Book Title: Buddhiprabha 1911 07 SrNo 04
Author(s): Adhyatma Gyan Prasarak Mandal
Publisher: Adhyatma Gyan Prasarak Mandal
Catalog link: https://jainqq.org/explore/522028/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Reg. No. B. 876 zrIjaina zvetAMbara mUrtipUjaka borDiMganA hitArthe prakaTa thatuM. buddhiprabhA. (Light of Beason.) varSa 3 jI. sane 1911. julAI eka 4 thAka sarva paravazaM duHkhaM, sarvamAtyavazaM sukham / etaduktaM samAsena lakSaNaM sukhduHkhyoH|| nAI pudalabhAvAnAM kuttoM kArayitA na ca / nAnumantApi cetyAtma-jJAnavAn lipyate katham / / pragaTakartA, adhyAtmajJAna prasAraka maMDaLa. vyavasthA, zrI jaina zvetAMbara mUrtipujaka boDIMga taraphathI, kiralAla DAhyAbhAI kApaDIA, A che : nAgerAsarAhu-amadAvAda vArSika che. sTeja sAthe rU. 1-40, sthAnika 1-0-0 phUe. - '* * * * AhAvAdR zrI 'satyavije' presamAM sAMkalacaMda harIlAle chApyuM. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya viSayAnukramaNikA paNa viSaya. 1 zrImad ravisAgarajI mahArAjanI | svarga vAsa tithinA melAvaDe. 106 | Ta9 6 Adhunika samaya. 18 2 zAnta dazAthI duniyAnuM ane 7 jagata katR vavAda carcA. 11 ra potAnuM bhaluM karI zakAya che. 88 8 tathApituM karIzanahi zAka.dhama 115 ika 9 dehi dazAdazI. 3 zrImad ravisAgarajI mahArAjanA | 10 dayAnuM dAnake devakumAra. 117 jIvana vRtAMtano sAra. 101 1 1 niragI thavAno uttama upAya. 1ra1. 4 dazAnI balihArI. 105 1ra prabhuprArthanA prema lakSaNa. 123 5 zrImana muni zrI ravisAgarajInI 13 sadAcAra. 127 zrImad mahAtmA ravisAgarajInI kacati ujavavAnI maLelI khabarA.. 1 zrI pAlaNapuramAM zrImad ravisAgarajInI pAdukA pAlaNapuranAsa dhe sthApana karIche. 2 mANasAmAM zrImad ravisAgarajI jayaMti zeTha hAthIbhAI mulacaMdanA pramukha - paNa nIce ujavavAmAM AvI hatI. rA. vADIlAla tathA maphatalAle asara kAraka bhASaNa ApyuM hatuM. 3 zrIsANaMdamAM zeTha kAlIdAsa devakaraNanA pramukhapaNA nIce zrImad buddhi - sAgarajI samAje zrImada ravisAgarajI jayaMti ujavI hatI. sANaMdanA saMghe gurUnA guNa gAyA hatA ne pUjana bhaNAvI hatI. zeTha devacaMda ThAkarazI vagere sANa nA zeDImAoe dharma kArya mAM sArI pravRtti karI hatI. 4 zrIgodhAvInA saMghe zrImad ravisAgarajInI jayaMti ujavI hatI ane pAkhI | pALavAno TharAva karyo hato. 5 zrImahesANAnA sa the zrImad ravisAgarajI jaya'ti ujavI hatI. 6 zrIcANamAnA sathe zrImad ravisAgarajI jayaMti ujavI hatI. ha amadAvAda ane mahAtmA ravisAgarajInI jayaMti che. lalubhAI rAyacaMdanA, pramukhapaNA nIce ujavavAmAM AvI hatI. te prasaMge atranA zeTha. NIbhAI dalapatabhAI tathA jagAbhAI dalapatabhAI vigere saMbhAvita saMgrahasthAo hAjarI ApI hatI. te prasaMge mADIMganA vidAthI DokaTara mANekalAla maganalAle mahAtmA ravisAgarajInA jIvanacaritranA Tuka sAra kahyA hatA. tathA te uparathI udabhavatA vicAra darzAvyA hatA tathA neka nAmadAra za - henazAha ja pAMcamAnA rAjyAbhiSekanI mubArakabAdI IchI hatI. jayaMti viSe vadhu vivecana AjanA amArA taraphathI pragaTa thaela buddhipra bhAnA vadhArAmAMthI joI levuM. 8 muMbaIH muMbAImAM zrImad munimahArAja buddhisAgarajIe mahAtmA ravi sAgarajInA jIvana caritrane TuMka sAra kahyA hatA tathA teeAzrInA pramukha paNa nIce muMbaInA saMdhe neka nAmadAra zahenazAha sara ja pAMcamAnA rAjyAbhiSekanI zubhAzI: IchI hatI. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhiprabhA. (The Light of Reason) brahmAnandavidhAnake paTutaraM zAntipradyotakam // satyAsatyavivekadaM bhavabhaya-bhrAntivyavacchedakam / / mithyApAnivartakaM vijayatAM syAdvAdadharmapadam / loke sUryasamaprakAzakamidaM 'buddhisabhA' mAsikam / / varSa 3 ju. te 15 mI julAi. sana 1911 aMka 4che. - -- zrImad visAgarajI mahArAjanI stuti. ghanaghaTA bhuvanaraMga chAyA. e rAganamuM ravisAgara gurUrAyA, jinazAsana jaya vatAyA. saMvata egaNuzana sAta, mana ekAdazI vikhyAta; laI dIkSA ne sukha pAyA. namuM ravisAgara. 1 vicarya bahu gAmegAma, kIdhI yAtrAe bahu ThAma; samatA guNa uramAM lAyA. namuM ravisAgara. 2 didhI dIkSAo bahu hAthe, jana pratibodhyA bahu nAtha; vairAgI tyAgI suhAyA. namuM ravisAgara. 3 brahmacArI pUrNa pratApI, daza dizamAM kAti vyApI bhaktanA manamAM bhAvyA. namuM ravisAgara. 4 zraddhALu dharma pUrA, kriyAmAM nizadina zarApha tajI dvara mamatAne mAyA, namuM ravisAgara, 5 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suDatAlIza varSa savAyA, zubha saMyamanI layalAyA; savegI zIra suhAyA. namuM ravisAgara. 6 egaNIza cepananI sAla, vadI ekAdazI ravivAra; mehasANe svarga sidhAyA. namuM ravisAgara. 7 vaMdu sadagurUguNadhArI, evA gurUnI balihArI, buddhisAgara guNa gAyA. namuM ravisAgara. 8 saM. 1967 jeTha vadI 11 mubAI. "zAntadazAthI duniyAnuM bhane potAnuM bhalaM karIzakAyache" manu zAnadazAthI potAnA AtmAnI unnati karI zake che ane duniyAnI unnati 5zuM karI zake che. dareka bAbatone vicAra karanAra prathama pitAnA manane zAna karavuM jAIe. jenuM mana krodhathI dhamadhamAyamAna rahe che te manuSya koI paNa zubha vicAranA antima uddezane pAra pAmI zakatA nathI. jenA manamAM koI ekadama sullaka bAbatethI ghaDI dhaDImAM panna thAya che ane magajanuM ThekANuM rahetuM nathI te manuSyanA manamAM vivekapUrvaka zubha vicAra karavAnI zakti pragaTatI nathI. kodhathI mananI malInatA thaI jAya che ane malIna manamAM zubha vicAro pragaTI zake nahIM. je manuSyo hiMsaka prANIonI peThe vAtavAtamAM tapI jAya che ane manamAM na karavAnA vicAra kare che. vANIthI na bolavAnuM bole che te manuSyo bhale dharmanI sAdhanA karatA hoya te paNa teo dhAdikanA vaza thaI nIca mArgamAM gamana kare che. krodhe koDI puravataNu, saMjama phala jAya / krodha sahita tapa je kare te to lekhe na thAya // 1 // TIpUrvavarSaparyata kareluM tapa paNa beghaDInA krodhathI naSTa thaI jAya che, mA uparathI avadhavAnuM ke dareka bAbatane prasaMge manamAM krodha utpanna thAya nahIM tema pravRtti karavAnI jarUra che. manuSyane aneka kAraNevaDe Thodha udabhave che ane tethI teo potAnA hadayane krodhAgnithI bALIne bhasma kara che. krodha karanArAo ema samaje che ke amArA krodhathI amAruM yaH thAya che paNa Ama vicAravuM aga che. kodha caMDALanA samAna che. moTA moTA Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parvadhArIone paNa krodha caturgatimAM bhaTakAve che. tyAre hAlanA kALanA mana ne te pitAnA tAbAmAM kare temAM zuM AthaI? duniyAmAM sarva manuSya ekI avAje kabula kare che ke krodha mahA kharAba che Ama sarve kabula kare che paNa kodhanA kAraNe maLe to paNa ke jeo karatA nathI temane ja dhanyavAda ghaTe che. IjIna jema dhaNI atithI phATI jAya che temaja ke: va. khata atyaMta dhanA udayathI hRdaya paNa phATI jAya che. vyAkaraNa agara nyAya Adi aneka zAstrano abhyAsa karIne advitIya paMDita banavAmAM Ave te paNa dhanA udayathI satya mArgane bedha prApta thatuM nathI. dhI manuSya AgaLa pAchaLane bilakula vicAra karI zakatA nathI ane tethI te pote azAna rahe che ane tenA saMbaMdhIone paNa azAna banAve che. savAramAM paDelo pADe jema sarovarane DahoLI nAkhe che, tema krodhI manuSya paNa. manuSavargamAM patharAyelI zAnitane vikherI nAkhe che. krodhathI azAnta bane manuSya te vakhate kharAba vicAra karIne aneka dhAra karma bAMdhe che. azAnta manuSyanA saMbaMdhIo paNa azAnta bane che. jagatanA bhalA mATe prayatna karanAra mahAtmAoe prathama krodhane nivAravo joIe. eka sAmAnya manuSyanA krodhathI duniyAnuM ane pitAnuM jeTaluM ahita thAya che tenA karatAM kaI mahAtmAnA krodhathI janasamAja ane pitAnuM vizeSa ahita thAya che, krodhI manu maha6 uttama dhArmika kAryo karavAne zaktimAna thatA nathI. bdhI manuSya jyAM tyAM vipanAM vRkSa vAve che, kedhI manuSyanI vANImAM ane satyane bharapUra vAsa hoya che. krodhI manuSyo potAnuM ane paranuM bhAvihita avadhI zakatA nathI. krodhathI lakheluM chApeluM boleluM prAya: satyathI viparIta hoya che. krodhI purUSano Azaya kharAba hovAthI tenuM satya vacana paNa asatya tarIke gaNAya che mATe je manamAMthI krodhane dUra karI zAnta manathI varte che teoja pitAnuM ane duniyAnuM bhaluM karavA samartha thAya che. je enA manamAM mAna-mAyA ane lebhanI vAsatA hoya che teo paNa manane atyaMta zAnta karavA samartha thatA nathI. mAnI purUSe rAvaNanI ane dudha nanI pi jagatamAM azAMti phelAve che, kaparI purUSo aneka prakAranA prapaMco racIne duniyAmAM azAMti phelAve che, lobhathI sarva prakAranAM pApakRtya thai zake che. lAbhanA samAna anya koi deva nathI. lobhI manuSyanA hadaya sadAkALa azAta rahe che, bhIe kharAba vicAro karAve che ane jaganI zAntine bhaMga kare che. teo kudaratane niyama toDIne anya manuSyanI AjIvikA vagerene nAza kare che tethI teo manuSpavargane lAbha ApI zakatA nathI. bharapUra vasAvathI lakheluM che tenuM