Sutrkritang Sutram Dwitiya Shrutskandh

Author(s): Punyakiritivijay
Publisher: Shripalnagar Jain Shwetambar Murtipujak Derasar Trust

Page 299

श्रीसूत्रकृताङ्ग नियुक्तिश्रीशीला वृत्तियुतम् श्रुतस्कन्धः 2 | / 765 // (798) खलु प्राणाः परस्परजातिसंक्रमणभाजो यतस्ततस्त्रसाः प्राणिनःस्थावरत्वेन प्रत्यायान्ति स्थावराश्च त्रसत्वेनेति / त्रसकायाच्च सर्वात्मना श्रुतस्कन्धः 2 सायुष्कंपरित्यज्यस्थावरकाये तद्योग्यकर्मोपादानादुत्पद्यन्ते, तथा स्थावरकायाच्च तदायुष्कादिना कर्मणा विमुच्यमानास्त्रसकाये सप्तममध्ययनं समुत्पद्यन्ते, तेषां च त्रसकाये समुत्पन्नानां स्थानमेतत्त्रसकायाख्यमघात्यं- अघाताह भवति, यस्मात्तेन श्रावकेण सानुद्दिश्य छ नालन्दीयम्, सूत्रम् 75 स्थूलप्राणातिपातविरमणं कृतम्, तस्य तीव्राध्यवसायोत्पादकत्वाल्लोकगर्हितत्वाच्चेति, तत्रासौ स्थूलप्राणातिपातान्निवृत्तः, तन्निवृत्त्या च त्रसस्थानमघात्यं वर्तते, स्थावरकायाच्चानिवृत्त इति तद्योग्यतया तत्स्थानं घात्यमिति / तदेवं भवदभिप्रायेण त्रसस्थावरयोविशिष्टसत्त्वोद्देशेनापि प्राणातिपातनिवृत्तौ कृतायामपरपर्यायापन्नं प्राणिनं व्यापादयतोव्रतभङ्गो भवति, ततश्चन कस्यचिदपि सम्यग्व्रतपालनस्यादित्येवमभ्याख्यातं- असद्भूतदोषोद्भावनं भवन्तोददति / यदपि भवद्भिर्वर्तमानकालविशेषणत्वेन किलायं भूतशब्द उपादीयते असावपि व्यामोहाय केवलमुपतिष्ठते, तथाहि- भूतशब्दोऽयमुपमानेऽपि वर्तते, तद्यथा- देवलोकभूतं नगरमिदम्, न देवलोक एव, तथात्रापि त्रसभूतानां- त्रससदृशानामेव प्राणातिपातनिवृत्तिः कृता स्यात्, न तु त्रसानामिति, अथ तादर्थ्य भूतशब्दोऽयम्, यथा शीतीभूतमुदकम्, शीतमित्यर्थः, एवं त्रसभूतास्त्रसत्वं प्राप्ताः, तथा च सति त्रसशब्देनैव गतार्थत्वात्पौनरुक्त्यं स्याद्, अथैवमपि स्थिते भूतशब्दोपादानं क्रियते, तथा चसत्यतिप्रसङ्गःस्यात्, तथाहि-क्षीरभूतविकृते: प्रत्याख्यानं करोम्येवं घृतभूतं मे ददस्वैवं घटभूतः पटभूत इत्येवमादावप्यायोज्यमिति // 72-74 // 795-797 / / तदेवं निरस्ते भूतशब्दे सत्युदक आह // 765 // सवायं उदए पेढालपुत्ते भगवं गोयम एवं वयासी-कयरे खलु ते आउसंतो गोयमा! तुब्भे वयह तसा पाणा तसा आउ अन्नहा ?, सवायं भगवं गोयमे उदयं पेढालपुत्तं एवं वयासी-आउसंतो उदगा! जे तुब्भे वयह तसभूता पाणा तसा ते वयं वयामो तसा पाणा,