Sindur Prakaran

Author(s): Purushottam Jain, Ravindra Jain
Publisher: Purshottam Jain, Ravindra Jain

Page 19

ਕਿਸਾਨ ਦੇ ਧਾਨ ਦੇ ਖੇਤ ਵਿਚ ਗੰਦੋਹਿਕਾ ਆਸਨ ਵਿਚ ਧਿਆਨ ਲਾਈ ਬੈਠੇ ਸਨ। ਵੈਸਾਖ ਬੁਕਲਾ 10 ਆਪ ਨੂੰ ਕੇਵਲ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋ ਗਿਆ।
t
ਆਪ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਉਪਦੇਸ 42 3 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਪਾਵਾ ਪੂਰੀ ਵਿਖੇ ਹੋਈਆ । ਇਸ ਜਗ੍ਹਾ ਤੇ ਇੰਦਰ ਭੂੜੀ ਗੌਤਮ ਆਦਿ 4400 ਵਿਦਵਾਨ ਯੱਗ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਆਪ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਉਪਦੇਸ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਕੇ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਆਪ ਦੇ ਚੇਲੇ ਬਣ ਗਏ ਆਪ ਦੇ 14000 ਸਾਧੂਆ દે ય ਵੇਦ ਵਿਦਵਾਨ ਇੰਦਰ ਕੁਤੀ ਗੌਤਮ ਸਨ । ਸਾਧਵੀ ਪ੍ਰਮੁਖ ਦਾਸੀ ਚੰਦਨਵਾਲਾ ਸੀ। ਸਾਧਵੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 36000 ਸੀ । ਆਪ ਦੇ ਧਰਮ ਸੰਘ ਵਿਚ ਹਰ ਜਾਤ, ਫਿਰਕੇ ਨਸਲ, ਰੰਗ ਭਾਸ਼, ਕਿਤੇ ਦੇ ਲੋਕ ਸਾਮਲ ਸਨ । ਇਸਤਰੀਆਂ ਤੇ ਸੁਦਰਾ ਨੂੰ ਸਮਾਜਿਕ ਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਸਮਾਨਤਾ ਮਹੱਤਮਾ ਬੁੱਧ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਆਪ ਨੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ। ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਨੇ ਆਪਣਾ ਧਰਮ ਉਪਦੇਸ ਲੋਕ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਚ ਦਿੱਤਾ । ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦੀ ਬਾਣੀ ਥੋਪਣੀ ਤੋਂ ਰਾਜਮਹਿਲਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚੀ ।
ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਅਨੇਕ ਰਾਜੇ ਆਂ, ਰਾਜਕੁਮਾਰਾ,ਚਾਣੀਆ, ਸੈਠਾ ਨੂੰ ਸੰਸਾਰਿਕ ਸੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਠੋਕਰ ਮਾਰ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦਾ ਸਾਧੂ ਧਰਮ ਤੇ ਗ੍ਰਹਿਸਥ ਧਰਮ ਅੰਗੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ।
ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਨੇ ਅਪਣਾ ਅੰਤਮ ਚੌਮਾਸਾ ਪਾਵਾਪੁਰੀ ਵਿਖੇ 527 ਈ: ਪੂ: ਨੂੰ ਕੀਤਾ ਆਪ ਦਾ ਅੰਤਮ ਉਪਦੇਸ ਸ੍ਰੀ ਉਤਰਾ ਆਪ ਦੇ ਨਿਰਵਾਨ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚ ਵੀਰ ਸੰਬਤ ਚਲਿਆ। ਆਪ ਦੇ ਨਿਤਵਾਨ ਤੋਂ ਬੜੇ ਭਰਾ ਰਾਜਾ ਨੰਦੀਵਰਧਨ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਦੁੱਖ ਪੂਜਾ। ਭੈਣ ਸੁਦਰਸਨਾਂ ਨੇ ਘਰ ਬੁਲਾ ਕੇ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਨੂੰ ਟੀਕਾ ਕੀਤਾ ਖਾਣਾ ਖਿਲਾ ਕੇ ਸਮਝਾਈਆ ਇਹੋ ਦਿਨ ਭਾਈ ਦੂਜ ਅਖਵਾਈਆਂ। ਧਿਐਨ ਸੂਤਰ ' ਦੇ 36 ਅਧਿਐਨਾ ਵਿਚ ਦਰਜ ਹੈ । ਇਥੇ ਹੀ ਆਪ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚ ਆਪ ਦੇ ਭਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਜਲ – ਮੰਦਰ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ । ਜਿਥੋਂ ਹਰ ਦੀਵਾਲੀ (ਨਿਰਵਾਨ ਦਿਵਸ) ਤੇ ਮੇਲਾ ਲਗਦਾ ਹੈ।
>
1,
A
' ਚੰਦਰ ਗੁਪਤ ਮੌਰੀਆ, ਬਿੰਦੂ ਸ਼ਾਰ, ਸੰਪਰਤਿ, ਕੁਮਾਰ ਪਾਲ ਆਦਿ ਅਨੇਕਾਂ ਰਾਜਿਆਂ ਨੇ ਜੈਨ ਧਰਮ ਨੂੰ ਰਾਜਾ ਧਰਮ ਦਾ ਦਰਜ਼ਾ ਦਿੱਤਾ । ਦੱਖਣ ਦੇ ਕਈ ਗੰਗ, ਚੌਲ, ਹੋਯਸਲ, ਚਾਲੁਕਿਅ ਕਲਚਰੀ ਆਦਿ ਬੱਸਾਂ ਦੇ ਅਨੇਕਾ ਰਾਜਿਆਂ ਨੇ 11 ਸਦ ਤੱਕ ਜੈਨ ਧਰਮ ਨੂੰ ਰਜ਼ ਧਰਮ ਬਣਾਇਆ ਮੁਸਲਮਾਨ ਬਾਦਸ਼ਾਹਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਜੈਨ ਗ੍ਰਹਿਸਥ ਤੇ ਮੁਨੀਆਂ ਦੇ ਚੰਗੇ ਸਬੰਧ ਰਹੇ । ਭਾਰਤ ਦੀ ਅਜਾਦੀ ਲਹਿਰ ਵਿਚ ਜੈਨ ਧਰਮੀਆਂ ਨੇ ਹੋਰ ਧਰਮਾਂ ਵਾਲਿਆਂ ਵਾਲੇ ਬਰਾਬਰ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਪਾਇਆ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦੇ ਨਿਰਵਾਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜੈਨ ਧਰਮ ਦੇ ਮੁਖ ਫਿਕਕੇ 4 ਹਨ (1) ਸ਼ਵੇਤਾਵਰ ਮੂਰਤੀਪੂਜਕ (2) ਸਥਾਨਕ ਫਾਂਸੀ (3) ਤੋਰਹ ਪੰਥੀ (4) ਦਿਗੰਵਰ (ਨਗਨ ਮੁਨੀਆਂ ਦਾ ਫਿਰਕਾ
A