Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ bIjenalve sUTa pU0 beTha'ganA hitAtha pragaTa thatuM deegistered No. 3. 87 6. buddhiprabhA. BUDHI PRABHA. ( dhArmika-sAmAjIka-sAhitya-naitika viSayone carcanuM mAsika, ) saMpAdaka-maNIlAla mohanalAla pAdarAkera pustaka 7 muM. phebruArI 1916, vIra saMvata 2441. aMka 11 mo. viSayadarzana. viSaya pRSTha 2 viSaya 1. thatI prItivaDe bhakti. ... ... 321 13. traNa kIMmatI ratnA. ... ... 34 2. AcAryazrI jJAnavimaLasurita buddhinA 14. premaghelA pravAsInuM pavitra jIvana ... 341 - ATha guNanI sAya. ... ... kara2 15. rainAnI jANItI natie ane tenI 3. jaina ane jainetara gujarAtI bhASA ... 324 | utpatti .. . . 344 4. suziSyanuM smaraNa. . .. 16. AgaLa vadhatuM barADA jaina esesI... karacha. erAnanuM kAmakAja. ** *** 37 5. sevAdharma... .. .., 327 17. svIkAra. ... 37 6. jANavAjoga, ... , 328 18, zrI mahAvIra jaina vidyAlayanA vidyAthI 7. sukha saMbaMdhI vicAra. ... 329 AnI dhArmika parIkSAnuM pariNAma... 348 8. icchA che. 33ra / 19. vinati... * * *ka 348 ha, jarmana dezanA adaya. .... 335 20, beDa'nuM prakaraNa ... ... ... 34910. japAnanI AzcaryakAraka unnati 337 21. mANasAmAM zrI vIzAporavADa jaina jJAti 15, rAjahaMsine ! ... 339 taraphathI be jaina upAzrayAnA khAta 12. Arogya bagADavAnA upAyo. 339 | muhurtanI zubha kriyA. * * upa zrI adhyAtma jJAnaprasAraka maMDaLa taraphathI prakAzaka ane vyavasthApaka, zaMlAla DAhyAbhAI kApaDIA, nAgarIzaroha-amadAvAda ma-vaSe ekanA rU. 1-4-0 sthAnika 1-0-0 chuTaka dara eka nakalanA be zAnA. amadAvAda thI "DAyamaMDa jyubilI " prInTIMga presamAM parIkha devIdAsa chaganalAle chANuM,
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ NTanA bADIga prakaraNano vadhAro. 0 zrI muMbainA matInA kAMTAnA TrasTIo taraphathI rAvabahAdura zeTha hIrAcaMdra temacaMda bA. mAsa zrAvaNa, bhAdaravo, ane AsonA. mAsika . 150 ) lekhe kAyama madadanA ApavAnA kahelA te mujaba bhAsa traNanA AvyA che. ha. jhaverI sArAbhAI bhogIlA amadAvAda dozIvADAnI pALa. Akhare vijaya banyA. hIsTIrIA (tANa ) nA daradane koNa jANatu nathI ? hIsTIrIA nAnI umaranI strIone ghaNe lAgu paDe che. hIsTIrIAnA daradanAM mULa kAraNa zodhI kADhI tenA upAya dhaNA daradIe upara ajamAvI ame khAtrI karI che ke hIsTIrIAnuM darada pUrI rIte maTI zake che. hIsTIrIyA bhUta nathI. hIsTIrIAnA darada upara bIjA upAya ajamAvyA pahelAM amArI salAha lyo. hIsTIrIonu' darada ame khAtrIpUrvaka geraMTIthI maTADIe chIe. vizeSa hakIkatanA khulAse rUbarU patra mAraphate kare. lI. zA. vADIlAla DAhyAbhAI, amadAvAda, ( jhaverIvADa. ) surajamalanuM Dahelu, Ayurveda siddhaSadhAlaya bheTa.. sarve jaina dharmAvalaMbI katAMbara dIgambara, ane sthAnakavAsI jaina grejyueTa, jaina IMgrejI InsTITayuTe, pAThazALA ane lAyabrerIe (ke jyAM aMgrejI viSayanuM parphana pArDana vAMcana thatuM hoya ) ne atrenA suprasiddha, jaina borDa'ganA mAnavaMtA presIDanTa rA. rA. zrIyuta zeTha jagAbhAI dalapatabhAi bI. e. taraphathI Concentration (dhyAna ) nI buka ke jenI aMdara harbarTa vorana sAhebanI prAiveTa noTa uparathI cikAgo dhArmika pArlAmenTamAM gaelA jaina dharmanA pratinidhi mahusa berIsTara vIracaMda rAdhavajI gAMdhI B, A. M. R. A. C. nAM lakhelAM tata viSayane lagatAM bAra lekacarA ( bhASaNe ) ne samAveza karavAmAM Avye che, te buka bheTa ApavAnI che mATe dareka jaina grejyueTae tathA pratyeka pAThazALA, lAyana brerI AdinA saMcAlakoe nIcenA sthaLethI te buka maMgAvavAthI bheTa tarIke mokalI ApavAmAM Avaze. paragAmathI maMgAvanAre TapAla kharca mATe 0=006 nI TIkITa mekalI ApavI. | tA, ka, pUjya munimahArAjIo, gurU pIjI mahArAje ane jaina khetA ke jeo IMgrejI sAruM lakhI vAMcI jANatAM hoya temane paNa A buka bheTa tarIke maMgAvavAthI mokalI ApavAmAM Avaze. vyavasthAke-buddhiprabhA maLavAnuM ThekANuM. jaina zvetAMbara mUrtipUjaka bADa'ga, nAgarIzaroha-amadAvAda.
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ buddhiprabhA. (The Light of Reason ) brahmAnandavidhAnake paTutaraM zAntigrahadyotakam / satyAsatyavivekadaM bhavabhayabhrAntivyavacchedakam // mithyAmArganivartakaM vijayatAM syAdvAdadharmapadam / loke sUryasamaprakAzakamidaM 'buddhiprabhA' mAsikam // . varSa 7 muM] tA. 15 phebruArI, sane 1916. [aMka 11 me. thatI prItivaDe bhakti. juo veda purANane, juo bAyabala ajulane; upaniSade cho sarve, thatI prItivaDe bhakti. juvo Agama sakala vAMcI, thatI prIti pachI zraddhA; prabhu mahAvIranI sAcI, thatI prItivaDe bhakti. prabhu prItivaDa pAse, raDe tuM eja vizvAse; jatAM pati gayuM , thatI prativaDe bhaki. prabhu mahAvIra para prIti, hatI jhAjhI zrI gautamanI; banI e prIti kSArthe, thatI prItivaDe bhakti. rUci prIti avara nAma, suNI dhArI anubhavathI; karo nizcaya hRdaya mAMhi, thatI prItivaDe bhakti. thatuM ekAgra mana jardI, prabhu para prema caTapAthI; ju daSTAnta zAmAM thatI prItivaDe bhakita, thayA bhakata jagatamAM je, mane je thayA jagamAM; cahyA pahelAM ja prItithI, thatI pativaDe bhakti. thatI jayAM premanI laganI, rahe che citta tyAM ceTI; kathA nuM svAnubhavathI e, thatI prativaDe bhakti. caDhayA prItivaDe santa, thape mazula prabhu mAhi; rahyuM bAkI nahIM bIjuM, thatI prItivaDe bakti. sahAtA sarva upasargo, sahAtI dukhanI Ti; kharekhara prItinA tAne, thatI prItivaDe bhakti, 10.
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 buddhiprabhA, 11 karAtAM kArya durgama paNa, rahe paravA na mRtyunI; tyajAtAM baMne dhAye, thatI prItivaDe bhakti. thatA saMbaMdha prItie, TaLe prIti saMbaMdha nahIM; thatuM svArpaNa svaprItie, thatI rItivo bhakti. ahe A kALamAM prIti, vinA saMyama nathI hotuM; sarAgI saMyame nakkI, thatI prItivaDe bhakti. thayA Asakta je santa, prabhumAM ekatAtAne; rahI tyAM prItinI zakti, thatI prItivaDe bhakti. gurU ne deva para prIti, thatAM samyakatvanI prApti buddhabdhi dharma vyavahAra, thatI prItivaDe bhakti. 14 15 AcAryazrI jJAnavimaLa sUrikRta buddhinA ATha guNa sajhjhAya, bA 0 2 prA0 3 mokSataNAM kAraNa e dAkhyAM, ATha anopama ehI; cara mAva carama karaNathI, guNathI bhALyuM te hIre. prANI jinavANI cita dhAre, manathI mithyA mata vAro. prA jima Ape muMtAra-prAva Sa darisanane nija nija matathI, je kiriyA vyavahAra dekhI; masara mana navi ANe, te adveSa guNa sArare. jijJAsA te sajja vastunI, guNa jANyAnI iccho; manamAMhi nisidina ima cAhe, paNi na dhare vicikitsAre. suzraSA te zAstra suvA, kAraNa saghaLAM mileM; vinayAdikathI nijaparAnapaNi, bhadrakathI cita bhere. zravaNa te sakala suNIne manaDuM, bedha jJAnanuM jo; ciMte Asa vacana tAM sAcAM, mithyA vAsanA moDire. mImAMsA te tatva vicArI, heya ya upAdeya; vihage khIra nIra jima hase, jaDa cetana bahu bhere. pariddhi pratipatti te kahII, thiratAthI guNa dhAre; upasargAdikanI vyAkulatA, nANe pairya vadhAre che. havi prati guNa samaya tAI, AtamabhAve meli; Adima cAra te pApatikAra, aprima graMthine bole re, prA 0 5 pa0 6 prA. 9 prA0 8
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcAryazrI jJAnavimaLa sUriSkRta buddhinA mATe guNuM sAya buddhinA ATha guNanI sajAyanA arthe jyAre bhavyajIvane carmAvarta eTale chelluM pudgala parAvartana hoya che tyAre camakaraNathI ( anivrutikaraNa ) buddhinA ATha guNI utpanna thAya che. tenuM vivecana huM bhavyajIvA ! mithyAta vAsanAne dura karI jItezvara prabhunI vANIne hRdayane viSe dhAraNa karI ke jenAthI vila`kha rati mekSanI prApti thAya. adveSa--e aNugu buddhinA paikI prathama nAmanA guNa che ke je guNanI prApti varDa karIne bhinna bhinna darzanane viSe rahelA bhinna bhinna matAvalakhIeAnI dharma kriyAne dekhAte masara eTale irSyA utpanna thatI nathI te dveSa nAmanA guNu kahevAya che. vicikitsA--A guNathI cAda rAjya loka viSe rahelA sarva padAthaeNnei yathArtha rIte jANavAnI aai thAya che. temaja potAnA jJAnAdi guNone pragaTa karavAne mATe rAta divasa icchA banI rahe che te khIne guNa vicikitsAnA che. phara suzraSAe trIjo guNu kahevAya che. te guNa vaDe karIne aneka zAstrane sAMbhaLavAnI, vicAravAnI, jovAnI IcchA thAya che ane vinayAdi gugrAnA pragaTapaNe svaAtmA temaja para AtmAne saraLatAthI lAbha banI zake tevA udyamamAM te joDAya che. zravaNa--e buddhinA cothA guNa che. A guNa vaDe karIne samyak ratnanI prApti thAya che. ane Ama vacananA upadeza thakI yAda rAjya leAka viSe rahelA utpatti vyaya ane dhruva padArthonuM yathArtha kaMika parAkSa ane kaMIka pratyakSa pramANa vaDe karIne tenuM bhAna thAya che. ane jenAthI mithyAtva vAsanAne rahevAne sthAna maLatu nathI te cAyA zravaNu nAmanA guhyu che. mimAMsA--e buddhinI pAMcamA guNa che. te guNu aneka prakAranA tatvAnA vicAra peAtAnA jJAna prakArAmAM lAvIne taiya'ya ane upAdeyapaNe judA pADI zake che. jema hu'sa pANInA tyAga karIne ekalA dudhanuM bhakSaNa kare che tema mimAMsA guNu vaDe karIne pudgalIka jaDa bhAvane dura karIne potAnI AtmasattAne viSe ramaNa karI zake che, sthiratA--e buddhinA chaThTho guNu che. A guNanI prApti vaDe karIne deva manuSyane tIpaMcanA karelA upadravA thakI bAdhA utpanna thaI zaktI nathI paraMtu te upasargo svAbhA viMkaja nATApaNAne pAmI jAya che. ane peAtAnA nAnAdika guNunI atyaMta nirmaLatA prApta thAya che. pravRtti--e buddhine sAtamA guNu che. A guNu vaDe karIne ghaNA zAstranu jJAna thAya che ane A AtmadazA uttarazattara nirmaLatAne prApta thaIne aneka pracAnu dAna kare che. nivRtti--e buddhinA AmenA guNa che. A guNu vaDe karIne AtmasattAneA pragaTa lAbha tene kSaNa kSaNamAM anubhavamAM bhAsamAna thAya che ane tenAthI chevaTe kSAyika samyaktvane pAmIne kevaLa jJAnanI prAptine yAgya thAya che. AcAryazrI jJAnavimaLa sUri kahe che ke ADe guNunI prApti vaDe karIne uttarazattara sukhane sapAdana karI chevaTa mekSa sukhane prApta karI. (sa'grAhaka ane lekhaka yati mukhatiratna sUri)
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ buddhipabhA. jaina ane jainetara gujarAtI bhASA. saMskRtamAMthI prAkRta ane pachI apabhraMza bhASA thaI. apabhraMzamAMthI gujarAtI thaI. gujarAtI bhASAmAM saMskRta, prAta uparAMta bIja dezya zabdo paNa umerAyA che. kisanA prophe. Arthara e mekaDonala jaNAve che ke "khristi saMvatanA AraMbhathI mAMDIne i. sa. 1000 sudhInA samayamAM madhyakAlIna prAkRta, samasta rUpanI rahI, tathApi cAra judI judI belImAM vaheMcAI gaI. pazcimamAM siMdhu nadInI khINamAM apabhraMza ubhavI. mathurA jenuM madhyabiMdu che evA doAbanA pradezamAM zirasenI udabhavI. e zarasenInA garjarI (gujarAtI), avantI pazcima rAjaputAnI) ane mahArASTI (pUrva rAjaputAnI) evAM traNa peTA rUpa thayAM." apabhraMza parathI siMdhI, pazcima paMjAbI ane kAzmIrI bhASA utpanna thayAnuM keTalAka viddhAne jaNAve che. paMDita hemAcAryajInI adhyAyI apabhraMza bhASAmAM levAnuM kahevAya che te te apabhraMza bhASA te kaI? keTalAkanuM kahevuM che ke prAkRtamAMthI bagaDeluM rUpa te apabraza ane pitApitAne pradezanA apabhraMza uparathI te te pradezanI hAlanI bhASAo banI che. pra. mekaDonala jaNAve che ke zAsenImAMthI gujarAtI thaI che te zAsenI ane apabhraMzane zuM saMbaMdha che te joIe. prAkRta, mAgadhI, pizAcI, cUlikA pizAcI, zArazenI ane apabhraMza e che bhASAnuM varNana hemAcArya pitAnA vyAkaraNamAM kare che. saM. 1281 mAM kAvyakalpalatAne canAra nIce pramANe cha bhASA kahe che. saMskRta prAkRtaM caiva zaurasenI ca mAgadhI / paizAcikI cApadaMzaM paDbhASAH parikortitAH // eTale bannemAM zairasenI ane apabhraMzane judI batAvavAmAM AvI che. judI batAvyA chatAM paMDita hemAcArya kahe che ke - apabhraMze prAyaH zaurasenIvat kArya bhavati / / apabhraMzamAM dhaNuM karIne zaurasenI pramANe badhuM kArya thAya che. deza vizeSane laine apabhraMza bhASA bahu bhejavALI che ema rUddha alaMkAranA TipaNInA nIcenA kaparathI jaNAya che. prAkRtasaMskRta-mAgadhapizAcabhASAzca zUrasenI ca SaSTho'tra bhUribhedo dezavizeSAdapabhraMzaH apabhraMza uparathI gujarAtI bhASA thai ema kahevAmAM kaze bAdha nathI. have kayA saikA sudhInI gujarAtamAM bolAtI bhASAne apabhraMza kahevI ane kyA cakAthI gujarAtI kahevI te nakkI karavAnI jarUra che, bIjI sAhitya pariSaddhA pramukhasthAnethI e viSe ghaNuM kahevAmAM AvyuM che. | hemAcAryanI athavA tyAra sudhInI bhASAne apabhraSTa gujarAtI ke prAkRta gujarAtI kahevAnI koInI bharacha haze te tema thaI zakaze. paNa paMdaramA saikAthI te lakhAyelA graMthanIjenA ke brAhmaNonA nI bhASA samajI zakAya tevI hovAthI tyArathI bolAtI bhASAne gujarAtI bhASA kahIzuM,
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina ane jainetara gujarAtI bhASA. 325 ATaluM jaNAvyA pachI jaina gujarAtI bhASAe zuM gujarAta bhASAthI judI bhASA che? e praznapara AvIe. gujarAtI bhASAnI zarUAta thayAnuM jyArathI gaNIe tyArathI Aja sudhInA jena ane jainetara graMtha joIe te bhASAmAM kaMI taphAvata jaNAya che khare. sAmAnya gujarAtI bhASAthI jaina ane brAhmaNanuM lakheluM sAhitya kaI kaI bAbatamAM juduM paDe che? ane e judAro zuM pArasI gujarAtI je che ke jethI jaina gujarAtI evuM nAma ApavAnI jarUra rahe? zuM junI gujarAtIne jaina-brAhmaNa viracita granthamAM bheda pADI zakAya tevuM che ke? tema hoya te paNa zuM tethI jana gujarAtIne sAmAnya gujarAtInA vargamAM mUkI zakAya tema che ke nahi ? AvA AvA prazna karI kALakSepa ke bIjo vikSepa ubho karavA karatAM A sAthenAM have pachInAM pAnAM jovAnI huM gujarAtanA sAkSara samUhane araja karuM chuM.' jana ane jainetara junAM lakhANanI vAnagI Aje belAtI gujarAtI bhASA sAthe sarakhAmaNI karavAnA hetuthI ApI che ane e vAnagIo tapAsavAthI jaNAze ke jaina gujarAtI e bheda karavA karatAM e sAhityane khuda gujarAtI bhASAnA sAhityanI daSTie tapAsavAmAM Avaze te sAhitya kSetrane vadhAre lAbha thaze. e kSetra vistAravALuM banaze ne nakAmA bhedo TaLI jaI ekatra rIte sAhityakArya dIpI uThaze. prasiddha sAkSara navalarAmabhAI kahe che ke "ghaNunA dhAravAmAM ema che ke gujarAtI bhASA hAla jema che temaja narasiMha mahetAnA vakhatathI belAtI Ave che, paNa e dekhItaja bhUla che. eTalAM varSa sudhI bhASA vikAra na pAme e janasvabhAva ane saghaLA dezanI bhASAonA itihAsathI ulaTuM che." A uparathI jaNAze ke narasiMha mahetAthI Aja sudhInI gujarAtI bhASAmAM jANavAjoga pheraphAra thayo nathI ema mAnI levuM e vAstavika nathI. keTalAka vidvAnoe gujarAtanA junA kavio tathA lekhaka tarapha gujarAtI AlamanuM lakSa doravA yatna karyo paNa jUnI gujarAtInA ceDA paricayane lIdhe jana lakhANanI bhASA temane vicitra lAgI haze tethI ke bIjA game te kAraNathI jaina lakhANe tarapha gujarAtanI prajAnuM lakSa kheMcavAnuM temane AdaraNIya lAgyuM nahi. jaina lakhANa pratinI temanI e anAdara buddhie jana gujarAtI sAhitya tarapha sAkSarone daSTipAta karatA aTakAvyA ne atyAra sudhImAM e sAhityane gujarAtI sAhityamAM egya jagyA maLI nahi. jana sivAyanA bIjA lakhanArAo tarakanAM jUnI gujarAtInAM je lakhANa hAtha AvyAM che temAMthI thoDA utArA namunA tarike ahIM tapAsI jaIzuM te pachI jana lakhA- kavi narmadAzaMkara lakhe che ke saMvat 1356 pachI musalamAnI hAmImAM gujarAtanI te gujarAtI, evI rIte gujarAtI bhASA prasiddhimAM AvI, brAhmaNane jana sAdhue eee saMskRta TALI gujarAtImAM AkhyAna tathA vArtA ane rAsa lakhyA-vizeSa padA, paNa gadya paNa kharuM. e gujarAtI bhASAnAM Aja lagImAM mukhya traNa svarUpa thayAM che. saM. 1356 thI saMvat 1656 sudhInuM eka saMvata 1656 thI te 18pa6 sudhI bIjuM ne pachI trIju. paheluM te enuM ne bIjuM te bhraSTa thaI rUpAMtara pAmatuM che. A pramANe kavi narmadAzaMkara lakhe che paNa teoe lakhANamAM janenI gujarAtI bhASA te gujarAtI bhASAthI judI pADatA nathI. zAstrI vrajalAlanI paNa gujarAtI bhASAthI jene gujarAtI bhASAne bheda pADatA jaNAyA nathI.
