tirthankaras and assisted me sabhAmAM jina-pratimA-pUjA mATe jAhera in many more ways" --(jenasAhitya samelana kAryavivaraNa, "No distinct mention of the vIra saM. 2442, sana 1916 patra - 27) worship of the idols of the Ti. zodhakhoLanA ajoDa abhyAsI, prakAMDa rthankaras seems to be made vidvAna, sadagata zrImAna rakhAladAsa in the Angas and Upangas + + + vadhopAdhyAya pitAnI dIrgha vicAraNAne I cannot enter into details of aMte jina-pratimA-pUjAvidhi viSe the subject but if I am not akAca dalIle rajU kare che - greatly mistaken I have some. where expressed my opinion that AjathI 2200 ke 2500 varSa worship in temples is not an pahelAM jaine zuM pUjatA? zI rIte original element of Jain religion" pUjatA tene ApaNe patto meLave caityavirAdhanAnI AloyaNuM, cAra nikSepA, tIrtha vigerenA saMkhyAbaMdha pADe che. nAgasena muninuM tattAnuzAsana loka-99, 100 109, 131, vidyAnaMdinuM pAtra kesaristotra leka-48, kANAsaMghIya DhADhasI gAthA 12, 13, bhadranaMdine nAMtisAra ka 14, 49, vigeremAM paNa jina-pratimAnAM nidarzane che. digambara pratikramaNamAM naMdIzvara-bhakti. caitya-bhakti, kalyANa-AlocanA leka 25 vigere Avazyaka-vidheya pAThe che. - sthAnakamAga matanA sAdhuoe ja nahIM kintu keTalAka pUe pitAnI mUrti (chabI-phoTA A banAvela che. ane temanA anuyAyIo e mUrtione mAne che-pUje che. For Private And Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 332 zrI jaina satya prakAza vazAkha joIe. I. sa. pUrve baso-traNaso varSa girivraja: e sarva prAcIna jainaupara, uttara bhAratanA jaina mUrtipUjA tIrtho che. te uparAMta madhya deza karatA ane mathurA, kauzAMbI vigere athavA yukta dezanuM zausenanI rAjaprAcIna nagaromAMthI evI prAcIna jaina dhAnIvALuM zahera mathurA prAcIna vatsa mUrtio paNa maLI AvI che. dezanI rAjadhAnIvALuM zahera kauzAmbI "alahAbAdanA aitihAsika DokaTara athavA kesama, prAcIna paMcAlanuM vAmanadAsa basune tyAM eka saMgrahazALA- rAjadhAnIvALuM zahera achitrA athavA mAM keTalAka purANa avazeSa che. temAM te barelI pAsenuM rAjanagara, AryAeka ati prAcIna paTa che. kauzAmbI- vartAne ItihAsamAM e badhA suvikhyAta nA khaMDeramAMthI e maLI Avyo che. che. A traNa sthAne mAM je jaina vIsa varSanI vAta upara meM e jaina-paTa avazeSo maLI AvyA che. jeyo che. te sabaMdhI thoDuM vivecana "junA samayamAM bauddhonI jema paNa meM lakhyuM hatuM. jainomAM paNa stUpa" tathA "sAdhu paTanI eka bAju lakhyuM che - onI bhasmarakSA" haze. paNa (2) siddham rAgo rivAmitrajya saM che pAchaLathI jainadharmamAM parivartana thayuM 10,2000000000000 kha mAha ane tRpa-pUjA tathA sAdhuonI bhasmanI pUjA nIkaLI gaI haya. bauddhonI aMdara ja rahI gaI. (2) virasa vAta nidartana rA: jainadharmanI prAcInatama mUrtione ...... jina ita sita....... eka yuga ghaNuM karIne maurya sAmrAjyanA (3) rivArirAna sAthagTe zApathati lopa sAthe pUro thaye hoya ane te arahata puujaaye| pachI tarata ja bIjo yuga zaru thayA je je sthaLethI AvA Arya-paTa heya ema bane, kuzAna samrATanA rAjya athavA AryAgrapaTTa maLI AvyA che amala vakhate jainamUrtione na te te rathaLo bhAratavarSanAM ati prAcIna yuga beThe. e samrAToe covIza kendra sthAne hatAM. zilAlekhathI paNa tIrthakaronI mUrtio pramANa puragara siddha thaI cUkyuM che ke e rathaLo taiyAra karAvavA mAMDI. IsunA janma kALa sudhI janonAM "sAdhAraNa rIte cAra matsya pUchanA mukhya tItharathAna athavA kendra-sthAna keMdra rathaLe eka goLAkAra sthAnane viSe rahyAM hatAM. bhAgalapura athavA caMpA, eka beThA ghATanI janamRti hoya pAvApurI athavA apApApurI, che. I. sa. nA AraMbha pUrve basa sametazikhara athavA pArzvanAtha varSa upara siMhaka vaNikanA putra ane pahADa, prAcIna rAjagRha athavA kauzikIgotrIya mAtAnA saMtAna For Private And Personal Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1992 jinamaMdira 333 siMhanAdike mathurAmAM je AyAgapaTanI viSayamAM AnA karatAM vadhAre sabaLa pratiSThA karI hatI, temAM uparyukta pramANe kaI hoI zake nahIM, ane te vyavasthA jovAmAM Ave che + + + mAMgavAnI keI dhRSTatA paNa kare nahiM. bAkInA cAra khUNAmAM eka vRtta ane mUrtipUjA mAnavI ke na mAnavI e eka tenI AjubAju cAra joDAela matsya judI bAbata che ane tene sabaMdha pUracha che. madhyastha vRtta [vartuLa] mAM tattvajJAnanI sAthe vizeSa che, paraMtu padmAsanane viSe dhyAna drAvALI amuka samaya pahelAM jemAM mUrtipUjA beThA ghATanI jinamUrti che. hatI ke na hatI, e aitihAsika praznanuM - V. A. Smith. The Jainee Stupa te nirAkaraNa A lekhathI ekadama thaI & other antiquities of Mathura jAya che? Page 15, Plate VII) -(prAcIna jaina lekha saMgraha, bhAga 1 prAcIna jaina dharmamAM bauddhanI jema upodaghAta pRSTa-38) tUpanI paNa pUjA thatI haze" purAtatvavidenA mata pramANe jina- -zrImAnaMda prakAza, pu32, aMka 9. pratimA-pUjA prAcIna che eTale ja gujarAtanA sAkSararatna kezavalAla sthAnakamAgI sAdhu harSacaMdrajI vicAraharSadarAya dhruva, zrImAna jinavijayajIne nirIkSaNamAM nirNaya Ape che ke - tA.8-ra-17nA patramAM jaNAve che ke- "jina pratimAo mATe sidvAyata"khAravelanA lekhanA eka mahatva devalokamAM paNa pratimAo che. dharAvatA bhAga Upara ApanuM lakSa na A sarva pratimAo devakanI jema gayuM hoya to huM te tarapha deravA rajA zAzvata ke sthAyI che." le che. emAM eka ThekANe rAjagRhamAMthI "pratimA tarapha kevA mAnathI, aSabhadeva bhagavAnanI mUrti naMda sabhyatAthI ane vivekathI teo varte che." rAjA upADI gayAnuM lakhyuM che, AthI jinapratimA, jinadADhA vigere IsvIsana pUrva cothA saikAmAM mUrtipUjA jainamAM pracalita hatI ema siddha thAya pratye deve bahu mAnathI varte che." "draupadI svayaMvara maMDapamAM jatAM che. A bAbatane puSyamitranA ItihAsa pahelAM jina-pratimAnuM pUjana kare che sAthe pratyakSa sabaMdha na hovAthI meM te lakSa kheMcAya tevI rIte nadhI nathI" e vArtA che? -(prAcIna jainalekha saMgraha bhAga 1 anta ene vAMdavAM pUjavAM nahi, "anya tarthike grahaNa karelAM uddaghAta pRSTa-38) ema samyakatva aMgIkAra karatAM AnaMda gujarAtanA prasiddha itihAsajJa zrImAnuM zrAvaka kahe che." jinavijayajI, nirNita satya jAhera kare - zrImad rAjacaMdra vicAra che ke "dhAruM chuM ke A mUrtipUjAnA) nirIkSaNa, pRSTha-14, 15, 16) For Private And Personal Use Only
