________________
ह्या संपत्तीचा काय उपयोग? माझ्या संपत्तीच्या विनियोगाचा हिशेब मला कोण विचारतो?
'बाई, तुम्हाला बरं व्हायला मुळीच वेळ लागणार नाही. एवढंच की माझी फी तुम्हाला झेपेल की नाही हे पहा.
त्या कंबरकसून ट्रीटमेंटसाठी बाहेर पडल्या सर्व स्थावर-जंगम प्रॉपर्टीची विल्हेवाट लावली. त्याचे रुपांतर रोख पैशात (रुपयात) करून घेतले. बाईंच्या दूरदर्शीपणाची, धोरणीपणाची, हिमतीची सर्व नातेवाईकात चर्चा होऊ लागली.
बाई म्हणाल्या, माझे आतापर्यंत लाखो रुपये ट्रीटमेंटसाठी खर्च झाले. आता केवळ दहा लाख उरले आहेत.
काय योगायोग आहे पहा, नेमकी माझी फी देखील दहा लाखच आहे, तेवढीदेऊन टाका म्हणजे ट्रीटमेंट सुरू करतो.
भारतातील प्रमुख शहरे म्हणजे तेथील डॉक्टर-वैद्य त्यांनी प्रथम संपविले, अॅलोपॅथी, आयुर्वेद, होमिओपॅथी, नॅचरोपॅथी, सायकोथेरपी, रिंजोपॅथी, युनानी सर्वांना एक एक संधी देऊन पाहिली - पण व्यर्थ, कांही हितचिंतकांनी लक्ष्मीबाईंना बाहेर बाधा झाली अशी नवीन माहिती पुरवली. लगेच बाईंनी भारतातील सर्व प्रसिध्द बुवा पालथे घातले. मंत्र, तंत्र, ताईत, अंगारे धुपारे करुन पाहिले. पण आराम नाही. हे सर्वर उपाय करता करता खूप खर्चही झाला केवळ दहा लाख शिल्लक राहिले.
बाईसाहेबांनी रक्कम देताच त्यांना आपल्या गाडीत बसवून डॉक्टर आपल्या हॉस्पिटलकडे निघाले. तेथे पोहोचताच त्यांना घेऊन डॉक्टर आपले हॉस्पिटल दाखवू लागले - हॉस्पिटलच्या एका एका दालनातल्या त्या रोग्यांची भयानक व्याधीग्रस्तता पाहून बाईंना भोवळ आली. पण त्या डॉक्टरांनी त्यांना वारंवार धीर देऊन सावरले- त्यांनी जे रोगी पाहिले त्यांचे वर्णन करणे कठीण आहे. कोणाच्या मेंदूचे, तर कोणाच्या पोटाचे, तर कोणाच्या छातीचे तर, कोणाच्या हातापायांचे अंतरंग भाग उघडे करून ठेवले होते, कोणाला डोळे नव्हते तर कोणाला अन्न-श्वास नलिका कृत्रिम बसवली होती तर काहींच्या आतड्या उघड्या दिसत होत्या, रुग्णांच्या वेदना, विव्हळणे, आक्रोश करणे, रडणे-हंदके देणे पाहून बाई घाबरल्या व विचारात पडल्या. तेव्हा डॉक्टरांनी त्यांना विचारले. 'कां बाईसाहेब, कसं वाटतं तम्हाला? ह्या सर्वांच्या आजारापढे तुमचा आजार हा आजार ह्या सदरात येऊ शकतो काय?'
बाईसाहेबांचे केविलवाणे, हताश-निराश जीवन नातेवाईकांना पहावेना. काहींनी शंका काढली की पतिवियोगामुळे त्यांचे मानसिक संतुलन बिघडले असावे, पण बाईंनी चक्क सांगितले. त्यांच्या जिवंतपणीच मी कधी त्यांची पर्वा केली नाही. विचारपूस केली नाही ती नंतर काय करणार? ही शंका अगदीच मूर्खपणाची आहे.
नंतर बाईंच्या माहेरकडची हायली क्वालिफाईड माणसे म्हणाली - रुग्णपरीक्षा चिकित्सेच्या दृष्टीने भारत मागास आहे, लगेच बाईसाहेबांना जर्मनीला पाठविण्यात आले. तेथे सर्वश्रेष्ठ चिकित्सकाचा शोध घेण्यात आला. त्यांना असे समजले की एका वृध्द डॉक्टरांचे शहरापासून पन्नास कि.मी. दूर एक मोठे हॉस्पिटल आहे. व ते देशातील असाध्य म्हणून टाकून दिलेल्या केसेस फक्त घेतात व त्या दुरूस्त करतात. बाईसाहेब तेथे पोहोचल्या. डॉक्टरांनी त्यांना चारदोन वेळा तपासले व त्यांच्या लक्षात बाईंच्या आजाराचे खरे रुप आले. ते म्हणाले -
बाई शरमल्या, अंतर्मुख झाल्या व भारतात परतल्या. त्या भारतात परत आलेल्या पाहून सर्व संबंधित मंडळी भेटायला आली. सर्वांनी एकमुखाने विचारले, 'बाई तुम्ही इतक्या लवकर व इतक्या खडखडीत कोणत्या उपायाने ब-या झाल्या? यावर बाई काहीच बोलत नसत. पण एवढे खरे की त्यानंतर बाईंचे काही दुखल्याचे कोणाच्या कधी कानावर आले नाही. जवळ खुळखुळणारा पैसाही संपला होता.
डॉक्टरांच्या अचूक उपायाबद्दल अधिक चर्चा नको.
