Book Title: Siddhhem Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 04
Author(s): Mayurkalashreeji
Publisher: Labh Kanchan Lavanya Aradhan Bhuvan
View full book text
________________
૨૦૮ બદ્ધતિ સમાસનો વિષય હોય તો દા, હું અને મણ આદેશ
થતો નથી. સૂત્ર સમાસ:- રત્નાશિન્ આદિઃ સ્મિન્ સ - વત્વશક્તિ, તસ્મિન. (બહુ.) વિવેચનઃ- દીવત્વાતિ, વિત્વશત્ – ત્રયશવંત, ત્રિવત્વાશિન્ -
૩ણી વત્વાતિ, અણવત્વશિત્વ - ૬િ, ત્રિ અને તેમનું નામનો વારંશત્ નામની સાથે મયૂર... ૩-૧-૧૧૬ થી તપુરુષ સમાસ થયો છે. અને આ સૂત્રથી દા–ત્રય-ઠ્ઠા આદેશ થયો છે. અર્થ અનુક્રમે ૪૨, ૪૩, ૪૮ થાય છે. વિકલ્પ પક્ષમાં દા, ત્રણ, મણ આદેશ ન થાય ત્યારે હિં, ત્રિ, અષ્ટનું જે રહે છે. માદ્રિ શબ્દથી પાતુ પષ્ટિ, સતિ અને નવતિ નામનો સમાવેશ થશે. આટલા નામો ઉત્તરપદમાં આવે ત્યારે. હા, ત્રય અને મલ્ટી આદેશ વિકલ્પ કરવા માટે જ આ સુત્રનો પ્રારંભ છે. નહીં તો ઉપરના ૩-૨-૯૨ સૂત્રથી આદેશ સિદ્ધ જ હતાં.
રંથસ્થ કાર-તેરવા-ડયે રૂ-૨-૨૪. અર્થ- નાસ અને ઉત્તરપદમાં હોય તો તથા અન્ અને ૨ પ્રત્યય
પરમાં હોય તો તય નો સૂત્ આદેશ થાય છે. સૂત્ર સમાસ- તીસગ્ન તેવ8 ૨ વર્ડ્સ તેષાં સમાણા: – તાસત્તેસ્વાર્થ,
તમિન (સમા. .) વિવેચનઃ- હૃા: હèd: - દ્રય નામનો તાવ અને સેવ નામની સાથે
પય... ૩-૧-૭૬ થી તપુરુષ સમાસ થયો છે. આ સૂત્રથી શ્રેય નો સૂત્ આદેશ થયો છે. નિતી ૧-૩-૬૫ થી 7 નો રજૂ થયો છે. દાર્લમ્ = હૃદયનો ભાવ. હૃસ્ય માવઃ આ અર્થમાં સૂર્ય નામને પુરુષ.. ૭-૧-૭૦ થી ૩ પ્રત્યય થવાથી હૃદય +
. આ સૂત્રથી સન્ પ્રત્યય પર છતાં હૃદ્રય નો હત્ આદેશ થવાથી સ્ + ગ. વૃદ્ધિ. ૭-૪-૧ થી ૐ ની વૃદ્ધિ માર્ થવાથી હાર્યમ્ થયું. ૮. ૧-૩-૩૧ થી ૬ ની પછી ૬ દ્વિત્વ થવાથી હા પણ થાય.