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ buddhiprabhA. nI bhASA vicitra ke tarehavAra che ema vAMcanArane nahi lAge. jena lakhANa vAMcanAra samIpe mUkatA pahelAM jena sivAya bIjAonAM lakhANe mUkavAthI tulanA karavAnuM kadAca ThIka thaI paDaze. kA-haDade prabaMdha nAmanuM eka vIrarasa kAvya visanagarA nAgara jJAtinA Adhakavi pavanAme saMvata 151ra mAM eTale udayavaMta jaina muni taraphathI bAtamarAsa racAyA pachI barabarase varase rAyuM che. te prasiddha prAcIna zedhaka DaoNkaTara buharanA hAthamAM AvavAthI te pragaTa thavA temaNe svargastha sAkSara nalalarAmabhAine mekaleluM. alAudIna khunIe gujarAta upara caDAi karI mArgamAM mAravADamAM AvelA jhAloranA killAne ghere ghAlelo, tenuM varNana vizeSe karIne A kAvyamAM che. padmanAbha kavinA samayamAM mAravADa mevADamAM gujarAtI bhASA pracalita hatI ema jaNAya che. mevADanA kuMbhArANAnI kavayitrI mIrAMbAI paNa e samayamAM thaI gaI. tenI kavitA paNa gujarAtI bhASAmAM che. alAuddIna pAse javAne mAdhava taiyAra thayo te viSenuM varNana karatAM kavi kahe che ke - tiNi avasari gUjaradhara rAya, karaNadeva nAmi belAya; tirNi avagaNi mAdhava baMbhA, tAMDi lagai vigraha AraMbha. rIsAyu mUlagu paradhAna, karI pratijJA nIkhuM dhAna; gUjarAtinuM bhojana karyuM, ju tarakANuM AchuM AchuM. mAdhava mahitaI ka adhama, navi chUI ju AgilyAM karma, jihAM pUjI jaI zAligrAma, jahAM japIje harinuM nAma jiNi desi saha tAratha naI smRti purANa naI mAnI gAya; jiNi desi karAyaI jaga, jihAM khaTadarzana dIjaI tyAga. jihAM pIpaLa taLazI pUchaI vedapurANa dharma bhUjhII navakhaMDe apakIti rahI, mAdhavi pleccha ANiA taheM. cAlyu mAdhava DhIlI bhaNI, leTi apUrava lIdhI ghaNI; viSama pathi ulaMdhA deza, ginI puri kariu paraveza. khATalI kaDIone artha e thAya che ke kAnaDadenA vakhatamAM gujarAtamAM karaNadeva rAja rAja karatA hatA. teNe mAdhava nAgara brAhmaNanA gharanI AbarU lIdhI tethI vigrahane prAraMbha thayo. (13) mukhya pradhAna mAdhavane dedha caDaze ane teNe pratijJA karI ke "guja rAta ana kyAre ja ke jyAre ahIM tu lekanuM dhADuM lAvuM ema kahI dhAna khAvAnuM nIma lIdhuM. (14) mAdhava mete bhAre adharmanuM kAma karyuM. pUrvajanmanAM karma evo haze te mAMthI chUTe? jayAM zAligrAma pUjAya che, jyAM harinuM nAma japAya che. (15) jyAM loke jAtrAe jAya che, jyAM smRti, purAbune gAya mAnya gaNAya che, jayAM yajJayAga karAya che, jyAM cha darzana sevAya che. (16) jyAM pIpaLe ne taLazI pUjAya che ane vedapurANamAM kahyA mujaba dharma bujhAya che evI pavitra gujarAtamAM mAdhave kheracha kone ApyA. e apakIrti (dezadrohInI chApa) A navakhaMDa pUvImAM ene mAthe hamezanI ceTI. (17) ghaNI bhAre beTa laI mAdhava dilhI tarapha cAlyo. vasamI vATe dhaNA dero oLaMgI te ginIpura (dilhI)mAM peThe. (apUrNa) popaTalAla kevaLacaMda zAha, amadAvAda, 18
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ sevAdharma. 37 suziSya, smaraNa. | upajAti, mane thatA zoka ati Aje, mane vA manamAMhI gAje; vakhANa ne yogya ja nIvaDe, suziSya mAro priya tuM rasI ga tajI A jaga tuMhI ziSya, thayA badhA niSphaLa ya ziSya suvAsanA verI gaye tuM ziSya, zI zAMtatA tArI vakhANuM ziSya. javalaMta ne ujajavaLa tuMhI ziSya, vinIta ne sujJa zraddhALu ziSya; vivekI sAtvika subhASI ziSya, sadA sukhI zAradasakta ziSya. kahyAgare komaLa kAMta ziSya, dayALu sadga suzAMta ziSa; caturane sAkSara hI ziSya, ziromaNi chAtra vize suziSya. gurU thI suMdara leta zikSA, amUlya tArI zubha jijiviSA; sadA lIdhI jJAna taNI samikSA, tarUNa! te te sahI che titikSA. sudharmI ne satya udAra ziSya, prabhAvazAlI ananI suziSya; sthapA sadA jIvana mukta ziSya, apAya e AzIrvAda ziSya. pipaTalAla kevaLacaMda zAha-rAja sevAdharma. tA. -16 nA roja rAtre ATha vAge zrI jaina tAMbara mUrtipUjaka boDIMganA vidhAthIo samakSa A mAsikanA saMpAdaka zrIyuta pAdarAkare, jhaverI amRtalAla mehanalAlanA pramukhapaNA heThaLa sevAdharma e viSaya para asarakAraka bhASaNa ApyuM hatuM. zarUAtamAM "sevAdharma: gharamAho ninAmA : " e sUvAnusAra giene ati agamya evA paramagahana sevAdharmanI mahattA, tenA prakAra, tenI AvazyakatAnuM laMbANa vivecana karyA bAda, dAkhalA dali ApatAM teoe jaNAvyuM ke, ahaMbhAva tyAga karI, meTA (hAnAne bhedabhAva dUra karI, pitApaNuM bhulI gayA sivAya sevA karI zakAya nahi. kAraNake "ladhutAse prabhUtA mile, prabhUtAse pabU dUra." A bAbata para mahArANI vikaTorImA, samrATa jyorja paMcama, zrImaMta mahArAjA gAyakavADa sayAjIrAva, zrIyuta gAMdhI, rAnaDe, ane gokhalenI sAdAI ane sevA varNavI batAvyAM hatAM. mahAtmA buddha, Isu krAisTa ane zrImana paramAtmA mahAvIra e tripuTIe banAvelI vizva sevA-ane temanI tulanA vistArathI kahI batAvatAM zrImana mahAvIranI "savijIva karU zAsanarazI" evI draDhane balavatara bhAvanA ne temanI mahA parizrame meLavelI kaivalyajJAnanI rIddhine upayoga vizvanA bhalA mATe kevI rIte karyo te para laMbANane dAkhalA dalilapUrvaka vivecana karyuM hatuM. te pachI vidhArthIo practical sevA kaI rIte karI ke te savAla hAtha dharatAM, vidyArthIo bajAvI zake tevI sevAnA prakAra temaNe darzAvatAM kahyuM ke, vidyArthIo pitAnAthI nhAnA nIcalA dhoraNanA vidhArthIone derIne vekezanamAM pitAne gAma jai, abhaNane copaDIo vAMcI batAvIne, garIbane madada ne mAMdAone davA tathA mAvajata karIne, strIone unnata vicAra ApIne pitAnA mAtApitAne sevIne, lekhake pitAnI kalamathI, kavie kAvyothI, zrImate pitAnI lakSmithI,
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 328 buddhiprabhA. - - baLavAne pitAnA baLathI ema se pitAnA ScopemAM rahI sevA karI zake. A pachI AMdhaLA sAraMgavALA sAnI, tathA janaralane pATaDAvALA nI vAte ghaNuM rasapUrvaka kahI saMbhaLAvatAM vaDodarA khAte De. sumate calAvelI sevAmaMDaLanI hIlacAla, tenA uddeza, tenAM pariNAma tathA te pratye zrImaMta mahArAjA gAyakavADa sarakAranI madada tathA sahAnubhutinAM vakhANu karI, zrI paramAtmA mahAvIra svAmInI TuMka jIvana rekhA dorI batAvI, dhIme dhIme sA vidhArthI baMdhuone sevAne mArge javA AgrahapUrvaka vinaMtI karI hatI. tyAra bAda beDIMganA suprInTenDanTa mI. zaMkaralAle jaNAvyuM ke-baMdhuo ! sevAdharma e dhazo bahALo viSaya che. rA. ra. pAdarAkare te viSaya para ghaNuM ja sAruM ajavALuM pADI laMbANuM vicAre temane jaNAvyA che eTale mAre kaMI kahevAnuM rahetuM nathI. ApaNe sAdhu mahArAjAo temaja tyAgI mahatuM ke jeo niSkAma buddhithI, kevaLa paropakArane ja arthe sevAdharma mATe ja jIvana vahana karI rahyA che te kharekhara Idial service kare che. mahAvIra svAmInI sevA tathA sevAdharma e bAbata para keTaluMka vivecana karI jaNAvyuM ke baMdhuo ! tame yuropadezanA vidyArthIonuM anukaraNa karI tame temAM je je jJAna saMpAdana karo. mITIMgamAM-samAjomAM je je sAMbhaLe te tame tamArA kuTuMbajanamAM-mitromAM-ADezIpADozIomAM, sahakArI maMDaLImAM jaNAve che te paNa eka prakArane sevAdharma lekhI zakAze. tyAra bAda pramukha sAhebe dezabhakta zrIyuta gAMdhIjInI lIdhelI mulAkAta tathA temanI joyelI anupama sAdAI ane vidyArthIo pratyenI mAyALu vartaNukanAM vakhANa karyA hatAM. tathA pitAnA tathA bIjA chokarAomAM bhedabhAva nahi rAkhatAM je apUrva sevA teo bajAvI rahyA che te bAbatanuM vivecana karI rA. pAdarAkare kahelI sevAdharmanI bAbate lakSamAM rAkhI vartavA vidyArthIone jaNAvyuM hatuM. te pachI beDIMganA vidyArthI aMbAlAla trIbhavanadAse pramukha sAheba taraphathI boDa'. gane je je hAya prativarSa maLe che te jaNAvI temane ghaNe upakAra mAnyo hato ane temanI AvI lAgaNI beDaga para kAyama rahe tema gayuM hatuM. nAkhavA now. hindustAnamAM jayAre baporanA 12 vAgyA hoya che tyAre judI judI jagyAe nIce pramANe jude jude vakhata hoya che. hindustAna kalAka 12 (baporanA). | tevA skosIA-2-30. (rAtrInA) ' barmA-1 che eTaleTIka mahAsAgara-3-30. ( rAtrInA) isTa cAInA, vesTa osTrelIA-2-30 AIsaleMDa, porTugIjhagInI-5-30 (trInA) (dIvasanA) japAna karI -2-30 (dIvasanA) " greTa bITana, phrAMsa, belajIama, spena, porTa sAutha AsTrelI -4 (divasanA) mAla-6-30 (savAranA) nyu jhIlenDa-1. (divasanA) 1 jarmanI, DenmArka, rivaDana, osTriA, svIjha semesa-G. (divasanA) leMDa, ITAla-7-30 ( savAranA ) pesiphIka mahAsAgara-8-30. (rAtrInA) | yuropI, TarkI, IjIpta, nAtAla, TrAnsavAla, briTIza kolaMbIA-kelIphornIA-10-30. ! 8-45 (savAnA) ( rAtrInA ). eDana-8-30 (savAranA ) nyu mekisako-11-30, (rAtrInA) ! mArIzIyasa-10-30 (savAranA) pITasakhI-nyuro-jemIkA-1-30 (rAtrInA esa-11-30 (savAranA)
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ sukha saMbaMdhI vicAra, sukha saMbaMdhI vicAra. 329 sAmAnya rahyA che. A sRSTi tarapha dRSTi karatAM jaNAze ke A sasAmAM dareka zarIratha jIva ISTa vastunI prApti ane aniSTa vastunI aprApti mATe prayatna karI amuka vastu gha zA mATe che ane amuka vastu aniSTa zA mATe che tenuM kAraNa tapAsatAM jAya che ke je vastu sukhanI lAgaNI utpanna kare che te praSTa vastu gAya che ane je vastu du:khanI lAgaDDI utpanna kare che te aniSTa vastu gaNAya che. ISTa vastunA samaiga ane aniSTa vastune viyoga sukhanA anubhava karAve che ane iSTa vastunA viyAga ane aniSTa vastunA saMyoga da:khanA anubhava karAve che, sa'ceAga tathA viyega zabdo sucave che ke sukha duHkhanA anubhava karanArAthI sukha duHkhaneA anubhava karAvanArI vastu bhinna che. A vastu zI che ? te vastu khIjuM kaMi nahi paNa jaDa dravya ( matter) nAM rUpAMtarI agara khIjA zabdomAM elIe tA pudgala dravyanA paryAyA ( AkAra vizeSa, Manifestations) che. prANIonAM zarIra, mana, buddhi, dhana, dhAnya, bhUmi, suvarNa, rUpu vigere je je padmA~ iMdriyAthI pratIta thAya che te sarva pudgala dravyanA paryAye che. A paryAya anitya che. eTale ke te cirakALa rahetA nathI temAM avAranavAra phekAra thayA kare che. eka pAnA nAza ane mIna paryAMyatI utpatti ema anAdikALathI cAlyA kare che ane anaMtakALa sudhI cAlaze. jo ke pudgala dravya, dravya ( padArtha) rUpe nitya che; paraMtu prANIonI prIti aprIti, pudgala dravyanA paryAya viSayaka hoya che ane tethI papaiyA kSaNika havAthI paryAyeAnA sayAga viSegathI utpanna thatuM sukha duHkha kSazcika che. je sukha duHkhanI ApaNe trAta karIe chIe te vavezna uparathI jaNAyuM haze ke te pAgalika, nAcavata ane sayega viyoga janma che. cyA sukha duHkhano anubhava karanAra khIjo phAI nahi paNa A zarIramAM rahele jIva athavA AtmA poteja che, ane te A zarIramAM rahelA manArA kare che. che. pudgala sukha duHkhanA anubhava karanAra AtmA sAthe iSTa aniSTa vastunA sa'yega kevI rIte thAya che tene ApaNe vicAra karIe. pudgala dravyamAM rUpa, rasa, gaMdha, sparza ane zabda evA guNo rahelA che. koi paNa dravyanI pratIti tenA guNane lIdheja thAya dravyanA pAMce guNeAnI grAhaka judI judI pAMca IMdriyA A sarIramAM che. je iMdriya je guNane pratyu kare che te guNa te iMdriyanA viSaya kahevAya che. kSaindriya ( AMkha ) nA viSaya rUpa, rasendriya ( vA) nA viSaya rasa, ghrANendriya ( nAsikA ) nA viSaya gaMdha, sparzendriya ( tvacA )nA viSaya sparze ane zrAdrendriya ( kAna )nA viSaya zabda che, dareka haeNkriya pAtapeAtAnA triSaya sAthe sabaMdhamAM Ave che ane mana te te iMdriya sAthe saMba dhamAM Ave che, ane manArA AtmA mAhane vaza thai bahAranA viSayamAM sukha duHkhanA anubhava kare che. i paNa vastunI pratIti thavAmAM indriya viSaya sayoga ane ndraya mana sAga ane Avazyaka che. indriyane tenA viSaya sAthe sayAga thatAM te indriyane mana sAthe sayAJa thayelA na hoya to vastunI pratIti thatI nathI e vAta darekanA anubhavamAM AvI haze