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 334 zrI jaina satya prakAza vizAkha sthAnakamAgI sAdhu sobhAgyacaMdajI te vAtane jaina Agamo ane prAmya urphe saMtabALa paNa jinendra-pratimAne vidyAnA saMzodhakono see so TakA ADakatarI rIte svIkAra kare che ke - sahakAra che. "mUrtipUjAne ja niSedha karuM chuM A uparAMta jina-AgamAM jina ema mAnI levAnuM kAMIka kAraNa nathI, pratimAnuM svarUpa laghu pUjA pATha, stUpa, mUrati pUjA jene ISTa lAgatI he tene jinendra-dADhA, sthApanA nikSepa, pUjA huM aTakAvuM nahiM, kAraNa ke jaIna vidhi, tIrthayAtrA, aSTAbdika mahetsava darazanane huM anekAMta darazana tarIke vigere sabaMdhI aneka vidha pADe che oLakhuM chuM" je bAbate prasaMge vicArIzuM. -("muMbaI samAcAra," aMte zrIbhadrabAhu svAmIjInA tA. 21-12-1935, zanivAra) zabdomAM eka ja kAmanA karIe ke- upasaMhAra "e jinavarendranI bhaktithI darekane vAcaka svayaM samajI zakyA haze ke Arogya, dhilAbha ane samAdhI maraNa -jinamaMdira-jinapratimA svayaMsiddha che nI prApti thAo (samApta) ["prAcIna mUrtionuM anusaMdhAna] yoganA siddhAMta pramANe manuSyane je uMce caDhavuM hoya te, te te kakSAe mUrtinI jarara rahe che ja. saMskRta sAhityanA jANItA nava rasa pramANe jo zAMta mUrtinI upAsanA karavAmAM Ave to gadvArA ApaNAmAM zAMtarasa pidA thAya che ane tethI ApaNe AtmA ucca dazAne prApta thAya che. vaLI kalikAla sarvajJa zrI hemacaMdrAcAryajInI vyAkhyA pramANe mana, vacana ane kAyAnI pravRttirUpa yoga ke gItAmAM kahyA pramANenA zArIruM rUpa yogane ane sAhitya, saMgIta ane kalAne sAro evo saMbaMdha che. ane tethI ja nItikArone kahevuM paDayuM che ke phrivezotaravahInaH sAkSAta : puraskRvitAnahIna:" eTale ke sAhitya, saMgIta ane kalA vagaranuM jIvana pazuM jevuM jIvana che. eTale ke enA abhAvamAM mANasa azubha yoganA kAraNe pAzavika pravRttivALA banI jAya che. eTale Atmika dRSTie paNa sAhitya, saMgIta ane kaLAnuM sthAna bahu ja uMcuM Ave che. vaLI mUrti ke citra e enA viziSTa aMgarUpa ja che ane tethI ja mUrtinI upAsanA dvArA mAnavI potAnA AtmAnI unnatinA mArge vicare e AzayathI sudUranA bhUtakALanA lokee paNa matio taiyAra karAvI haze ke jenA avazeSo, upara lakhyA pramANe, atyAre paNa e vAtanI sAkSI pUre che. AzA che ke mUrtipUjAne virodha karanArA mahAnubhAvo AthI sAcI vastu samajIne lokone te mArge preraze For Private And Personal Use Only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prAcIna mUrtio lekhaka : zrIyuta ratIlAla bhIkhAbhAI dhArmika dRSTie mUrtipUjAnI carcA nahi karatAM, je aitihAsika purAvA maLe che tethI mUrti ke mUrtipUjA krAIsTa pahelAM paNa hatI te, nIcenA dAkhalAo uparathI, sAbIta thAya che - 1. pharsTa DInesTInA eka ijIpazyana rAjAnI mUrti, hAthI dAMta upara kAtarelI, maLe che ke je krAIsTa pahelAM 3400 varSa pUrve kotaravAmAM AvI hatI ane tenA avazeSo atyAre brITIza myujhIyamamAM rAkhavAmAM Avela che. A rAjA ijIptane AbAIDojhane rAjA hate. 2. nimudramAMthI hAthIdAMta upara kotarelA ane ijIptanI saMskRti batAvatAM ghaNA avazeSo maLe che, je krAisTa pahelAMnA navamAthI sAtamA saikA sudhInA hovAnuM manAya che. ane te brITIza myujhIyamamAM rAkhavAmAM Avela che. 3. eka jAtanA lIlA raMganA patthara jene aMgrejImAM Jade kahe che tenA upara kotarela zeSanAganI AkRtivALA patthara tema ja bIjA keTalAka avazeSo cIkAganA necarala hIsTarInA phIlDa myujhIyamamAM maLe che. krAIsTa pahelA 11ra-55 nA hovAnuM manAya che. 4. i-DIyA erIse jene phoTo pADela che ane je krAIsTa pahelAM AThamA navamA saikAnI hovAnuM manAya che ke, zaMkara ane pArvatInA lagnanI paurANika kathA pramANe karela citranA avazeSo elIphanTAnI guphAmAM Aje paNa jovAmAM Ave che. 5. ajanTA ane ilorAnI guphAomAM drAvI ane jaina kaLAthI jANItI, buddha ane hiMdu saMskRtivALAM maMdire maLI Ave che. 6. raMgunamAM pegaDAne stUpa 350 phITa uMce maLI Avyo che. 7. olImpIyAnA harAmaMdiranA avazeSo maLI Ave che ke je kAITa pahelAMnI 10 ke 7mI sadInA hovAnuM gaNAya che. 8. meTA dharmaguru tarIke manAtA AmenanuM grenAITanA pattharamAMthI kotareluM bAvaluM atyAre brITIza myujhIyamamAM rAkhavAmAM Avela che. A bAvaluM traNa phuTa uMcuM che ane krAIsTanA pahelAM 2000 varSa pahelAMnuM manAya che. 9. aitihAsika DokaTara imaTepanuM bAvaluM, je atyAre briTIza myujhIyamamAM che te krAIsTa pahelAM 2900 varSa pahelAMnuM manAya che. 10. krAIsTa pahelAMnA 235-250 varSa pahelAMnA eDaphanA junA IjIptanA maMdira uparathI ijIptanI junI kArIgarIne khyAla Ave che. jagatanI prajAo kAITa pahelAM mUrtipUjA karatI hatI e AthI siddha thAya che. mUrtipUjAne saMbaMdha yogadvArA mAnasika zakti khIlavavAne hato ema mAruM nama mAnavuM che, [ juo joDenuM 334muM pAnuM For Private And Personal Use Only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir " jenadarzananA lekhaka zrIyuta vIrendrakumArane:- 1. paramapUjya AcArya mahArAja zrI sAgarAnaMdasUrijI mahArAjane "digaMbaranI utpati " zIrSaka lekha hajAro varSa pUrve racAyela graMthanA sArarUpa che. "samIkSA" sAthe ene sIdho saMbaMdha nathI, chatAM mAnavI hoya te kaI rokI zake nahi. 2. amArA patramAM kaTutA vigerene sthAna ApyuM nathI, ne ke samIkSAnA prativAda tarIke tema thAya temAM zaMsaya nathI. 3. paramapUjya AcArya mahArAja zrI sAgarAnaMdamUrijI te ja che ke jeoe zrI kezarIyAjI tIrtha ke je asalathI vetAMbaronuM che tema ja temanI ja mAlIkI ane kabajAvALuM che, temAM ivajAdaMDa caDhAvavAnI bamaNuyogya kriyA karI hatI, ane jemAM digaMbaro, potAnI haMmezanI paddhati pramANe, daMge macAvyo hato ane nAsabhAga karatAM cAra digaMbara cagadAI gayA hatA. "kezariyA hatyAkAMDa' zabda te lekhakanI IrSyAdeva vigerenI lAgaNIne ja AbhArI che. 4. gujarAtI lokamAM tAmbara lenI sujha ane vivekavALA vadhAre saMkhyA hovAthI tamAre tenuM hindI karAvI samajI levuM e ja zreyaskara che. 5. paramapUjya upAdhyAya mahArAja zrI lAvaNyavijayajI (AcArya mahArAjazrI vijayelAvaNyasUrijI) mahArAjanA lekhonuM tattava vetAMbara AgamonuM jinaktipaNuM sAbIta karavA mATe che e ja samajAyuM hatuM te "nadaka" jevI dizA levI paData nahi. 6. parama pUjya muni mahArAja zrI darzanavijayajI mahArAjane lekha je barobara vicAryuM hota te mAtra "pratisArUpa ja vAkayo che", ema lakhavAnI jarUra na raheta. 7. "A pura " jevAM "pustakamAM Aga lakhAyAM" evA ceka arthavALA vAkyamAM paNa kadAgrahane AdhIna thaI racanAkALe gaNI lIdho. AvI himAlaya jevI bhUlanI AvRtti lekhaka mahAzaya svane paNa have nahi kare ema icchavuM sthAna sara ja che. For Private And Personal Use Only
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sarasvatI pUjA ane jai no lekhaka-zrI sArAbhAI maNilAla navAba (Arkipelejikala DipArTamenTa, vaDodarA) (AThamA aMkathI cAlu) bhASAnAM sarasvatI (2) ! zrI sarasva namaH | sarasa vacana sArada mana ANI, 3OMkArapUra pahilo jANI; Alasa alage re cha, trizalA naMdana Adi mAM. sarasati sarasa vacana huM mAruM, tAharo kavita karI pAye lAguM; tujha guNa mAM tuM guNa bAMNI, pakSa(?)ne mAMDI tuM jANI. hara dhyAna dharI parabhAte, sahiNe vAcA dIdhI rAte; tava mana mAM ciMtA cUkI, pAye lAgu Alasa mUkI. tArA guNa kuNa purA karye, taba tuThe mujha mana gaha gaharyo bAluDe je beleM kAlo, te mAtAne lAge vAle. tuM gayagamanI caMdA varaNI, kaTi taTi laMdI sIya vaheM. aMgula suraMgI rUpa ane pama, tAharA ghaNuM vakhANI kuMNa kahe. te asura savArI jehane suhiNe, AvI patio vAta kahe tiNa vAte trADuM jAye nAThuM, tAharA jaNapaNuM jagi kema rahe. tuM sakti rUpa mADI navi salake, cAra chatrI zIra uparI jhalake; jhiMga siga jhigasiga jeti virAje, tAharAM kavita karyA te chAje. daMta paMtanI mAMDI olI, jANe beMThI hIrA TelI; jihAM jANa amInI gholI, tilaka karuM kasturI ghelI. kAne kuMDala jhAkajhamAlA, rAkhace Ape te bAlA; haMsAsaNa sehe suvisAlA, muktAphalanI kIdhI japamAlA. naka kulI nAke te ruDa, kara khaTake senAnI cuddha, dakSiNa phAlI aMga virAjai, je je beli taM te chAje. tAharI veNa vAsaga rahI, te pAtAleM jAIne vasIyera ravi zazi maMDala tAharo jANuM, tAhare teja taNe na khamaNuM. ramati kriDA karatI AlI. dhyAna dhare padmAsaNavAlI; pAe jhAMjhara ghughara ghamake, devara kusuma pahiya te mahake. kaMcaNa karsa sa navaraMgI, gaura varNa jima soheM gaMgI tuM brahma sarUpI pustaka vAce, gagana phare tuM dharA bhamaI; For Private And Personal Use Only
