________________
સત્ત્વ એમનું પરાકાષ્ઠાએ પહોંચ્યું હતું. વાત છે સમાધિ-વર્ષીતપની. માત્ર ખાવા-પીવાનું છૂટી જવું એ તો જાનવરોમાં, કીડાઓમાં ને વૃક્ષોમાં ય ઘટી શકે છે. સમાધિ એ વર્ષીતપનો શ્વાસ છે. સમાધિ એ વર્ષીતપનો આત્મા છે. સમ્ + ઞ + થા
सम्
સમ્યક્
आ બધી રીતે
धि
=
=
=
=
-
=
આ ધાતુથી સમાધિ શબ્દ બન્યો છે.
બાહ્ય કોઈ પણ અપેક્ષાથી રહિતપણે.
સર્વ પ્રકારોથી પરિપૂર્ણપણે.
=
ધારણા
પોતાને સુખમય-સ્વરૂપે ધારણ કરવું.
સુખની વાસ્તવિકતા માત્ર ને માત્ર સમાધિમાં છે. સુખસ્વરૂપે પોતાની ધારણા તો બધાં ઈચ્છે છે. પણ એમાં જ્યાં બહારની કોઈ અપેક્ષા આવે છે, ત્યાં જ એ સંભવિત સુખને આગ લાગી જાય છે.
સાધન વગરનું સુખ એ જ સાચું સુખ છે, સંપૂર્ણપણે સ્વાવલંબી સુખ એ જ સાચું સુખ છે. આ સાચા સુખનું બીજું નામ સમાધિ છે.
એક શ્રીમંત ભારેમાં ભારે સાધનોથી જેટલો સુખી હોઈ શકે, એટલો જ એક ગરીબ સાવ સાદા ને સસ્તા સાધનોથી હોઈ શકે કે ન હોઈ શકે ? યાદ આવે ભર્તૃહરિ
वयमिह परितुष्टा वल्कलैस्त्वं च लक्ष्म्या । सम इह परितोषे निर्विशेषा विशेषाः ॥
स तु भवतु दरिद्रो यस्य तृष्णा विशाला । मनसि च परितुष्टे कोऽर्थवान् को दरिद्रः ॥
અમે ખુશ છીએ અમારા વલ્કલ-વસ્ત્રોથી ને તમે સંપત્તિથી. ખુશી જ્યારે સમાન છે, ત્યારે એ ખુશી શેનાથી છે સસ્તાથી છે કે મોંઘાથી છે એનાથી કોઈ જ ફરક પડતો નથી. હકીકતમાં તો જેને તૃષ્ણા બહુ છે એ ગરીબ છે. મન જો ખુશ છે તો પછી કોણ શ્રીમંત ને કોણ ગરીબ ? આ બધાં પ્રશ્નો વ્યર્થ બની જાય છે.
મોંઘા સાધનથી ખુશ થવું... સસ્તા સાધનથી ખુશ થવું... મફત
વર્ષીતપની રહસ્યયાત્રા
૧૧