satya vacana : Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 jeonA manamAM ane vANImAM nidarUpa vikAne vAsa sadAkALa rahe che teo paNa potAnA mananI zAMtine jALavI zakatA nathI ane duniyAnA manuSyone paNa azAnta banAve che. jeo dhamadhapaNuthI allAudIna bAdazAhanI peThe anya dharmavALAone mArI nAkhavA prayatna kare che ane teonuM nikaMdana karavA prayatna kare che teo paNa zAnadazAne dhAraNa karI zakatA nathI ane anyane paNa svadharmanI zAna dazA apI zakatA nathI. jeo vicAra karyA vinA kaI paNa kalezanI bAbatamAM kudI paDe che teo paNa zAnta dazAnA adhikArI banI zakatA nathI. jeo vairane hadayamAM dhAraNa karIne pitAnA zatruonuM buruM karavA hiMsA vagerenA azubha vicAro kare che teo paNa hadayamAM zAna dazA dhAraNa karI zakatA nathI ane vairanI bhAvanAthI pote sadAkALa azAna rahe che. aneka manuSyone azAnA mArgamAM teo pADe che. keTalAka toDaphoDanA vicArothI dharmanI-AtinI ane dezanI unnati I che teo kumatinA yoge kharAba vicAra karI azAna rahe che ane teo jagatanI zAnina tathA unnati sAdhI zakatA nathI. azAnta dazAthI koI paNa manuSya potAnA dharmanI unnati karavA samartha thato nathI mArAmArI gALavALA karIne koI manuSya potAnA dharmane pAyA majabuta jagamAM nAkhI zakatA nathI. zrI mahAvIra prabhu kSAyikabhAve zAnta hatA tethI temaNe jainadharmano jagamAM majabuta pAyo nAkhyo ane tethI jainadharma jagI azAMtine hare che ane sarva manuSyonA hRdayamAM zAMti sthApI zake che. zAtinA vAhake rAjyanI jevI jhAjhalAlI pravartAvI zake che te pramANe azAnnidhAraka patithI kaMI paNa banI zakatuM nathI. magajanI zAnti jALavIne vyApAra Adi karanArAo je pitAnA kAryamAM lAbha meLavI zake che tevA prakArano lAbha azAnta manuSya prApta karI zakatA nathI. koI paNa kArya karatAM pahelAM magajane khUba zAna karavAnI AvazyakatA che. magajane zAna karIne keAI paNa kAryanI lAbha hAnino vicAra karavo joIe. zAntadazAne dhAraNa karanArA manu prathama te zakitahIna jevA azAta manuSyonA manamAM bhAse che paNa pazvAta teonI uttama zaktinI pratibhA anyone jaNAyA vinA rahetI nathI. manane zAnamAM rAkhIne kArya karanArA manuSyo potAnA zatruone paNa mitra banAvI de che ane ducha manuSyone paNa sajajana banAve che. azAnta manuSyo paNa teonA samAgamamAM AvIne pitAnuM kalyANa kare che. zAnadazA sArAvicArone pragaTAve che. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 maitrI, pramAda mAdhyastha ane kArUchyuM. A cAra bhAvanAnu` manana kara nArAo tadazAne dhAraNa karavA samartha bane che. jenA hRdayamAM vizuddha prema vase che. savAne zuddha premathI nihALe che teja manuSya zAntinA padhIyApara caDI zake che. sarva prANImAtrara jene prema pragaTyA che te manuSya peAtAnA hRdayamAM zAntatA dhAraNa karI zake che. sarva jagA prANIAne je potAnA Atmavat gaNe che teja manuSyanA hRdayamAM zAntazA devIne! vAsa hAya che. jema kAinu pazu azubha karavA sakalpamAtra karatA nathI tee zAnta dazAthI pAtAnuM temaja jagatanuM kalyANuM karI zake che. zrI mahAvIra bhagavAnanA mukhya siddhAnta e che ke rAga dveSanA nAza karIne zAnta thayuM. zrI mahAvIra prabhunA pagale cAkanArAoe zAntadazAne svIkAravI e-zAntadazAthI jaina dharmanI unnati sAdhI zakAya che, zAntadazA nI prApti je je azuM thAya che te te smaro jaina dharmanI ArAdhanA karI zakAya che. pUrve jainAcAryo zAntadazAthI jainadharmano uti karI gayA, zAnta dazAthI anya dharma pALanArAonuM paNa potAnA tarapha AkarSaNa thAya che. pAta!nuM ane anyanu bhala karavuM hoya te mAkSanI cAvIbhUta zAnadazAnuM smArAdhana karavuM e eja svarane diiAkSA che. OM zAnti: rU mu. mu'mAi, sa'. 1967 asADha sudi 1 zrImad ravisAgarajI mahArAjanA jIvana vRttAMtano sAra jainazvetAMbara vargamAM dharmano prakAza vistAravA arthe eka mahAmAe mahA prayatna karyo che. jenI jIMdagI parama pavitra hatI. jeNe mana vacana ane kAyAnA yAgane svAgata karyAM hatA. vIzamI sadImAM cAritra baLamAM a gragaNya mahApurUSa tarIke prakhyAta pAmelA evA zrImad ravisAgaranuM jIvana aneka bhavya purUSone asara kare che. temanA saddagurU zrI naimasAma mahArAja hatA. vIzamI sadInA prAraMbha pUrve temaNe amadAvAdamAM sAgaranA upAzrayamAM sthita evA kriyApAtra brahmacArI zrI mayAsAgarajIne gurU tarIke svIkArIne krihAra karyAM hatA. temanA vakhatamAM patimAM atyaMta zithilAcAra pratriSTa thaye hA. zrI temasA gajIe amadAvAdamAM sarva sadha samakSa sAdhuenA satya AcArAnuM svarUpa Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra batAvyu' ane te pramANe cAlavA lAgyA-roTa. surajamalanA DehelAnI aMdara AnA lekha utaratA hatA. temanA satya upadezathI aneka zrAvaka zrAvikAoe gurUne saMga tanmyA. temanA samAnakAlIna zrI vijayajI panyAsa tathA panyAsa zrI vIravijayajI vagere hatA. sAdhuenI kriyA kevA prakAranI che te temaNe AcAramAM mUkIne batAvI ApI. mAravADanA uttama khAra vratadhArIe dIkSA lei amadAvAdamAM kriyAne uddhAra karyo ane zithilAcArIne uThAvyA. zeTha dalapatabhAi bhagubhAnI mAtuzrI tathA zekANI gaMgAdhmana zepha dalapatabhAi bhagubhAI, rUkamaNI zeNI tathA ze.. jesaMgabhAI hIthaMga tathA. temanI mAtuzrI vagere zrImad nemasAgarajI mahArAjanAM anuyAyI thayAM. zeTha surajamale temane satya upadeza devAmAM sahAya ApI. zrInemasAgara" sAdhunA mATe karAvelA upAzrayamAM utaratA naDDAnA. pAMjarApoLanA upAya pazu temanA bAvAe tathA zrAvikAe badhA hatA. nareADAmAM zeTha. dalapatabhAI bhagubhAinI mAtuzrIne zrInemasAgarajIe temanA putranI caDatI thaze ema ja NAvyu hatu. ane te pramANe zeTha. dalapatabhAi ' lakSAdhipati thayA. zrInemasAgarajI vacanasiddhidhAraka hatA. harIbhAinI vADImAM pratiSThA vakhate paNa teozrI hAjara hatA. teaitrIe sa. 1913 mAM mujapuramAM deGAsa karyo. temanI pAdukA adhunA tyAM vidyamAna thAya che. kriyAAraka A maDhApurUSanI pAse pAlInA zrAvaka ravabhA sa. 197 nA mAgazara sudI agIyArasatA rAjadIkSA aMgIkAra karI hatI. zrIravisAgarajI mahArAjane vairAgyatyAga manuSyeApara atyaMta asara karavA lAgyo. gAmegAma te vihAra karavA lAgyA. temanI madhurI dezanAthI hajAre zrAvakA ane zrAvika satya cAra dharmane mAnavA lAgyAM. amadAvAdathI kAIyAvADamAM prathama vidvAra karyAM. zrI siddhakSetranI yAtrA karI. zrInemasAgarajI mahArAje potAnA sadhADAnA uparI tarIke avasAna vakhate zrImadda ravisAgarane sthApyA. sarva sAdhue temanI AjJA pramANe vartavA lAgyA nI paiMD pRthvI taLapara udeza vaDe prakAza karavA lAgyA. amadAvAda, sANu Mda, gedhAvI, vIgmagAma, mAMDala, mehasA zuA, pATaNa, pAlanapura, mANasA, vijApura, pethApura, prAMtija, iDara, vase, vagere dhaNA zaherA gAmemAM temaNe vihAra karyo. temaNe zAntisAgarajIne bha vanagaramAM sa. 1921 nI sAlamAM vaDI dIkSA ApI hatI. paNa pAchaLadhI vicArAnI bhinnatAthI anyAvasthA grahaNu karI. temanA 20 vIza lagabhaga ziSya thayA. temanA ziSya zrIratnasAgarajIe surata, gaNudevI, khIlImArA, valasADa, damaNa vagere tarapha peAtAnAM cAturmAMsA karyA. suratamAM jainene sudhAranAra Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama teo hatA. zrIravisAgarajI mahArAje 47 suDatAlIza varSa paryata cAritra akhaMDa nirmaLa pALyuM. amadAvAda vageremAM temanI ghaNI pratikA thaI ze. vIracaMdabhAI dIpacaMda zeTha. dalapatabhAI bhagubhAI. zeTha. jezaMgabhAI ha. ThIsaMga. zeTha. surajamala sedAgaranuM kuTuMba zeThANuM gaMgAbena. zeThANuM matikuMvara vagere ghaNA zrAvaka ane zrAvikAo temanA atyaMta rAgI banyA. pratika ujhamaNuM aDhAI mahesava tIrthayAtrAo vagerethI ghaNI jaina zAsananI prabhAvanA karI. mesANAmAM temanA prAvaka upAzraya baMdhAvyo hava. saM1954 nA jeTha vadI 11 nA roja temaNe mesANAmAM dehotsarga karyo ane svargastha thayA. zeTha. vIracaMdabhAI dIpacaMda, za. mehanalAla maganalAla vagere gADImAM besI mehasANA AvyA. zrImada zrI ravisAgarajI mahArA. janI pAlakhI mahesANAmAM zrAvaka saMdhe meTI dhAmadhUmathI kADhIne temanA zarIrane agnisaMskAra karyo. zeTha. vIracaMdabhAI dIpacaMdanI madadathI mahasANanA zrAvakoe eka derI tyAM baMdhAvI che. zrImad ravisAgarajI mahArAja cAritra pALavAmAM draDha hatA. zrI buTarAvajI majhArAja, zrI brahmacaMdajI mahArAja, zrI mulacaMdajI mahArAja, zrI AtmArAmajI mahArAjajI, zrI mohana lAlajI mahArAjajI, zrI rAjendrasUrijI vagere prakhyAta munavarA temanA samAna kAlIna hatA, sarva munivaro cArina pALavAmAM zrImadda mahApurUSanI eka avAje prazaMsA karatA hatA. zrIravisAgarajI mahArAjano vikAra prazasya hatuM. teozrI mAsa kalpa prAyaH zeSakALamAM karatA hatA. eka vakhata prAyaH AhAra karatA hatA. nIcI daSTi rAkhIne jIvanI rakSA thAya tema gamana karatA hatA. nirdoSa AhAra levA mATe atyaMta kALajI rAkhIne nidoSa AhAra grahaNa karatA hatA. AcArazuddhi para teo atyaMta laya dhAratA hatA. anya te vakhatanA sAdhuonI sAthe meLApa rAkhatA hatA. koI paNa anya saMdhADAnA sAdhuonI sAthe khaTapaTamAM utaratA nahotA, satya upadeza ApatAM kadI DaratA nahotA. temanI vairAgya dezanI evI to asarakAraka hatI ke game tevA manuSyone paNa asara karyA vinA rahetI nahatI. teozrI upaga rAkhIne belatA hatA, tethI keInI sAthe kaleza thato nahato. 