Udbodhan

Author(s): Pravin H Vaidya
Publisher: Kavitasagar Prakashan

Page 7

२. ब्रेन टॉनिक
तारतो - श्रध्दा मात्र पक्की हवी. भ. रामचंद्रांचे नाव हनुमान व त्याच्या वानरसेनेनं राम ही दोन अक्षरं दगडावर लिहून पाण्यात टाकताच ती तरंगू लागली. हा कशाचा प्रताप? केवळ श्रध्देचा, आणि तुम्ही वारंवार पाण्यात पाय ठेवून माघारी फिरलात! याचे कारण तुमची ईश्वरावर श्रध्दाच नाही. आज त्याच बुवांचं पलिकडच्या गावात कीर्तन आहे ते ऐका म्हणजे डोक्यात प्रकाश पडेल. हा पाहा मी तिकडेच निघालो 'प्रभू रामचंद्र की जय' एवढे म्हणून तो त्या चढत्या पुरातून भराभर पावले टाकीत पैलतिरी पोहोचला. त्यानं मागं वळूनदेखील पाहिले नाही.
जुन्या पिढीच्या लोकांना ऐकून माहित असेल ही 'लाकूडतोड्याची गोष्ट' मात्र कदाचित नवीन पिढीच्या मुलांना ती माहित नसेल, ती अशी होती. एक अत्यंत गरीब असा लाकुडतोड्या नदीकाठचे एक झाड तोडीत असताना त्याच्या हातातील कु-हाड निसटली व नदीत बडाली. त्याला पोहायला येत नव्हते म्हणून कोणतीही रिस्क घेण्यास त्याचे मन धजत नव्हते. घराची गरिबी, तापट बायको आणि अमाप पोरं. हे सर्व त्याच्या डोळ्यासमोर दिसू लागले. आता काय होणार या कल्पनेनेच त्याला रडू कोसळू लागले.
बुवा मात्र त्या दिशेकडे विस्मयाने, थोडे ओशाळून पाहत राहीले. तोपर्यंत गावकरी बुवांना घेण्यासाठी येऊन पोहोचले.
बुवांचे कीर्तन आज नेहमीसारखे रंगले नाही. तो खेडूत, त्याचा उपदेश, त्याची निर्भत्सना व स्वतःची अश्रध्दा अंतरमनात नाचत होती.
बराच वेळ त्या निर्जन जंगलात अश्रुपात करीत बसला. देवाला त्याची अवस्था पाहून दया आली व तो लाकुडतोड्यासमोर प्रगट झाला. त्यांच्यातील संवाद असा - 'कां रडतोस रे।'
___ - पूर्वप्रसिद्धी मासिक सन्मति
देवा माझी कु-हाड या नदीत पडली. आता माझ्या उपजीविकेचं साधनच नाहीसं झालं रिकाम्या हातानं घरी गेलो तर बायको अंगावर ओरडेल, मुलं रडून गोंधळ करतील तेव्हा आपण माझ्यावर दया करा व माझी कु-हाड तेवढी काढून द्या! देवाला त्याची दया आली खरी, पण त्याच्या प्रामाणिकपणाची परीक्षा पहावी असा विचार करून देवाने पाण्यात बुडी मारली व एक कु-हाड काढून त्याला विचारले, 'काय रे हीच आहे ना तुझी कु-हाड?
'नाही देवा, ही तर सोन्याची आहे; ही माझी नव्हे'.
देवाने पुन्हा बुडी मारली व दुसरी कु-हाड दाखवून विचारले, 'हं, हीच न
तुझी?'
'नाही, नाही ही तर चांदीची आहे ही माझी नव्हे'
देवाने तिस-यांदा बुडी मारली व तिसरी कु-हाड त्याला दाखवताच तो ओरडला, ही लोखंडाचीच माझी आहे.