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ buddhiprabhA. bahAranA viSayo ekaja pudgala dravyanA paryA che te pachI keTalAka viSaya sukhanI lAgaNI kema utpanna kare che ane keTalAka viSaye duHkhanI lAgaNuM kema upanna kare che? zuM sukha ane duHkha te bahAranA viSayomAM raheluM che? sukha ane duHkha bahAranA viSenI aMdara raheluM nathI. sukha ane duHkha e mananA dharma che. ane je mAnyuM te sukha ane mane je mAnyuM te duHkha. anAdikALathI paDelA ane paDatA sarakArane lIdhe mananuM baMdhAraNa baMdhAya che. dareka zarIrastha jIvanI mananuM baMdhAraNa judu judu hoya che ane A baMdhAraNamAM judA judA nimitothI vakhatevakhata pheraphAra thayA kare che. je te vakhatanA baMdhAraNa pramANe, mane keTalAka viSayone anukULa ane keTalAka vine pratikULa mAne che ane te ja kANuthI dareka jIvanI rUcI judI judI hoya che. eka viSaya ekane pasaMda paDe che te bIjAne nApasaMda paDe che. AnuM kAraNa bina racI che. pagalika vastumAM sukha-du:kha raheluM nathI paNa te te vastumAM sukha-duHkhane bhAsa thave ene AdhAra mananI mAnyatA upara che, pitapitAnI bhinna rUcI pramANe viSayanI IdriyadvArA pratIti thatAM mana sukhaduHkha anubhave che te uparAMta manamAM rahelI dhAraNA zaktine laine bhUtakALamAM ikriyadhArA anubhUta karelA viSayane smRtipathamAM lAvI, vartamAnakALamAM iMdriya viSaya sAgane tAtkAlika abhAva chatAM, mana pAchalA anukuLa tathA pratikULa saMge. saMbhArI sukha duHkha anubhave che. A pramANenA sukha duHkhanA anubhavamAM, je te paraMparAe eTale ke cheTenA kAraNa tarIke iMdriya viSaya saMga kAraNabhUta manAya. paraMtu kharekhara ane tAtkALika kAraNa te mananI smRtija gaNAya. A kAraNathI sogika vigika sukha du:kha be vibhAgamAM vaheMcI zakAya. (1) indriyajanya ane (2) smRti athavA mane janya, paraMtu ApaNe banne prakAranA sukha duHkhane dakijanya sukha dukha e saMjJAthI saMbodhIzuM. mana e pudgala dravyane paryAya che. AtmA pudgalathI mitra che. te pachI manathI sukha du:kharUpa mAnI lIdhelA saMge thatAM (je evI mAnyatA mananI beTI bhramaNArUpa hoya te) manane ekalAne sukha duHkhane anubhava thavo joIe paraMtu te te saMga thatAM AtmA pite sukha duHkhane anubhava kema kare che. AvuM zuM kAraNa temAM AtmAne deza che? AtmA mohane vaza thaI anAdikALathI je zarIramAM pite rahe che te zarIrane pitAnuM mAna AvyuM che. mana ane indriyo A zarIranAM aMga che. mana je sukha duHkhane anubhava kare che te AtmAnIja zaktithI. je zarIra choDI AbhA cAlyo jAya to mana ane Idriya kazuM karI zakatAM nathI. mRtadeha tarapha najara karaze te A vAta anubhavagocara thaze. AtmAnI zakti mananA pUrvabaddha saMskArone laIne thayelA baMdhAraNathI Avarita thAya che ane tethI je je viSayo manane sukha duHkhane anubhava karAvanArA hepa che te te viSaya AtmA te zarIra che ema athavA te zarIra pitAnuM che ema mAnIne hovAthI AtmAne paNa sukha duHkhane anubhava karAve che. tyAre have karavuM zuM? dukha utpanna karanArA indriyanA viSaya tyAga karavAnuM kahe te te ThIka che paNa sukha upanna karanArA indriyanA viSaSane tyAga zA mATe kare? duHkha ane sukha utpanna karanArA badhA viSayeno tyAga karI karavuM zuM? A sRSTimAM je viSaSe Idriyajanya sukha ApanArA che te te viSaye pariNAme. duHkha ApanArA che. iMdriyajanya sukha pudgala dravyanA paryAya viSayaka che, ane paryAne nAza
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ sukha saMbaMdhI vicAra. 331 avazya che. tethI Idriyajanya sukha, anitya ane duHkha mizrita che. je iMdriyajanya dvAzvata sukha ApanAra koI paNa viSaya hoya to tene tame sukhethI bega temAM koInI nA nathI paraMtu indriyajanya zAzvata sukha ApanAra koI paNa pugalika viSaya cheja nahi, strI viSayaka prIti tenA zarIranA sAMdarya tathA lAvaNyatAne laIne che. zarIra pudagala dravyanuM baneluM che, ane tene nAza avazya che. dravya (paisA) pratikALe sukhane AsvAda Ape che. paNa te jyAre kaI paNa kAraNathI jAya che tyAre ghaNuM duHkha Ape che. putra janma thatAM utsAha thAya che, paNa devayoge je te kALane Adhina thAya che te mahad duHkha utpanna kare che, ane te vakhate ema vicAra thAya che ke putra na utpanna thaye hota te vadhAre sAruM thAta. bhale iMdriyajanya sukha anitya ane duHkha mizrita rahyuM. kaI paNa sukha na bhogavavuM tenA karatAM AvA prakAranuM duHkha mizrita sukha bhogavavuM temAM khoTuM zuM? zuM duHkha mizrita sukha tyAga karIe to anaMta, AtyaMtika ane avyAbAdha sukha kayAMI maLI zake ema che? ane maLI zakatuM hoya te kyAM ? te sukha kevuM hoya ane koIe zuM tevuM sukha prApta karyuM che? saghaLAM darzane uMce svare pikArIne kahe che ke anaMta AtyaMtika ane avyAbAdha sukha che ane te AtmAmAM ja che. bIje kayAM che tenI zodha karavA javuM paDe tema nathI, te sukha evuM che ke tene cheDo nathI, te mukha evuM che ke jenAthI caDIAnuM bIjuM koI paNa sukha nathI, te sukha evuM che ke tene kaMI paNa dravya bAdhA karI zakatuM nathI, te sukha bhASAthI varNavI zakAya tema nathI; kemake bhAvoparicita zabdonI banelI hoya che. te sukha diyothI agamya che. te sukhanI sAthe Idriyajanita koI paNa sukhanI sAthe sarakhAmaNI thaI zake tema nathI ane tethI Atmika anaMta sukhane khyAla, Idriyajanya koi paNa sukhanI upamAthI yatkiMcita paNa ApI zakAya tema nathI. A sukha AtmA, iMdiya tathA mananI madada vinA pratyakSa rIte anubhave che. A sukha mukta chae meLaveluM che. meLaveluM che eTale bahArathI prApta kareluM che ema nahi, paraMtu AtmAmAM svabhAvasiddha je anaMta sukha raheluM che tene AvaraNa karanArAM karmono nAza karI pragaTa kareluM che. je AtmAmAM ja anaMta sukha bhareluM che te pachI saMsArI jIvo sukhanA mATe prayatna na karatAM iMdriyajanya anitya ane dukhamizrita evuM pahmalika sukha meLavavA zA mATe prayatna kare che. . mohane lIdhe AtmA pitAno kharo svabhAva bhulI gayo che. bakarAnA ToLAmAM ucharelA siMha bALakanA jevI tenI sthiti thaI che, ane tethI te mehavaza thaI zarIramAM pitAne bhAva Aropa kare che eTale ke zarIra eja AtmA che ema mAne che. zarIra padgalika kambanuM baneluM che, ane evA padgalika zarIrane anukULa pagalika viSaye pratye rAga athavA prIti dhAraNa kare che ane te viSayanI prAptine sukhadAyaka mAnI te mATe prayatna kare che ane pigalika zarIrane pratikULa pagalika viSane duHkharUpa mAnI te pratye dveSa dhAraNa kare che ane tevA viSayo pitAthI dura karavA agara dura rAkhavA prayatna seve che. zarIra eja AmA che evI je mAnyatA tene dehAdhyAsa agara bahirAmabhAva kahevAmAM Ave che. ane A dehAdhyAsa agara bahiramabhAvane lIdhe zarIrane anukULa viSa upara mamatA utpanna thAya che ane pratikULa viSayo upara krodha pragaTe che. palika viSayomAM sukha
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ buddhiprabhA zaidhana karavAnI vRtti eja parabhAva ramaNatA che, ane teja saMsArI jIvAnA baMdhanuM kAraNa che. AvI vRtti mehajanita ane bhramamUlaka che. medra, rAga ane dveSanI pariNati AtmAmAM utpanna kare che ane rAga dveSa navina karma vagaiA kheMcI karmAMna baMdha pADe che, je AtmA potAnuM kharU svarUpa zuM che te samaje, te pudgalathI bhinna che ema mAne to meAvanADhya pAme, ane rAga ane dveSanI pariNatinA abhAve navInakarma baMdhAtAM aTake. mehune vaza zA mATe thAya che? 332 pazu savAla e thAya che ke AtmA AtmAne anAdI kALadhI ATha ka lAgelAM che te paikI mAtIya kama eka krama che. mAhanIya karmanA udayathI meha utpanna thayele che. kAi paNa sArI chA pUrve koi veLA meAMthI mukta hatA ane pAchaLathI karmothI badhAyo che ema banyuMja nathI. hAla je mukta jIve che te paNa muktAvasthA prApta thatAM pahelAM saMsArI avasthAmAM anAdikALathI aSTakama yukta hatA paraMtu te nA temaNe kSaya karI muktAvasthA prApta karelI che. mAhanIya karma ane meNu anAdI che. mAThu e sarva menA rAnna che. sarve karmonA pAka che. mAi jItyA teNe sarve jItyuM, mela eja AtmAne pudgalAna'dI banAve che eTale ke pudgala dravyanA pAMcAmAM mukhazuddhi utpanna karAvI temAM ramaNu karAve che. sukhanuM muLa AtmA che. sukha AtmAmAMthIja pragaTe che. AtmA sivAya bIjI kaI paNa vastumAM sukha cheja nAya. khIjI vastumAM sukha jaNAya che te vAstavika sukha nahiM paNa sukhAbhAsa che, ga . bhanuSya mAtramAM iccha vA kriyA zakti janmathIja sthUla rUpe rahelI hoya che. aMtadezana paddhatie manane nihALatAM prazra vA kriyAzaktinA vyApAra tenA sthUla vAsUma, sAdA vA pUrNarUpe dareka kAryanI pravRtti samaye thatA bhAse che. mAna sika ke zArIrika kAI kriyA karavAne manuSyane utsAhaka preraNA thAya che, ane tethI te kArya parAyaNa khate che. A kriyA kSakti jema vikAsa pAme che tema DcchA vA nizcaya baLanuM rUpa dhAraNa kare che. preraNA manuSya mAtramAM janmathIja hAtha paga Adi avayavanA casanavalana rUpe anaicchika kriyA zakti tenA sthUlarUpe prAdurbhAva pAmelI hoya che. nira'taranA abhyA anecchika kriyA. savarDa A sthUla kriyA zaktino vikAsa thato jAya che. A vikAsa sthUla aicchika kriyAnA udbhava rUpe prAraMbhamAM daSTiAcara thAya che, ane anya mAnasika zaktionAlAgaNI, buddhi AditI zaktinA-vikAsanA pramANamAM tene uttarottara vikAsa thaye jAya che. sthUla sADI hilacAla ( kriyA ) karatAM bALakane kramazaH sukha vA du:khI sAnukULatA vA pratikULatAnA bhAsa thAya che ane A pramANe anubhava thatAM kriyAnI pasaMdagI karavAnuM tenuM valaNu baMdhAya che. A rIte anaicchika kriyAmAMthI up cegI ane lAbhadAyaka kriyA karavAnI te pasaMdagI kare che, ane ema karatAM karatAM sAdI aicchika kriSA prAdurbhAva pAme che.