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 338 zrI jaina satya prakAza vizAkha te hAtha kamaMDala vINa javAI, rAga AlApa raMga ramaI. je ThoThI mUrakha kAMI na lahatA, tujha nAmAkSara dhyAna dharaI je vaDA kavIzvara kaliyuga mAhiM, khadha uchAlI kavita karai. tuM vIra bhavana chaI pAchali deharI, bhamatI AgaI detI pherI, huM jANuM tuM ubhI herI, tuM ajhArI nave naverI. hemAcArajanaeN tuM paNi tuThI, kAlidAsanaI tuhI ja tuThI. anabhUti sanyAsI lApI, suni lAva samaya tuM sAdhI; vRddhivAda Dokara paNi AvI, kumArapAla mukha tuhI ja bhAvI; mUrakha caTane kI tamA, bappabhaTasUri mukha vAse. abhayadevanaI suhiNaI rAtaI milIyAgara jANuM parabhAta, vardhamAnasUri vara sidha, sUra jinesaranaI vara dIdhe. rAjA bheja bhalI bhamA, suranara vidyAdhara ramADI teja rUpa cAla camakaMtI, mahiyala TImeM tuhI bhamaMtI. tAharI lIlA keI na pAmaI, tuM tribhuvana ekeDI cAlaI; sutA kavinaI tuMhI jagAvaI, maMtrAkSara paNi tuhI dikhAvaI. kAmarUpa tuM kAlIdevI, AgaI deve ghaNAM tuM seva; gaNi rUpa dharaI tuM brahmANI, Adi bhavAnI tuM jagi jaNa. brahAsutA tuM brahma vakhANI, tuM jagadaMbA tuM guNa khAMNI; javAlAmukhI tuM jagaNi jANuM, tuM bhairava tuM tripurA bAlI. alavelI UbhI tuM aMgavAlI, nATaka chaMda vajA tAlI; chappana keDi cAmuMDA AI, nagarakeTi tuM mahamAI. sAsaNadevI tuM sukhadAI, tuM aMbA tuM aMbAI; tuM zrImAtA tuM sukhadAI, tuM bhArathI tuM bhagavatI. Adi kumArI tuM guNasatI, tuM vArAhI (hija caM9; Adi brahmA paNa tuM hija maMd, likhamI naMI sira (hi ja mAlaI, tujhapaNi nAMNu kuNa navi cAlaI, harihara baMba avara je kaI tAharI seva kare sahu ke. deza dezAMtara kAMI bhamI jaI, aDasaTha tIrathanA phala namI jaI, manavaMchita dAtA matavAlI, sevaka sAra kare saMbhAlI, ghaNuM kicuM kahu vAlI vAlI, vAMkI velA tuM rakhavAlI. tuM bAlakanI cAcara rANI, lilAjhI bAMNI ghaNIyANI; tuM capalA tuM cAraNa devI, khoDiyArI visahathasamelI, juo joDenuM pAnuM 1, pIMDavAlA sTezanathI doDha mAIla dUra For Private And Personal Use Only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir lekhaka che digaMbaranI utpatti thaI che. AcArya mahArAja che che - che zrImat sAgarAnandasUrijI che (gatAMkathI cAlu) kAMbalInA abhAve dayAne hAsa abhAve jema bhASAsamiti ane jIvanI raratAmAM jatAM Akasmika vRSTi na dayA pALI zakAya nahi, tevI ja rIte thAya evuM keIthI paNa kahI zakAya eSaNasamitine aMge upakaraNa nahi nahi, te IMDila, gocarI vigerene rAkhanArane jIvanI virAdhanA ane mATe comAsAmAM bahAra gayA pachI sAdhupaNAnI khAmI kabula karavI ja Akasmika vRSTinA saMcage kAmaLI Adi paDe. prathama te upakaraNa nahi upakaraNa nahi rAkhanArane jarura apa- rAkhanArane eSaNa eTale gaSaNA kAyanI hiMsA veThavI ja paDe. karavAno saMbhava ja nathI, kemake upapAtranA abhAve eSaNasamitine karaNa na rAkhe tevAone ajJAtapaNe abhAva bhikSAvRtti karavAnuM bane ja nahi, kAraNa muhapatti ane kAmaLI AdinA ke eka paNa sAdhunI AkhI bhikSA ka .. . ta ka ka ka na ta na - 1 - - - - - - - ["sarasvatI pUjA ane jene "nuM anusaMdhAna] vANI vara mAguM varadAI, tuM AvaDiyAM tuM varlDa mAI; tuM devala tuM bhalI AI, vichaDiyAM tuMhI sakhAI devI tuM paratikha meM dIThI, huM jANuM te mujane tuThI; patio vAta kare tuM beThI, tuM mujha mukha bhIMtara piThI. chala viMtara tujha nAmaI nAsaI, bhairava DAI alaga nAI viSaya roga yakSa gaNi bhAI, tuM sabalI sabalAsuM gAjaI. kavitA koDi gamaI [ kare] je kaI, tAharo pAra na pAme kaI Adi baIThI saMbhu sehaI, tuM dIThI sAravuM jagi haI. salalita sara sAkarasamI, adhika ane pama jANi vinayakuzala paMDita taNI, kari seva ma lAdhI vANa. kavi zAMtikuzala UlaTadharI, nija hIyarDa ANI, kacI chaMda mana ugati, 3jhakAra samarI sAradA vakhANuM. tava belI sAradAro chaMda kIdhe, bhalI bhagati vAcA mAharI vara kIdhe te tuThI vara dIdhe tuM lila karI che, AsA phalasvaI tAharI vAcA phalaseM mAharI. (apUrNa) For Private And Personal Use Only
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 340 zrI jaina satya prakAza vaizAkha gRhastha manuSya tyAre ja daI zake jyAre hoya che tyAM vanaspatinA cha jarura sAdhune uddezIne ja khudR AhArapANI hoya che ane jyAM vanaspatinA che ane velAM hoya, eTale akArita ane hoya tyAM vAukAyanA jIvo paNa sAthe ja asaMkalipata evA AhAranuM grahaNa, je haya, ane vAukAyanI sAthe teukAya hiMsAnI trividha trividha virati hovAne niyamita ja rahe che ane te apakAyAlIdhe rAkhavuM joIe te, upakaraNanA dikanI sAthe snigdhatAne lIdhe sacina abhAvavALe rAkhI zake ja nahi. pRthvInI rajanuM joDAvuM ane tene lIdhe pAvanAne sAdhu paNa thAya trasakAyanuM devuM kaI paNa prakAre asaMbha vita kahI zakAya tema nathI. arthAta paNa bhikSuka na gaNAya spaSTa thAya che ke pAtranA abhAve digaMbaravaLI jenazAstranI rItie uMcha ne sacitta jalanuM pAna karavuM paDe ane vRtti ke sAmAnya lekenI rItie mAdhu tethI charae kAyanA phaDAmAM pIne sAdhutAnI karIvRtti je sAdhuone mATe jarurI zUnyatA ja meLavavI paDe. gaNAI che te pAtrAdika upakaraNa nahi rAkhanAne saMbhavI zake ja nahi. tatvathI acitta pANInI niMdA karavAnI kahIe to pAtrAdika upakaraNa vinAnA jarura kema paDI? sAdhuo bhikSuka tarIke ja kahI zakAya nahi. paNa kharekhara te teo mahemAna eTaluM ja nahi paNa keTalAka digatarIke ja kahI zakAya. bane te matanA Agrahane lIdhe acitta pANInI niMdA karI samyagdarzananA pAtranA abhAve kAcuM ja pANI mArgathI paNa bhraSTa thavuM paDe. keTalAka vaLI 5 trAdika upakAraNe nahi digaMbare te mAtra uSNa sparza thavAthI ja rAkhavAne lIdhe acitta jalanuM grahaNa a ja jalanuM acittapaNuM mAnavA taiyAra thAya paNa digaMbarathI thaI zakatuM nathI ane che, paNa tene sAmAnya daSTie paNa tethI traNa ukALAthI pANI acitta thAya cAra karyo nahi ke pANIne svabhAva e vAtane teo svane paNa saMbhArI che ke jema jema nIcenuM pANI unuM zakatA nathI. digaMbane eTalA mATe thAya tema tema te halakuM thaI upara te sacitta jalanuM ja pAna karavuM paDe Ave ane unuM nahi thayeluM pANI nIce sacitta jalane pIvAthI chakAyanI jAya ane badhuM pANI sarakhI rIte unuM ghAtakatA thAya tyAre ukALA zaru thAya. te ukALA --ane je te sacitta javanuM pAna vagaranuM pANI sarvathA acitta thayuM che karanArA bane to kevaLa pAtranA abhAvane coma mAnavA taiyAra thavuM te jalanA lIdhe ja chae kAyanI hiMsA karavAvALA la svabhAvane paNa nahi jANavAvALAnuM cekasa kare, kemake jyAM apakAyanA cha ja kAma che For Private And Personal Use Only
