________________
૧૮૧
થ્વી વિન્ ! રૂ-ર-૬૦. અર્થ - હું પ્રત્યયાત્ત નામને વર્જીને પરતઃ સ્ત્રીલિંગ નામ વ્ર પ્રત્યય
પરમાં હોય તો ક્વચિત્ પુંવદ્ થાય છે. વિવેચન - મહમૂતા ચાં - મહતી અને મૂતા નામનો તિન્ય. ૩-૧
૪૨ થી તત્યુ. કર્મ, સમાસ થયો છે. અહીં મફતી નામને વૃધ્વતિ.. ૭-ર-૧૨૬ થી પ્રત્યય થયેલો છે તેથી આ સૂત્રથી મહતી નામ પુંવત્ થયું છે. क्वचिदिति किम् ? गोमतीभूता - गोमती भने भूता नामनो જતિન. ૩-૧-૪ર થી તત્પ. કર્મ, સમાસ થયો છે. અહીં મતી નામને કૃતિ ... ૭-ર-૧૨૬ થી પ્રત્યય થએલો છે. તેથી આ સૂત્રથી મતી નામ પુંવત્ થવું જોઈએ પણ ક્વચિત્ હોવાથી પુંવત્ ન પણ થાય તેથી અહીં પતી નામ પુંવત્ થયું નથી. જમતી નામને પુંવત્ કરવું હોય તો થઈ શકે. જેમ કે જેમકૂTI.
સર્વાયોડર . રૂ-૨-૬. અર્થ- જો યાદિ પ્રત્યય પરમાં ન હોય તો પરતઃ સર્વાદ્રિ સ્ત્રીલિંગ નામ - પેવત થાય છે. સૂત્ર સમાસ- સર્વ તિઃ એવાં તે - સયઃ (બહુ.)
ચરિ-થતિ, તમિ. (નમ્. તત્પ) વિવેચનઃ- સર્વત્રિયઃ - સર્વી અને સ્ત્રી નામનો ઉચ... ૩-૧-૭૬ થી
તપુરૂષ સમાસ થયો છે. અહીં સર્વ પરતઃ સ્ત્રીલિંગ શબ્દ છે તેનો આ સૂત્રથી પુંવદ્ભાવ થયો છે. મવપુત્રા - મવતી અને પુત્ર નામનો પર્ણ.. ૩-૧-૭૬ થી તપુરૂષ સમાસ થયો છે. અહીં વિતી એ પરતઃ સ્ત્રીલિંગ સર્વાદિ શબ્દ છે તેથી આ સૂત્રથી પુંવર્ભાવ થયો છે. ૩મીલિવિતિ વિમ્ ? સર્વરો – અહીં સર્વી નામને ચતુર્થી એ.વ. નો કે પ્રત્યય લાગેલો છે. તેનો સર્વે.. ૧-૪-૧૮ થી ચૈ આદેશ થયો છે. અહીં સાદિનો પ્રત્યય છે તેથી સર્વા નામનો આ સૂત્રથી
