Siddhhem Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 04

Author(s): Mayurkalashreeji
Publisher: Labh Kanchan Lavanya Aradhan Bhuvan

Page 190

૧૮૩
પ્રત્યયાન્ત પવન્તી નામને અને કવિત્ ચત્તુ પ્રત્યયાન્ત શ્રેયસી નામને યોનિમ... ૭-૩-૬ થી તપ્ પ્રત્યય લાગ્યો છે. આ સૂત્રથી પવન્તી અને શ્રેયસી નામનો વિકલ્પે કુંવાવ થવાથી પવત્તર અને શ્રેયસ્તર થયું. જ્યારે આ સૂત્રથી પત્તી અને શ્રેયસી નામનો પુંવદ્ભાવ ન થાય અને અન્ત્યવર્ણ ફ્ નો ડ્રસ્વ રૂ થાય ત્યારે પત્તિતર અને શ્રેયતિર થયું. અને વિકલ્પ પક્ષમાં આ જ સૂત્રથી પુંવદ્ભાવ કે અન્ત્યવર્ણનો હ્રસ્વ આદેશ ન થાય ત્યારે પવન્તીતર અને શ્રેયસીતર થયું. તે બધા નામને આત્ ૨-૪-૧૮ થી આપું લાગવાથી પતિતરા, પવત્તા, પવનીતા અને શ્રેયસિતા, શ્રેયસ્તા, શ્રેયસીતર થયું છે. पचन्तितमा, पचत्तमा, पचन्तीतमा ઘણામાં સારી રાંધનારી.
श्रेयसितमा, श्रेयस्तमा, श्रेयसीतमा
ઘણામાં શ્રેષ્ઠ સ્ત્રી.
बह्वीषु प्रकृष्टा पचन्ती, बह्वीषु प्रकृष्टा श्रेयसी ॥ अर्थभां ऋदित् शतृ પ્રત્યયાન્ત પવન્તી નામને અને કવિત્ યસુ પ્રત્યયાન્ત શ્રેયસી નામને પ્રè... ૭-૩-૫ થી તમર્ પ્રત્યય લાગ્યો છે. પછી ઉપર પ્રમાણે આ સૂત્રથી કુંવાવ અને અન્ત્યવર્ણ હ્રસ્વ વિકલ્પે થવાથી ત્રણ રુપ થશે. આત્ ૨-૪-૧૮ થી આર્ પ્રત્યય લાગ્યો છે. पचन्तिरूपा, पचद्रूपा, पचन्तीरूपा પ્રશંસનીય રાંધનારી.
=
=
=
વિદુષિપા, વિસ્તૂપા, વિદુષીરૂપા = પ્રશંસનીય વિદુષી. પ્રશસ્તા પવન્તી, પ્રશસ્તા વિદુષી આ અર્થમાં ૠવિત્ શરૃ પ્રત્યયાન્ત પત્તી નામને અને વિદ્ સુ પ્રત્યયાન્ત વિદુષી નામને ત્યાવેશ... ૭-૩-૧૦ થી રૂપપુ (રૂપ) પ્રત્યય લાગ્યો છે. ત્યાર પછી ઉપર પ્રમાણે આ સૂત્રથી પુંવદ્ભાવ અને અન્ત્યવર્ણ હ્રસ્વ વિકલ્પે થવાથી ત્રણ રુપ થશે. આત્ ૨-૪-૧૮ થી આર્ પ્રત્યય લાગ્યો છે. પ્રવૃત્તિળલ્લા, પત્તા, पचन्तीकल्पा રાંધનારી જેવી. વિદ્ગષિપા, વિદ્વત્પા, વિદુષીરુપા = વિદુષી જેવી.
=
ईषद् अपरिसमाप्ता पचन्ती, ईषद् अपरिसमाप्ता विदुषी २॥ अर्थमां ૠવિત્ શરૃ પ્રત્યયાન્ત પદ્મતી નામને અને વિત્તુ પ્રત્યયાન્ત