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir digaMbaronI utpatti 341. nagnapaNane lIdhe eka gharanA nikSepasamitine sIdhe artha samajanAra jananI paDelI jarara manuSya saheje samajI zakaze ke zarIra saMbhavita che ke digaMbarone jema sivAyanAM bAhya sAdhana eTale upakaraNa upakaraNanA abhAvane lIdhe ke je levA ane melavAnAM hoya tenI aneka gharamAMthI mAdhukarI vRttithI AhAra svIkRti kabUla kare ane te upakaraNa grahaNa karavAnuM nahi thatAM eka ghare ja ane jamInane pramArjana karavAne lAyakanAM khAvAvALA thaIne drinA tApasanI avaLI Adika upakaraNe mAne tene ja pi anekapiMDika banI ekAnnatA AdAnanikSepasamiti hoI zake. thavuM paDe che, tevI rIte nAnapaNuM hevAne zauca karavA sAdhana rakhAya ane lIdhe paNa ghaNe ghere javAmAM ghUNA- bAlAdi mATe na rakhAya? pAtrapaNuM banatuM hoya ane tene lIdhe digaMbara leke mAdhukarIvRtti mATe paNa eka ja ghere khAvAnuM rAkheluM haze. ke bAlAdikanI vaiyAvacca karavA mATe digaMbara siddhAMte cethI samitine upakaraNe rAkhavAnuM mAnatA nathI, paNa cUro mAtra zauca karavAne mATe sAMkaDA jevI rIte upara jaNAvyA pramANe mevALuM kamaMDala rAkhe che ke je I, bhASA ane eSaNasamiti ane yathAsthita rItie cakSupaDilehaNane tene lagatAM mahAvrato TakI zakatAM ke lAyakanuM hotuM nathI ane pramAna saMbhavI zaktAM nathI, tevI rIte AdAna lAyakanuM paNa banatuM nathI. nipasamiti ane pAripanikA- kamaMDaluthI kathalatI paDileharA. samitinI te dizA paNa upakaraNanA pramAjanA abhAvavALAone saMbhavavI muzkela che. hiMgabaro je morapaddha rAkhe che vAcako saheje samajI zake tema che ke tethI kadAca jamIna te paMjI zakAya. AdAnanikSepasamitine e artha paNa te kamaMDalu te kaI paNa prakAre che ke kaI paNa cIja levI tyAre cakSuthI pUMjI zakAya tevuM hotuM nathI ane pratyupekSaNa karIne pachI joharaNAdithI pUMjatA paNa nathI. kadAca asalI pramArjana karIne levI, tema ja keI paNa jaina je vetAMbare che temAM rAkhavAmAM vastu melavI hoya tyAre je jagyAe te AvatI caravaLI jevI nAnI paMjavAnI cIja melavI hoya te jagyAnuM cakSuthI cIja hoya te kamaMDala pUMcha. pratyupekSaNa karI, mUkavAnI cIjanuM paNuM paNa zakAya paNa merapIMchAMnA samudAye pratyupekSaNa karI, te yaMgya jagyAe banelI geLa mArapIMchIthI kamaMDalane melavAmAM Ave tenuM nAma AdAna- aMdarathI pUjavAnI saMbhAvanA paNa karI nipasamiti kahevAya che. A Adana- zakAya ja nahi, ane e vagara paMDyA For Private And Personal Use Only
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vaizAkha 342 zrI jaina satya prakAza kamaMDalamAM pANI grahaNa kare te manuSyane upakaraNanA abhAve pAMcamI paDilehaNane AcAra ke hoya te samitine paNa abhAva sajajane saheje samajI zakaze. jevI rIte upakaraNa nahi rAkhanArane kamaMDalamAM jIvanI ghAtakatA cAthI AdAnanikSepasamiti nathI ghaTatI, tevI ja rIte upakaraNe nahi ke paNa samaju manuSya ema te rAkhanArane parikSA panikAsamiti paNa nahi ja kahI zake ke kamaMDalamAM jIva jaMtunuM AvavuM ke rahevuM thatuM ja nathI nathI ghaTatI, kemake jinakalpI Adi ke thAya ja nahi ane jo tema nathI to sAdhuonI mAphaka jeo haMmezAM sAta prahara kAyotsargathI sthira Asane pUjyA, pramAryA vinA kamaMDalamAM rahevAne zaktimAna nathI, tema ja pANI levAmAM temanA sAdhuo keTalI dayA pALI zake e saheje samajI rAdhe paNa nirAbAdhapaNe jIvananirvAha cha mAsa sudhI AhAra nihAranA zakAze. karI zake tevA nathI, tevAone mAruM kamaMDalasamiti ke AdAnasamiti? karavA chUTA ja javuM paDe ane mAtrAnA paNa je kevaLa kamaMDalane aMge ja relAo cAle ane tethI aneka jIvanI AdAnanikSepaNasamiti hoya ane virAdhanA thAya te svAbhAvika che. sarva bIjAM vastrapAtrAdika upakaraNo na ja sthAne relA na cAle tevI jamIne hoya hoya te zAstrakAro sAmAnya rIte nahi ane mAtrAnuM ThAma nahi hovAne AdAnanikSepaNasamiti na kahe, paNa lIdhe phelA cAlyA sivAya paraThavavAnuM te ceAthI samitinuM nAma kamaMDala banI zake ja nahi. vaLI akAlasamiti rAkhe. paNa tenuM nAma nahi saMjJAo akAla vRSTimAM paNa pAtra na rAkhatAM zAstrakAroe je AdAnanikSepa- hevAnI mAtra pesAba ane jaMgalanI samiti evuM nAma rAkheluM che te zaMkAne rokIne vyartha AtmavirAdhanA spaSTapaNe jAhera kare che ke sAdhuone sahana karavI paDe ane te paNa sahana na aneka prakAranAM upakaraNo hoya ane te thAya tyAre cha kAyanI dayAne dezavaTe upakaraNAne letAM, melatAM pramArjana ApIne nirdayapaNe pesAba, jaMgala karavAM karavA mATe nAnAM moTAM aneka prakAranAM paDe, eTale spaSTa che ke pArikApanikAsAdhane jarura hAya, kemake AdAna- samitinuM sAcavavuM upakaraNa nahi nikSepaNAsamiti kahevAthI ja Adeya, rAkhanArAothI banI zake ja nahi, mATe nikSepya ane pramArjina sAdhananI siddhi jena jevA dayAmaya dharmamAM dayAnI ApoApa thaI gaelI hoya che, ane sAcavaNI mATe upakaraNa rAkhavAnuM pharamAna tema jeo na mAne teo AdAna- jinezvaranuM hovuM ja joIe. nipasamiti kema mAnI zake? (apUrNa). For Private And Personal Use Only
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir // anekArthazrIstaMbhanapArzvastotram // kartA--- pUjyapAda AcAryamahArAja zrI vijayanemisUrIzvaraziSya AcArya mahArAja zrI vijayapadmasUrijI // AryAcchaMda: // sirigurudevaM Nemi-baMdiya siriyaMbhaNesapAsassa / / vivihatthaganbhathuttaM-raemi sambhAvajogaheM // 1 // zAnti thaMbhaNesaM-je thiracitteNa vigghakAlaMmi / / tesi vigdhaviNAso-hoi jahA dedasAhussa / / 2 / / // zArdUlavikrIDitavRttam / / dAUNaM suhadANa mitya paramullAsA supattAiyaM / sIla saMjamapANabhUyasivagehovAyamANaMdayaM // pAlittA riuhaM kareMtu sutavaM bhAvitu sabbhAvaNaM / evaM NimmaladesaNaM paNivayAmo thaMbhaNesappahuM // 3 // mittIJcAyavivegasIlaviNayA bhAsA piyA ujjuyA / dakviNaM suparovayAraparayA dIhAvaloittaNaM / ee sajjaNamANavANa muguNA nivvaannlcchiippyaa| evaM nimmaladesaNaM paNivayAmo thaMbhaNesappahuM / / 4 / / AyA egaviho ya baMdhaNadurga dhammo duhA sNsio| nivvANassa NibaMdhaNaM ya duvihaM hojA tihA desaNaM / / guttINaM ya tigaM narANa vayaNANaM gAravANaM tahA / evaM nimmaladesaNaM paNivayAmo thaMbhaNesappahuM // 5 // pUyA bhoyaNadANajogakaraNaM liMgaM tihA kittiyaM / paJcakkhANaviuvvaNA ya garihA rukkhA tihA mANavA // sallANaM titayaM virAhaNaguNANaM ceva loyattayaM / evaM nimmaladesaNaM paNivayANo bhaNesappahuM / / 6 / / muddA sAhumaNorahA ya tivihA cAo ya tiNhaM tahA / lessAo varamANavA ya tivihA majjhA jahaNNA tahA / titthesANa ya cattadosanivahA hotthA tao ckinno| evaM nimmaladesaNaM paNivayAmo thaMbhaNesappahuM // 7 // paNNattaM maraNaM tihA vi NavahA cevaM tihA poggalA / cakkhUdhammajiNANa titthavaiNo bheyA to vaNiyA / / For Private And Personal Use Only