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ pro. AjI vastuthI lalacAtAM bALaka koi vastunI vAMcchA kare che ane tene prApta karavA mATe anukULa kriyA karavAnuM tenuM valaNa thAya che. A rIte kriyA acchika kriyAnA vi zaktinuM baMdhAraNa thatu jAya che. khAdya AkarSaka vastu prati dhyAna kAsa, dhyAna, pasaMda- ApatAM te zIkhe che ane te vastunI nakala karI tanurUpa kriyA karagI ane mahAvaro. vAnuM tenuM valaNa thAya che. hAtha, pama, prasAravAnI ane cArIrika atrayavAnA calana valana AdinI sAdI kriyA, ramakaDAM Adi suMdara ane AkarSaka vastu mATenA premathI pasaMdagInI lAgaNI utpanna thavAthI ane dhyAna vaDe te sthira thavAthI khIle che. 333 daravuM karavuM cAlavuM Adi sAdI kriyAmAM te prakAre ayAne calanavalana ApavAne mananI prerUpe jJAnataMtu dvArA snAyumene hilacAla karavAnuM preraka baLa maLe che. A kriyAno mahAvaro thatAM svAbhAvika thaI jAya che, ane mananI preraNA vinA paNa avamavAmAM eka prakAranuM kriyAnuM valaNuM rahevAthI te svAbhAvika kriyA karyuM jAya che. udhamAM manuSya kAtha paga halAve che tyAre bhAgye te pratyeka avayavane magajanI preraNAnI AvazyakatA rahe che. AthI ApaNe joI zakIe chIe ke kriyAnA abhyAsavaDe pratyeka avayavamAM ravAbhAvika kriyA karavAnI Teva badhAi jAya che. hAlatAM cAlatAM ayatu je svAbhAvika calanavalana thAya che te te avayAmAM raheluM kriyA vyApAra mATenA valanuM ja pariNAma che. zekhana Adi zIkhanArane prArbhamAM akSarane maroDa dhyAnamAM rAkhI tenI AkRtine anurUpa hAthane gati ApavI paDe che. paraMtu lekhananA sArA mahAvarA thatAM hAthanA snAyuonI ane AMgaLAMnI gatinI ane akSaranA marIDanI nakala karavAnI AvazyakatA rahetI nathI; kAraNa ke temAM te prakAranA calanavalana mATe svAbhAvika khAsauata AvI jAya che. sthiratA. manuSya jema kriyA mATe saraLatA prApta kare che tema tenAmAM icnazaktinA vikAsa thAya che. sukha du:khanI lAgaNIthI vA kAi khAdyavastunA AkarSaNathI vathI badhAtI ke khAnapAnAdinI zArIrika hAjatAthI te aicchika kriyA karavAne AkarSAya che. anaicchika sAdI kriyAmAMthI aicchika kriyA janma pAme che. satat dhyAna ApavAnI ane nakala karavAnI zakti khIlatAM manuSyane kyA! abhyAsa paDe che. kriyA prati dhyAna ApavAthI ane dIrdha samaya sudhI tenA satata punarAvartanathI TaeNtra budhAya che. retra kriyAmAM sthiratAnA guNa ANe che. kriyA vyApAra vaDe manuSya je kriyAbaLa meLavyuM hoya te mahAvarA varDa sthira ane dRDha thAya che, ane punaH te kArya karavAne manane apa mAnasika vyApAra karavo paDato hovAthI Teva mAnaMsika zramane nacAve che. Teva A pramANe mAnasika zrama acAvavAnuM ane kriyAmAM sthiratA AvavAnuM sAdhana che. paraMtu te eka dare manuSya vikAsamAM pratidhaka thAya che. kAraNa ke manuSyane je prakAranI kArya karavAnI Teva hoya te pramANeja te kriyA karI zake che, ane te prakAranA mahAvarA adhAtAM tethI anya prakAre kriyA karavA azakta nivaDe che. manuSyane lekhana dine amuka prakAre mahAvare paDavAthI teja prakAre ane teja bharADathI lakhI zake che ane temAM sudhAro vadhAro thaI zakatA nathI. All practice in doing things then whatever its primary object may be is it some event a strengthening of volitional power.
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 274 buddhiprabhA. kAryane mULa hetu game te hoya paraMtu kAya karavAno mahAvaro icchA saktine prabaLa kare che. kahevata che ke"Life is a bundle of habits" jIvana e amuka lakSaNeTevane samudAya che. amuka kriyA dIrdhakALa sudhI karatAM te svAbhAvika ane svayaM kriyA thaI jAya che, ane irachAnI preraNa vinA abhyAsane lIdhe te kriyA ApoApa bane jAya che. mahAvarA-Teva vaDe manuSyamAM sthiratAne guNa Ave che. paratuta sthitisthApakatAnA guNamAM saMge ane paristhitine pheraphAra vicitratA upaja kare che. sayAgAnA pheraphArathI lAgaNI utpanna thAya che. lAgaNa paristhitinA phera- IcchAne prere che. lAgaNInI zaktino vikAsa thatAM manuSyanI chAnuM phArathI vicitratA kSetra paNa uca ane vistRta thAya che. lAgaNIthI prerAtAM satata vana ane vairya vaDe muzkela kArya karavAnuM paNa manuSya prerAya che. lAgaNIthI prerAyelI utkaTa ichA muzkela kAryane paNa saraLa kare che, aneka saMkaTa sahana karIne uga parAyaNa rahevA mATe manuSyane preranAra utkaTa pRchA ja che. prastuta utkaTa IchI lAgaNI janya che ane prabaLa lAgaNIne AdhAra paristhitine avalaMbe che. satata ane daDha mahAvarA vaDe manuSyanuM valaNa amuka kriyAmAM daDha AsakitavALuM bane che. A eka prakAranI sthira ane daDha thayelI TemAM vicitratA ANanAra paristhiti vA saMgene ja taphAvata che. manuSya aneka AkarSaka padAthe joI temAMthI utpanna thanAra ha-zeka, sukha-duHkha, yaza-apayaza AdinuM jJAna meLave che, ane lAgaNIthI prerAya che. te te padArthamAM tene vAMchA utpanna thAya che. IsatA manuSyanI IcchAne A ke te raste buddhi ane lAgaNInI preraNA pramANe dara che. manuSyanuM mana svabhAve bahu caMcaLa che. A caMcaLatA saMyoga vI paristhitithI utpanna thatA vicAre vaDe utpanna thAya che. AthI te amuka samaye amuka vastumAM ane anya samaye anya vastumAM AnaMda mAne che. tene AnaMda A pramANe paristhiti ane yoganI asaranA pramANamAM badalAya che. kAupara nAmane kavi kahe che ke The change both my heart and fancy employs, I reflect on the frailty of men and his joys, Short lived as we are yet our pleasures we see, Have a still shorter date and die earlier than we. COWFER. arthAta sa ne pheraphAra mArA hRdayane ane kalpanAne roke che evuM huM manuSyanI ane tenA AnaMdanI nibaLatA (asAratA ) te vicAra karuM chuM tyAre mane bhAse che ke je ke ApaNe alpAyuSI manuSyo chIe te paNa ApaNuM AnaMdanuM AyuSya tethI paNa vizeSa alpa hoya che ane tene aMta jaladI Ave che." manuSya amuka samaye amuka IpsitArthanI spRhA kare che ane te prApta thatAM te tene nirasa lAge che. A daryAnamAM anya vastu tene AnaMdane viSaya bane che, tenI smRDAmAM te Asakta banI rahe che ane temaja pitAnuM sarvasva mAne che ane jyAre te ipalabdha thAya che tyAre te tene arasika lAge che. udAharaNa tarIke amuka samaye manu amuka sattA, padavI, ke amuka prakAranA dravya lAbhanI ke arthe siddhinI vAMchA kare che ane te siddha thatAM tene nirasa lAge che. A irSAnamAM tene anya vastunI AvazyaktA bhAse che ane te tenI spRhA kare che. A siddha
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ jarmana dezane aryodaya. 5 thatAM anya viSaya tene IsitArtha bane che. A pramANe niraMtara tenI spahAne viSaya badalAyA kare che. amuka samaye amuka udezane nirNaya karI manuSya kriyA kare che ane samaya jatAM te siddha thatAM te tethI asaMtuSTa bane che. eka vidvAna tenI robInsana nAmanI kathAmAM te kathAnA nAyakanA mukhe uccave che ke -- . "How strangely constituted is the human mind! What had been the object of my desires and prayers for many years seemed now an object of tread rather than of hope." * "are ! mana kevA vicitra prakAranuM baneluM che. te ghaNAM varSo sudhI mArI hA ane icchAne viSaya (IsatA) hatI te have Atura IcchA (AzA) ne viSaya hevAne badale bhayane viSaya thaI paDayA che. " anubhavamAM ApaNe joIe chIe ke manuSya, uttama kArIgara vyApArI, vakIla, kArakuna ke amuka dhaMdhAdArI banavAnA udezathI varSonAM varSa sudhI prayAsa kare che; aneka muzibate sahana kare che. (apUrNa). jarmana dezano arthodaya jamanInA adayane prAraMbha - 1870 nA pahelAM paNa jarmanInA vepAra udyogamAM meTA pheraphAra thavA mAMDyA hatA. paNuM 1870nI lAIthI hoMza, utsAha, satva ne sAhasa ghaNuM vadhyAM. e varasamAM badhAM rAjya bhegAM thaI eka zahenazAha thaI. phrAnsa jenI laDAImAM tene bhAre daMDa bhaLe ane laDhAImAM rekAelI muDI laDhAIne atta AvethI navarI paDI, te ane daMDanI rakama vaDe vepAranI muDImAM ghaNo vadhAro thayo, ne vRddhine vega ghaNe prabala thaze. Azare -60 varasa upara jemanI kupI, paise Take garIba ane jaDa sthitimAM hatuM. hAla te jagatanA rAjyomAM pahelI paMktimAM che. * sana 1860 nI sAlathI jarmanIe bAdi ja viSayomAM mana ghAvyuM ke duniyAnA rAjyavyavahAramAM rAjasattA sarvoparI meLavavA prayatna karavA lAgyuM. ' 1870 nA vijayathI jarmanIne saMpanuM baLa keTaluM che tenuM bhAna thayuM saMpathI zuM zuM bane che tene khyAla thaze. jema juvAna nara hoMza, hAma, satva ne sAhasa karI bIja "svargastha di, ba, aMbAlAlabhAie karelI mAMnI eka nakala je suprasiddha vasaMtamAM prasiddha karavAmAM AvelI te ghaNI kImatI jANa ame prasiddha karI che. A noMdha yuddha pahelAnI che. atyAre e prasiddha karatI vakhate mAtra eka ja vAta umeravA jevI che-te e ke jarmanie potAnI Arthika sthiti sudhAravAnA je je prayatna karyo te stutya che, paNa kaLa lobhamAM paDI kAyA kAryanI naitika buddhi tyajI, je AsurI saMpanuM sevana karavA mAMDayuM ane jene pariNAme A yuddhamAM sarva nItinA niyamone eNe saMga karyo e atyana juguptA upajAve che ane enA tatvajJAnanI kIrtane kalaMka lagADe che. AsurI saMparka pariNAme kadI jaya thato nathI e A vizvanA vyavahAranuM sanAtana satya che, ane e satya A yuddhane ane prakaTa thayA vinA rahevAnuM nathI ema ApaNane khAtarI che. sapate.
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 236 buddhiprabhA. meTAonI barobarI karavI palAya che tema jarmanIe agresara thavAnI kamara kasI. vijayI yuddhathI badhA dezamAM tIvra jAgRti prasarI, rokAe paise chuTe thaye, ne te rokavAnA navA mArga khelavAnI pharaja paDI yuropanI vasti eTalI vadhe che ke te badhAnuM gujarAna pitAnA dezamAM thAya nahi, je navA grAhaka ne navAM bajAra maLe teja te vadhI zake. paNa te vAte vANijaya udhamanI vRddhi thavI jarUrI che. eTale pitAne tyAM ughama vadhe ne bIjI prajAe tene mAla ve ne kAco mAla puro pADe, . vepAra e judI judI prajAonI akkala, sara ne kudaratI dravyanI vacce spardhA che. tedhA vepAra mATe dAra ughADAM joIe. AgaLa vicAra eja rajadArI akkalanuM tattva che. jamanInA edhAgika vijayane pAye 18 mA saikAmAM jyAre praziyAe keLavaNuM pharajIAta karI tyAre naMkhAye. paddhatisara kAma karavuM, vidhivata karavuM. jhINI jhINI vAta uparathI lakSa ApavuM. vaitAnika bhAvanA, mahenata levAnI behada zakita, sAdhyane sAdhavA sAruM cekasa rIte sAdhanane javA-A guNethI jarmanI meTuM thayuM che. Arthika bhAvanA - adhogatinA samayamAM mAnasika vicAronuM bala hoya che, vardhamAna avasthAmAM bahAranI AbAdI tarapha mana jApa che. Aja kAlanA jarmanInuM mukhya lakSaNa e che ke saMsAranA viSayonI tarapha te 80 nizcayathI pATha lAga kare che, ane jagatamAM sarvoparI thavAne-vepAra, vivA, rAjasattAmAMtene daDha saMkalpa che. I paNa prajAnuM kharuM baLa tenA tatika ne buddhinA guNe upara AdhAra rAkhe che, jarmanInI unnati tenA nItiguNathI thaI che, ne rAjakartAonI dIrdhadaSTithI thaI che, eka sakA upara jarmanImAM adhyAtmavAdanuM jora hatuM. pacAsa varSa upara paNa te bahu narama paDayuM hatuM. hAla je ke vidyAnuM mAna tathA vidyAnuM vyasana tyAMthI gayuM nathI, te paNa jaDa padArthanI vAMchA hAla prabaLa che. so varSa upara jarmanIne bhAva uraca tatvajJAna upara hatA. saMsAranA sukhasAdhanAmAM garIbAI hatI. emaNusamAM saikAnA prAraMbhamAM jarmana philasuphITa Fichte ne manabhAva e hate. jarmanI hameza jhAnI ne tatvajJAnIonI bhUmAja rahe, ane jaDa padArthanA lobhamAM na paDe; pitAnA aMdaranA vepArathI satiSa pAme, ekasaMpIlI rahe, svAzrayI rahe.. - jaDa padArthathI lAlasA karavI hoya te uca bhAvanA kere mUkavI paDe che, temaja jarmanIe karyuM. A navI bhAvanA saphaLa karavAne keLavaNImAM teNe pheraphAra karyo ( ApaNA patimAM!) junI pAThazALAone bhAva e puchAvA lAgyA, ane zALAonuM zikSaNa hAlanI navI kAmanAonI khoTa purI pADe tevuM racI, lATIna, proka mUkI vepAramAM aMgrejI upayogI paDe mATe te bhaNavA lAgyA. : 1760 thI jarmanI sAMsArika viSayomAM sarvoparI thavA mathe che. AkhA dezamAM hAla svI hoMza ne hImmata che ke ApaNe AkhA jagatamAM pahelI paMktie pahoMcavuM, ne vepAra ke udhama kare e eka jAtanI lata thai paDI che. (apUrNa)
