Udbodhan

Author(s): Pravin H Vaidya
Publisher: Kavitasagar Prakashan

Page 8

'बोल ना लवकर, हीच न तुझी बायको?'
'नाही देवा'
सोन्या-चांदीच्या कु-हाडीचा यत्किंचितही मोह त्याला झाला नाही, त्याने त्या नाकारल्या हे पाहून देवास आनंद झाला, घरात एवढे दारिद्रय असुनही एवढा प्रामाणिकपणा एका सामान्य लाकुडतोड्याने दाखवावा याचे कौतुक वाटले व देवाने त्यास तीनही कु-हाडी बक्षिसादाखल देवून अदृश्य झाला. अशी ही गोष्ट होती. यानंतर अगदी अलीकडचीच गोष्ट - तोच लाकुडतोड्या त्याच नदीकाठी पुन्हा एकदा अगदी छाती बडबुन आक्रोश करू लागला असे दोन दिवस गेले.
'मग नाही म्हणायला किती कष्ट पडताहेत रे तुला?'
'तसं नाही देवा, पण ह्या दोघींना कुठेतरी पाहिल्यासारखं वाटलं ते आठवायचा प्रयत्न करीत होतो.' 'ठीक आहे.'
देवाने तिसरी बुडी मारली व तिसरी स्त्री बाहेर काढली.
त्याचा हंबरडा ऐकून देव विचारात पडला. हा तर तोच प्रामाणिक लाकूडतोड्या दिसतो आहे. कदाचित पुन्हा संकटात असेल, पण प्रत्येकवेळी आपण त्याची कशी मदत करणार? तेवढ्यात लाकुडतोड्या म्हणू लागला, 'देवा, गेल्या दोन दिवसापासून मी तुमचा धावा करीत आहे. त्या निर्जीव कु-हाडीसाठी धावून आलात पण आता तर माझ्या संसाराचा प्रश्न आहे, तुम्ही मदत करीत नसाल तर मी या नदीत जीव देईन.' देव पेचात पडला, प्रगट होऊन त्याला विचारता झाला, 'काय रे काय भानगड आहे?'
'ही तरी तुझीच बायको आहे ना?'
बराच वेळ गेल्यावरही कष्टी होऊन उभा राहिला.
'अरे असा मख्खपणे आता इथं उभा का? घेऊन जा तिला घरी.'
एक किलोमीटर चालून गेल्यावर देव अजून अंतरधान पावला नाही हे त्याच्या लक्षात आले, बायकोला तेथेच उभे करून तो परत देवाकडे आला.
'देवा, परवा माझी बायको धुणं धुवायला म्हणून इथं आली होती ती परतलीच नाही, माझ्या संसाराचा विचका झाला. आत्ता तर माझा सर्वनाश ओढवला आहे. देवाने नदीतन एक स्त्री बाहेर काढली. तिचे अप्सारेसारखे सुंदर रूप पाहुन सिनेनटीचे स्मरण झाले. पण नावं आठवत नव्हते. तिच्याकडे पाहून तो देहभान विसरला. देव विचारात पडला, त्या लाकूडतोड्याची ती समाधी भंग करीत विचारले, 'काय रे बोलत का नाहीस? हीच न तुझी बायको?'
'हं, आता काय राहिलं आणखी? का आलास परत?'
'नाही, म्हटलं देवा, आपली प्रकृती ठीक आहे ना?'
'नाही देवा', तो अडखळत म्हणाला.
'म्हणजे तुला काही बरं वाईट दिसल की काय?'
देवाने दुसरी बुडी मारून दुसरी रुपसुंदरी बाहेर काढली, 'काय रे ही तरी तुझी आहे काय?
'तसं नाही देवा, पण आम्हा मानवाचं की नाही सगळंच बदललं अलीकडे.'
ह्यावेळी सुद्धा तो आवक होऊन तिच्याकडे पहातच राहिला.
'ते कसं काय?'