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 344 zrI jaina satya prakAza vaizAkha NeyaM dehatigaM murANa nirayANaM mANavANaM thaa| evaM nimmaladesaNaM paNivayAmo thaMbhaNesappahuM // 8 // ThANehiM samaNA havaMti muNiNo tIhiM mahAnijjarA / tIhi hoti NibaMdhaNehi guNiNoM saDDhA mahAnijjarA / / NeyA kappaThiI tahA ya tivihA saMvAyaNijeyarA / evaM nimmaladesaNaM paNivayAmo bhaNesappahuM // 9 // paNattA paDiNIyagA.gaisuyaM bhAvaM paDuccA to| bheyA hoti tao paDucca vijhyA saMghANukaMpaM guruM / / pavvajANarihA mahAlayavarA siddhaMtasiddhA to| evaM nimmaladesaNaM paNivayAmo thaMbhaNesappa9 // 10 // // AcchiMdaH / / / jassa pasAyA NaTThA-pIDA kuTTassa abhayadevassa / / taM thaMbhatitthapAsaM-vaMdAmi mahappahAvaDheM / / 11 / / sagamAse Navadiyahe-rAmeNa kayA ppahANabiMbacA / / uviyaM bhaNaNAma-sAyarajalathaMbhaNA teNaM // 12 / / ikArasalakkhasame-pacchimadisiloyavAlavaruNeNaM / vihiyA pahuNopUyA-niruvamasabbhAvakalieNaM // 13 // sevitthA kaNhanivo-jiNavarasiriNemiNAhamuhavayaNA / / niyaNayarIra bhAvA-uvasaggaNivAraNaTuM ca // 14 // dusahassava resakAlaM-kaMtiNayarI dhaNesaghaNavaNA // acciyamANaMdabharA-yaMbhaNapAsassa biMbamiNa // 15 // nAgajjuNo vi lahae-kaMcaNasiddhiM sudullahaM viulaM // dhamaNapAsajjhANA-ahiMgayapIDA paNasati // 16 // evaM NacA bhavvA!-pAsacaNavaMdaNAibahumANaM / / / itthabaddhalakkhA-kuNaMtu siddhi pi pArvatu // 17 // jummanihANaNihiMdu-ppamie varise ya mAhave mAse / / siyapakravacautthadiNe-puNNe sirirAyanayaraMmi / / 18 / / raiyamiNaM suhathuttaM-thaMbhaNapAsassa pujapAyassa // vividvatthasatyakalIya-maMgalakallANariddhiyaraM / / 19 / / tavagaNagayaNadivAyara-guruvarasiriNemimUrisIseNaM // . paumeNAyarieNaM-paDhaMtu bhanvA / viNoeNaM // 20 // (tribhirvizeSakam ) For Private And Personal Use Only
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir graMthonAM nAma lekhaka-prIta - hIrAlAla rasikadAsa kApaDiyA, ema. e. artha ne utpatti "maMca' zabdanA vividha arthe thAya che. jemake (1) saMpUrNa kRti,' (2) vArtA je vibhAga, (3) 3ra asarano eka zloka (4) saMpatti, (pa) ATha prakAranAM karma* tema ja mithyAtva, avirati, kaSAya tema ja dupraNidhAnarUpa che ane (6) ajaina sAhityane bAju para rAkhI kevaLa ApaNA jaina sAhityano ja vicAra karazuM te jaNAze ke prathama arthamAM "aM" no paba vAya:- zrI umAsvAtikRta tatvArthAdhigama nAmanA zAstranI bhAgakArikA (le. 22-23)mAM thayelo che, jayAre bIjA arthamAM e zabdano prayoga yAkinImahattarAsana tarIke suprasiddha jainAcArya zrI haribhadrasUri kRta anekAMta jayapatAkA nAmanA prakaraNamAM thayeluM che. prastuta lekhamAM prathama arthavAcaka "graMthane udezIne vicAra karavAmAM Ave che. zrIdevagumarie uparyukta bhASyakArikA (mo. 23)nI TIkA (pR. 16)mAM "kaMthI zabdane artha nIce mujaba sUcavyuM che - " tatrAnupUrvyA padavAkyasanivezo graMthaH " arthAta AnupUrva pramANe pada ane vAkyane sarviza te "graMtha' che. 1-2, graMtha zabdanA A be arthonI sAthe sarakhAvo "prakaraNa" ane "adhyayana' zabdanA saMpUrNa kRti tema ja tenA vibhAgarU5 be arthe. 3. kRtinuM mApa darzAvatI veLA graMtha" zabda vaparAya che. 4-5. juo havAthaMdhigama sUtra (a. 9. sU. 8)nI bhAkhyAnusAriNI, zrIsiyana gaNita TIkA (pR. 282. 1zrosiddhasena divAkare racelI 3ra batrIsIomAMnI 18mI batrIsInA nIce mujabanA: aojIlA na prathAmaya jAvaH | bhAvanApratipattibhyAmanekAH zaikSyabhaktayaH // 5 // " --pAMcamA padyamAM "graMtha' zabda najare paDe che. A "graMtha' zabdano artha sambaliprakaraNanI prastAvanA (. 175)mAM "zabda' karAyo che, 7, tasvArthAdhigamAkhyaM bahavayaM saMgrahaM laghugranyam / vakSyAmi ziSya hitamimamahadvacanakadezasya // 22 // mahato'timahAviSayasya durgamagranyabhAdhyapArasya / : : kathAsaM vinavAnama : #7na? 23 " 8. A anupama kRti, svapajJa vyAkhyA tema ja zrImunicaMdrasUrikRta svarUpa vivaraNa sahita, mAyakavADa sarakAra taraphathI hAlamAM chapAvAya che. enuM saMpAdanakArya mane soMpavAmAM Ape che to ene lagatI tADapatrIya hastalikhita prati koI bhaMDAramAM hoya che e pratine che upayoga karI zakuM te baMdha karI ApavA mATe te bhaMDAranA kAryavAhaka mAhAzayane mArI bAra vijJapti che. For Private And Personal Use Only
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir -------* ** ****** 349 zrI jaina satya prakAza vizAkha janmatiprakaraNanI gujarAtI prastAvanA (pR. 86 ) mAM graMthanuM lakSaNa nIce mujaba apAyeluM che - " mAtra vicAra ke mAtra zabdaracanA e graMtha nathI, paNa vyavasthita A pramANabaddha vicAra ane tene darzAvanAra samucita zabdavinyAsa e bane maLIne graMtha kahevAya che." paricayanA mArgo-saMskRta ane gujarAtI bhASAmAM upara pramANe sUcavAyelAM lakSaNothI lakSita graMthone paricaya mukhyatayA be rIte thaI zake che. (1) enA bahiraMga svarUpanA parIkSaNapUrvaka ane (2) enA aMtaraMga svarUpanA parIkSaNapUrvaka. anya rIte vicArIe te zAbdika svarUpanI dRSTie ane Arthika svarUpanI dRSTie ema paNa e be rIte graMthane paricaya karI zakAya che. bahiraMga svarUpanI daSTie vicAra karAya ke pachI zAbdika svarUpanI daSTie karAya--e game te dRSTipUrvakanA avalokanamAM graMthanA nAmakaraNane sthAna che -babbe prathama sthAna che. AnuM kAraNa e che ke koI paNa padArthano paricaya karavo ke karAvavAne heya to te mATe je aneka mArgo che temAM eka mArga tenuM nAma jANavuM te che. vastunuM nAma jANavAthI ApaNane te viSe thoDe ghaNe khyAla Ave che. AthI te ApaNA zAstramAM je cAra nikSepa gaNAvelA che temAM nAma-nikSepane paNa sthAna ApeluM che. nAma- nAmanA mukhya be prakAra paDe cheH (1) yogika ane (2) rUDhaanya rIte vicAratAM nAmanA gauNa ityAdi daza prakAro paNa saMbhave che. vagIkaraNa- ApaNe tamAma graMtharAzine be vibhAgomAM vibhakta karI zakIe (1) je graMthanuM nAma tenA kartAe sacavyuM hoya tevA graMtha ane (2) jenuM nAma tenA racanA samaya bAda tenA karyA sivAya anya koIe pADyuM hoya tevA graMthe. pahelA prakAranA graMthanuM nAma tenA kartAe zA uparathI sUcavyuM haze ene uttara kartAnI ne vakhatanI manodazA jANyA vinA yathAsthita rUpamAM Apavo muzkela che, chatAM te paratve anumAnane avakAza che khare. nAmanI utpatti - sAmAnya rIte koI paNa nAmanI utpatti banatAM sudhI Akasmika hotI nathI. enI pAchaLa kaMI nahi ne kaMI kAraNa raheluM hoya che kyAM te AsapAsanuM vAtAvaraNa, anyanuM anukaraNa karavAnI preraNA ke evuM kaMIka kAraNa hoya che. A sAmAnya niyama graMthanA nAmakaraNane paNa lAgu paDe che. parApUrvathI graMthe jAtA AvyA 9-10 tavAthadhigamazAstra (a 1. sa. 6)mAM sUcavAyuM che tema pramANa ane naya e tono paricaya karavAnA upAyo che. e to viziSTa paricaya karavA mATe teno vividha daSTie vicAra karavo ghaTe tene lagatA aneka prazno upasthita karI teno khulAse meLavavo joIe. A u5rathI jaNAze ke mane e tono uDe vicAra karAvanArAM dvAra che. AvI paristhitimAM praznone "vicAraNA kAra' evuM nAma ApI zakAya. ApaNA zAstramAM Ane mATe "anuga dvAra evI saMjJA rAkhavAmAM AvI che ane te ucita che, kemake anuyogano artha "vivaraNu" ke * vyAkhyA" e thAya che ane enAM dvAra te prazno che. zAstramAM anugadvAranI saMkhyA vasanI nedhAyelI che, chatAM apekSA anusAra tatvArthAdhigamazAstra (a. 1. sU. 7-8)mAM cauda niraza karAyo che. ... ' ve che For Private And Personal Use Only