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ jApAnanI AzcaryakAraka unnati. 337 jApAnanI AzcaryakAraka unnati. --- (anusaMdhAna gatAMka pAne 285 thI cAlu.). mukhya jApAnamAM traNa meTA meTA TApu che. hAyaDo (3027ra maila) tAnaziya (36770 mila) ane zika (7032 mela) A traNa TApuomAM lagabhaga sADA pAMca karoDa manuSya rahe che. A traNe TApuomAM TapAlane e sAro baMdobasta karavAmAM AvyuM che ke, je joI anya rASTranivAsIo moMmAM AMgaLAM ghAle che. prathama jApAnanI pAse kaMI nahotuM. paNuM hamaNuM relave, TrAmave, tAra, vagara deraDAMnA tAra, jaLa-tAra, TelIphona ane pisTa ophIsa kholavAmAM AvI che. pUrve banAvavAmAM AvelI saDako tathA pulenI marAmata karIne tenuM rUpa paNa badalI nAMkhavAmAM AvyuM che. navI navI saDaka banAvI devAmAM AvI che. me meTAM traNa traNa majalI jahAjha taiyAra thaI rahyAM che. ane A sarva bAbatanI eTalI badhI unnati thai rahI che ke sarakArI-vyApArI ane kaLazanAM kAme dhamadhokAra cAlI rahyAM che. sane 1910 mAM taLa jApAnamAM 624 maila jamInamAM relave patharAyelI hatI. temAM paheALAmAM pahoLI 3 phUTa 6 IMca mApanI hatI (nerogeja) ne temAM lagabhaga 80 karoDa rUpIA kharca lAgyo hato. temAM 2024 ejIne, para68 mANasone besavAnA DabA, ane 33568 mAla lAvavA laI javAnA DabA hatA. temAM 12,83,01,160 musAphare musApharI karI zakatA hatA, ane ra36,58,620 Tana mAla lAdI zakAte hatA. sane 1811-12 mAM ha468634 pAuMDa (1 pAuMDa 15 rUpIA) nI upaja thaI hatI. gavamenTa 1000 mAila vadhu relave laMbAvavAne badobasta karyo hato. A uparAMta 500 mAila relave e pite laMbAvI che. jemAM 4 lAkha pAunDathI vadhAre kharca thayuM che. te A badhI rAo varALamaMtrathI ja cAle che. varALayaMtrathI cAlatI relave uparAMta 350 mAIla vijaLIthI cAlatI relave hatI ane bIjI 368 mAIla vijaLI baLathI cAlatI relave taiyAra thatI hatI ne tethI paNa vadhu laMbAvavAnA vicAra cAlI rahyA hatA. ne lagabhaga 1000 mAIla vijaLI baLathI cAlanArI relave ghaNIja jaladI taiyAra thaI jaze. temAM jamInanI aMdara cAlanArI cAra relavee paNa AvI jAya che. pahelI osAkAthI kobI sudhI deDanArI 1dA maila lAMbI che. bIjI esAkAthI kaye sudhI janArI ra8 mAIla lAMbI, trIjI TokathI yohAmA 17 mAila tathA cothI mane tathA arIsAnI vacce doDanArI 18 mAIla lakhAyelI che. " vijaLIka baLathI cAlanArI TrAma AkhA jApAnamAM phelAI rahelI che. 1810mAM badhAM maLIne kula 326062003 mANase beThAM hatAM. A sivAya eka bIjI cAle che je jApAnanI pitAnI hoI, osAkAnI myunisipAliTI calAve che. sane 1911 mAM 24ra00 maila sudhI tAra nAMkhavAmAM AvyA hatA. 2240 mAIla sudhI jamInanI aMdara tAra nAMkhavAmAM AvyA hatA. jenAthI jApAnane dareka bhAga eka bIjA sAthe joDAyA che. mukhya TAputhI je sAmudrItAra phArasA sudhI laMbAyelo che, tenI laMbAI 1228 mela che. 1810 mAM kule 345ra tAra eNphIso hatI. temAM 2,81,73,062
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ 338 buddhiprabhA, . tAra AvyA hatA. A sivAya deraDAM vinAnAM tAranA 7812 saMdezAo gayA hatA. te sAlamAM tAranA baoNbasta pAchaLa 641000 pAuMDa kharca karavAmAM AvyA hatA, ane 841,800 pAuMDanI upaja thaI hatI. 1910 mAM pa7pa6 mAIla TelIphena phelAvavAmAM AvyA hatA. tenAM para3 daphatara hatAM, ane 42,28,71,302 mANasoe teno lAbha lIdhe te ne sarakArane tenAthI lAbha paNa sAre che. 2,18,000 pAuMDa kharca thaye ane kula 8,83,000 pAuMDa upaja thaI sane 1810mAM pa7784 mAIla sudhI TapAla vaheMcAtI hatI. 1843 pisTa oNphIse hatI. jemAM ekaMdara 1,48,77,92,451 kAgaLa AvyA hatA, ane 2, 3, 5,283 pArsalanI AvajA thaI hatI ne tenI pAchaLa sarakArane kula kharca 12,44,000 pAuDa tathA upaja 22,73,000 pAuMDa thaI hatI. sane 1811mAM paNa eNDIsanI sevIMga beMkomAM lagabhaga 1,10,00,000 mANasoe 70,00,000 paiDa jamA karAvyA hatA. 1910 mAM para,24,3 mAIla jamInamAM rAjyanI saDake laMbAyelI hatI. 2240 mAIla prAMtIka sahaka tathA 2,31,078 mAIla bIjI saDako laMbAyelI hatI. jApAnamAM lAkaDAnA, nAvanA tathA mATInA agaNita pUle che te uparAMta 11. lekhaMDa tathA paththaranA pUle che. jApAnamAM khetIvADInI paNa ghaNuja unnati cAlI rahI che. jaMgalanA sakhta ba - barata karavAmAM AvyA che. mazInarIthI cAlanArAM kArakhAnAMo tathA khANenI saMkhyA ghaNI ja vadhatI cAlI che. ane A badhAmAM teNe eTalI badhI yogyatA prApta karI che ke, meTAM meTAM jaMgI jahAjathI mAMDIne nhAnAmAM nhAnA cheDA sudhInI bAbatamAM jarUra paDatI sarva cIje jApAna pite banAve che. tene ApaNuM peThe pitAnI jarUrIAte mATe bIjA deze hAme joI besI rahevuM paDatuM nathI. pahADI deza hevAthI jApAnamAM jamIna khetIne lAyaka nathI, paNa tyAMnA majUro ghaNAja mahenatu che. kharAba jamInamAM paNa egyatA pramANe khetI kare che. hamaNAM be karoDa ekara jamInamAM cokhA, dALa ityAdi anAja pakavavAmAM Ave che. dera mATe ghAsacAro paNa jApAnamAM ghaNAja pAke che. majUre pitAnI jhuMpaDImAM khetInA kAma uparaMta kaMine kaMI ughoga dhape karatAja hoya che. jemake rezamanuM kAma, caTAI vaNavAnuM, cepalIe banAvavAnuM, TopIo bharavAnuM kAma, gAya bheMsanI vaMzAvatinuM kAma paNa tyAM ghaNuM ja sAruM thAya che ke tenAthI 15,60,00,000 paiDanI upaja darasAla thAya che ke sArA vakhatamAM seMkaDe 60 TakA mANaso teja kAmamAM rokAyelA rahe che. A ujatinuM kAraNa e che ke gavarmenTa khUda A bAbatanA prayatna karyA kare che, te lokone evI keLavaNI ApavAmAM Ave che ke potAnI khetIvADInA kAmamAM vadhAro karyA kare. sarakAre pazu tathA rezamanA kIDAnI vaMzonnati karavAnI bAbatamAM paNa ghaNuM payatna karyA che. 1911-12 mAM jamInanA mAlanI upaja sAta karoDanI hatI. ughega dhaMdhAnI sAmagrI ekaThI karavA mATe khAsa phasalo vAvaNI karavAmAM Ave che. caTAInA dhaMdhA mATe khetaromAM khAsa nAgaramothanI khetI karavAmAM Ave che. zetura tathA bIjI jhADIo vaDe kAgaLa banAvavAnI sAmagrI taiyAra karavAmAM Ave che. A jhADIo pahADanI ke nadIonI AsapAsa karavAmAM Ave che.
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Arogya bagADavAnA upAyo. 338 5hetI ! * rAja haMsine! jhAkajha (rAga-ame te Aja tamArA be dinanA mahemAna) (bheravInI phAphI. ) pahetI pAvalIo zI? ama AMgaNu rAja ! mAnasa sara aMtara jaLa bhare, rasa kola chavAya ! vikasIta kamaLa sukomaLa haMsi ! bhavya bhabhaka zI chAMya ? zAMta gaMbhira zArada sakhi sundara, guNiala mRdu marmALa ! pArakhatI jaLa-paya paLamAM, baLiala prabhunuM bALa ! netra naryA rasa prema jharaNI, vadana vilalIta vela ? padmaparAga prabhUtAmayazA, jagave khalake khela. mana madhura mana-hara tuja hasi, jaga jIvana jyota ! daMDa mRNAlazI DAnAM darzana ! e ja aNamola ! svacha sughaDa muktAphaLa cAreka anubhava jJAna apAra ! mRdutA mAnavane darzAve, prabhu pada padhanuM dvAra ! divyejara rasa bhara sundara ! zAMta surIlI baMsi ! vacana-katImAM ekaja pATha, zIkhave "rAjala haMsi" ! panhotI ! panhotI. pahotI ! panhotI. 5hetI. Arogya bagADavAnA upAyo. krodha ane evAja AvezanA ubharAo vAraMvAra prakaTAvyAM karavA. ApaNane kazuM ja sukha ke svAstha na upajAve evI susta ane mukhetAbharI ALasavALI jIMdagI mALavI, - kAmanI ke na kAmanI keI paNa prakAranI akhaMDa ciMtA ApaNAmAM prakaTa rahe evI yuktio karyA karavI. jaThara nA kahe te vakhate vadhAre svAdavALA ane judI judI jAtanA aneka prakAranA masAlAvALA padArthothI lalacAIne sisakArA belAvatAM khAvA. jaTharamAM kudaratI rIte jarUra na hoya te paNa jarA jarA karatAM karatAM kaMI kaMI khAvuM. lagna karavAmAM dhaDAdhaDa karavI, ghaDIAmAMthI jhaDapAyuM, ane lagna karyA pachI viSayanA sukhane bhogavavAnI atyaMta varA karavI, ane jIdagIne bAkIne bhAga mAnasa asaMtoSamAM, kozamAM, IrSA asUyA prakaTAvavAnI vividha kriyAone keLavavAmAM, vyavahAranA acithI bhUjavAmAM ane hamezAM mana upara upAdhIonA bojA vadhAravAmAM bane teTalI utAvaLa karavI. atyaMta garamA garama ane uttejaka padArtho khAyA karavA. cavAyu na cavANu karIne kaLIo gaLe utArI jo. jamatI vakhate dhADAdhADanI mela cheDI mukavI. rAtre suvAnA vakhata pahelAM tarataja sArI peThe be piTa karIne jamavuM. temaja AkhA divasanA athAga parizramathI jyAre zarIrane mana thAkIne letha thaI gayuM hoya tyAre jarA dAbIne jamavuM.
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 340 buddhiprabhA. game tevuM suMdara, premALa, AnaMdamaya, jvalaMta chavana bhogavavAnI taka maLatI hoya te paNa pitAne pravAsa bedarakArI, ALasa, laMbAvyAja kare. pitAnA Aptajana, mitra vigere sAthe belatAM bolatAMmAM cheDAI paDI mAraphADa kare mukavI, ne temAM mAnasika ke zArIrika upAdhio veryA kare. - ApaNe jenI sAthe snAnasUtaka na 3ya tevI nakAmI bAbatamAM mAthA bhArI-vicAre karyA karI--" kAjI dubaLe karyuM to sAre gAmaNI phIkara" ema karo. A upAya ajamAvo, pachI badhAja tamane pUchaze ke, "miyAM te kayuM?" tyAre tamArUM mukha turtaja javAba deze ke, "bhAI silaja esI !" Arogya uttama rIte bagADavAnA A upAya ajamAvI juo. te kharA che ke beTA ? traNa kImatI ratno. kaviza nahi have mitra, strI bALakathI ! jIvIza banI zake te, ekalAM pustakothI. pustako-"sethI agara capATa mAryA vagara, gussAnA ke kaThora zabdo kahyA vagara ane kapaDAM ke paisA lIdhA vagara zikSaNa ApanAra "pustake eja ApaNa sAcA zikSaka che. e zikSakonI pAse hame game tyAre jaze, te paNa te kadIye ughatA dekhAze nahi, zodhaka buddhithI tame kaMI prazna karaze te teo kaMI paNa vAta chupAvI rAkhaze nahi. temanuM kahevuM tame samajaze nahi te paNa te kadI babaDavAnA nathI. tame kaI vAtamAM ajJAna haze, te te tamArI ThekaDI karaze nahi. kharekhara! e jJAnanA bhaMDArarUpa "pustakazALAja bIjI badhI lata ne saMpatti karatAM vadhAre kiMmatI che. jene prApta karavAnuM ApaNe IcchIe chIe, tevI koI paNa vastu pustakazALAnI sAthe sarakhAvI zakAya tema nathI. teTalA mATe je mANasa satya, sukha, jJAna, vivA, prema, tathA pramANapaNA mATe icchA rAkhatA hoya, ane utsAhI gaNavA mAMgatA hoya teNe jarUra e prabhunA divya dUta samAna pustakone zokha rAkhaveja joIe. lagna-saMpUrNa ane aparicIta prema ! utkRSTa pUjyabhAva! badalAya nahi tevI bhakti ! dareka pratikuLa saMgomAM paNa ekane ja vaLagI rahenAra dhairya! game tevA vikaTa prasaMgamAM paNa-ane kasoTInA samaye Dage nahi tevA hiMmata, A sarve anupama patitA strInAM mukhya lakSaNe che. patie paNa saMpUrNa mAyALupaNuM banAvavuM joIe. ane tene deravAnI irachA ne zakti patimAM hevI ja joIe. AvAM saghusavALAM pati-patnInuM lagna thAya te ja te lagnanI uca bhAvanA tarIke lekhI zakAya. khare prema-kharo prema pratyupakAranI AzA rAkhato ja nathI. te te prIya jananuM hita karavAja sadA sarvadA mathe che. pitAnuM premapAtra te premane badale vALe che ke nahi tenI khare premI AkAMkSA rAkhataja nathI. premI prema prahaNa karavAne nahi-paNa prema ApavAne Atura hoya che. te hamane hAya eTale tame tene hAne te rAte baMdha thAya eTale tame tene rahAtA baMdha thAva. A rIta kharA premanI nathI. te te ucca prakAranI vArthatA che.
