________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૯૯૨ સંતબાલના વિચારણા અને મૂર્તિપૂજા-વિધાન
૩૧૭. જાણવું જોઈએ. જેવી રીતે વિદ્વાનના મં–પણ એ મુખથી બોલાયેલ શરીરમાં જીવાત્મા મનાય છે તેવી જ પદે પણ જડ નહિ તો બીજું શું રીતે મૂર્તિમાં પણ પિતાના મતના છે? આથી સિદ્ધ થયું કે ઈશ્વરની અનુસાર ઈશ્વર માનવામાં આવે છે. પ્રશંસા અને ઉપાસના જડના એથી સિદ્ધ થાય છે કે મૂર્તિપૂજા જડ આલંબન વિના થઈ શકતી જ નથી. પૂજા નથી. મૂર્તિપૂજા કરતી વખતે આ૦–પદ જડ છે એ તે દરેક મતના ભક્તો પિતાના ઈષ્ટ દેવને કબુલ, પરન્તુ એનાથી હમે પ્રશંસા તે લક્ષીને જ પ્રાર્થના કરે છે. જડ પત્થર કે સચિદાનંદની જ કરીએ છીએ ના! કેવળ મૂતિની કોઈ પણ ઉપાસના નથી મ –એ તો પાછી એના એ જ કરતું. આથી સ્પષ્ટ થાય છે કે પૂજા વાત આવી ! હમે પણ જડ મૂતિના મૂર્તાિ વાલાની થાય છે. અને મૂર્તિ તે આલંબનથી ઈશ્વરની જ પૂજા કરીએ મૂર્તાિવાલાના અનુભવમાં સાધનરૂપ છે. છીએ. તેથી મૂર્તિપૂજાથી વિરુદ્ધ જવું એમ કહી શકીએ કે જેમ શરીર એ નથી. ઠીક હવે એ બતાવે વિનાના કેવળ આત્માની સેવા અસંભ- કે જે કોઈ મહષિના શુદ્ધ ભાવથી વિત છે તેમ પરમાત્માની સેવા મતિ દર્શન કરવામાં આવે છે તેનું શુભ વિના કદાપિ બની શકતી નથી. ફળ પ્રાપ્ત થાય કે નહિ? આ૦–ભલા, સચ્ચિદાનંદની
આ૦–હાંજી, અવશ્ય પ્રાપ્ત થાય.
મં —એ તે નિશ્ચિત છે કે એ સેવામાં જડ વસ્તુને કારણ બનાવવાની
મહારાજનાં શરીરનાં જ દર્શન થયાં શી આવશ્યકતા છે? શું ઈશ્વરની પૂજા
છે, જીવાત્માનાં નહિ! જ્યારે મનુષ્ય પ્રશંસા મૂર્તિ વિના, માત્ર વેદની કૃતિ
જડ શરીરને જોઈને પુણ્ય ઉત્પન્ન કરી એથી, નથી બની શકતી?
શકે છે તે પછી શું પરમાત્માની મં–વેદની કૃતિઓ ચૈતન્ય છે? તે પણ જડ અક્ષરોને સમુહ છે.
નિર્દોષ મૂતિને જોઈ પુણ્યબંધ નહિ
કરી શકશે ? એથી પણ ઈશ્વરપૂજાનું કારણ જડ
આ૦–પણ મહર્ષિનું દષ્ટાંત વસ્તુ સિદ્ધ થઈ
કદાચિત્ મૂર્તિ સાથે ન ઘટી શકે, કેમકે આ૦– હમે તે એ જડ અક્ષ- મહર્ષિજીનાં દર્શનથી તે એટલા માટે રેથી ઇશ્વરને જાપ કરીએ છીએ.
પુણ્ય થાય છે કે તેઓશ્રી ઉપદેશ મં–તે હમે પણ મૂર્તિ દ્વારા સુણાવે છે જેને વર્તનમાં મૂકવાથી ઈશ્વરના સ્વરૂપનું સ્મરણ કરીએ છીએ.
ઘણે લાભ થાય છે. પરંતુ મૂર્તિ તે આ૦–ત્યારે હમે વેદની શ્રુતિએ કંઈ પણ ઉપદેશદ્વારા કંઈ પણ લાભ વગર માત્ર મુખથી ઈશ્વરની સેવા-પ્રશંસા આપી શકતી નથી. તેથી મૂર્તિને કરીશું, એટલે જડપૂજાને દેષ નહીં માનવું છે કે નથી લાગે,
(પાછળ જુઓ )
For Private And Personal Use Only