1 TaneTa-trImada ravisAgarajI mahArAjane cAritranI dizAnuM bhASaNa muMbaImAM 1967 jeTha vadI 11 nA roja prAtaHkAlamAM muMbaImAM munizrI buddhisAgarajIe karyuM hatuM. Azare traNa hajAra manuSyoe bhASaNano lAbha lIdhA hatA. bahu asarakAraka bhASaNa ApyuM hatuM. tata bhASaNamAMno keTaloka bhAga mahArAjazrIe ava lakhyo che. vyavasthApaka, Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSamAne paNa teozrI vakhata Ave batAvI ApatA hatA. teozrI vijApuramAM eka vakhata gAmanI bahAra spaMDita javA nIkaLyA hatA. musalamAnonI dhAre hatI tenAthI dUra beThA hatA te paNa keTalAka mUDha bALa musalamAnA putra e mahArAjane dekhALA mAryA hatA. ane tethI mahArAja trInA zarIra atyaMta vedanA thaI hatI. mahAjane bhegA thaI mahArAjane pari. saddha karAvanArane zikSA karavA pravRti karI hatI paNa mahArAjazrIe manamAM atyaMta karUNuM lAvIne mahAjananI pravRttine baMdha karI hatI. mahArAjazrI manamAM atyaMta laghutAne dhAraNa karatA hatA. temanA manamAM laghutA ghaNI hatI ane tethI teo mAnava phUDananA ADaMbaranI IrachAthI virakta hatA. mahArAjazrInA manamAM saralatA paNa apUrva hatI. manamAM jUduM ne belImAM juduM evI kapaTa dazAne dhAraNa karatA nahatA. lobhathI paNa teothI dUra hatA. dhapakaraNamAM paNu lebhathI muMjhAtA nahotA. tapamAM paNa temano apUrva prema hato, A hama ane catudazIno prAya: upavAsa karatA hatA. sadAkALa saMyamamAM zUra rahetA hatA. saMyamano aMtaHkaraNathI Adara karatA hatA. teozrI svadhAnusAra satya upadeza ApatA hatA ane satya bolatA hatA. teozrI kaMcana ane kAminInA pUrNa tyAgI hatA. tethI temanI asara anya sAdhuo upara paNa sArI thatI hatI. ghaNu kurIvAjono upadeza ApI nAza karyA hatA. temanA samAgamamAM AvanArA zrAvake temanA guNAnurAgI turta banatA hatA. pitAnA sAvargane cAritra mArgamAM samyapharIyA pravartAvatA hatA. temanuM cAritrabaLa ane atyaMta asara karatuM hatuM tethI teo vinAu. padeze paNa hajAro zrAvake ane zrAvikAone sadAcaraNanI asara karI zakatA hatA. "bolavuM te rUpe che ane karavuM te suvarNa che." A nyAya temanAmAM sArI rIte lAgu paDe che, gUrjaradeza temanA guNenuM gAna karyA kare che. tema nA guNanI mUrti bhakatanA hadayamAM adhunA paNa sAcI dekhAya che. A mahAtmA purUSanuM anukaraNa sAdhuo ane sAdhvIone karavuM dhaTe che. jaina tathA jenetara manuSya paNa A mahApunuM ekI avAje yazogAna kare che, A mahApurUSanuM abhidhAna detAM AmAnI jAgrasa dazA rahe che. gunA guNa gAIne temanA sadguNe potAnAmAM praga. TAvavA prayatna karavAnI AvazyakatA che. jainadharmane udaya karanAra AvA mahA purUSo ghaNuM thAo. tyameva tirU saM. 1967 je vadI 11 muMbaI. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nArI. dazAnI balIhArI. gajhala, dazAnA cAkaDe caDIne, jagatu jana pharIthI pachaDAye; dazAnA ajaba jevA raMga, pADe raMgamAM e bhaMga. disaMtI khUba khIlelI, kaLIo lAla ne pILI; rAkhaje hRdayamAM dhArI, kharekhara te che kharanArI. ravi raMge rahe rAte, udaya ne asta thAtAM eka sadA samabhAva rAkhIne, (sahe) sujJa jana zAMti rAkhIne. 3 dazA e jagat chane, bahu bahu te nacAve che. bhUpane bhIkha maMgAve, bahu bahu o rabAve che. kamaLanA keSamAM kedI, thaye AzA bharyo bhamara udaya thAze je sUrajana, (to) ramIza huM thaIne madamAte. 5 tene kamaLa nALone, chuMdate jhaDapathI hAthI; hAya ! thaI gaI naSTa AzA, juo dazA taNA pAsA. 6 vasyA je sukhanA svarga, paDe te du:khanA nAke, tamAzA che dazAnA A, saha che dAsa AzAnA. dazA pulavA sajI, sadA nahIM rahevAnI tAjI; are mana ! samajhIle pAjI, juThI saMsAranI bAjI. bIchAvI capATa duniyAmAM, jIva racAze racI kALe; ramADI sukha dukha pAse, ghaDI ThAre ghaDa bALe. paDe kadi khAvAnA sAMsA, kadi khIrakhAMDa maLe khAsA, kupanI chAyA tyAM ne tyAM, patAsAM pIgaLe pANImAM 10 are he suSTinA paMthI, gaTa phaTa zAne phelAye; mahIrA mehanI pIne, mUA mastAna kAM thAo. sukha dukha khaDake pachaDAye, jIvanuM jhAjha athaDAye; dazAnA avanavA che raMga, palaka mAMhie palaTAe. 1ra 1 jAsudInI kaLI zAla. 2 caMpAnI kaLI pILI. 3. sAgaThIe. Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paLe sAga paLe viyega, ghaDImAM rega ghImAM bhega; samajhaje cittamAM yArA, dazAne khela che sarve 13 jyAM che eTa tyAM bharatI, udaya tyAM astanI AzA dazAnAM gupta che vA, nathI tyAM hela ke trAsa. 14 hatA sukhayAlamAM pharatAM, sukhe sukha sejamAM sutAM; banyA bhAgye bhIkhArI che, balIhArI dazAnI che. 15 nArAyaNa bIDIMga gIragAma ) beMkareADa muMbaI, 1 udayacaMda lAlacaMda zAha tA. 23- 11 01. L. Shah. zrImannImahArAja zrIravisAgarajInI svarga tithino meLAvaDo. gedhAvImAM cha vadI 11 nA roja pUjya mahAtmA zrI ravisAgaranI vargatathi hovAthI gAmamAM pAkI pALavAmAM AvI hatI te divase bapore atrenA upAzrayamAM ane mahAjana samudAya maLyo hato. te prasaMge mahArAjazrInuM guNagAna karavAmAM AvyuM hatuM. mI. maNilAla mahekamabhAIe temanAM jIvana caritranuM svalpamAM varNana karyuM hatuM. bAda zeDa. vIracaMdabhAI dIpacaMda zI IgrejI nA mAratara bhegIlAla maganalAla zAhe jaNAvyuM hatuM ke ukta mahAtmAzrIno janma saMvata 186 nI sAlamAM marU bhUminA pAlI nAme gAmamAM thayo hate. temanA saMsArI avasthAnA pitAzrInuM nAma ravAjI ane mAtuzrInuM nAma mANekera hatuM. teozrI sAte vIzA esavALa vA. A hatA. teozrInuM saMsArI avasthAnuM nAma ravacaMdajI hatuM. teozrIe bALavayamAM yAcita vidyAbhyAsa karyo hato. tyArabAda vyApAra nimitte teo amadAvAda padhAryA hatA, teozrIne parama pUjya kiyA uddhAra mahAtmAtrI manemasAgarajI para dharmAnurAga thaye ane temanI pAse dharma dezanA zravaNa karI vairAgya vRti jAgRta thavAthI saMvata 1908 nA mAgazIrSa mAsamAM te zrI pAse dIkSA aMgIkAra karI hatI. sthaLe sthaLe dharmopadeza ApatA teo vicaratA hatA. ajJAnathI jaDavat ane asaMskArI banelAM mana paNa teozrInA upadezathI saMskArI ane dharmaniSTha banavA lAgyA. gujarAtanA Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 107 paNuM sthaLAmAM vihAra karI aDaga parizrama leI, AtmabaLathI temaNe cAritra dharmanuM nirUpaNa karyuM hatuM ane kriyAmAgathI zithila thatA zrAvaka samudAyano temaNe uddhAra karyo hato. sANaMda, godhAvI, viramagAma, vidyApura, mA sA, mahesANA Adi sthaLonA saMskArI zrAvakanA hRdayamAM temanA pavitra sahavAsa ane saMgatinA baLe teozrInuM sanmAnIya smaraNa atyaMta pUjya bhAvathI niraMtara yA kare che. teozrI prati temane upAsaka varga ane anya zrAvaka samudAya atyaMta prItithI jotA. prasaMgavazAta prastuta sthaLanA zrAvakane ulasita ane pUrNa bhAvayukta hadayathI evI uMDI upakAranI lAgaNI pradarzIta karatA sAMbhaLyA che ke amane zrAvakadharmanI je kAMI prApta thaI che te ukata mahAtmAzrIneja pratApa ane anugraha che. teozrI bALa brahmacArI hovAthI teozrInA upadezanI asara ati tIvra thatI. teozrIe 47 varSa akhaMDa cAritra pALyuM hatuM. temane tyAga ane vairAgya apUrva hatuM. temanI hasta dikSita sAdhvIo viduSI ane atyuttama cAritradhAraka hatAM, jemanA uttama cAritranI khyAti zrAvikA samudAyamAM atratya phelAI rahI che. ukta sAdhvIjInA upadezathI hajAre strIoe jJAna prApta karyuM hatuM ane sadavartanazila thai hatI. teozrInA dikSita sAdhuomAM zrImanmahArAjazrI sukhasAgarajI hAla hayAtimAM che. temanA ziSya yogani mahAmAtrI buddhisAgarajI eka peTA vidvAna ane gI che. je je sthaLe ukta mahAtmA zrI ravisAgarajIe vihAra karyo te te sthaLonA ghaNA zrAvakane aneka dhArmika kriyAmAM joDI temanuM vartana zuddha banAvyuM hatuM. teozrIne vihAra viramagAma, sANaMda, pithApura, vijApura, visanagara, pATaNa, pAlanapura, mahesAche, bhAvanagara Adi ghaNe sthaLe thayela hatuM. e dare teozrIne anugraha ApaNI gurjara bhUmipara vizeSa hato. jANe ajJAna rUpI aMdhakAra dUra karavAnA hetuthI ja hAyanI, tema sthaLe sthaLe vicarI pitAnA caraNa sparza vaDe gurjara bhUmine temaNe pAvana karI hatI. ahA ! jagatanA uddhAraka mahApurU nA janmane dhanya che ! teo svAtmabhoga ApIne paNa prajA varganA kapANa nimitte temanI akhaMDa sevA bajAve che. teozrIno keTalo mahadupa. kAra che ! nirakSara ane arasika manuSyanA hadayamAM dharma saMskAro jAgRta karavA e kevuM gahana ane vikaTa kAma che ? chatAM paNa jeo potAnuM kartavya bajAvavAmAM kuzaLa che, sva ane para ubhayanA kalyANamAMja jemanI atravRtti che, jemaNe sva ane para hita sAdhavAmAMja kalyANa mAnI teneja Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ !! pAtAnA a Mtima hetu mAnya che, jemanI vRtti temAMja tadAkAra, tanmaya banI che te