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 347 graMthAnAM nAma che ane temAMnA anekanAM nAma paNa paDelAM che eTale graMthanA nAmakaraNa mATe yogya sAmagrI upasthita hovAthI graMthakAra emAMthI eka suMdara nAma pasaMda karI potAnI kRtine baMdhabesatuM thaI paDe tevuM temAM parAvartana karIne ke tema karyA vinA graMthanuM nAma pADe e saMbhavita che. dAkhalA tarIke eka vakhate ApaNA dezamAM bhinna bhinna graMtha upara vArtika 11 racavAnI dhUna jAgI hatI.12 e vAtigayuganI asara nIce zrIvidyAnaMdie pitAnI eka suMdara kRtinuM nAma tattvAkavAtika rAkhyuM hoya ema bhAse che. meTe bhAge kumArilabhaTTanI lokavAtika nAmanI kRtinA nAmanuM atra anukaraNa karAyuM hoya ema jaNAya che. jarA paNa parAvartana karyA vinA eTale ke pUrve racAyelA graMzenAM nAmo kAyama rAkhIne je graMthanAM nAme paDelAM che evA graMtha tarIka taka9513, karmavipAkadi karmagraMtha ane ajitazAMtistavano sAmAnyata: nirdeza thaI zake tema che. anAmaka kRtinuM nAmakaraNa-je kRtinuM nAma tenA kartAe game te kAraNasara na pADayuM hoya ke na jaNAvyuM hoya tenuM nAma pAchaLathI yojAya tenuM zuM kAraNa haze evo prazna sahaja uddabhave che. AnA khulAsA tarIke ema sUcavI zakAya ke e kRti viSe ullekha karavAno prasaMga prApta thatAM tenuM nAma yojAyuM hoya. A prasaMga cAra rIte upasthita thavA saMbhava che (1) e kRtinuM vivaraNa racatI veLA, (2) e kRtine ullekha karatI veLA, (3) e kRtimAMthI koI avataraNa raju karatI veLA ane (4) e kRtinI pratikRti karatI veLA. A uparathI samajAze ke kayAM to vivaraNakArane hAthe, kayAM te sAkSIrUpe ullekha karanArane hAthe, kAM to avataraNa raju karanArane hAthe ke kayAM te pratinA lekhakane hAthe anAmaka kRtinA nAmakaraNa vidhi thAya che. pratinA lekhakane hAthe je kRtinuM nAma joyuM hoya te kRtinAM anyAnya nAme keTalIka vAra najare paDe che. 14 vaLI keTalIka vAra azikSita lahiyAne hAthe nAma bhraSTa paNa bane che. atre e paNa sacavavuM anAvazyaka nahi gaNAya ke jayAre koI kRtinuM nAma tenA kartAnA hAthe na paDavuM hoya tyAre te kyArathI paDayuM che e jANavuM ane tenI tapAsa karavI e paNa eka rasaprada viSaya che. (apUrNa) 11 vArtika e vyAkhyAnA traNa prakAre paikI eka che (bIjA prakAro bhASA ane vibhASA che ). vArtikarUpa vyAkhyA mutakevaLI karI zake. zrIkeTacAcArye potAnA vivaraNamAM vizeSAvazyakabhASyane "vArtika" jevuM viziSTa sthAna ApyuM che. 12 kArikAnA saMbaMdhamAM paNa A rIte vicAra thaI zake tema che. bhASyakArika, madhyamakArikA (nAgArjInIya), sAMkhyakArikA, bhad harinI kArikA ityAdi enA udAharaNarUpa che, keTalAka graMthonA nAmanA aMtamAM " maMjarI' ityAdi zabda paNa jovAya che. A saMbaMdhamAM AhatadarzanadIpikAnA prAraMbhamAM meM thoDoka UhApoha karyAnuM mane skure che. 13. juo "jaina hastalikhita prationuM varNanAtmaka sUcIpatra" (pu) 17 bhAva 20, 50 28.) 14. dAkhalA tarIke ratnAkara paMcaviMzatikAnA ratnAkarapacIsI, Atmagahastotra, AyaNaratnAkarapacIsI ityAdi nAma jovAya che. For Private And Personal Use Only
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AGOHREE OtHODHITRhti LATHLOR DHHEBHILDREALHEDHEPHEHEHEDREFREEHHEDITIEDHE HARELHHHHH JHUDA SALI CH digambara zAstra kaise baneM? lekhaka-munirAja zrI darzanavijayajI HEHRAHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH IS T . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . MERO........ (gatAMkase kramazaH) prakaraNa 5-AcArya dharasenajI va bhUtabalIjI hama uparake prakaraNoMmeM batA cuke haiM zeSa rahA thA, aura usa samaya na koI pUrvaki-digambara andhakAroMke kathanAnusAra vit thA, na koI ekAdazAMgavit hii| hAM, digambara mAnya AgamoMkA sarvathA abhAva usa samayameM jaina itihAsake anusAra ho gyaa| ataH unako naye hI zAstra pUrvadhara vicarate the, aura ekAdazAMga vedo bhI banAnA jarurI thA, aura unhoMne usake lie vidyamAna the| una pUrvadhArIoMmeM AcArya kAryAraMbha kara diyaa| dharasenajI bhI eka the| ___ naye naye, digambara sammata, zAstra kaise digambara granthoM meM ullekha hai kibaneM ?-usakA kramika itihAsa brahma hemacaMdra- AcArya dharasenajI do pUrvake jJAtA the, mahAkRta "suakhaMgho", AcArya indranandIkRta dhyAnI the, giranAra pahADakI candraguphAmeM " zrutovatAra" aura zrIdhara viracita "zrutA- cAritra-magna hokara rahete the| prajJAvAn do vatAra" meM milatA hai| unameM likhA hai ki- sAdhune begAkataTase yahAM Akara AcArya AcArya ahaMdabalijIne cAroM ora ke pAsameM "mahAkarma prAbhRta" vagairahakA 100 yojana pramANa kSetrameM vicarate jaina-- adhyayana zuru kiyaa| Ae hue ye do sAdhuoMko ekatrita karake yugapratikramaNa sAdhujI kona the. unakA kyA nAma thA ? (AThavA pratikramaNa) kiyA krvaayaa| ve kisake ziSya the?--aisI aitihAsika unhIMke ziSya AcArya mAghanandIjI hue bAtoMkA kisI prakArakA bhI patA nahIM hai| devAMne una donoM sAdhujIkA, gira___ ina donoM AcAryoMke zAsanakAlameM nArako pahADImeM ho, 1 puSpadanta aura 2 sirpha prathamAMga-AcArAMga sUtrakA ho jJAna bhUtavali nAma rakkhA / doneAMne aSAr3ha For Private And Personal Use Only
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir digaMbara zAstra kaise baneM? 349 kRSNa 11 ke dina adhyayana-paDhanA-samApta nirvivAda digambara jainadharmakA sabase kiyaa| dusare hI dina vihAra karake ve 9 prathama banA grantha "pakhaMDazAstra" hI hai| dinoMmeM "kurIzvara" jA pahUMce, aura vahAM hI isa zAstrameM 6 khaMra haiM-1 jIvasthAna, 2 cAturmAsa-avasthAna kiyaa| kSullakabandha, 3 bandhasvAmitva, 4 bhAvakhaMDa, 5 vedanAkhaMDa ora 6 mahAbandhakhaMDa / pahale bAdameM giranArajImeM AcArya dharasenajI pAMca khaMDa milakara, 6000 zloka pramANa kA svargavAsa huaa| haiM, aura chaThA mahAbandhakhaMDa 30000 aba puSpadanta aura bhUtabalijIne mahA- zloka pramANa thA, baDA thaa| yahAM yaha likhanA bhArata--baDA-kAma uThAyA, eka dusareke munAsipha hogA ki chaThe khaMDa para bhI kaI sahakArase nayA karmaprAbhRta SoDazAstra saMskAra ho cuke haiM, jo hama AcArya vIrabanAyA / eppadantajIne granthanirmANakI senake prakaraNameM btaayeNge| karmaprAbhUta yojanA kI--mArga sUcita kiyA, aura Apa- zAstrakI kATachAMTa karake zaka saMvat 738 kI hI icchAnusAra bhUtabalijIne zAstrako meM taiyAra kiyA haA "dhavalagrantha" Aja racanA kii| zAstra samApta hone ke pazcAt karNATakake digambara zAstra-bhaMDArameM upalabdha bhUtabalijIne zrI saMghako upasthitimeM hai, jo Aja karmaprAbhUtake pratinidhirUpa bhAdrapada zuklA 5 ke dina isa zAstrako hai| "dhavalaprantha" ke nirmANakA itihAsa lopIbaddha kiyaa| usI samayase digambara hama Age calakara batAeMge / samAjameM bhAdrapada zuklA 5 kA divasa isa pakhaMDazAstra-sRSTiko hI pradhAna " zrutapaMcamI" ke nAmase tyauhArakA dina mAnakara digambara jaina-sAhityakI nIMva DAlI mAnA jAtA hai42 / gii| (kramazaH) 42. jainasamAja kArtika zuklA 5 ke dinako "jJAnapaMcamI" kA tyauhAra mAnatA hai, isa dinakA dUsarA nAma hai "saubhaagypNcmii"| isa dina jaina AgamAMkI-jaina zAstroMkI pradarzanI, bhakti, pUjA evaM upAsanA kI jAtI hai aura jJAnakI ArAdhanAke hetu tapasyA kI jAtI hai| For Private And Personal Use Only