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ premaghelA pravAsInuM pavitra jIvana ! 41 * * * premaghelA pravAsInuM pavitra jIvana ! (anusaMdhAna gatAMka 313 pAnethI cAlu) "kurAna vAMcyuM che? kurAnanA pharamAne tyAre kabula che ke?" hA ! kurAnamAM IzvaranI vANuM che. enI mane khAtrI che !" "vArU, tyAre zAMta thA ! huM sAMbhaLyuM che ke, jene rAjA taraphathI zikSA maLe che, henI sadgati thatI nathI? je vaDe hArI sadgati thAya, evuM kAMI karavAne huM Avyo chuM." Apa saMta, mahA purUSa lAge che ! mane zuM karavAnuM pharamAna che? kahI mAharaNe te aNadITha purUSanA paga parasavA hAtha laMbAvyA, paNa phakIre dUra haThavA mAMDayuM. phakIra sAheba bolyA -mAharUNa! mujhAiza mA. huM eka phakIra chuM, mahamada sAhebane gulAma chuM. A jIndagInI andara je je pApa he karyo hoya, te badhAM hArI meLe mahArI AgaLa kabula karI jA. yAdIthI pazcAtApa saLagaze, ane e AgamAM hArAM badhAM pApa baLIne bhasma thaI jaze, ne tuM navA avatAre pAka dila thaI rahIza. hA ! pastAvo vipula jharaNuM, svargathI utaryuM che! pApI hemAM DUbakI daIne puNyazALI bane che. kalApI. mAharaNa! rAjadaMDa maLela haze te paNa, paravara digAra daragujara karaze. bAdazAha pAse bhAchI apAvavAnuM huM mAthe lauM chuM. rahemAne rahIma, bAdazAhanI AMkhe rahemathI ajaroja. cAlavA de tyAre hArI hakIkta! mAharaNe jarA hasIne kahyuM-zAha sAheba !: "hakIktamAM na gula madI, nathI patthara nadhI dunI Ajaba gahara cahe ne dila, DubI jA Iska riAmAM." Aste Aste zAharaNe pitAnI hakIkata vicArI vicArIne kahevA mAMDI. kaI jamAnAo para pitAnA hAthe thayelA gunhAo zodhI dhI varNavI batAvavA mAMDayA. phakIrazAhe paNa te badhA mUMge maheDe sAMbhaLyA kIdhA. te je sAMbhaLavA mAgatA hatA, te mAharUNane hemAMthI nIkaLyuM nahi. gaMbhIra avAje phakIre savAla karyo - parastrInuM kadI paNa haraNa karyuM che?" mAharUNe abhimAnapUrvaka bedhaDaka javAba ApeH "phakIra sAheba A jIdagImAM kadI paNa nahi." vezadhArI phakIre thoDI vAra vicAra karI vaLI pAcho savAla karyo " tyAre kadI paNa pArakI strI tarapha Azaka thayo che?" Apa phakIra che. savAla parathI dila joI zake che. hamane kahevAne kaMI vAMdhe nathI. hAM ! huM eka strI para Azaka chuM. paNa je vakhate hene hAvA mAMDyuM te vakhate te parI nahotI. hAla te parastrI che, ane ene mATenI cAhanA atyAranI ghaDI sudhIe
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 342 buddhiprabhA. tevI ne tevI ja sajIva che. ene jyAre cAhavA mAMDI tyArathI teNe RArAmAM navuM jIvana reDayuM che, ne atyAre te teNe mane jIvanamaya karI mUkyo che. sAMi mahArAja, e muja jIvanane cAhavuM ene zuM pApa kaheze?" hArA tarapha e nAjhanInane kevo bhAva hate?" prabhu! bacapaNathI ja e mahane cAhatI. ame hatAM eka repanAM be puSpa! jevAM. paNa enI sAthe mahArA neko na thayA. oho ! te divase ! te rAtrIo ! te saMdhyAe ! te havAra ! gayA ! te gayAja ! e jIvana te gayuMja ! e bIje ghera gaI. paNa huM ene visarI na zake! enA mahAnuM lAvaNya mahArAthI na bhUlAyuM. enA netranI snA ! vacana puSpanA pamarATa, hRdayanA kalarava, premanA parimaLa, A hRdaya cIrIne juve, e sAMI mahArAja, kevA hajIe madhamadhI rahyA che te? hajI paNa hRdaya enI AzA mukI zakatuM nathI. sAMI sAheba, haiyuM kamajora kahe, AzA na mukI zakAI te jyAM gaI hatI, tyAM mahAre javuM banI zake tevuM nahatuM, paNa eka yuktithI, chupe veze huM tenI pAse jaI pahoMcyA. paNa mahArA gupta vezane, e bIcArI bhoLI bALA oLakhI na zakI. huM tenuM mana ArapAra joI zakate. enA manamAM mahArA mATe, kevaLa sukSma, vizuddha, divya svargIya prema hato; sivAya sAMI, kaMIja nahi. huM jhaMkhavANe phakIra sAheba ! mahArA e jIvanane yUlane sparza nathI ha! garIba bicArI ! khUdA enuM bhaluM kare ! vAra ! paNa kahe, kadI malInabhAvathI henA koI aMgane sparSa karyo che? oha! phakIra sAheba, Apa badhuM jANatA lAge che ! zuM aMtaryAmI che? jI hA. sparza kIdhe che! paraMtu te sArA bhAvathI ke malinabhAvathI, te huM pote paNa cokkasa rIte nathI hamajI zakate. ApanI AgaLa zA mATe chUpAvuM ? cekhI dilanI vAta parathI Apa poteja kayAsa karI jI. e cAMdaraNuM, dhavalarAtrie enuM khubasurata mAM jotAM, vAsanAnuM jora jhAlyuM rahyuM nahi. tethI eka vakhata mehane vaza thaI eka cuMbana kIdhuM hatuM. mAharUNanA pAkadila mATe phakIrane have khAtarI thaI. ekadama te ajANyA mahApurUSe mAharaNane hAtha potAnA hAthamAM laI lIdhA, ane kahyuM -baccA ! kAMI phIkara nahi. gabharAIza mA. bAdazAhanI sajAvI meta khamavuM paDaze te hArI gatI mATe tajavIjamAM rahIza, paNa te pahelAM tane eka vAra choDI devAnI koziSa karI che. prabhu hArU kalyANa kare. ema kahI veza dhArI phakIre bandikhAnanA lohadAra tarapha vaLavA mAMDyuM; ane tyAM jaI zabaMdha te bAraNAne kheMcyuM. phaTAka daine te ughaDI gayuM. kemake sAMi sAheba padhAyo te vakhatanuM te bahArathI ughADuM ja hatuM. bahAra nIkaLI pAchI te daravAjA phakIre baMdha karI dIdhA, ane tyAM AgaLa ubhA rahI thoDI vAra sudhI kAMI vicAra karyo. manamAM ne manamAMja phakIre nizcaya karI lIdhuM ke "tyAre have Ane jAnathI te mAro nahi ja. ene gunehagAra lekhIye tema te dhaNu vakhata , ane have pazcAtApathI baLate rahe che, ane bicArI selimA to niSkalaMkaja che." phakIranAM pagalAM pachI bAdazAhanA mahela tarapha vadhavA mAMDyAM. catura vAMcake hamajI zakyA haze ke, A gupta vezI purA te khUda bAdazAha zAhaja
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ premaghelA pravAsInuM pavitra jIvana! 343 che. - hAnaja hato. pahelAM ApaNe joI gayA chIe ke, zAhajahAne pote selimAno kAgaLa vAMcoja nahote, phakta jigatane ethI ja tene khapeTa sAra sAMbhaLe hatA. saMdhyAkALa pachI jyAre te vakhatanA zarAbanI mastI utarI gaI, tyAre selimAnI cIThThI temane hAtha lAgI. te hemaNe vAMcI. mAharUNe pahelAM kahyuM hatuM ke selimA nirdoSa che. tyAre zAhe te mAnyuM nahatu. selimAe paNuM jayAre cIThThI mAraphata jaNAvyuM ke pite nirdoSa che, tyAre bAdazAhe te vAta sAcI mAnI nahi, ane te jIvana maNiratnasamI selimA tarapha zakamaMdaja rahyA. vahemI purUSonA hRdayamAMthI zaMkA kyAreya jAya che? tethI ja temaNe kharI bInA zuM che, tene pattA meLavavA sArU teo veza badalI mAharUNa pAse badikhAnAmAM gayA, ane tyAM zuM thayuM te ApaNe joyuM. ghaNu yuktithI savAla para savAla karyA paNa nikhAlasa javAbathI bAdazAhane sadeha dUra thaze ane mAharUNane pharamAvelI saja mekupha rAkhI, ane teja ghaDIe jelanA pahere gIrane bolAvI hukama karyo ke -" badivAnane peTapuratuM khAvAnuM Apaje, ane te koI paNa rIte kaSTAya nahi evI saMbhALa rAkhaje. zAhajahAnanI ghAtakI tRSA ItihAsamAM mazahura che, paNa je tenA ucca abhilAnI andara ADarU5 naDatA temane ja te nirdayatAthI ukhADI nAMkhatAM pAchu jeto nahi, nAhaka hinIja tene tarasa hoya evuM kadI banyuM nathI. pipAka badalyA vinA ja vezadhArI phakIra sAheba selimAnA AvAsa tarapha gayA. selibhApara bAdazAhane pAra hatA. eTaluM vhAluM ene bIjuM kaI hatuM nahi. nAhaka bicA rIne ATaluM saMkaTa ApyuM te mATe bAdazAhane manamAM baLApe ubhe thayo. vaLI ema vicAra kare che ke zAMtvana ApI, mAphI cAhI, ramata gamata rahaDAvI e gujarI vAta vicAre paDAvI daIza, AkhA aThavADIo sudhI selimAnA raNavAse rahI badho divasa me jamajahane utsavamAM gALIza, ne eTaluM AnadamAM jatAM badhu bhUlI jaze! ane selimAna santavanI khAtara have enA tarapha bIlakula zaka rahyA nathI, te jaNAvavA sArU, bAharaNane kedakhAnAmAMthI choDI mUkIza eTale bhaLI selimA viryuM visAre mukaze. paNa atyAre A veza joIne hasIne selimA pUchaze ke "A phakIrI lebAza Aja kema dhAraNa karyo che? te huM zuM javAba daIza? hA ! ThIka. emaja kahevuM ke -"dunIyAMne bAdazAha hovA chatAM paNa tArA premane phakIra thai Avyo chuM." A badhA sukhanA vicAronI vAtanuM gaThaka goThavatAM goThavatAM bAdazAha zAhajahAna eka gunehagAranI mAphaka chAnAmAnA selimAnA zayanamaniramAM peThA, te pachI zuM thayuM te ApaNe chevaTanA prakaraNamAM joI gayA chIe; ane kharekhara; rAmacandrajIne kayAM khabara hatI ke prAtaHkALe vanavAsa javuM paDaze? prArabdha vaza vizva-amatho amathAMja huM ne mahArAmAM marI jAya che ne thanAra teja thAya che. aneka khUza khAlamAM cAlyA AvatA zAhane selimAnA mRta zarIranAM darzanathI zuM thayuM haze? anerI Aza mAMhI hA-nirAzAe lapAI che.
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 344 buddhiprabhA. jainonI jANItI jAtio ane tenI utpatti. gRha ! Aje je lekhane ApanA sanmukha raju karavAmAM Ave che te lekhane sAMgApAMga raju karavA jevuM sAhitya haju prakAzamAM AvyuM nathI, ane tene lIdhe ja Aje A bekhane chinnabhinna ane apUrNa sthitimAM raju karavo paDe che. pUrvakALanA ItihAsika zaMkhanA abhAve jAte saMbaMdhInI kharI hakIkata maLI zakatI nathI. chuTAchavAyAM je jIvana caritra prakAzamAM AvyAM che, temAMthI paNuM nyAta saMbaMdhI joitI hakIkata maLI zakatI nathI. eka vakhata e hatI ke je vakhate hiMdanI samagra jAte jainadharmane mAnatI hatI, ane te mATenA saMkhyAbaMdha pUrAvAe jaina pratimAo uparanA zIlAlekhe ane jaina maMdironA zIlAlekhe uparathI maLI zake che. pUrvakALe janadharmane mAnanArI keTalIeka jJAtionuM te atyAre astitva paNa nathI, ane keTalIeka jJAtioe te sadaMtara rIte anya dharmane svIkArele jaNAya che. te jJAtinI utpatti kayAre thaI, kayAre janadharmane aMgIkAra karyo ane kayA kAraNothI te dharmane te jJAtioe tyAga karyo te saMbaMdhInI kAMI hakIkta A ladhu lekhamAM jotA sAdhananA abhAve raju karI zakAtI nathI. A lekhamAM te phakta hAlamAM jananI jANItI jAtio, esavALa, zrImALI ane paravADa saMbaMdhI maLI zake evI mAhitIne raju karI che. zrImAla utpatti, A bharatakhaMDanI bahAra suvarNamaya hemavaMta nAmane parvata che te eka hajAra bAvana jana lAMbe, se jana uMce ane bArakalA pramANa paheLe che. jenA upara padamasarovara nAmanuM eka suMdara taLAva che. jemAMnuM pANu kSIra (dudha) jevuM sapheda ane nirmaLa che. tenI uMDAI daza ejana, pahoLAI pAMcase lejana, laMbAI lagabhaga hajAra jananA pramANamAM che. jenuM pANI kadI sukAtuM nathI. te sarovaramAM eka yojana pramANu lAMbu pahoLuM eka kamaLa che. jenI upara maNimaya ratnathI jaDIta, ardhA gAunI laMbAI, pahebAI ane ucAIvALuM eka maMdIra che. je mATe lakSmIdevI vase che. te sivAya te sare varamAM nAnA moTA eka karoDa vIsa lAkha pacAsa hajAra ekaso vIsa kamaLe che. jemAM bIjA keTalAka devatAo ne devIo vase che. jene vistAra ugI nahi hovArtha ame ja nathI. eka samaye lakSmIdevI devalokamAM padhAryA te vakhate che tene pitAnA ardha iMdrAsana para besADI ghaNuM svAgata karI eka kalpavRkSanA puSponI mALA paherAvI. tyArabAda lakSmI devI devAmAMthI hemavata parvata upara potAnA sthAnake javA nIkaLyAM. rastAmAM eka jagyAe kalpavRkSanA puSponI mALA tuTI gaSTa. jenAM puSpo jamIna upara verAI paDayAM, ane bhama rAe tyAM guMjArava karavA lAgyA. lakSmIdevIe dhAryuM ke mArI mALA kadI tuTe nahi ne tuTI tenA puSpa A jamIna upara paDayAM te jarUra A bhUmI kAMIka mahImAvaMta hovI joIe. ema dhArI pitAnA parivAra sAthe tyAM nivAsa karyo. daivika mAyAthI thoDA samayamAM e sudIra bAgabagIcAo ane bhavya makAne sAthenuM eka ramaNIka nagara vasAvyuM. AjubAjuthI tyAM saMkhyAbaMdha manuSya vasavA AvyAM. A bhUmI upara lakSmIdevInI mALAnA puSpo verA
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ jenonI jANItI jAtio ane tenI utpatti. 345 yelA hovAthI nagarane lake puSpamALa nAmanA nagarathI oLakhavA lAgyA ane dinaparadina le ke tyAM vadhAre ne vadhAre vasavA AvyA. ane thoDA ja samayamAM tyAM rAsI caTae sAthenuM nava jana pahoLuM ane bAra ejana lAMbu nagara vasI gayuM ne tyAra pachI lakSmIdevI padamasarovara cAlyAM gayAM ane lokee rAjA nakkI karI rAjapATa kSatrIone Adhina karyuM. ghaNAM varSo vityA pachI eka samaye lakSmIdevI A nagara uparathI pasAra thatAM hatAM. te vakhate nagara upara temanA kaMThamAMthI maNimANikAdi ratnajaDIta hAra tuTI gayo, ane temanAM ratna nagaramAM verAyAM. te ghaNAM ja e levA chatAM khuTayAM nahi. A mahimAthI nagarajanoe A nagarane ratnamALa tarIke leke oLakhavA lAgyA. tyAra pachI ghaNe lAMbo kALa vItyA pachI eka samaye lakSmIdevI A nagaranI sthiti jovA mATe vimAna upara besI ardha ghaDI mATe AvyAM, je jANa nagarane rAjA ane nagarajano temane page lAgyA ane saMkhyAbaMdha phaLaphula, va, nANuM vagere temanA caraNa AgaLa mUkI temanI ghaNI bhakti karI, jethI tuSTamAna thaelI devIe potAnA gaLAmAMnI puSpamALA nagarajanone ApI, teo tyAMthI cAlyAM gayAM. je mALA levA mATe nagarajane aMdara aMdara takarAra karavA lAgyA, ane takarAra ghaNI vadhI paDI. chevaTe eka DAhyA mANase tene evI rIte nIvaDe A ke A badhAM dezane arpaNa karelAM phaLaphava, nANuM vageremAMthI devInuM eka suzobhIta maMdira baMdhAvI temAM devInI mUrtine padharAvavI ane temanA gaLAmAM A puSpamALA paherAvavI. je mALA kadI karamAya tevI nahotI. A vAta badhA nagarajanone pasaMda paDI ane te mujaba devInuM maMdira baMdhAvI temAM devInI mUrti padharAvIne te mALa devIne paherAvavAmAM AvI. mALA lakSmI (zrI) devI taraphathI maLelI hovAthI te zrImALa tarIke gaNavA lAgI. je uparathI nagaranuM nAma zrImALanagara pADavAmAM AvyuM. je nagaramAM vastA nagarajane zrImALI tarIke oLakhAvA lAgyA. 2. A vAtane thoDA samaya vItyA bAda te nagaranuM rAjya rAjA zrImaLa karate hate. te zrIbaLa rAjAne eka lakSmI nAmanI putrI hatI. te putrI ghaNI DAhI, catura ane rUpavaMtI hatI. tene lAyaka pati meLavavA mATe ekadA rAjAe svayaMvaramaMDapa racavAne vicAra karyo. paraMtu svayaMvarathI mArI kanyAnA patine ane mAre nAhaka bIjA rAjAo sAthe yuddhamAM utaravuM paDaze. rAjAo aMdara aMdara laDI nAhaka hajAre jAnanI khuvArI karaze e vicArathI svayaMvarane vicAra mAMDI vALI brAhmaNonI salAha mujaba azvamedha yata karI dezadezAvarathI hajAro brAhmaNone belAvI te brAhmaNa pAsethI dareka dezanA rAjAonI hakIkata meLavI, kaI lAyaka rAjA sAthe tenuM lagna karavuM; temaja yajJanA punyathI paNa kanyAne lAyaka pati maLI zakaze. ema brAhmaNoe samajAveluM hovAthI azvamedha yajJa mATenI saghaLI taiyArIo cAlu karavAmAM AvI. dezadezAvaramAM kumakumapatrIkAo mokalAvI jaladIthI khabara poMcADavAmAM AvI; temaja azvamedha yajJanA ane cAre dizAmAM pheravI saghaLe samAcAra pahoMcADI devAmAM AvyA. 3. A vakhate bhagavaMta mahAvIra svAmI zetruMjayanI talATIne pavitra karI hAre chane pratibaMdha ApI rahyA hatA. je vakhate azvamedha yAtanI vAta bhagavaMta mahAvIre pAnabaLathI jANIne ane A rAjanane gatamathI pratibodha thavAne che tema samajI pAMca