mApurUSane dhanya che. ukta munirAja ag niyamane anusarIne parisaddha sahI, zuddha atyuttama cArItra pALI, gAmegAma dharma dezanA ApI leAkAnA manamAM dharmasa MskAra teezrIe jAgRta karyAM hatA. jaDa hRdayamAM dharmabhAvanA jAgRta karI temane saskArI anAvI nItinA mArge darza, temanI vRttimane sArA mArge derI dharmacivALA banAvavA e dustara ane vikaTa kAya che; chatAM pazu zuddha ane paramArthanA pavitra hetune la"ne A kAryamAM te sArI rIte saphaLa thayA hatA. kharekhara prajAvanA pAtraka ane parama upakAraka ukta mAputreneja kahI zakAya ! temaneAja janma sAka che. kahyuM che ke:-~~ te dhannA te sAhu te siM pasaMsA sure hiM kijjati / se / je siM kuM trama pucAI littiM pavajjaM // jenA kuTuMbamAMthI putrAdikAe dikSA lIdhI che, te purUSone dhanya che teja zreSTha che, ane temanI prazaMsA devatAoe karavA gegya che. temanI prakRti zAstrajJAnusAra hatI, dezakALa Adine anusAra cAritradharmanuM teezrI yathA sevana karatAtA temanA akhaMDa nirmaLa cAri trI zrAvaka temaja anyadharmanA je lekA temanA samAgamamAM AvatA teo temanA prati atyaMta premathI AkotA hatA. peAte mA brahmacArI hovAthI teozrInu ejas-baLa apUrva hatuM. AthI temaja zu cArItryavAna hai|vAthI temanA urdhva dezanI asara ati tIvra hatI. A kAraNuthI temanA upAsa *mAM sArI dharmaci utpanna thai hatI. kahyuM che ke. satAM sadbhiH saMga H kathamapi puNyena bhavati / sAdhu purUbene samAgama koI pUrva puNyanA bhAge thAya che. ukta mahAtmAzrIne! jemane sabaMdha thaye haze te paNu kharekhara puNyavata ane bhA gyazALI gaNAvA joie; kAraNake alpa samaya mAtranAja teNu sAdhu purUyAtrA samAgama A bhavasamudrane taravAmAM nAka samAna sAdhanarUpa thaI paDe che. kahyuM che ke. kSaNa mapi satsaMgati rekA bhavati bhavArNavataraNau naukA | tethInA upadezanA pariNAma rUpa je je sthaLe ukta mahAmAtrIe vihAra karelA te te sthaLanA sa'skArI manuSyeAnAM hradaye dharma bhAvanA yukta, Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 saraLa, ane satyAgrahI thayAM hatAM. jaina dharma para temane anurAga ( prema ) hiMgata thayo hato. teozrInA samakAlIna pUjaya sAdhuo paNa teozrInAM cArItranI prazaMsA karatA hatA. jemanA pavitra guNenuM anukaraNa karavAnI AvA pavitra mahAtmAonI paNa abhilASA hatI te mahAmAM purUSonA guzAnuM vizeSa varNana karavuM e "vAvetakSya rA ' vata che. A mAmAthI saM. 1954 nA vadI 11 nA divase prAta:kALamAM devagata thayA hatA. aMtakALa sudhI teonI leNyA zuddha rahI hatI. aMta samaye teo AmaMdhyAnamAM ekAgracite lIna hatA. ane samAdhimAM kALa dharma pAmyA hatA. ukta mahAtmAzrIvIraprabhunI para paraMparAe 70 mI pATe thayA hatA. teozrInAmAM paraMparAgata saMskAro jAgRta hatA. teozrInA upAsaka zrAvaka vargamAM amadAvAda ane anya sthaLanA jANItA AgevAna hatA. dharmarUca zrAvikA gaMgAbahenanI bhakti zrImana nemasAgarajInA saMghADA prati vizeSa hatI. bAda temaNe jaNAvyuM ke ukta pavitra mahAmAnI Aje svagatIthi hovAthI temanA guNagAna ane upakAronuM ApaNe samaraNa karIe chIe ke jethI teozrInI AjJAnusAra sarva bhAionI dharmaci hiMgata thAya! bAda vivecana karatAM temaNe kahyuM hatuM ke A gAmanA AgevAna jene kemamAMnA prakhyAta zeTha vIracaMdabhAI dIpacaMda sI. AI. I. ukta mahArAjazrI pratye atyaMta anurAga ane bhaktibhAva hatA teozrI temanA zrAvaka hatA. bAda mahAjana samarathI e TharAva karavAmAM AvyuM hatuM ke mahArAjazrInI svanidhine divase dara vadhI gAmamAM pAkhI pALavI. bAda mahArAjazrInI stuti karI temanI jANa karI sabhA visarjana thaI hatI. leka zAha bhegIlAla maganalAla godhAvI. Adhunika samaya. paMcama kALanI prabaLatA-kaLIne kepa, (lekhaka zA. tribhuvanadAsa malakacaMda sANaMda. ) vahAlA badhuo ne bahene ! upara lekha lakhatAM pahelAM zrIpaMca parameSTIne namaskAra karIne tathA zrI paMca paramekIne oLakhAvanAra mahArA parama pUjya maniTa zrImad muni Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 mahArAjA zrI buddhisAgarajI mahArAjane 100 vAra vaMdanA karuM chuM. ahe mahAvIra prabhu ! zAstrakartAo ! thArA! ApanA mukhAvidamAMthI nIkaLelAM pavitra vacane vartamAna sthiti-kALamAM najara samakSa deDe che, ne bhaviSya kALamAM doDaze; e niHsaMzaya, je saMsArane jJAnI asAra mAne che, kartavyalakSI parArthanuM sthAna mAne che, te viSaya vAsanAvAna mAnavIo sukhAdi bhegAnuM sAdhana mAne che, te saMsAramAM udaya asta, caDatI panI ne jaya vijayano kema niraMtara cAlyA ja kare che. e vATaye saMsAra Atma kartavyamAM mazagula che paraMtu saMsAravAsI mAnavIo AtamakartavyanI buddhino bahiSkAra karI anya vyavasAyamAM AtmAnI lejanA kare che. eja kaLIyuganuM prAbalya che. eka samaya evo hato ke sarvatra jenadharma prakAza tenI divya - jAo karakarI rahI hatI, jyAre atyAre gamyAM gAMThayA mAtra cAdalakSa manoja e pavitra dharmanA anuyAyi che. eka divasa evo hato ke mana-vacana-ne kAyAthI pati sevAne arthe aneka saMkaTa sahana karI satIee pitAnA phIlatvanuM saMrakSaNa karyuM hatuM jyAre atyAre pativrata ne ne zIlabhAvanA mAtra nAmanI ja che. eka divasa evo hato ke sajA mahArAjAo paNa jenI hatA ne ahiMsA dharmanA pAlaka hatA jyAre atyAre te ja mahArAjAonA vaMzajo sarva bhalI banI potAnA kula dharmane tyAga karI mahAna jIvahiMsA karatAM karatA nathI. eka samaya evo hato ke mahAna Aryabhoma nRpati satyavAdi harizcaMde nIyane ghera vecAI potAnI sa satAne sthira karI hatI jyAre atyAre "satya ' e mAtra mukhamAM uccAra thAya che. eka samaya evo hato ke pitAnA hAthanI dhorI nasa kApI sAraM gInA tArane badale goThavI rAvaNa rAjAe dhama bhAvanAnI vRddhi batAvI ha. tI jyAre atyAre dehakATa ke svArthanI khAtara dharmane bAju para mUkI devAmAM Ave che. arthAta ke dehanI khAtara dharmanI kiMmata alpa gaNavAmAM Ave che. eka divasa e hatI ke zAlIbhadranA cha pUrve gepALIkanA bhave mahA parizrame meLavela khIranuM bhejane supAtradAna karI supAtradAnane mahimA - tAvyA hatA, tyAre atyAre pAtra apAtrane vicAraja nathI thatuM ne tethI ja dAnanuM pala agamya jaNAya che. jI ! dhanya che te dharmane ! dhanya che te satyane ! dhanya che te dayAne ! ahA ! dAna, zIyala, ne dharma bhAvanAnI zuM balihArI ! Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 mahAza ! teja dharmanA prabhAve, teja dayAnA prabhAve, teja satyanA prabhAve, teja zitvanA prabhAve, teja dharma bhAvanAnI vRddhinA prabhAve ane teja dAnanA prabhAve dunIAnI ane mahAna vyaktio-strI vA purUSa mahAna saMpattione meLavI tene parArthe sadupayoga karI, ane devAdikanA aneka atyuttama vebha bhegavI sAzvata sukhane meLavavA bhAgyazALI banyA che. tevAM aneka daSTAMti zAmadAra ne gurUmukhadhArA sAMbhaLIe chIe. paraMtu dilagIrInI vAta che ke ApaNe jeTaluM jANyuM che, samajyA chIe, sAMbhaLyuM che. joyuM che ne anubhavyuM che tenuM ApaNe yAcita pAlana karatA nathI. ApaNane ApaNuM pavitra zAstrAne ApaNe pUjya muni mahArAje pukArI pukArI kahe che tadapi ApaNe ApaNuM matAgrahane nathI choDatA te zuM ApaNuM ochuM maLyuM che. badhuo ! je kharuM pUchavo te AryAvarta je dayALu ne dAnazIla gaNAya che te jaina dharmanA pratApeja, hajI paNa kaMI dezamAMthI dayA ne dAnanuM tatva bilakula nAbuda thayuM nathI. tenA para mAtra dharmA bhAve ajJAnanAM paDa kAyAM che. ApaNA hAthamAMthI sAva bAjI nathI gaI. hajI jene ApaNe prayatna karIzuM, zAstra AjJAne anusarazuM, devagurUmAM daDha zraddhA ne bhakta rAkhIzuM, prANI mAtrane Atmavat gaNIzuM, te huM khAtrIpUrva ka kahuM chuM ke ApaNuM anAdi-prAcIna chana matane ApaNe punarAdhAra karI dunIAmAM vijayadhvaja pharakAvIzuM. are ! paNa e dina kayAM che ? badhuo ! meM prathama lakhyuM che ke eka divasa evo hato ke sarvatra jainadharma prakAzI tenI divya vajAo pharakI rahI hatI ne Aja e paNa divasa dekhavAmAM Avyo che ke mArA nAmadhArI jenA pitAne guDa uThAvIne sAsana nAyaka viraprabhunA vacananI avagaNanA karavA, temaja paMca mahAvratadhAraka gurU mahArAjanI niMdA ne upekSA karavAne temanA upara aghaTita asatyAropa mUkavA taiyAra banI, potAnA mATe svarganAM dvAra baMdha karI, grahavA tatpara thaI rahyA te paMcama kALanI prabaLatA, ne kaLIne kepa naTi te bIjuM zuM ? AjathI mAtra AThaseja varSanI pahelAMnI lagabhagamAM mahAna kumArapALa jevA rAjAe gurUnA mukhathI amRtamaya upadeza zravaNa karavA atyaMta zraddhApUrvaka AkAMkSA dharAvatA hatA, jayAre hamaNAM hArA nAmadhArI na badhuo aghaTita birUda dhAraNa karavA mathana karI rahyA che, e zuM ApaNe najare nathI nihALatA? alabata nihALIe chI che. A samayanI vicitratA nahi te bIjuM zuM ? Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 ahA kaLIdeva ! tyAre prabhAva avarNanIya che, tyAre prabhAve haribhradrane rAja tyAga kare paDyo, rAmane vanavAsa graho paDyo, naLa nRpatine bAhu rUpa dhAraNa karI aneka dusahya saMkaTa sahana karavAM paDayAM hatAM, pAMDava karane kurUkSetranA medAnamAM ghusavuM paDayuM. e se tAroja prabhAva. kaLI deva ! hArI akalita kalA che. tuM savyasAcara sarvamAM vyApaka chuM, rAgadevamAM paNa tuM, kaleza-kaMkAsamAM paNa tuM, bhamAM paNa tuM athata sarvatra tuM. hArA jeTalA 25vaguNa gAuM teTalA ochA. tuM te sarvaguNa saMpanna mahAzaya. are ! paNa tuM te ghaNAne AzrayadAtA chuM. je tuM na hatuM te saMsArI jIda che saMsAranA bhAgavilAsamAM kyAMthI raya pappA raheta ? satyAsatyanA nirNaya sivAya kayAMthI dhana maLavAna ? anItithI vyApAra kayAMthI thAta? paMca mahAvrata dhArI mahAmAonI alpanAthI barAbarI kema thAta ? balka tethI paNa potAnI ucca hada kema banAvAta ? kharekhara AvA manuSyone to tuM ati upayogI chuM. zuM paMcama kALanI prabaLatA ! dharma, nI dukAne mAMDI nAmadhArI jeno te pitAne manaH kalpita vicAra sikAntane prerAya che ne mAna meLavavAne dAMbhika kriyAo karI, yAbhilA nI khAtara vAkcAturyathI a5 bALa vAne pAnAnI kapaTa jALamAM phasAve che. eja paMcama kALanI prabaLatAne rAMkanA hAthamAM rana mAMthI rahe e rUDI vAkayanI sAbitI. ( a. jagat kartRtvavAda carcA. (lekhaka che. rIkha caMda uttamacaMda. muMbAI. ) prazna-AryasamAjInI mAnyatA chava karma ( prakRti ) ne paramAtmA e traNa anAdI che. jIva kamI karavAmAM svataMtra che ne bhAgavavAmAM parataMtra che eTale karma bhAgavavAmAM parataMtra che eTale ke bhAga vavAmAM phaLa jIvanA karma mujaba jIvane paramAtmA nyAyAdhIza tarIke ( rAjA tarIke Ape che. A mAnyatAnI puchI e che ke jIva duHkha bhogavavA nArAja che eTale te jaDa ( ka )mAM duHkha bhogavavA ja nathI te jaDa ( kama ) hAlavA cAlavA azakta hevAthI jIvane pakaDI zakato nathI mATe Izvara jIvane karelA karmanuM phaLa ApavAne te jIvane ja ( ka )mAM nAMkhe che. AvI mAnya Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 te uparathI amane muMbaI madhanA amuka AryasamAjIoe prazna karela ke AvI dalIlavALI mAnyatA mAnavAmAM tamane zuM aDacaNa duraNa lAge che ? uttara-e vAta kharI siddha thatI nathI tema evI rIte mAnavAmAM duSaNa Ave che tenI dalIla nIce mujaba. e vAta kharI nathI te viSe kahuM chuM ke jIva karma pite kare che tenuM phaLa pote bhegave che evI rIte pratyakSa tema anumAnathI dekhAya che tema Izvara phaLa Ape che tevuM pratyakSa ke anumAnathI dekhAtuM nathI. tamArI dalIla evI che je jIva duHkha jogavavA nArAja che tethI te hAthe karIne duHkhamAM ja nathI ne jaDa (karma) hAlavA cAlavA azakata hovAthI teo jIvanI pAse jaI pakaDI duHkha ApI zakatA nathI eTale trIje ke mAhAtmA hovo ja joIe paNa amAre kahevuM e che je te tema nathI. jaDa (karma) eka kere judAM paDayAM hoya te te hAlavA cAlavA azakta hovAthI te chavane pakaDI zaktA nathI paNa A jIva karma bAMdhe che eTale ja (karma)ne pakaDe che ane jaDa jIvanI sAthe hovAthI aneka jAtanI asara kare che evuM ApaNe pratyakSa tema anumAnathI dekhIe chIe. briAnta jIva khorAka pANI vigere le che tyAre te jIvane khorAka pANI asara kare che tema kapaDAM vigere pahere che tyAre te kapaDAM TATa vigere dUra karavAnuM kAma kare che evI rIte jaDa cetananI sAthe hovAthI asara karI zake che jaDa ekaluM juduM paDyuM hoya to te cetanane asara karI zake nahIM mATe tamArA kahevA mujaba jaDa (karma ) ne cetanane pakaDavA javuM paDatuM hatuM te azana hovAthI trIjA mAhAtmAnI jarUra paData, paNa Ate cetana jaDa (karma) ne pakaDe che ne pakaDayA pachI cetana upara jaDa asara kare che jo ke cetana nArAja hoya te paNa kare che tevuM pratyakSa dekhAya che tema anumAnathI paNa dekhAya che AvI rIte hakIkata hovAthI trIjo purUSa phaLa Ape che tevuM prayA tema anumAnathI kaMi dekhAtuM nathI, eTale jIva jevuM kare che tevuM pite bhogave che. te pratyakSa dekhAya che tema keTalIka pherI anumAnathI paNa dekhAya che. have je paramAtmA pUrNapaNe nyAyAdhIza (rAjAnuM) kAma karatA hoya te e mAnavAmAM duSaNe Ave che te saMbaMdhI TIkA:- paramAtmA pUrNapaNe Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjA ( nyAyavettA ) nuM kAma karatA hoya te jema eka sAdhAraNa zakitavAna rAjA ( nyAyavettA) heAya che te paNa prathama te potAnI prajAne guno karatAM aTakAve che yA keIe gu karI dIdho hoya te tene tarata sajA Ape che. AthI zuM thAya che ke evA nyAyI rAjA hovAthI raiyata prathama gunha karatI ja nathI ne kadAca koIe gunha karyo te tene sajA thavAthI bIjI reyata paNa pachI kasura karavA IcchatI nathI tema kasura karavAmAM bhayavAna rahe che. have juo, AvI rIte sAdhAraNa zakatIvAna sajA karI zake che te paramAtmA je pUrNa nyAyI che, sarvata che, dayALu che tema samarthyavAna che chatAM tenA rAjyamAM varUpa prajA gu kare che tene koI aTakAvatuM nathI e mahA ( duSTa karma )nA vaza hAI game tema kare che tathA gunehe karyo pachI kyAre, keTale vakhate jIvane sajA thAya che te paNa ApaNuM ne khabara paDatI nathI. jIvarUpa praja bharamAya che ke zuM khare ne zuM khoTuM ane zenuM phaLa, zuM maLaze? temAM gothAM khAyA kare che. keI kema kahe che te bIjo bIju kahe che evI rIte kamanuM phaLa bhogavavAmAM varUpa prajAne mAluma paDavuM azakya thaI paDyuM che tethI sApha anumAna thAya che ke paramAtmA nyAya Apato hota te uparanAM duSaNa Avataja nahI. tathA gunha kayA AvatA nathI. jIvarUpa prajA para che. kaI bIjuM A dunIAmAM mamaLAgaLa nyAya cAle che eTale darI. yAmAM mAchalAM che te moTAM nAnAne khAya che tema A jagatamAM sarva jIvamAM prAyaH emaja levAmAM Ave che ke jorAvara nabaLAne khAI jAya che tathA tenuM paDAvI le che. janAvarAmAM paNa vAgha, siMha vigere bakarAM, peDhAM, gAya, bheMso vigere jevA garIba chAne khAI jAya che tema anyAyI rAjAe paNa garIbaDI yita upara lAgA nAMkhI luMTe che evuM itihAsika hakIkatethI sAbIta che. je A jagatamAM sarva para anaMtazakitavAna sarva dayALu paramAtmA insApha karatA hatA te A macchagaLAgaLa nyAya sarva jIvopara hetaja: nahIM. mATe paramAtmA A jagatamAM InsApha Ape che tevuM sAbIta thatuM nathI eTaluM ja nahIM paNa tenA upara, upara mujaba dUSaNe Ave che Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 115 tathApi tuM karIza nahi zoka. " ( - WEEP NOT.' nAmanA iMgrejI kAvya parathI. ) (6 kavvAlI. pAya mhATu rAjya, tathApi tuM karIza nahi. zAka. vaLI je thAya . AzA bhaMga, tApi tuM karIza nahi. zeka. yadi tava aMga herU thAya, tathApi tuM karIza nahi... zera harAmI mitra ne tuja thAya, tathApi tuM pharIza naha' kara yadA tu kALa jANe kara, tathApi tuM karIza huM zAka. sagAM vhAlAMthI thAye dUra, tathApi tuM karIza nahi... zAka, kArTApa lakSmI hArI jAya, tapi tu karIza rnArDa roka, AAkata vALe ko gherAya, tathApi tuM karIza nahi. zeka, paraMtu je banI tuM kara, vaLI khanI pApathI bharapUra, ane jo Adare duSkarma, samaya te tuM du:khI thAje, e-6-1911. amadAvAda jaina maeNDIMga. sarDa'ga} dw cImanalAla bhIkhAbhAI zAha, DUTY. dharma. te dharma che ke je thakI, A chaMdomAM che. sukhA; te dharma che je Apaze, paralAkamAM sAcAM sukhe, mRtyu pachI zAzvat sukhA huM meMLavuM; mama mitra khArA izane huM meMLavu. 15-4-1911 amadAvAda jaina khoDIMga pazcAt mhArAM sarva sukhanA aMta kadI nahiM Avaze; tene hu' nizce meLavu je dharmathI du:kha nA thaze. C, B. Shah. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 nRdehI dazA dazI. (zAlavikrIDita) garbhavAsa viSe dukho khamI kame- mAtAe Aviye; pUrvAbhAsa ne supuSya vazI- deha saMbhALI, ja nagna tane bhalA jagavane- sAthe na ke lAviyo: rAe lAlana khelane aduSite- prArambha vidyArthaci, 1 pra. 60 rAte jJAnakalA viSe niza dize- satsaMga saMpAdita khAte vividha vidvatA viralatA- aditiya , sanmitre nivase kusaMga viSa- tyAgI vigI re; vIze varSa dharI viyukta viratA- yuvAna Adita. prApta yuvaka viza varSa grahane- rAjA niti yukta te; "ge" zrI gRhamaMtrI prApaja thatAM-bAhubale vyApta che, vyApAre nivadhI viracI- nyAyI gaNAte jaze ziye dhIra pratApI bhAva dharatAM- kuza zIzuM khage. trIze trAMsanI tulanA jyama kare. vyApArItA to phare; dhamaoNbhimukha deza dAjha dharata- pAdhipatye sare, pAle kula kuTumba suhada sAdu- dIna dayALu Thare; . zAnti sati dhI viciANa dharI-dhAryuM sadA te kare. cAlIza varase su gaMbhIra mudA- dhArI tyaje viSane; zrI dezennati kAryavAhaka banI- dharmonnati sAdhana, putrAdIka pratigRhe padhi daI- . paccAza paryata te; mAtA kukha dipAva jayato- ghamaja svAMdalane sA zithila gAtrane tadapi nA- saMtava dhAre kadI, khate cepathI kaLa nija prajA- AtAtha vAkyo vadI: de dAnaja jJAnanuM nija pare- AcArya dhI sAcavI, pAte sattara varSa kAya zithile tivAtA saMbhavI. kAyA komaLa hADapiMjara banI- le jeNikA cAlatI dekhe gupta rite chupa thara banI- doSa guNe jhAlA, mIThAM vAkyathI sarvane gamI jaI- AjJA le phAvata; sapI sarva rahe kaLA karI yathA- De guNI kAvate. