Vallabhiya Laghukruti Samucchaya

Author(s): Vinaysagar
Publisher: Rander Road Jain Sangh

Page 142

प्रश्नोत्तरैकषष्टिशतकाव्यम्
८३
तेषां गतशुभधियां, कुत्र कस्यां विषये का स्याद् = भवेत् ? कथं भूतानां शुभधियाम् ? अभियोगविधायिनाम् अभियोगम् उद्यमं विदधते इत्येवं शीलाः, अभियोगविधायिनस्तेषाम् आजीविका- ये स्वामिकार्येषु उत्साहकारिणामित्यर्थः । उत्साहः प्रगल्भता। अभियोगोद्यमौ प्रौढिः [अभिधा. २/ २१३-१४] इत्यभिधानचिन्तामणिः। इति प्रश्ने, उत्तरं - दासता भुवि दासत्वं भूमौ इत्यर्थः । यद्वा, गम्लृ गतौ [ पा. धा. १०५१] गत्यर्था ज्ञानार्था इति न्यायात्, गमनं गतं ज्ञानम् अर्थात् मोक्षविषयं मोक्षफलं चेत्यर्थः । नपुंसके भावे क्तः [पा. सू. ३/३/११४] इति क्तः । यदमरः - मोक्षे धीर्ज्ञानमन्यत्र विज्ञानं शिल्पशास्त्रयोः [अमर. २ / ५ / ६ ] । गतेन ज्ञानेन शुभधी:- शुभकारिणी धीर्बुद्धिर्येषां ते शुभधियः तेषां गतशुभधियां परमज्ञानवतामित्यर्थः । कुत्र का स्यात् ? कथं भूतानां गतशुभधियाम् अभियोगविधायिनाम् अभियोगः-उद्यमः स चार्थतो मोक्षाय सदाचारविधाने तं विदधते इत्येवंशीलाः अभियोगविधायिनः= सदाचाराचरणपरायणाः इत्यर्थस्तेषाम् इति प्रश्ने, उत्तरं - दासता भुवि दासस्य पात्रस्य भावो दासता = दानयोग्यता इत्यर्थ भुवि = धरित्र्यां, दासः शूद्रे दानपात्रे भृत्यधीवरयोरपि इति महेश्वरः [विश्वप्रकाश स द्विकम् - ३] हरिणीच्छन्द:, तथा च तल्लक्षणं रसयुगहयैर्नसौ म्रौ स्लौ गो यदा हरिणी तदा । [वृत्तरत्नाकर ३ / ९०] मन्थानजातिः ॥ १० ॥
या न
वि
भु
ता
स
दा
म स
प्रतिवादिद्विरदभिदे गुरुणेह किमक्रियन्त के कस्य ? | उरशब्दः कल्याणदबलहिमशृङ्गान् वदति कीदृक् ? ॥ ११ ॥
|| आदिश्यन्तरवविशिखानुः ॥