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir purAtana itihAsa ane sthApatya saMpAdaka: (1) prAcIna lekha saMgraha (cAra lekho)* | munirAja zrI jayantavijayajI (11) OM saM 1326 varSe caitra a (va) di 15 some'yeha mahArAjakulazrIcAcigadevena ghaTAdAne zrI pArzvanAthAya qSArtha sImA saTUramaMdavivAyAM 3 ... (ratta) .... saM. 1326nA caitra vadi amAvAsyA ane somavAre, Aja ahIM mahArAvala cAcigadeve kaheDA-kareDA gAmanA zrI pArzvanAtha bhagavAnanI pUjA mATe semavatI amAvAsyAne divase saDala gAmanI dANanI mAMDavImAMthI - jagAtakhAtAmAMthI amuka rakama udakanI aMjali mukavA pUrvaka arpaNa karI che. lekhane bAkIne thoDoka bhAga vaMcAto nathI. akSare ghasAI gayA che. saM 1355 varSe phAguNa [va] 11 [a] yeha mahArAjakula [zrI] saambtsiNdhdevraajtrIjA varALe.... * A lekhamALAnA trIjA maNakAmAM ApelA cAre mULa-saMskRta zilAlekhe pUjyapAda zrImAna pravata mucha zrIkAMtivijayajI mahArAjanI kRpAthI, temanA sAhitya saMgrahamAMthI, prApta thayA che. 4 A zilAlekha, mevADanA rAyarA tAlukAmAM Avela kaheDA-kareDA gAmanA zrI pArzvanAtha bhagavAnanA maMdira saMbaMdhIne che, paNa te hAla revADI (mAravADa ) gAmanA gurAM (mahAtmA) pRthurAjanI pe.kALamAM vidyamAna che. lekhanI asala kopI upara, "evADIthI karaheDA 8 gAu thAya che" ema lakhyuM che, paraMtu atyAre te rovADIthI kareDA pArzvanAtha tIrtha lagabhaga 30 mAila thAya che. agAunA samayamAM pahADI rastAthI kadAca khATha gAu thatuM hoya to asaMbhavita nathI, For Private And Personal Use Only
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1992 purAtana itihAsa ane sthApatya 351 saM. 1355 nA phAgaNa vadi 11 ne divase, mahArAvala zrIsAmaMtasiMhadevaka ane rAja zrI kAnhaDadevane rAjyamAM.. A lekha, cAhaTAna gAmane kaI jainamaMdiramAM bodAyeluM che. A cAhaTAna gAma bADameranA rAjyanI aMtargata ane tenI najIkamAM AveluM haze, tema jaNAya che. A lekhano bAkIno bhAga ghasAI gayela che. (13) d0|| saMvat 1250 ASADhavadi 14 rakhau // bhuDabavAstavyaM (vya) zrAvakasAMbhaNa / / bhAryA jinabAi muta rAhaDa rAzvadeva bhAvadeva kuTuM basahitena rAzvadevena [staMbha ]latA pradattA drA0 20 saMvata 1250 nA aSADavadi 14ne ravivAra, bhuDavaka nivAsI zrAvaka sAMbhaNanI bhAryA jinabAI tenA putrI rAhaDa, rAdhadeva, bhAdeva vigere kuTuMbathI yukta zrAvaka rAdhadeve gAma beIAnA jinAlayamAM vIza kAma kharacIne eka staMbha karAvyo. (14) 30 saM[2] 10 mAyAvaDhi 24 ravI vahuvidhavAstavya... hiraputa dhAMdha tatsuta kuladhara sAlhaNAbhyAM bhAryA va(vI)ramati zreyAthai staMbhalatA....drA0 20 prdttaa| saM. 17pa0nA apADa vadi 14ne ravivAre, bahuvidha gAmanivAsI zrAvaka rohilanA putra dhAMdhalanA putra kuladhara ane sAhyaNe bhAryA viramatinA kalyANa mATe beIA gAmanA jinAlayamAM vIza kAma kharacIne eka staMbha karAvyo. * A mahArAvala sAmaMtasiMha, bAhaDamerane mahArAjA jevo joie, ane tethI A cehadAna gAma, bAhaDameru (bADamera) rAjyanI aMdara AveluM haze, ema lAge che. jaina patra" nA tA. 1-3-1976 nA aMkamAM pragaTa thayela ane bADamera pAsenA jasAI sTezanathI traNeka gAu dUra jaMgalamAM Avela zrI nava toraNIyA jaina maMdiramAMnAM zilAlekhamAM ke je vi. sa. 1952nA vaizAkha sudI 4 no che) "mahArAjakula sAmaMtasiMha devakalyANanA vijayavaMtA rAjyamAM" evo ullekha che; tema ja satyapura (sAra) nA eka zivAlayane vi. saM. 1345nA kArataka sudi 14 somavAranA lekhamAM paNa e ja pramANe "mahArAja kula sAmaMtasiMha devakalyANanA vijayavaMtA rAjyamAM" evo ullekha maLe che. eTale te vakhate sAcora, bADamera rAjyanI aMtargata hovAnuM jaNAya che. + 13-14nA lekho gAma beIma mAravADanA jinamaMdiranA che, For Private And Personal Use Only
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 352 zrI jaina satya prakAza vaizAkha (2) maMtrI dayAlazAhanA killAno lekha lekhaka : | munirAjazrI himAMzuvijayajI nyAya-sAhitya-tIrtha gata varSanA udayapuranA comAsA pachI amane mevADamAM paryaTana karavAnuM saubhAgya sAMpaDyuM. te paryaTana (vihAra ) mAM mevADanI saMskRti ane paristhitine oLakhavAno sAre prasaMga maLe. mevADanAM lAkho ane karoDonA kharce taiyAra thayelAM pUrvakAlIna gaganacuMbI jainamaMdira, camatkArI jaina mUrtio, pahADa, nadIo ane bIjAM bIjAM dharmanAM yuddhanAM sthAna nihALyAM. saMkhyAbaMdha maMdiro, mUrtio, gAmanAM daravAjA ane talAva vigere upara lAgelA zilAlekhene jevAne, lakhavAno sAro lAbha maLe. koI koI gAmamAM saMdha ane jationA hastaka rahela pustaka bhaMDArone paNa samayanA pramANamAM tapAsavAne vega prApta thaye. Ama pUjya mahArAjanI sAthe mevADamAM vihAra karatAM eka bAju mevADanI bhUminA AhAravihAra vigerenI kaThoratAnAM duHkho ane bIjI bAju uparyukta sAhitya - saMskRtinI yogya jJAna sAmagrIthI aneka prakArane AnaMda anubhavA. manuSya jeTaluM juve che, jANe che ane anubhave che tene sahastrAMza bhAga paNa lakhate bolatA nathI, ane tAjetaramAM jeTaluM lakhavAnuM mana hoya te samayanA vyavadhAnathI zithila thAya che. te pachI bIjAM kAryo ane vicAro janme che tethI temAMthI paNa bahu ja ocho bhAga lakhavA jeTalo utsAha rahe che. bIjuM kAraNa e paNa che ke pUjyapAda zrI vidyAvijayajI mahArAje "mArI mevADanI yAtrA" zirSaka lekhamALA lakhI che temAM mevADa viSe ghaNIkharI jJAtavya bAbato lakhI che. tethI tenI te vAtanuM bIjA zabdomAM punarAvartana karavAmAM sAra ke mahattva nathI. tethI phakata zilAlekho viSe ja TUMkamAM lakhIne IcchAne saMvarI laIza. "mArI mevADanI yAtrAmAM mevADanI je jana paMcatIthInI hakIkata mahArAjajIe lakhI che te pAMca paikI eka tIrtha "dayAlazAhane killo" paNa che. te killo nathI paraMtu parvata-TekarI upara eka AlIzAna jina maMdira che. tenI ghaNIkharI hakIkata A ja mAsikanA gayA-navamA aMkamAM prakaTa thaI cUkI che. te maMdiramAM cAre bAju zrAniMdranI moTI-manohara mUrtio che. te mUrtio upara nIcenI pATaDImAM moTo lekha kotarelo che. tenA akSare sArAM ane zuddhaprAya che. cAre mUti upara ghaNuM karIne eka ja sarakhA lekha che. zrI RSabhadevanI eka mUrtine lekha ame akSarazaH vAMcIne utAryo che te ahIM ApIe chIeH ||rd|| siddhi zrI gaNezAya namaH // svasti zrImajineMdrAya siddhAya paramAtmane dharmacaityaprakAzAya RSabhAya namonamaH / atha saMvat 1732 varSe zAke 1597 pravartamAne vaizASamAse zuklapakSe saptamyAM tithau guruvaasre| puSyanakSatre medapATadeze bRhattaTAke citrakoTapati sIsodIyAgotre / mahArANA shriijgtsiNhjii| tadaMzoddharaNadhIramahArAjAdhirAjamahArANAzrI rAjasiMhajI 1. A lekhamAlA "jaina" vigere judA judA gujarAtI peparomAM chapANI che. tene hindI anuvAda paNa thAya che, For Private And Personal Use Only