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha eMzI varSe thate vimA karataH- dharmArtha kAyA kare; Adhe pAtra yAguNe upakRte-prANAvAma suyeAga yAgI banatA sahAna nitye smare, mUrchA tane nA kare; ciMtA cAvaTa dezavaTTe dane- nevu' prati saMcare. prApti sadgati mATe ciMtana kare--jANe hajI kAyane; AtmAvAhana ciMtave pratipaLe--adhyAtma vAsI bane, mA~ cuta maMtra zatru haNavA-sthApe di sAMtvane; kAyA mukta thavA rahe prati kSaNe--vimukta kSetre ane, sAye varSa purA karI vanathI-mukti pathai jAyanne; svarge vA dRti vimukta zivanAbhAgI bane dhImate, vizva kiti cira MjIvI tasa bane-AtmA ciraMjIvo; -Im prati"cadrarAya" hRdaye-maMtra prabhA dhAro. iti saMpUrNa ma. 10 saca rAya. sAMkaca'da maganalAla. chAparIyAzerI-surata, - dayAnuM dAna ke devakumAra. ( lekhaka. puNDarIka zamAM. ) ( anusadhAna aMka trIjAnA pAne 87 thI. ) re prartAsa hu--( sasmita ) " zuM ? devakumAra Ama nikaharAma banaze jyAre huM ene jouM chuM tyAre mane keTaluM vAtsalya utpanna thAya che, eja putra ke jenA upara mhArA avarodha jIvanane AdhAra che te AvI rIte mhArI jIMdagInuM khUna karI anItithI rAjyAsana prApta kare e krama sabhave ? '' ( eTalAmAM dAsI saceta thai. ) " navelIkA ! ApuM ? eTalA badhA zA aniSTa daka vartamAna che ke jethI tuM ATalI badhI kaMpe che. gabharAiza nahi, je haze tenI svAminAtha taraphathI mAphI maLaze svarUpA devI melI. "" ek 2 ha! kSamA e mAgabharA prabhUtasiMhe phamA cyA. mahArAjA ? gaikAla rAtrInA be prahara gayA tyAre evuM svapnuM AvyuM ke mahArAjAne padyuta karI kuMvara gAdIe e " tavelIkAe kahyuM. << Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 " ahIM ApaNe gaI kAle bapore je vAta thaI hatI eja svapna ke bIjuM ja svarUpA devIe kahyuM. hA, hA, bA eja. " juo huM kaMI khoTuM boluM ?" svarUpAe AtmazlAghA karI. barAbara che divasanA paDelA saMskAra rAtrIe ghaNIvAra Ama sva. namAM udUdha pAme che. paNa dAsI ! gaI kAla vAta zuM thaI hatI?" prabhutasaMhi pUchayuM. A je svapna AvyuM tuM te ja vAta." nalIkA belI. kaMI vizeSa. " vizeSa pUcho amArAM bA sAhebane. " " amAro ze hisAba. tArA karatAM huM kaMI vadhAre chuM? mArA bolavA para kayAM emane vizvAsa che ? " svarUpAe svacarita dazAvyuM. "vyo tyAre tame kahe?" prabhutasiha pAsuM pheravyuM. mahAre zuM tame jANe ne tamArA vahAla dikare devakumAra jANe. amArA dareka vacanamAM zako. dAsI ! have kaMI belIza nahi, ApaNe kharuM kahIe e emane khoTuM lAge. jANe ApaNe duzmana hoie nahi?" svarUpAe svamUlya vRddhi karI. " nA nA, kahe mArA sama joie. " pratasiMhe vinavaNI karI. ne mArA kahevAmAM vizvAsa Avato hoya to kahuM nahiM te kAMi nahi." svarUpAe kahyuM. jA vizvAsa che. " tyAre sAMbhaLo. meM evuM sAMbhaLyuM che ke AvatA somavAre savAre devakumAra takhatArUDha thaze. " ravarUpa belI. zuM A vAta nagaramAM carcA che. " rAjAe pUchayuM. arere ! je ema bane te te Apane khabara hovI ja joIe, paratu ne, tema nathI. A ApaNuM dAsI nalIkA eTalI te cAlAka ne hoMziAra che ke khuda prabhunA khuNAnA dharanI vAta paNa ApaNI pAse lAvI Ape. jANe bhUta, bhaviSya ne vartamAnanI jANanAra hoya nahi?" svarU pAe navalikAne navelI banAvI. " he nalIkA! A vAta tuM lAvI ?" rAjAe pUchayuM, " hA, mahArAjAdhirAja " dAsIe kahyuM. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 119 bela. tyAre tane zI rIte khabara paDI. " rAjAe pUchayuM. "mahArAjAdhirAja ! kumArazrI devakumAranA paricArakadvArA mane sattAvAra, cokkasa khabara maLI che ke AvatA ravivAranI madhya rAtre kumArI maMtravAdI makha joDe ApazrInApara mAraNa maMtrano prayoga ajamAvavA mazAnabhUmimAM javAnA che, ne jazeja, " dAsIe khulAse karyo. " juo have lADavAyA devakumAranI dAnata?" svarUpAe samayAnusAra Tapa lagAvyo. ! duSTa devalA dhikkAra che tane. cAMDAla! je putra aha5 lobhamAM phasAI paDI, pitAnAM mAtA pitAnuM khuna karavA uddhata bane evA dikarA zA kAmanA ? pApI kata!i yAda rAkhaje ke tArA pitAne svadhAma paho. cADIza tenA pahelAM A taravArathI nuM viteja svadhAma sidhAvI jaIsa. " ema dhAnvita banI kammaramAMthI prabhutasiMhe taravAra kheMcI, hAM hAM, rAjAjI ! mAbApa kamAbApa thAya ke ? haze chokarUM che te karI haze chokaravAda, " svarUpAe TATA DhaLyA. : bA sAheba ! paNa kumAranAM mAtuzrI caMdradevI kaMI emane zikhAmaNa nahi detAM hoya?" dAsI belI. " arere ! tyAM paNa kayAM ThekANuM che. kema jAravuM, caMdradevInI ja A uzkeraNa nahi hoya?" svarUpAe bIjo kIssa kahA. ThIka che. atyAre te huM jAuM chuM, badhAMnI khabara lauM chuM." ema kahI prabatasiMha cAlate tho. prakaraNa 2 ju.. lalanA lalita laya ghaTayuM, gorava ghaNuM ghaTamALamAMnaranuM; na lalanA heta te nara Iza thAta samAnamAM. laya bahAra ora khIlAvatI rasa lAvatI rasasuMbikA varasAvatI rasa medhaSTa sthApatI nava sthiratA. " kema dAsI phateha ke nahi ? " * bA sAheba ! ApanA kArastAnamAM te kAMI vAMdho hoya ! rajanI gaja ne gajanuM raja te tamane ja karatAM AvaDe " nalIkAe svarUpAnI prazaMsA karI. ThIka thayuM zoma rAMDa caMdradevIya jANaze ke mAthAnI maLatI che svarUpA belI. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 hA bA sAheba, AjakAla caMdradevInuM ne enI galIonuM bahu jora phATayuM che. sAmAM maLIe te nIcuM ghAlIne cAlyAM javAnI ja vAta. sAmuM jovAnI to jANe bAdhA ja lIdhI heya nahi ? " nalikAe varUpAnI vAkayAvalImAM vizeSatA karI. tuM jete kharI, e cuMdaDIne paNa thoDA ja samayamAM bhU bhegI karAvuM chuM. tArA jevI cAlAka dAsIthI mAre badhuM kAma thaze. haze paNuM have je kAma hAthamAM lIdhuM e sAradhAra utAravuM joIe " svarUpA belI. kaMI vAMdho nahi. huM ekavAra rakhajI maMtravAdIne maLI chuM. teNe mane vacana ApyuM che ke game tevuM asahya saMkaTa paDaze te paNa huM bA sAhebanA vacanane nahi uthApuM. " nalikAe dhIraja ApI. " e dIka; parantu e vAtane ghaNuM divasa thaI gayA eTale makhaNa kadAca bhUlI gaya haze. have tene pharIvAra saMbhArI devAnI jarUra che. te kahevuM ke game tema thAya te paNa ravivAre madhyarA devakumArane laI smazAnabhUmimAM javuM. emAM lagAre mInamekha nahi. le A vIMTI, mane Apaje ne kahe je ke bA sAhebe bheTa mokalAvI che. " ema kahI svarUpAe pitAnA hAthamAMthI ratnajaDita aka vIMTI kahADI ApI. (vaTI laI nalIkA gaI. ) paNa je vAta phuTe nahi. ravivArane mAtra cAra dahADanIja vAra che. te daramiyAna saMpUrNa IjALa racAvI joIe " pAchaLathI svarUpA kahyuM. phIkara nahi bA. " sAMjanA samaye nalikA janAnakhAnAmAMthI nIkaLI jakha maMtradinA ghara tarapha ravAnA thaI. makhano pitA khumANacha siMdurA nagaranI AsapAsanA ghaNakharA mUlakamAM jaMtara maMtaranI kriyAthI jAti hato. atyAre te vayovRddha heI, lagabhaga poNAcAra keDI varSanI ummarane hatuM. teNe te badhuM have tyajI dIdhuM hatuM. ne mAtra AbhAkalyANamAMja divasa nirgamana karavA eja enuM lakSyabiMdu hatuM. cheka mukhajI potAnA pitA jevuM kaMIpaNa jAte na paratu bApanI prakhyAtithI dorA dhAgA karI udarapiyu karate hati. vaLI juvAnInA madamAM vRddha pitAnA kabajAmAM rahevuM na gamavAthI pitAnI navI vahu laTakuDIne laine jude rahyA hatA. Do. bicAre gharanuM tamAma kAma hAtheja nibhAvI le. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vALa samaya vyatita thayA hatA. hAnI laTakuDI vahu khATalA pAtharI gha ramAM DhAkA bo karatI hatI, ne makhajI khATalA para beThe beThe hu gagaDAvatA hatA. kema manajIbhAI che. te majAmAM ne"! navalikA AvIne belI. Ave Avo nalikAbAMI bahu jhAjhI dahADe darzana dIdhAM, vAyadA to AvAja apAyane ?" manajI bolyA. zuM karuM maherabAna juo che je AjakAla darabAranAM kArastAne hajAra jaNanI tabI ta sAcavavI paDe, jIva ghaNeya AhivaLa rahe paNa zuM karUM" nalikAe pratirodha darzAvye. " are deha jAya te zuM ? paNa kAMI thuMkeluM gaLAya che?' makhajIe kahyuM. lyo A bAsAhebe vIMTI bheTa ApI che ne kahevarAvyuM che ke game te upAye paNa devakumArane ravivAre madharAtre smazAna bhUmimAM laI jaje." navalikA belI. are ekavAra karyuM paNa te na sevAra karyuM topaNa te ameM tamArI jema huM kazuM na gaLIe." makha che. "are paNa emAM zuM eTalA badhA tapa che. kAma hoya te na paNa maLAya, tethI zuM AvAM khoTAM anumAna baMdhAya ke ?" nalikA bolI. ( apUrNa.) nirogI thavAno uttama upAya. 3 e. DI. DI. ne thADA vakhata upara mananI zarIra para kevI a. sara thAya che, tenA keTalAka dAkhalA TAMkI batAvyA hatA. temAMnA che. dAkhalA Aje ApaNe vicArIzuM. eka juvAna strIne saMdhivA thaI gayA, ane eka mInITamAM tenI nADilIna 135 dhabakArA thatA hatA. te deTare te strIne kahyuM -"rAtre jyAre tame pathArImAM sUI jAo, tyAre zAMtithI ane gaMbhIratAthI vicAre ke mArI tabIyata sudharatI jAya che, mArUM udaya AchuM ethuM dhaDakatuM jAya che, ane mArI tabIyata sudharatI jAya che. huM paNa teja vakhate tamAre mATe tame niregI thAo te vicAra karIza. tamArI AsapAsa anata zakti vistArAyelI che, tene vicAra kare, ane te zaktimAMthI tamane joItuM baLa maLe jAya che, ema dhAro." Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 123 A sUcanA amalamAM mUkavAthI paMdara divasamAM te strInI tabIyata sudharI gai, ane hRdayanA dhabakArA 135 hatA, te badalAIne upa thayA, ane dhIme dhIme te sAjI thaI gaI. bIje dRSTAnta, eka manuSya bahuja udAsa thaI gayo hato, tene uMdha AvatI nahatI, te niraMtara gamagInImAM raheto hato. keTalAke tene evI salAha ApI ke tAre ApaghAta karavo. evAmAM DokTara DIna tene maLyo. A DokaTara kevaLa manathI-vicArazaktithIja badhA rogone maTADe che, teNe te daradIne A pramANe kahyuM - tAre tArI ciMtAo, udAsI athavA gamagInI saMbaMdhI vicAra kare nahi paNa tArI AsapAsa ane tArAmAM je anaMta baLa raheluM che, tenA upara vizvAsa rAkhIne jANe keI (manuSya sAthe vAta karatA hoya tema kahe ke "mane koI herAna karavA samartha nathI. huM jarUra uMghIza, mArI uMdhamAM vina nAkhavAne kAI samartha nathI. mArI aMdara anaMta baLa che, huM kAInI darakAra rAkhatA nathI ! " A sUcanA pramANe te daradI cAlyo ane thoDA divasamAM tenuM dukha dUra thaI gayuM. AvA ghaNA dAkhalA ApI zakAya. ghaNAkharA rogo mAnasika vikArone AbhArI che. ciMtAthI saMgrahaNI thayAnA dhaNu dAkhalA mojuda che. krodhI svabhAvavALAnuM zarIra lehI letuM nathI e prasiddha che. zekane lIdhe mAMdA paDathAnA dhaNu dAkhalA lekenI jANamAM che. bIkane lIdhe ghaNuM manuSya gAMDA thaI jAya che, athavA mAMdA paDe che te ajANyuM nathI. mATe AvA rogonuM mULa manamAM che. manane sudhAre, manamAMthI halakA vikAre dUra kare eTale tarataja tabIyata sudharI jaze. A sAthe keTalIka zarIrasaMbaMdhI paNa gya sUcanAo paNa dhyAnamAM levA jevI che. eka prakhyAta DokaTare kahyuM che ke " Eat little, drink much and take physical exercise and your doctor will starve." " gheDuM khAo, pAnuM vadhAre pIo ane kasarata kare ane tamArA DAkaTaro bhukhe maraze." arthAta A traNa niyama pramANe cAlanAra manuSya nirogI bane che ane tene DokTarane tyAM javuM paDatuM nathI. je manuSya A traNa zArIrika niyamo pALe che ane te sAthe manane zaddha ane pavitra rAkhe che, ane AtmAnI ane zaktimAM vizvAsa rAkhI Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 123 varte che te paripUrNa tadurastImAM rahe che. kahyuM che ke aho'nantavIryo'hamAtmA vizvaprakAzakaH vizvane prakAza ApanAra AtamA ananta zaktivALo che. AvI zakti jyAre tamArAmAM che. tyAre vizvAsa rAkhe, ane jarUra tame zaktimAna thaze. Patience. prabhu prArthanA. (lekhaka-vijayakara ) zarIra vyApela Ama rakSake prabhu tere dAtA batAte ha5, tuhI nA jagamagAta rUpa dekha kati gAte haya. zembara, chupAle rahamata karake avagunA heke, prabhu tuja ke rAma arU kAnake karate haya; natu julamagAra magara hama jalA dahe, ne mApha karata hai use rahIma kahete haya. vIranAtha tAre utAra bhavapAra saMsAra sAgara-sarvatra prema lakSaNA bhakti. ( lekhaka-vijayakara ) pIyu tore bIna mana na mehe, jIskI kathA kerA kahi, madana mehana bIna rAdha gai marI, jIvana na jAti haya. zeara. jyAM roja tuma rahete haya phIra bAdana AtA haya, magarame rAte, suna ara rahamakara, darade jAna nikala jAte haya, merA tanate khAkha bhale kalejA karajAtA haya. vijayakara prabhu darzana deni, dura na thAva AnaMda he jatA haya. Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 viveka. ( lekhaka, zeTha. jezIMgabhAI premAbhAI kapaDavaNaja ) viveka eka zAstramAM dazame nadhi gaNAya che tema vicArI strI purUSa sarvane dhAraNa karavA gAya che, tethIja mahAmajano megha garjanA karI karI tenuM lakSaNa varNavyA kare che ! mATe ApaNe paNa A vivekanA ravarUpa upara vicAra karavAnI AvazyakatA che ! jenI mati sadAcana, sadicAra tathA purUSonA valaNa AdithI vizAla thayelI hoya che tevAja manuSyo game tevA siddhAMtanuM svarUpa samajI zake tema che. bAkI game tevA vizAla vivecanavALAM siddhAMta svarUpane paNa manuSya mati je skUla heya che te junuM pramANamAM temaja bahu laghurUpamAM samajI zake che. sAmAnya siddhAMtamAMthI paNa ucca buddhivAn uMca rahasya savara beM. cI kADhe che. koI paNa siddhAMtanA vizALa svarUpane jANavuM eja uttama che paNa uttama ane mahAna siddhAMtane saMkucItapaNe jANyAthI dhaNA mahAna purajA ne tene lAbha letA aTakayA che. AvAja nImela vivekane mATe paNa cheka bhula buddhivALA vivekanA varUpane dhulapamAM samajI zake che tyAre suma buddhimAna manu te vivekanA vizAla svarUpane vicAra karatAM ja stabdha thaI jAya che. kharekhara rIte jotAM vivekanuM 35 ghaNuMja gahana che. mahAmajane te koIpaNa vastunA thatA durUpayogamAMthI tene aTakAve tene viveka kare che ane vivekanI vyAkhyA paNa teja pramANe kare che. A kathanane upama manuSyo pote pitAnI marajI pramANe karI zake tema che mATe sthala mativALA zyala upayogamAM ane buddhimAna sukama upagamAM A kathana siddhAMta sthApe che ane te pramANe viveka kare che ane teneja viveka mAne che. keTalAka manuSyo pAMca paisAnI jagyAe karakasara karI cAra traNa pisA vAparavA, dIvAne aradhA kalAka upayoga na hoya to tene halAvI pharI. thI calAvavA, daza manuSya mATe rAMdhavAnA padArtha dALa cokhAmAMthI bane maThI kADhI levI evI anya sAdhAraNa gaNunI vastuomAM niva jevI bAbatamAM hAtha rAkhe tene viveka gaNe che. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 eka kArDa mAM ukale nahi evI triIsa ke cAlIsa lITI lakhavI, ghareNuM rAtre sutI vakhate ghasAI na jAya mATe kADhI nAMkhI pathArI taLe rAkhI suI javuM, be traNa paisAnI huMDIomaNunI khAtara bIjA amulya vakhatane bhega Apavo ane AvIja rIte bIjI vastuomAM vartana karavuM tene koI kAI te viveka gaNe che. kaI kaI te Aja ATaluM ja khAvuM ATaluM ja pANI pIvuM ane evI bavA bAbatano nirNaya kare tene viveka tarIke oLakhAvavAnAM baNagAM che. paNa A sarva te sthala viSayo che tenuM rakSaNuM karavAmAM bIja amu. lya vakhatane bhAga Apavo tenA karatAM bIjA mahAmUlyavAna vicAronuM rakSaNa karavuM evAja vatanavALA vivekane zAstra dazame nIdhi kahe che. je manuSya samayano durupayoga kare nathI, manane game tevA vicAromAM joDI tenA baLano nAza karato nathI, koI devI sAmarthya prApta thAya che tene bIja kaIne hAnI puge tevA mArgamAM prerato nathI, zarIra baLane paNa maLyA AhAra vihArathI kSaya karatuM nathI, koIne DIka lAge tevI satya, prIya, hitakara vANI bolavAmAMja vANune upayoga kare che ne bIjI koI rIte vANIne durupayoga karato nathI, ane AvIja bAbatamAM je manuSya sAvadhAna rahe che teroja kharo viveka karyo ema kahI zakAya. dhananA, vastrane athavA koI paNa padArthane saMcaya karavAno viveka anaka manuSyo sAvadha hAI kare che paNa zuM ! tethI teo navanIdhi jeTalI saMpatti bhegI karI zake ! nahija ane sAstra to vivekane nalanidhi jeTalI saMpatti apanAra dazamanIdhi kahe che nahi te vaLI vivekane dazamanadhi jeTalI mahAna padavI ApavAnuM bIjuM zuM kAraNa! kaI nahi. paraMtu dhanAdinA saMcayamAM thati kRpaNatAne je je vivekanuM khoTuM svarUpa arpavAmAM AvyuM che tene kaI zAstra viveka tarIke oLakhavAnuM nathI. paNa te javAthI hAnI thAya che temaja teno kSaya thavAthI pharIthI je vastu maLatI nathI tevI bAbatanuM rakSaNa karavuM teneja zAstra viveka gaNe che ane tethI ja tene navanIdhinI sAthe dazama nIdhi tarIke gaNe che. paNatAthI ke rakSaNathI kAI manuSya kareAdhIpatI thayela hoya paraMtu duvyasana vigerethI zarIrane nAza kare te zuM rUpoAno viveka temAM rakSaNa karavA Avaze nahi. viveka ke je dazamanIdhi che te te evo ujavaLa ane baLavAna hai joIe ke je sarvamAM lAbha upajAvI zake. