________________
તે છયે મહાશયો હવે પ્રભુની પૂજા કરે છે. શ્રમણોપાસનામાં તત્પર બને છે અને જાણે પોતાના કર્મો કાપતા હોય તેમ કેટલાક સમયને કાપે છે.
બહુ મહત્ત્વની વાત એ છે કે તપની શ્રેષ્ઠતા આત્યંતર તપમાં છે અને આત્યંતર તપનો આધાર કોઈ હોય તો એ શ્રમણોપાસના છે. પ્રાયશ્ચિત્ત, વિનય, વૈયાવચ્ચ આ ત્રણેના કેન્દ્રસ્થાને એક માત્ર શ્રમણ હોય છે. સ્વાધ્યાયના મૂળમાં ‘શ્રમણને માન્યા વિના છૂટકો જ નથી. ધ્યાન અને કાયોત્સર્ગની સાધના એટલી ઉચ્ચ છે કે શ્રમણના શરણ વિના તેને ખરી રીતે કરવી એ શક્ય નથી.
શ્રમણોપાસના - મહાત્માના કાર્યો પોતાના કાર્યો લાગે. મહાત્માનો રોગ પોતાનો રોગ લાગે. મહાત્માની શાતા પોતાની શાતા લાગે. મહાત્માની સ્વસ્થતા પોતાની સ્વસ્થતા લાગે. In short મહાત્મા પોતાના લાગે.
આ છે તપ. વર્ષીતપ. જેના જીવનમાં આ તપ નથી, એ તપસ્વી તો નથી જ શ્રાવક પણ નથી. શ્રાવકનો પર્યાય શબ્દ છે શ્રમણોપાસક. શ્રમણોપાસના વિનાના શ્રાવકનો અર્થ છે પ્રકાશ વગરનો સૂરજ.
આગમોએ કેટલો મજાનો શબ્દ આપ્યો શ્રાવક માટે ! એમ ન કહ્યું – જિનોપાસક.. એમ ન કહ્યું – શ્રતોપાસક. પણ એમ કહ્યું – શ્રમણોપાસક. શ્રાદ્ધવિધિ ગ્રંથમાં શ્રાવકનું શ્રમણ-શ્રમણી ભગવંતો પ્રત્યેનું જે ઔચિત્ય બતાવ્યું છે તે દરેક શ્રાવકે સૂક્ષ્મતાથી સમજવા જેવું અને જીવનમાં ઉતારવા જેવું છે.
જીવાનંદ વેદ પોતાના પાંચે મિત્રો સાથે દીક્ષા લે છે. ‘વર્ષીતપની એ સાધનાને ઓર આગળ વધારે છે. તે છયે પૂજ્યો જે સાધના કરે છે, તેનું અદ્ભુત વર્ણન કલિકાલસર્વજ્ઞએ કર્યું છે - ઉપવાસ, છઠ, અષ્ઠમ, ચાર ઉપવાસ, પાંચ ઉપવાસ આ બધી તપસ્યાઓ દ્વારા એ મહાત્માઓએ એમના ચારિત્રને નિર્મળથી ય નિર્મળ કરી દીધું. જેમ શૂરવીર સૈનિકો શરીર પર પ્રહારોને સહન કરે બરાબર એ જ રીતે ખૂબ ધૈર્યપૂર્વક તેઓ ક્ષુધા
_ ૧૭.
_વર્ષીતપની રહસ્યયાત્રા
