________________
आपल्या सामंतांनी सभेत म्हटले होते की आजकाल मांस बरेच स्वस्त मिळते, म्हणून मी त्यांच्या घरी मांस मागण्यासाठी गेलो असताना सर्वांनी मला पुष्कळसे द्रव्य तर दिले. पण काळजातील थोडेसुध्दा मांस दिले नाही तर मग मी विचारतो, 'ते मांस स्वस्त आहे की महाग?"
अभयकुमार म्हणाला, 'मी जे केले ते तुम्हा लोकांना त्रास देण्यासाठी नाही. फक्त बोध देण्यासाठी केले.
जेव्हा आपल्याला आपल्या शरीराचे मांस देण्याची वेळ येते तेव्हा प्रचंड भय वाटू लागते. तसेच ज्या जीवांचे मांस आपण त्या प्राण्याला ठार मारून जीभेचे चोचले पुरवितो त्या मुक्या प्राण्यांना त्यांचा जीव प्रिय नसतो काय? आपण आपला जीव वाचवण्याचा जसा प्रयत्न करतो तसे तेही बिचारे धडपडत असतात. त्यांचा जीव घेताना निर्दय होणे म्हणजे अमानवीय व्यवहारच नाही कां? सर्व सृष्टीतील बुध्दीमान म्हणून माणसाचे कौतुक होते आणि दुसरीकडे ही पशूता! या सारखी लाजिरवाणी गोष्ट कोणती? हा केवढा अधर्म आहे. जगा आणि जगू द्या ही आपली संस्कृती, साधू-संतांची ही पवित्र भूमी तेथे आपल्यासारखे हिंसक मनोवृत्तीचे लोक म्हणजे राज्यास कलंक नव्हे काय?
सा-या सामंतांनी काय बोध घ्यायचा तो घेतला. राजाधिरांजाची क्षमा मागून यापुढे मांस न खाण्याची प्रतिज्ञा घेतली व परमसुखाचे कारण असलेल्या अहिंसाधर्माचा अंतःकरणपूर्वक अंगिकार केला.
Stop Animal Abuse
११. पराभूत
एकदा एक भुकेलेला कोल्हा भक्ष्याच्या शोधात अरण्यातून भटकत द्राक्षाच्या बागेत शिरला. द्राक्षाचे घोस पाहून त्याच्या तोंडाला पाणी सुटले. खूप उड्या मारल्या, सर्व ताकद एकवटून प्रयत्न केला. पुन्हा पुन्हा उड्या मारून थकून गेला, घामाने चिंब झाला. द्राक्षाचे घोस उंच होते. आपण तेथपर्यंत पोहोचू शकत नाही, आपला पराभव होतो आहे असा विचार येऊन आपल्याला कोणी पाहात तर नाही ना? या शंकेने सभोवार एक दृष्टी फिरवून अंग झटकून निघणार तोच.....
जसा एखादा मनुष्य रस्त्यावर पाय घसरून पडतो. आपल्याला कोणी पाहिलं तर नाही ना? याचा विचार करून पटकन उठतो. आपले कपडे झटकतो, चष्मा, टोपी नीट करतो. कुठे लागले तर ते घरी जावून सावकाश पाहता येईल. पण या अवस्थेत आपल्याला कोणी पाहिलं तर नाही ना?
आपली कमजोरी, पराभव लपवण्याचा तो प्रयत्न करतो, जवळच्याच झुडपातून एक ससा हे सर्व पाहत होता तो म्हणाला -
'काय कोल्हेमामा, काय झालं?"
'कुठे काय? द्राक्ष आंबट आहेत एवढेच! मी उड्या मारून जवळून पाहिलं तर ती अजून कच्ची आहेत, तोडण्यास योग्य नाहीत, जरा सबुरीने घेणे शहाणपणाचे नाही का? अजून थोडे पिकू द्यावे मग खाता येईल !'
अशा सर्व कथा माणसासंबंधीच आहेत, त्याच्या स्वभावातील लबाडी, चालाखी, बेईमानी, ढोंग, जीवनापासून पलायन. या दुर्गुणांचे दर्शन घडवणाऱ्या आहेत, माणूस आपला पराभव, सुंदर अलंकारीक शब्दातून लपवण्याचा प्रयत्न करतो. आपली कमजोरी मोठ्या धूर्तपणाने, आपला