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 je bhAve te khAvuM ane jeTaluM khavAya teTaluM baLAtkAra karIne khAvuM te jIbhane aviveka jaNAya paNa zarIrane jema anukuLa paDe, jaTharane jethI ocho parIcama maLe ane adhika jika ane jethI koInA paNa prANa A dIne hAnI na thatI hoya te ja alAra grahaNa karavA teneja AhArane viveka kahi zakAya. A vivekathI manuSya taMdurasta, ArogyavAna, sAmAvAna, temaja baLavAna thaI zake tema che jethI karI te viveka mUlyavAna gaNAya. jenI tenI nIMdA, TIkA, dIva, durgaNa duSTa svabhAva, asadavartana e vagere zabdo jenI tenI pAsethI sAMbhaLavA temaja kahevA, khoTuM kahe te paNuM che ane sAcuM kahe te paNa huM e he karyA karavuM e kaMI vANIne viveka kahI na zakAya. jethI mananuM baLa ghaTe che vikAra pragaTe che, kadha, bhaya, zoka dInatA vagere hAnI paNa upaje che. dhikkAra, cIDIyApaNuM apazabada vigere paNa thAya che evI vArtAonuM zravaNa karavuM e hitakara na kahI zakAya kAraNake AvI vArtA zravaNa karavAthI mAnasika temaja adhyAtmika baLa ghaTe che. AthI tevI vAta zravaNa na karatAM stuti, udAratA, vijaya vigerenI vAta zravaNa karavI, zAMtinI, ucca svabhAvanI, sadgunI vArtA zravaNa karavI eja viveka gaNuya ane Ama thavAthI ucca sAmarthya prApta thAya che. je du:khane sukha rUpamAM badalI nAMkhe che ane Ama thatAM baLanI nyUnatA na thatAM zarIra temaja mana temaja AdhyAmika baLanI vRddhi thAya che. ane te ja kharo viveka gaNI zakAya. nIMdA TIkA na karatAM uttama ane pre. mAla tathA hitakara vacane vadatAM e vANIne viveka che je aMnata puNya sukha temaja mahattAne arpanAra che. sAnanI vRddhi karanAra, kAryamAM AgrahathI janAra ane aneka kA. caMthI nivRtta karanAra graMthanuM vAMcana karavuM ane de tathA vikAra prakaTa evAM pustake na vAMcavAM e samayano viveka che. sakrIyAmAM bane teTalo samaya gALavo e adhika lAbhaprada che ane tethI te viveka dazamanadhi gaNI zakAya, sakrIyAmAM kALanuM gamana karanAranA zarIra tathA mananA sarva aNuo sAvIka bhAvane pAme che ane tethI adhyAtmika baLanI vRddhi thAya che ane tethI manuSya ucca sthitine prApta karavA sAmarthyavAna bane che eTale ke mekSa patanuM sukha prApta karI zake. AvI saMpati bIjA prayatnathI prApta thAya tema che ? A samayano viveka gaNAya che ane tethI ja tevA vivekane zAstramAM dazama nIdhi tarIke oLakhAyela che. Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 127 dhanano kRpaNutAthI saMcaya karavAthI bIjA aneka baLane kSaya thAya che ane tethI te vIveka na gaNI zakAya, ajJAna sakala matimAna bhale tene viveka gaNe paNa mULa mahAtmajane jene viveka gaNe che ane je viveka dazama nidhi tarIke svIkArela che te viveka te A nahi ja. AvA Azayane mULa mahA purUSoe viveka nathI gaNela. navanIdhi karatAM paNa je vadhAre saMpatti ApI zake tema che ane rItaprada hoya tene ja dazame nidhi kahI zakAya. dhAdi padArtho tevA nathI ane tethI tene viveka te dazama nIdhi tarIke lekhI na zakAya. mATe vivekane je vastu lAbha prada hoya ane adhika hItakara hoya tevI gya jagyAe javAno che. ciMtA e aviveka che paNa nIcaMtapaNuM te viveka che. bhaya e aviveka che, nirbhayatA e viveka che. azraddhA te aviveka ane zraddhA te viveka che ane tethI tevAM aviveka pragaTAvanAra sAdhanono nAza karI vivekane pragaTAvanAra sAdhanone grI dazamA nidhi prApta karavA subhAgyavAna thAo. AthI sahaja vivekanuM spaSTa rIte svarUpa samajI zakAya che. ane tethI te pramANe vartana karI atyaMta sukha prApta kare. he paramAtmabhaktivAna kusabaMdhuo bhaginie tame paNa A lekhanuM vAMcana karI manana karI tene grahaNuM karo. OM zrI guru sadAcAra. (lekhaka-zaMkalAla DAhyAbhAI kApaDIA ). jema nAka vinA zarIra zobhA ApatuM nathI, surabhi vinA puSpa na. kAmuM che, pANI vinA matanuM mUlya nathI, tema sadAcAra vinAne manuSya zobhate nathI. sata+AcAra maLIne sadAcAra zabda thayo che. AcAranuM prabhavasthAna vicAra che, mATe sadAcAra IcchanAra manuSya prathama vicAra zreSTha karavA joIe. je manuSya tavaMgara hoya, buddhizALI heya, kaLA kauzalyamAM nipUNa hoya, vidyA vibhavIta hoya paNa je tenAM AcaraNa sArAM nathI hotAM che te lokamAM pratiSThAne pAtra thatA nathI. jema kodarA vArI kapAsa laNo nathI, phagarInA vAvetaramAM kasturI thatI nathI tema sadAcAra vinAno mANasa phAve tevo vepAra kare che topaNa chevaTe tenA kuAcaraNathI te kAMI phAvI Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 zika nathI. koI paNa prakAre ene nukazAna keI paNa jAtanuM thayA vinA rahetuM nathI. sadAcAra vinAne manuSya A duniomAM pitAnuM hita bagADe che eTaluM ja nahi paNa bhavAMtare dukhaprada sthiti pAme che. sadAcArI manuba pramANika, zIlavata pAlaka, jUThuM nahi balavAnI pratijJAvALA, eka vacanI sArI dAnatane ane cokakhA dilano hAya che tethI karI loko tenA para vizvAsa paDe che ane tethI karI vepAra vaNajamAM te sAro phAvI zake che. hAlamAM je manuSya dhaMdhAnI je hADamArI bhogave che, nokarIomAM paNa saMpUrNa rIte pitAnA dhaMdhAmAM nathI phAvI zakatA tenuM mukhya kAraNa temanI nokarInI vaphAdArImAM khAmI temaja vepAramAM nimaka halAlI ane pramANikapaNAnI khAmI. ja che. e nizcaya ja che. paNa vijayanA heja abhyAsI paNa A vAtane kabula karI zakaze. ApaNumAM sAdhAraNa kahevata che ke jevuM tArA dilamAM tevuM mArA manamAM eTale jevI ApaNuM mananI bhAvanA hoya che tevuM sA mAnA manane Ave che. A anubhava siddha che. tenI vadhu khAtarIne mATe cAle ApaNe eka daSTAMta laIe. apUrNa.) Agama sAradvAra saMbaMdha abhiprAya, mu pAdarA Agama sAroddhAra sAdhunI paMcabhAvanA ane aSAmagItAe traNa paM. thanA katAM zrIdevacaMdra vAcaka che. A graMtha vAMcavAthI samyakatva rananI prApti thaI zake tema che. jeTalI A graMthanI prazaMsA karIe teTalI ochI che. bhavya jIe A graMthane avazya vAMcavA joIe. pudagalagItA paNa bahu asarakAraka che atyaMta dhirAjanaka che. tene kartA zrIcidAnanda mahArAja che. A traNa maM. thanuM nAnuM pustaka pAse rAkhIne dararoja vAMcavAthI Atmahita thayA vinA rahe. nAra nathI. chaganalAla lakSmIcaMda vivALA tathA premacaMda dalasukha pAdarA vALAe A pustaka chapAvyuM che temane dhanyavAda ghaTe che. A graMtha chapAvavAnA preraka pAdarAvALA vakIla zA. mohanalAla hemacaMdabhAine paNa dhanyavAda ghaTe che. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bADIMgane madada. amane jaNAvatA AnaMda upaje che ke atrenA vatanI cA. pu abhAI, caturadAse A bADI"gane navuM varasa sudhI rU. 75) paMcotera dara sAla AA- / pavAnA kahI cheADI"gane AbhArI karI che. potAnI sukRta kamAinA AAvI rItanA sadupayoga karavAthI ame teo sAhebane dhanyavAda ApIe chIe. A sthaLe amane jaNAvatAM khuzI upaje che ke have ApaNA jaina adhuo kai keLavaNInI kadara dhrujavA lAgyA che. | baMdhuo ! eTaluM te ApaNe cekasa rIte yAda rAkhavAnuM che ke avAra navAra prasaMge ApaNI keLavaNI letI saMsthAone zakti anusAra je madada karavAmAM Avaze ane tene puratA pramANamAM pASaNa ApavAmAM Avaze tAja ApaNA udaya najIka che kAraNa ke dareka kAryanI unnatinA mAdhAra temaja sthiti sudhAraNA ane samayane baLavattara banAvavAnA tathA dharmanI abhivRddhi karavAne paNa sadhaLA AdhAra jJAna upara-che kAraNa ke jJAna e udayarUpI mahelapara dhyAne pagathIuM che temaja jJAna e trIjuM locana che. mATe bahAlA jainabaMdhuo ! A bAbata upara ApaNu" hamezAM lakSya kheMco. jamAnAnI hariphAImAM ApaNe jenA jo ke pachAta chIe topaNa huMja suve. LAnI cetavaNI che mATe "bhUlyA tyAMthI pharIthI gaNA" ema vicArI ApaNI jJAnanI saMsthAonI abhivRddhi karI tene sarvadA puSTi ApI sateja kare evI aMtIma AzA che. kai tha ge: | bheTa Agama sAroddhAra ( jemAM paMDIta zrI devacaMdrajI kRta bhAgamasAra, sAdhunI pAMcabhAvanA adhyAma gItA tathA zrImad cIdAnaMdajI kRta pudagala gItA vigereno samAveza karelache. A graMtha vaDunA zA. lakSmIcaMda lAlacaMda tathA pAdarAnA zA. premacaMda dalasukhabhAI taraphathI munI mahArAja tathA sAdhvIjI mahArAjane bheTa tarIke mokalavAnA che temaja jaina pustaka zALAone pAchuM kharca nA eka AnA. ane anya grahasthA pAsethI jJAnakhAtAmAM nAmanI kImatanA eka Ano tathA paNa khace eka AnA maLI be AnA leI ApavAnA che to nIcenA saranAme lakhI maMgAvavA vinaMtI che. ' - pAdarA tA. rara-6-11 vakIla mehanalAla hImacaMda pAdarA (gujarAta.) Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bArDIMga prakaraNa A mAsamAM AvelI madada.. 60 -0-0 plena maNI. jhaverI DAhyAbhAI kapuracadanI dikarI bA, jhaverI. DAhyAbhAI dhAlAjI TuDanTasalAyabrerI khAte sane 1910nI sAlanA hA. jhaverI DAhyAbhAI kapuracaMda mumadAvAda. 75-7- zA. puMjAbhAI caturadAsa bA. nava varasa sudhI rU. 75) pramANe ApavA kahyAte paikI pahelA varasanA. amadAvAda. 'pa-0-0 grA. mohanalAla nagInadAsa, - -0 mA. harilAla haThIsIMga ha. maMgaladAsa harilAla. amadAvAda. * rapa0 zrI muMbAInA motInA kAMTAnA TrasTIo taraphathI zeTha hirAcaMda bhAI nemacaMdabhAI bA. vaizAkha tathA jeTha mAsanA che. amadAvAdavALA jhaverI. sArAbhAi vADIlAla. muMbaI. cApaDIA. zA. DAhyAbhAI maganalAla taraphathI jenA nava smaraNanI khUko 50) ha. amadAvAdavALA zA. vADIlAla devacaMda vidyArthIone inAma mATe. muMbaI. vakIla mohanalAla hemamaMda taraphathI Agama sArA dvAranI bUka eka. pAdarA. A sivAya tA. 20-6-1911 nA roja sAMje caMgapAla verAIpADAvALA srA. ghelAbhAI khulacaMda taraphathI rasa pUrInuM jamaNu mApavAmAM AvyuM hatuM. | rAjyAbhiSekanI mubArakabAdI. sane 1911 nA tA. rara mI junanA zubha divase neka nAmadAra zahetazAha jyAje pAMcamA iMglAMDanI gAdIpara takhtanazIna thayA tene mATe amA saharSathI mubArakabAdI IcchIe chIe ane AzA rAkhIe chIe ke ApaNA zahenazAha pAMcamA jyorja tathA mahArANI merI sukha saMpatti ane vaibhavamAM sarvadA divasa nirgamana karI, temanA pratApa dina pratidina vadhA, temanuM rAjya amara tapa, tathA teozrI dIdhoyu pAme evI ame amArA kharA aMtaHkaraNuthI paramAtmA pratye abhyarthanA karIe chIe.