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 354 12 purAtana itihAsa ane sthApatya vijyraajye| zrIbRhat osvaaljaatiiy| siisodiiyaagotre| suurpryaavNshe| sAhazrI netaajii| tadbhAryA naaykde| tatputrasAha shriigjuujii| taddhAryA gauraade| tatputra saMghavI shriiraajaajii| tadbhAryA rayaNAde tayoH putraashctvaarH| prathamaputra sAhazrI udaajii| tadbhAryA bhaavlde| tatputra sAhazrI suNdrdaasjii| tadbhAryA saubhaagde| dvitIyabhAryA amRtde| bhrAtR siNghjii| bhAryA saahibde| putra RSabhadAsa / dvitIyabhAryA sohiiNgde| dvitIya putrasAha zrI dudaajii| tadbhAryA daaddimde| dvitIya bhAryA jgruupde| putra badhujI / mAryA pyaarmde| dvitIyabhAryA bhurNgde| tRtIyaputra sAhazrI dedaajii| bhAryA siMdUrade / dvitIyabhAryA ksmiirde| putra suratANajI / bhAryA sunnaarde| caturthaputra saMghavIzrI dyaaldaasjii| bhAryA suuryde| dvitIyabhAryA paattmde| putra saaNvldaasjii| bhAryA mRgaade| samasta parivArasahitau zrIkRSabhadevajI caturmukhaH prAsAdaH kaaritH| zrIvijayagacche shriipuujyshriisumtisaagrsuurijii| tapaTTe zrI aacaaryshriivinysaagrsuuribhi:| zrIzaMDeragacche bhaTTAraka shriidevsuNdrjii| zrI AdinAthabiMbaM pratiSThitaM / zubhaM bhavatu // klyaannmstu|| bhAvArtha-siddhi-lakSmIyukta gaNadharone vAraMvAra namana thAo. siddha bhagavAna ane RSabhadeva tIrthakarane anekavAra namaskAra thAo. atha vi. saM. 1732 varSamAM, zaka saM. 1597nA vaizAkha sudi 7 gusvAre puSya nakSatramAM mevADa dezamAM moTA ( rAjasAgara nAmanA) talAvanI pAse citaDapati sIsodiyA gotranA mahArANAzrI zrI jagatasiMhajInA vaMzane vadhAranAra (zobhAvanAra ) mahArANAzrI rAjasiMhajInA rAjyamAM bRhasavAla jAtinA sIsodiyA gotra ane sUra5ryA vaMzamAM zAha netAjI thayA. (temanA pachI temanA kulamAM je vyaktio dayAlazAha sudhI thaI che te A lekhamAM lakhI che. te keSTakarUpamAM nIce ApavAmAM Ave che. jethI vAcakone temAM rasa-AnaMda uptane thAya. dareka puruSanI patinaonAM nAma tenI sAthe ja kAuMsamAM Apela che.) netAjI (nAyaka) gajUja (gaurAde) rAjAjI (rayaNAde) udAjI (jAvalade) dudAjI (dADImade dedAjI (siMdUrade dayALazAha (sUryade 1 2 jagarUpade) | 2 kazmIra) | 2 pATama) " | badhujI pyAramade ra bahuraMgadesaratANajI (suNAde) sAMvaladAsa (mRga suMdaradAsa (saubhAgyade siMghajI (sAhibade 2 amRtade) [ re sohiMgade) RSabhadAsa For Private And Personal Use Only
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 354 zrI jaina satya prakAza vaiizAkha A badhA parivAranI sAthe (dayAlazAha) zrISabhadevajInuM caturmukha maMdira karAvyuM. vijayagachanA zrI pUjya zrIsumatisAgarasUrinA paTTadhara zrIvinayasAgarasUri ane zaMDegacchanA bhaTTAraka zrIdevasuMdarajIe zrI AdInAthanA bibanI pratiSThA karI. zubha - kalyANa thAo. dayAlazAha, mevADanA rAjA zrIrAjasiMhajInA maMtrI hatA. teo bahAdura ane svAmIbhakta hatA. rAjasiMhajIe rAjanagara gAma vasAvI tyAM eka moTuM taLAva ane tenI pALa baMdhAvI hatI. tenI pAse dayAlazAhe A maMdira baMdhAvyuM. dayAlazAha e kula cAra bhAI hatA. temAMthI traNa bhAIone babe patnI hatI. dareka strIonA nAma pAchaLa de zabda joDavAmAM AvyuM che. te devInuM TuMkuMrUpa lAge che. jema sUyavI, pATamadevI. pratiSThA karAvanAra vijayagaccha ane daMDera gacchanA zrI pUjya - yati hatA. pratiSThA samaye dayAlazAhanuM moTuM kuTuMba maujUda hatuM. ane A maMdiramAM cAre bAju zrI RSabhadevanI mUti hatI ema lAge che. zrIkasarIyAjInA lIdhe, mevADanA zvetAMbara jenonI, zrISabhadeva tarapha vizeSa bhaktiprItI che tethI seMkaDe ThekANe mevADamAM zrISabhadevanAM maMdira banelAM che. kahevAya che ke baneDA gAmamAM paNa RSabhadevanuM meTuM maMdira tIrtha sthAna jevuM che ane tyAMnA mahArAjanI te prati sArI bhakti che. dayALazAhakA kilA e nAmathI prasiddha maMdira mevADanuM eka - jainatIrtha che. tyAM dharmazALA che ane yAtrione bhAtuM ApavAnI vyavasthA paNa thaI che. mAvalIthI khAracI tarapha jatI re nA kAkarolI sTezanathI A tIrthamAM javAya che. have pachI rAjasAgara nAmanA talAvanI prazastino upayogI bhAga ApavA vicAra che. 1 A garachanI utpatti sAMDerAva (mAravADa) mAM thaI manAya che. 2 kahevAya che ke je vakhate jana divAna vigerene mevADa upara sAro prabhAva hato ane mahArANAonI jainadharma prati sArI vyakti hatI te vakhate mevADamAM koI paNa navuM gAma vase tenI sAthe jaSabhadevanuM maMdira paNa bAMdhavuM evI rAjyanI AjJA hatI. For Private And Personal Use Only
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org (3) gadhAraba dara gaMdhAramAM eka prAcIna jinAlaya che. mUla gabhAramAM 3 meTAM bikhe che, jenA zilAlekhA A pramANe che -- (1) vacamAM amIjharA pArzvanAthanI pratimA uparanA lekha -- saMvat ilAhI 48 saMvata 1659 vaizAkha vada 6 gurau zrIgaMdhArabaMdare samastasaMghena svazreyase zrI pArzvanAthabiMbaM kArApitaM pratiSThitaM ca zrItapAgacche bhaTTAraka zrIhIravijayapaTTama karAkarasudhAkara - bhaTTArakaparaMparA puraMdara-canbanacAturIcamatkRtacitta-sakalamedinImaMDalAkhaMDala - sAhizrI akabaradatta bahumAna-samasta suM0 ha0 hitAvataMsa-bhaTTArakaparaMparApadminIprAgapriya-bhaTTArakazrIvijayasenasUribhiH / Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir saMgrAhaka munirAja zrI jJAnavijayajI samasta eTale vi. saMvata 1658nA vaizAkha vada 9 ne divase ga MdhAra daramAM sadhe A pratimA bharAvI ane tenI jagadguru zrI hIravijayasUrinI pATe zrIvijayasenasUrie pratiSThA karI. (2) jamaNI bAju pArzvanAthanI pratimA uparanA lekha saM0 1677 mArgazirSe zita 5 ravau gAMdhArabaMdare saMghena kAritaM devadravyena zrIpArzvanAtha biMbaM pratiSThitaM tapAgacche bha0 vijayasenasUrIzvarapaTTAlaMkAra bha0 vijayadevasUribhiH saparikaraiH : / 2 / eTale sa'. 1677nA mAgasara sudI 5 ne divase gAMdhAranA sathe devadravyathI A pratimA bharAvI ane tenI zrIvijayasenasUrIzvarajInI pArTa zrIvijayadevasUrie pratiSThA karI. (3) DAbI bAju pArzvanAthanI pratimA uparanA lekha saM0 1677 mArgazirSa zita 5 khau staMbhatIrthe zrIpArzvanAthabiMbaM pratiSTitaM tapAgacche bha0 vijayadevasUribhiH zriye gaMdhArabaMdarasya / 3 / eTale 1677nA mAgasara sudI 5 ne divase A pratimAnI zrIvijayadevasUrijIe pratiSThA karI. 1:0: A madiramAM meATI 3, dhAtunI 4, mUrtie che tathA madiranI bhamatImAM prati mahArAjanA samayanI 76 tathA dhAtunI 3 mUrti che. mudraka : bAlubhAi maganalAla dezAi, maNi mudraNAlaya, kALupura, amadAvAda. For Private And Personal Use Only
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir A mAsikazrI jaina satya prakAza" Apane pasaMda paDayuM che ? - Apa enI upayogitA samajhavA cho ? Apa enI pragatimAM aneka rIte sAtha ApI zake e Apa grAhaka na ho to jema bane tema jaladI grAhaka banA ane vividha viSayanA, rasabharyA sAhityanA vAcanathI ApanuM jJAna samRddha karo! A5 grAhaka ho to ApanA mitro-snehIone grAhaka thavA preraNA karo ! Apa zaktisaMpanna ho to pAThazALAo ane pustakAlayamAM mAsikanI bane teTalI nakalo bheTa mokalI zakAya tevI udAratA karo ! | mAsikanA namunAnI nakala bheTa magAvA ! ane je rIte Apa sAtha ApI zake te tarata lakhezrI jainadharma satyaprakAzaka samiti jesiMgabhAInI vADI, ghIkAMTA amadAvAda (gujarAta) For Private And Personal use only