________________
તસ્મિન્. (સમા.ત.)
વિવેચનઃ- શ્વેતાયતે श्येनी इव आचरति
આચરણ કરે છે.
-
–
૧૬૯
-
ડ્વેની+વ્યક્ ()
ફ્યેની+યક્ ()
श्येत+य+ते
આ સૂત્ર થી પુંવભાવ.
(કુંવદ્ભાવ થવાથી શ્વેતૈત... ૨-૪-૩૬ થી જ્યેત નામને થયેલા ક પ્રત્યયની અને તેના યોગમાં થયેલા ત્ ના સ્ ની નિવૃત્તિ થઈ છે.) શ્વેતાયતે - વીર્ષરિન... ૪-૩-૧૦૮ થી ૬ નો આ દીર્ઘ થયો. અહીં વદ્ પ્રત્યયાન્ત હોવાથી આ સૂત્રથી પુંવદ્ભાવ થયો છે. વર્શનીયમાની – અહીં દર્શનીયા અને માની નામનો ઇસ્યુ... ૩-૧૪૯ થી તત્પુરૂષ સમાસ થયો છે. અને આ સૂત્રથી માનિન્ ઉત્તરપદમાં હોવાથી પરતઃ સ્ત્રીલિંગ ર્શનીયા નામનો આ સૂત્રથી કુંવદ્ભાવ થયો છે. .
1
-
-
શુભ્રવર્ણવાળી સ્ત્રીની જેમ
વ્ય ૩-૪-૨૬ થી વ્યક્ પ્રત્યય.
પેાર્થે ૩-૨-૮ થી સિ વિભક્તિનો લોપ.
મન્ ધાતુને મન્યાળિન્ ૫-૩-૧૧૬ થી નિત્ પ્રત્યય થવાથી મહિન્ થયું. ગિતિ ૪-૩-૫૦ થી મન્ ધાતુના ૬ ની વૃદ્ધિ થવાથી માનિન્ કૃદન્ત બન્યું છે.
अजथ्यं यूथम् અનાર્ય હિતમ્ = બકરી માટે હિતકર સંઘ. આ અર્થમાં ગના+ઘ્ન, તસ્મૈહિતે ૭-૧-૩૫ ની સહાયથી અત્યંગાત્ પ્ ૭-૧-૩૮ થી ઘ્વર્ પ્રત્યય થયો છે. પેાર્થે ૩-૨-૮ થી ચતુર્થી વિભક્તિનો લોપ થવાથી અના+ઘ્ય થયું છે. આ સૂત્રથી પિત્ તદ્ધિત થ્યપ્ પ્રત્યય પરમાં હોવાથી અના નામનો પુંવદ્ભાવ થવાથી અનધ્યમ્ પ્રયોગ થયો છે.
નાતિશ્ર્વ ળિ-તદ્વિતય-સ્વરે । રૂ-૨-૧૨.
અર્થ:- ફ્ પ્રત્યયાન્ત સ્ત્રીલિંગ નામ સિવાય પરતઃ સ્ત્રીલિંગ નામ તેમજ જાતિવાચક નામ પ્રિત્યય પર છતાં તેમજ યાત્તિ કે સ્વરાદિ તદ્ધિત