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 349 buddhiprabhA. ziSyo sAthe maitama svAmIne zrImALanagara tarapha vihAra karavAnI AjJA ApI ane gAma svAmIe potAne vihAra cAlu karyo. A vakhate zrImALanagaramAM azvamedha yajJa mATenI teyArIo taDAmAra cAlI rahI hatI. dararoja saMkhyAbaMdha brAhmaNe zrImALanagaramAM AvatA hatA. AkhuM zrImALa nagara hajAra brAhmaNathI cIkAra bharAI gayuM hatuM ne azvamedha yajJanA azvane paNa seMkaDe deza pheravI pAcho lAvavAmAM Avye hatuM, ane bIjA paNa saMkhyAbaMdha jAnavarone yajJa mATe bhegAM karavAmAM AvyAM hatAM ane yajJa mATenI saghaLI taiyArIo pazumaMDapamAM cAlu thaI gaI hatI. seMkaDe brAhmaNe vedamaMtronA uccAra karI rahyA hatA. hajAranI saMkhyAmAM brAhmaNe ne nagarajanenI moTI ThaTha jAmI hatI, jemAM gAtamasvAmI ane temanA pAMca ziSyanA sagA vahAlAo paNa hAjara hatA. pratipALa yajJazALAnI bahAra badhA jAnavarone ekatra karI ubho hate. te samaye gatamasvAmI pAMcase ziSyone sAthe lai tyAM AvI pahoMcyA ane dayAdharmanA zItaLa upadezane jozathI vahevaDAvavA mAMDaze. yajJanuM kharU svarUpa samajAvavAmAM AvyuM. sadharmanuM svarUpa vistArathI cItaravAmAM AvyuM. gAma jevA labdhIvaMta munine upadeza zuM na karI zake? hiMsAmaya vAtAvaraNa vIkharAvA mAMDayuM. dayAdharmane zitaLa pavana phukAvA mAMDyA. jaya jaya dhvanI sAthe zrImALa rAja saMkhyAbaMdha brAhmaNo ane savAlAkha rajapUtoe hiMsAmaya dharmane tyAga karI dayAdharmane Azraya lIdhe. janadharmanuM kharuM svarUpa samajAvI teone jaina banAvavAmAM AvyA. teoe zrImALanagaramAM janadharmane aMgIkAra karelo hovAthI teo zrImALI jaina tarIke oLakhAvA lAgyA. te vakhate zrImALImAM ekaso trepana judI judI nAlyo gaNAtI hatI. tyArabAda zrImALathI gautama svAmI vihAra karI anya dezamAM saMkhyAbaMdha brAhmaNa tathA rajapUtane dayAdharmane upadeza ApI jenI banAvatA banAvatA vicAravA lAgyA. A vAtane thoDo samaya vItyo hato tevAmAM zIrohInA rAjA paramAranA putra bhImasene zrImALanagarane ghero ghAle, rAja zrImaLa baLavAna hovA sAthe lazkara sArU dharAvatA hovAthI laDavAne samartha hite; chatAM dayAdharmanA tAjA saMskAro e kAMIka judIja dIzAmAM kAma karyuM. teNe vicAra karyo ke nAka laDAimAM utarI hajaro jAnI khuvArI karI pApano bhAgIdAra banI naraka gatine adhikArI huM zA mATe banuM? putra nahi hevAthI Akhare A rAjya te bIjAne Adhinaja thavAnuM che ema vicArI maMtrInI salAha laI caDhI AvanAra rAja bhImasenane kahevarAvyuM ke Apa nAhaka laDAImAM utarI hajAro jAnI khuvArI zAmATe karI che. A mArI putrane vivAha ApanI sAthe karI A rAjya te Apane ja soMpavAnuM che. A mujaba putrIne vIvAha rAjA bhInasena sAthe karI rAjyapATa tene sepI rAjA zrImaLa zuddha zrAvakadharmane pALavA lAge. jene pAMca varSa vItyAM haze te daramyAna lakSmIne upaladetra ane Asala nAmanA be putro thayA, ane te pachI rAjA zrImane putrI ane jamAInI rajA laI zrI gautama svAmI pAse rAjagRhImAM dIkSA lIdhI. jeo pAchaLathI kevaLajJAna pAmI mokSe gayA che. tyArabAda lakSmIne eka trIjo putra nAme aAsapAla thayelo che. je pachI rAjA bhImasena zrImALa nagaranuM rAjya pitAnA vacalA puva Alane ApI svarge gayela che ne rAjakuMvara upaladevane rAjA bhImasena sAthe koIka takarAra thavAthI udhaDa maMtrIne sAthe laI vesa (hAlanuM rasIyA) nagara vasAvyuM che ke, jyAM agADI zrI ratnaprabhasurI AcArya, traNa lAkha corAsIhajAra rajapUtAne jene banAvI eza vaMzanI sthApanA karI che. jene
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ svIkAra. 346 savistara hevAla ApaNe AgaLa ozavALAnI utpattimAM joIzuM, pAchaLathI zrImALa nagaranI paDatI vakhate saMkhyAbaMdha zrImALI jene mALavA, mevADa, soraTha, gujarAta, gehalavADa, dakSiNa, lATa, uttara hIMdustAna, vagere dezomAM vikharAI gayA che. jemAMthI keTalAke e pAchaLathI vaiznava ane zIva dharmo aMgIkAra karyA che jemAMthI keTalAkane kumArapALa rAjAnA vakhatamAM hemacaMdrAcAryanA upadezathI pharI jaino banAvavAmAM AvyA che. jhaverI muLacaMda AzArAma vairATI AgaLa vadhatuM baroDA jaina esosIezananuM kAmakAja. - wate vaDedarAnI jAhera jaina prajAnI unnati arthe kAma karatuM baroDA jaina esosIezana vaDodarAmAM hamaNAM ghaNuja umaMga ane vRddhi sAthe kAma karI rahyuM che. strI keLavaNunA vibhAga mATe, jaina ane janetara strIonI kevaLaNuM, nIti, pharaja vigere mATe eka khAsa sabhA zaheramAM jAnI zerInA dharmazALAnA makAnamAM amadAvAdathI khAsa bolAvavAmAM AvelAM sa. vidhArI bI. e. nA pramukhapaNuM nIce bharavAmAM AvI hatI ne ghaNo ja upayogI bhASaNe karavAmAM AvyAM hatAM. gayA aThavADIe samAja sevAnA makakAryathI jANItAM thayelAM zrImatI se. zAradAgIrI bI. e. nA pramukhapaNa nIce koThI piLamAM jaina esosIezananA helamAM strIonI moTI saMkhyA samakSa bhASaNo ApavAmAM AvyAM hatAM. je vakhate mIsa mAskerInIjha, sTeTa narsa tathA zAradA bahena, sulocanA bahena vigere bahenanAM bhASaNe dhaNuMja bodhaprada hatAM. tA. 5 nA roja esosIezananA halamAM trIjuM vyAkhyAna mIsa mAskerInIjhanuM thayuM hatuM, je vakhate paNa ghaNI jaina tathA jainetara strIoe temAM bhAga lIdhe hate. Ama A jana saMsthA jUdAM judAM sevA tathA kartavyanAM kAmo bajAvI rahyuM che. tenA cAlAko rA. naMdalAlabhAI vakIla, rA. pAdarAkara, rA. maNIbhAI vaidha vigerenA prasaMzA pAtra udhoga mATe dhanyavAda ApI jaina esasIezananI AbAdI icchIe chIe. svIkAra. paraleka prakAza -zrI jhaverI morabI taraphathI bheTa ha. 2. rA. popaTalAla kevaLacaMda zaha, amadAvAda, kizaramaNi mALA naM. 4-zrAvaka zrAvikA dharma-rA. rA. acaratalAla jagajI vanadAsa mazAlIA, bhAvanagara. pAMtrIza belaH--(saraLa artha sAthe tathA Avazyaka sUtranA saMkSipta bhAvArtha)zrI mAMgaroLa nivAsI bahena Ikora devacaMda taraphathI bheTa. ha. mAstara umedacaMda rAyacaMda. zrI jaina zreyakara maMDaLa hastaka cAlatA zrI jana keLavaNI khAtAne rIpI--zrI jaina zreyaskara maMDaLa. mahesANa.
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ budmiprabhA. * zrI mahAvIra jaina vidyAlayanA vidyArthIonI dhArmika parIkSAonuM pariNAma. 348 vidyArthIonAM nAma ramIlAla maganalAla medI. mAdhavajI dhanajI che. ganalAla nAnacaMda zA meAnalAla hemaca'da zAha. cunIlAla jIvarAja zAha. govIMdajI ujamazI zAha. aMbAlAla caturabhAI zAha, ratIlAla mANekaca'da jasAnI. cImanalAla metIlAla pArekha. mArka, | vidyArthIonAM nAma, akhAlAla mANekalAla zAha, sAbhAgatha'da tema6 eka 15 cImanalAla dalasukhabhAI zAha. 15 pa 4 meAhanalAla harIbhAi zAha. 47 47 47 kulapata vIThThala mahetA. meAtIlAla dharamaca'da koThArI prANalAla makanajI mahetA. hIrAlAla bhAyade zAha, mA. 43 42 40 kaTa 38 35 34 20 285 44 44 ! gamehanadAsa kalyANajI strInA. 21 34 vinati. sarve jaina badhuAte vijJapti karavAmAM Ave che ke:-jaina esesIezana k inDiyAnI vArSika samI tA. 31-1-1916 nA rAja maLI hatI te dhurasaMge zeDa ratanacaMda talakacaMda mAstaranA bhASaNa paratve ame sarve jaina dharmAbhilASI khadhue!nuM dhyAna khecIe chIe. te bhASaNu chApelAnI eka nakala amAne maLI che je sthaLa saMkecane lene ame pragaTa karI zakayA nathI paraMtu tenI aMdara jaina kAma ane brITIza sarakAra tarapha vaphAdArI, jaina pramamAM jAhera jussAnI jaNAtI jarUra, na kAmanI ghaTatI jatI saMkhyA, sastA bhADAnI cAlI, suvAvaDakhAnAnI bhAre jarUra, jaina zrImatete araja vigere bAbato viSe je je vicArI teoe pradarzIta karyA che te khAsa jaina prajAe manana karavA jevA che mATe dareka dhuAne te vAMcavA vijJapti che. vaDodarA tesihu anAthAzramaH----A nAmanI saMsthA anAceAnA lAbhArthe vaDodarAmAM kheAlavAmAM AvI che. tenA maMtrI rA. rA. masIbhAI vasanajI bI. e. ela. ela. bI. che. teo taraphathI jaNAvavAmAM Ave che ke A anAthAzramI mATe eraDIe badhA vavAmAM Ave che tathA AzrayadAtAnI madadathI pAMca eDIe! mAMdhI che. ane dasa AMdhavAnI bAkI che. je sagRha rU. 251) Apaze tenA nAmathI eka eAraDI bAMdhavAmAM Avaze ane dAMtAnA nAmanI ArasanI takatI te upara caDavAmAM Avaze. A upara amo dareka dayALuMbatuM dhyAna khecIe chIe. anAthone bacAvavAM e dareka hiMdu baccAnI AIne kruja che, . zrI mahAvIra jaina vidyAlacanA vidyArthInI dhAnika parIkSAnuM pariNAma amene tenA A. sekreTarI rA. rA. zrIyuta meIca'da gIradhara kApaDIA solIsITara taraphathI maLyuM che. parIkSaka tarIke atrenA vatanI rA. rA. vakIla kezavalAla prema# . e. ela. ela. bI. mAdI ke jekhA dhArmika viSayamAM sArUM jJAna dharAve che temane nimavAmAM AvyA hatA. temaNe vidyArcIemanA abhyAsa paratve sAra! satAya jahera kayA hate! ane te zAstrI paDita tralAlajInA askhalita prAsane svaya phaLa che tema nahera kyuM hatuM.
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ bega prakaraNa. 348 vohI ripa. bhASaNa-A mAsikanA saMpAdaka rA. 2. maNIlAla mevalAla pAdarAkare "sevAdharma" upara vidyArthIo samakSa tA. 7-2-16 nA roja A be gata menejIMga kamITInA membara . . jhaverI amRtalAla maheghAlanA pramukhapaNuM nIce bhASaNa ApyuM hatuM. jenI rUparekhA tarIke amoe A aMkamAM "sevAdharma"nA mathALA nIce juduM pragaTa karyuM che, tethI atre tene ullekha karyo nathI. bakSiza khAte AvelI madada, 5-0-0 beganA vidhArthI bhAilAla motIlAla-kheDA. 25-00 zeTha maganalAla hakamacaMda ha. jhaverI bhogIlAla bhallAla. - amadAvAda, dozIvADAnI paLa. zrI mAsika madada khAte AvelI madada 8-0-0 boDIMganI menejIMga kamITInA membara rA. zA. jamanAdAsa savacaMda. amadAvAda vAghaNa piLa. bA. sane 1815 nA mAsa eTobarathI te sane 1816nA mAsa jAnevArI sudhI mAsa gAranA dara mAsika rUpIA be lekhe. vijJapti. sarva jana baMdhuone vijJapti karavAmAM Ave che ke lasAdi jevA mAMgalika prasaMge beDIMgane madada karI AbhArI karaze. hAlamAM beThaga taraphathI boganA presIDanTa rA. 2. zrIyuta zeTha jagAbhAI dalapatabhAI bI. e. tathA tenA e. sekreTarI rA. . vakIla mehanalAla gokaLadAsa bI. e. ela. ela. bI. nI sahIthI beDa'ganA hitArtha tata prasaMgane lagatI patrikAo chapAvI pragaTa karavAmAM AvI che te patrikA lei begano je mANasa je je saspRhasthone tyAM lagna Adi mAMgalika kAryanA prasaMge Ave yAte paccIma je baMdhuo upara mekalavAmAM Ave te baMdhuoe yathAzakti madada ApI boDIMgane upakRta karaze. beThagane madadanI anivArya jarUra che te sarve baMdhuo jANe che. tema AjakAla karatAM daza varSa thayAM A bega pitAnuM kAryakrama bajAvI rahI che te sarva baMdhuonI najara bahAra te nahi hoya! baMdhuo ! jamAnAnusAra keLavaNInA kSetrane sateja karavAnI ghaNaja AvazyakatA che, ApaNuM jIna maMdirone mahata AdhAra ApaNAM jJAna maMdirone avalaMbI rahyA che. mATe have te kSetrane puSTi ApavAnI vizeSa jarUra che. temanI kharI jADejalAlIne yAte tenI samasta ukAtine AdhAra tenA keLavAyelA niyAmako upara che. stabha vinA jema havelI TakatI nathI tema kemanA udayavinA kemanI jAherajalAlI saMbhavavAnI AzA te havAmAM killA bAMdhavA samAna che. baMdhue ! eka be cAra divasa dharmanI jADejalAlI kahevaDAvavA karatAM tenI evI saMgIna pejanA e ke jethI sadAnI jAhojalAlI kemanI thAya. A saghaLI pejanAno mArga keLavaNI che te sarvamAnya siddhAMta che. tenI vRddhi thavAthI jemanI aMdara rahelI badI-saDe-hAnIkAraka rivAje, ayogya jJAtirUDha baMdhanene svayaM niveDA AvI jaze, temaja sAmAjIka temaja naitika siddhAMtane svayaM prAdurbhAva thaze. mATe baMdhuo!
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 350 buddhiprabhA. tame keLavaNInA kSetrane vizeSa piSazu Ape. dezadeza aTana karI bhAratanA bhuSaNa ane dezanA kohinura sujya zrImaMta sarakAra gAyakavADa siyAjIrAve paNa dezanA udayane mATe mukhyamAM mukhya be bAbatanI jarUra joI che te eka keLavaNInI vRddhi karavI ane bIjuM bALalagna aTakAvavAM. kAraNa ke sarva sudhArAnAM mULa ane utkrAMtinAM mULa temaja aMtare che. zrImaMta sarakAre tenI jarUrIAta svAkArI che teTaluM ja nahi paraMtu pitAnA samasta rAjyamAM te bAbatanA kAyadA pasAra karI hiMda bhUmimAM kIrtine amara staMbha ropyo che. A uparathI A5 baMdhuo joI zakyA haze ke keLavaNInI keTalI badhI AvazyakatA che. mATe pratyeka vIraputra pitAnI zakti anusAra keLavaNI letI saMsthAne prathama madada karaze vyavasthApaka evI AzA rAkhuM chuM. mANasAmAM zrI vIzAporavADa jaina jJAtI taraphathI ve jaina upA zrayonA khAta muhurtanI zubha kiyA. zrI vizAparavADa jaina jJAti taraphathI hAlamAM ane be jaina upAzrayanAM makAne bAMdhavAmAM AvanAra che. tenA khAta muhurtanI kriyA karavAnuM te, 27 mAhe jAnyuArI ane 1916, vAra gurUne savAranA kalAka (11) nuM hatuM. te prasaMge jJAti taraphathI mA rAva lazrIne te kriyA karavAne mATe agAuthI AmaMtraNa karavAmAM AvyuM hatuM je teozrIe svIkAryuM hatuM. te mujaba te dIvase savAranA daza vAgatAnA sumAre beMDa sAthe saMdha taraphathI teozrIne teDavA mATe darabAragaDha eka sAta gRhasthanuM DepyuTezana gayuM hatuM. mahArAvaLajI zrI tasiMhajI, yuvarAja zrI sAjanasiMhajI tathA kacerImaMDaLa sAthe sADAdaza vAgatAMnA sumAre vajA patAkAthI zaNagAravAmAM AvelA maMDapamAM padhAryA hatA. zrI jJAti taraphathI zA. gIradharalAla nathubhAe maMgaLa tIlaka karyA bAda jaina kanyAzALAnI bALAo tathA bALakoe mahArAvalajIzrInA guNAnuvAda gata kavitAo gAi hatI. benI Aje umaMga na mAyare, benI prajApati padhArIyA; benI takhtasiMhajI mahArAjare, enI paraduHkhabhaMjana sAheba. benI Aje. benI paropakArI rAjavI, benI nItimAM nipu zu che; benI buddhinA ATha guNe karI, benI bharapura che bhaMDArare. enI Aje. benI rAjya dhuraMdhara rAjIyA, benI tethI hadaya ubharAya re; benI satyazIla guNe zobhatA, benI jIvadayA pratipALare. benI Aje. benI kSamAguNa bhaMDAra che, benI nyAthaguNasaMpanna sadA; benI sama draSTie zobhItA, benI hadayakamaLa che gabIrare. benI Aje, benI kuMvara sAheba zobhatA, benI sajAnA guNe bhalA benI parAkramI siMha rAjIyA, enI vidyA alaMkAre zItA. enI Aje. benI yathA guNe kuMvara dIpatA, benI dIvAna sAheba atI bhalA; benI kamaLa jevA mukhe zobhatA, benI nyAya Ape hA nyAyathI. benI Aje. benI nyAya nipuNanA bhaMDAra che, benI cIraNa prajApati; benI rAolajI mahArAja re, benI jenabALAo ema vade, benI Aje.
