________________
સ્તરને ઓર ઉંચકે ને ધ્યાનની ચરમ સીમાથી પણ આગળ વધે. ધ્યાનની સમ્યક વિસ્મૃતિ થઈ જાય આનું નામ સમાધિ.
યાદ આવે ઉપનિષદો – વેનં વિલુપમ્ |
પુલનો અનુભવ ક્યાંય નીચે રહી જાય એટલી હદે ઉપર ઉઠવું આનું નામ યોગ. મહાબલ રાજર્ષિનો બાવીશ દિવસનો વર્ષીતપ આ હતો. સમાહિતઃ ? ફક્ત ચાર અક્ષરની અંદર આખે આખો મોક્ષમાર્ગ સમાઈ ગયો છે. સમાધિ-વર્ષીતપના સંદર્ભમાં એક મજાની વાત. પરમ પાવન શ્રી દશવૈકાલિકસૂત્રમાં ચાર પ્રકારની સમાધિ કહી છે, જેમાં ત્રીજા પ્રકારની સમાધિ છે - તપસમાધિ.
આગમનો આશય એ છે કે કોઈ પણ સાચો તપ એ સમાધિસ્વરૂપ હોય છે. જે સમાધિસ્વરૂપ નથી એ સાચો તપ નથી. મોક્ષાર્થીનું ખરું કર્તવ્ય છે સમાધિમય તા.
जुत्तो सया तवसमाहीए । મોક્ષસાધક હંમેશા તપસમાધિથી યુક્ત હોય.
(સમનોરથ વર્ષીતપ
પ્રભુનો સાતમો વર્ષીતપ હતો સર્મનોરથ. વજજંઘ રાજા તરીકેના છઠ ભવમાં પ્રભુને બે કેવળજ્ઞાની અણગારોનો ભેટો થાય છે. એમની ભક્તિ કરીને વજજંઘ રાજા એમની પાસે દેશના સાંભળે છે ને પ્રભુના જીવને શુભ મનોરથ થાય છે, કે આવી મુનિદશા મને ક્યારે મળે ?
શુભ મનોરથ.
અનંતાનંત કર્મોનો કચ્ચરઘાણ વળી જાય પછી શુભ મનોરથ પ્રગટે છે. યોગ્યતાનો વિશિષ્ટ પરિપાક થાય પછી શુભ મનોરથ પ્રગટે છે.
યાદ આવે સિદ્ધસેની દ્વાર્કિંશિકા - મનોરથોડÀષ તોડQતસામ્ ? મંદ બુદ્ધિ જીવોને સુંદર મનોરથ પણ ક્યાંથી થાય ?
_ ૧૩
_વર્ષીતપની રહસ્યયાત્રા