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAMNusAmAM zrI vIzApeAravADa jaina jJAtI taraphathI be jaina upAzrayAnA muhurtanI zubha kriyA, 351 ( 2 ) AnaMda AnaMda AnaMda Aje, AnaMda ura na mAya; mahArAjA takhtasiMhajI, rAkhelajI sAheba; ama bALakanI draSTie paDatA, tetrA thayA visvara; aneka zIda Apa dharAvI, vijayapatAkA pharakAvA, iMglIza vyAkaraNa nyAyAdikanA, tattvavettA che. Apa, prajAnA hItene mATe, dIrghadraSTi dayALu; samatArasanA guNemAMhI, Aya jhIle che daiva, paraupakAra karavAne mATe, che mati rakta sadAya. kumAra sAheba sajjanasiMhajI, guNa gaNumAMhe zreSTa, mAyALu kRpALu sAheba, cIraNa chavA Apa; aneka kaLAza Apa zIkhIne, vijayavAna thAo, dIvAta sAheba mohanabhAi, nItinA baDAra. gaMbhIra te pramANikatAnA, guNI hRddhamAM vase che, mANasApurImAM nyAyanItithI, Apa karI che. nyAya; nitye prArthI draSTi jenI, che dharmamAMhi rakta, rAjya yaMtra calAvA mATe, Apa salAhakArI che. buddhinA khAte karIte, Apa sAheba bharapura, saMvata egaNIza bahuAMtera varSe, kRSNapakSe peza mAse; divasa sasamAne gurUvAre, khAta muhurtanI krIyA, takhtasiMhajI mahArAja sAhenA, svahaste karAya. AvA nararatnAne janetA, A pRthvIpara jaNaje, padhArI upakAra je kIdheA, te badala na vaLAya; cakArI pakSI cAMdanI jotAM, attI AlhAda thAya, A darzanathI -ta sevaka paNa, atI praphullIta thAya. AnaMda. AnaMda. AnaMda. AnaMda. AnaMda. AnaMda. sArabAda zrI saMdha taraphathI zA. mAdhavalAla amathAlA` nIce mujaba bhASaNa vAMcI sabhaLAvyuM hatuM:-- maherabAna rAvaLajI zrI sAheba tathA prInsa sajjanasiMhajI sAheba tathA rAjyanA ApIsara ane anya gRhasthe! ! AjanA mAMgalIka divasa te sa. 1972 nA poSa vadI 7 ne gurUvAranA che. A divase Apa zrI mAheba khahAdurane kacerI ma`DaLa sAthe A sthAne padhAravAnI vina'ti AjathI divasa e upara amArI zrI vIzAporavADanI jaina jJAtI taraphathI navIna thatAM jaina upAzrayanA makAnAne pAye ApanA svahaste nakhAvavAnI amArA hRdayanI lAgaNI Aja keTalAka trisathI hatI te Apa mAyALu rAjya pItAe amArI IcchAne mAna ApI arthe padhArIne je takalIph veThI che ane amArI jIgaranI lAgaNIne je Ape mAna Apela che. zrInA amArA pratye mahAna upakAra thayA che. te amArI jJAtI bhule tema nathI. ApazrI sAhebanA svahaste A jaina upAzrayanA pAyA naMkhAvavAnI amAre khAsa Apa
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35ra buddhiprabhA. jarUra hatI kAraNa ke ApazrI amArA jaina rAja vanarAja cAvaDAnI peDhIethI utaratA AvelA che. ApanA muLa purUSa darabAra zrI sAmatasiMhajI saMvata 1665 nI sAlamAM mANase aMbAsaNathI AvelA che tema itihAsathI jaNAya che eTale Apa cApekaTa kuLa cuDAmaNI vIra vasudhAdhIpa mahArAjA zrI jayazikharajInA vaMzanA che. ApazrI darabAra zrI sAmaMtasiMhajInA pachI A gAdIe 18 mI peDhIe bIrAjelA cho. Apa A vartamAna kALamAM cAvaDA vaMzamAM sUrya samAna prakAsI rahyA che. ane amArA mahAna jana vanarAja cAvaDAnuM smaraNa thatAM eTale AnaMda thAya che teTalo ja AnaMda ApazrIne dekhavAthI thAya che. vaLI Apa eka patnIvrata dharmavALA hAI prajAjananuM kalyANa karanArA che. amArI koma upara ApanA vaMzaparaMparAthI upakAra thaelA che. amArA hRdayamAM, vacanamAM ane kAyAmAM satyanRpati tarIke Apa vaselA che e vigere dareka guNane Apa lAyaka hoI amArI koma A upAzrayanuM khAta muhurta ApanA maMgala hastathI karAvavAne Irache che. vaLI amArA dharmadhuraMdhara zAstravizArada jainAcArya zrI buddhisAgara surizvarajI ne Apa rAjya dhuraMdhara kSatrIvaMza cuDAmaNI e bannene paraspara dharma, prema dekhIne hamane ghaNoja harSa thAya che. tenuM varNana karavAne amArI pAse puratA zabda nathI ApazrI sAheba bahAduranA svahaste AvAM jainenAM dareka kAryo thAo, ema ame kharA jIgarathI IcchIe chIe. ApazrInI AvI dhArmika kAryanI anumodanAnI pravRti dekhIne amArA mahAna gura jainAcArya zrImad buddhisAgara surizvarajI ApazrIne tathA ApanA sahakuTuMbane dharmalAbhapUrvaka aneka AzIrvAda Ape che, ane te sAthe amArI jana koma paNa ApazrI hareka prakAranI sukha saMpatti bhogavI dIrdhAyuSa rahe ema ataHkaraNathI duvA Ape che. amArA A be jaina upAzrayamAM amArI zrI vizAporavADanI jana jJAtIe rU. 8000)nI rakama ApelI che. temaja amArI jJAtInA mAnanIya ane sadgastha zeTha bIcaMda kIzanAjIe rU.4000)nI udAra rakama tathA zeTha camanalAla DuMgarazIe rU. 2500)nI moTI rakama potAnI rAjIkhuzIthI upAzrayo baMdhAvavAnA kAmamAM bakSIza ApelA che. e rIte karelI madadathI A be upAzrayonuM kAma AgaLa cAlaze tethI teo sAhebane A sthAne upakAra mAnavAmAM Ave che. bhASaNanI pUrNAhuti thayA bAda mahArAvaLajI zrI tAlIone gagaDATa vacce umA thaI bolyA ke - jJAtinA AgevAna ane prajAjano ! mane Ape zubha kriyA karavA mATe AmaMtraNa karI je mAna Apela che tenA mATe huM zrI saMghane AbhArI chuM. tame je bhaktibhAvanI lAgaNIo mArA pratye jAhera karelI che te tamAre eTale prajAne dharma che; te mujaba kSatrIone dharma che ke, prajA ke pAlaNa karavuM. prajA ane rAja banne pakSamAM anya anya zuddha buddhine prema dIpI nIkaLe che. rAjAe prajAnuM kalyANa icchavuM ane prajAe rAjyane vaphAdAra rahevuM tenI pharaja che. (tAlIe). eTaluM bolyA bAda teozrI darzanArthe jaina maMdIramAM gayA hatA tyAra pachI teo zrInA hAthe "khAta muhUrta "nI banne makAnanI kriyA dhAmadhuma sAthe vidhi sahIta karavAmAM AvI hatI. pachIthI teozrI maMDapamAM padhAryA. tyArabAda hAra, terA, attara, gulAba, pAna, sopArI vigere ApavAnI kriyA karyA bAda meLAvaDe jaya dhvanInA pikAro sAthe benDanA suMdara sadA vacce bAra vAgatAne sumAre visarjana karavAmAM Avyo hato
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ atrenA pratiSThita zeTha lakSmIcaMda lalubhAI suradAsa zeThanI poLavALAne tyAMthI zrImad devacaMdrajI kRta vIzI dareka pAThazALAo, lAyabrerIo, ane pUjya muni mahArAja tathA sAdhvIjI mahArAjAne bheTa ApavAnI che mATe jemane nA maLI hoya temaNe temane tyAMthI maMgAvethI mokalI ApavAmAM Avaze. bahAra gAmathI maMgAvanAre 0-1-0 TapAla kharcane mokalo. (daradIone AzirvAda.) ghaNu manuSya judA judA rogothI pIDAya che. temAM garIba manuSyo vaidya tathA DaeNTaronAM bIla bharavAne zaktivAna hotA nathI ane tethI maraNane zaraNa thAya che. amoe eka mAhAtmAnI kRpAthI nIce lakhelA dardonI davA meLavI che, ane tenI zaktinI saMpUrNa khAtrA karI che. tevA rogothI pIDAtA garIba nIrAdhAra mANasane kevaLa paramArtha buddhithI maphata ApavA IcchIe chIe, ane zaktivALA mANasane prathamathI dharmAdA phaMDamAM mAsIka rU. 2) ApavA paDaze tethI tevA rogavALAone, amane maLI agara TapAla mAraphate darada jaNAvI davA levA khAsa bhalAmaNa che. javAba mATe aDadhA AnAnI TIkITa bIDavI. saMgrahaNI (muMbAInA pANIthI agara bIjA kAraNuthI thaI hoya) laka yAne pakSAghAta. dama, hApha, svAsa caDe te, bhagaMdara (vAhADa kApa karyA vagara) idro zithilatA yAne nAmaradAI. keI paNa jAtano vA, hisTIrIyA yAne vaI agara maraghI. baccAone thatI varAdha, masA yAne harasa je loko vAMcI jANatA nathI tene vAMcI jANanAra khabara Apaze te upakAra thaze. zA, vADIlAla motIlAla pAlakhIvALA ela. TI. ema. maLavAne vakhata-savAramAM 11 thI 12 sAMje 7 thI 10 mIla menejara, dhI amadAvAda svadezI mIla ku. lI. The. luNAvADe meTI piLa-amadAvAda kenI mAraphata chapAvaze ? sArUM zuddha chapAvavuM hoya, kALajIthI prapha tapAsAvavAM hoya te popaTalAla kevaLacaMda zAha rAjakeTavALAne (amadAvAda) lakhe.
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ che pramANikatAthI prajAne saMpUrNa vizvAsa meLavavAmAM phatteha pAmelI che junAmAM nAmIcI peDhI junI re dhI rAjanagara javelarI mATe! che ke jyAM chellAmAM chellI leTesTa phezananA sonAnA ane jhaverAtanA mazIna polIsa ane henDapelIsa dAgInAone gaMjAvara ja taiyAra rahe che. che majurI kApI senAnAM purAM nANAM pAchAM ApavAnI lekhIta ApavAmAM Ave che. cAMdInI phensI cIjone gaMjAvara ja rAkhIe chIe. mAlanI geraMTI, juja nake moTuM vecANa teja siddhAMta !!! muMbAinI jANItI peDhIomAM lAMbA vakhatanA anubhavI ane keLavAyelA kArIgaronA hAthe amArI potAnI dekharekha nIce mAla bane che. grAhakene haste mukhaDe vidAya karavA teja amAro mudrAlekha che. dhI rAjanagaravelarI mATe. prAyaTara-jhaverI bhegIlAla purUSottamadAsa. ci-amadAvAda. che
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina prajA mATe eka nirbhaya ane bharUsApAtra ThekANuM! che ke jyAM agADI hatI chINa apaTuDeTa phezananA sonAnA:masIna paoNlIsa dAgInAo nI seMkaDo phezanono moTo jaththo taiyAra rahe che ! ane nirbhaya rIte taddanaja cokhyuM ane saphAIbaMdha phensI kAma gharA konA senAnuM kiphAyata majurIthI ane ghaNuM ja jhaDapathI vAyadesara banAvI ApavAmAM Ave che. taiyAra dAgInAonI majurI kApI nANAM pAchAM ApavAne lekhIta geraMTI maLe che. IMglIza velarI, rolDagolDa javelarI, ane cAMdInI seMkaDe phezanebala cIjone jaMgI sToka taiyAra rahe che. khAsa vilAyatathI AvelA bIlIyAna kaTanA hIrAo, mANeka, pAnA, vigere jhaverAta kAma gharAko ane vahepArIonuM sagavaDa paDatI rIte karIe chIe. raoNyala javelarI mATe. proprAyaTara-jhaverI muLacaMda AzArAma vairATI. 456 Di-amadAvAda.
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka vadhu AgamAM godarejanI tIjorInI parIkSA. mITasa busena kaIzA nAmanI eka moTI jApAnI kaMpanInI ophIsa muMbaImAM che. e erIsa jyAre pehelAM muMbaImAM udhaDI tyAre godareje potAnI tIjorI kharIdavAnI bhalAmaNa karI hatI paNa sAhebanA dhyAnamAM vAta utarI nahi ane vilAyatI ane jApAnI banAvaTanI tIjorIe kharIdI. e kaMpanInI eka zAkhA kocImAM che ane te ThekANe godarejanI eka nahAnI tIjorI vaparAtI hatI. cAra mahInA upara karAMcInI ophIsamAM Aga lAgI ane godarejanI tIjorImAM trIsa hajAra rUpIAnI noTo hatI te salAmata maLI AvI ane te uparathI muMbaInI enTIse turatAturata agIAra rUpIAnI eka moTI godarejanI tIjorI kharIdI. AvI rIte Aga thavA pachI ke khodAvavAnuM kAma vAjabI kahevAya nahIM. jo ke nAnA moTA baMdhAe evuM ja kare che. thoDA vakhata upara muMbaImAM ivaTa ledhamanI kaMpanInI ophIsamAM seTI Aga lAgI te vakhate jANItA meTA vilAyatI mekaranI cAra tIjorI - phIsamAM hatI ane tenA je anubhave sAhebane maLe te uparathI Aga pachI godarejanI mATI sAta tIjorIe ahIMnI temaja karAMcInI ophIse mATe kharIdavAmAM AvI. AvI rIte ghaNAkA nukasAna thayA pachIja sAvaceta thAya che. ghaNAke pitAne yA pADeAsIne tyAM corI thavA pachIja godarejanI tIjorI levA nIkaLe che. sara sAsuna je. DevIDanA jeTalI sAvacetI thoDAkaja rAkhatA haze. eoe jevuM jANyuM ke chelA varasamAM muMbaImAM upAsAparI AgeA thaI temAM jyAM jyAM godarejanI tIjorIo hatI tyAM tyAM jarAe nukasAna thayuM hatuM nahIM tevu' tarata potAnI pAsanI jANItA vilAtI bekarInI uMjArAnI kIMmatanI pAMca tIjorIe lIlAmathI vecI nAMkhavAno TharAva karI tenI jagyAe godarejanI tIjorIo kharIdI. hiMdustAna ane baramAnI sevIMga be"konA copaDA rAkhavA mATe sarakArane thoDA vakhata upara 372 phAyaraprupha tIjorI joItI hatI te vakhate judA judA mekaranI tIjorIo AgamAM nAkhI tapAsa karI hatI ane phakta gAdarejanI tIjorImAM kAgajo salAmata hovAthI ane bIjI tIjorImAM saghaLuM baLI javAthI 37ra tIjorIeAnA orDara godarejane ApavAmAM AvyA hatA. kArakhAnuM -gesa kaMpanI pAse, parela, muMbaI. zAkhA-rIcIrADa--amadAvAda