________________
૧૭૮
: ૨-૪-૧૮ થી આ પ્રત્યય થયો છે. નશાને.. ૨-૪-૯૬ થી માર્યા નું કાર્ય થયું છે. અહીં પત... ૩-ર-૪૯ થી પુંવદ્ભાવની પ્રાપ્તિ હોવા છતાં સૂતા પણ જાતિવાચક નામ હોવાથી આ સૂત્રથી તેનો નિષેધ થયો છે. स्वाङ्गादिति किम् ? पटुभार्यः - पट्वी भने भार्या नमन હા. ૩-૧-૧ર થી બહુવ્રીહિ સમાસ થયો છે. પટું નામ સ્વાંગવાચક કે જાતિવાચક નામ નથી પણ ગુણવાચક છે તેથી આ સૂત્રથી પુંવદ્ભાવનો નિષેધ થતો નથી. તેથી પરત:... ૩-ર૪૯ થી પુંવર્ભાવ થયો છે. સ્વરાહુતો... ૨-૪-૩૫ થી ટુ નામને 4 થવાથી પર્વે થયું છે. જોશાન્ત.... -૪-૯૬ થી માર્યા નું કાર્ય થયું છે. अमानिनीति किम् ? दीर्घकेशमानिनी - दीर्घकेशी मने मानिनी નામનો ૩યુ$. ૩-૧-૪૯ થી તપુરુષ સમાસ થયો છે. મન ધાતુને માઘાન પ-૧-૧૧૬ થી fણનું પ્રત્યય થવાથી મન + .
ગતિ ૪-૩-૫૦ થી મન ધાતુના ઉપાજ્ય સ્વરની વૃદ્ધિ થવાથી માનિન થયું. ત્રિયાં. ર-૪-૧ થી ૩ી પ્રત્યય થવાથી માનિની થયું છે. અહીં મનિની ઉત્તરપદ હોવાથી આ સૂત્રથી પુંવદ્ભાવનો નિષેધ ન થતાં ચનિ. ૩-ર-૫૦ થી પુંવર્ભાવ થયો છે. "પ્રકૃતિ પ્રણે તિવિશિષ્ટ સ્થાપગ્રહ - એ ન્યાયથી જેમ માનિનું ઉત્તરપદમાં આવતાં . ૩-ર-૫૦ થી પુંવર્ભાવ થાય છે. એટલે માનિની ઉત્તરપદમાં આવે તોપણ પુંવર્ભાવ થાય. પણ અહીં સ્વાંગ થકી પડી હોવાથી પુંવદૂભાવના નિષેધની પ્રાપ્તિ આવી પણ મનિની નો નિષેધ હોવાથી આ સૂત્રથી પુંવદ્ભાવનો નિષેધ ન થતાં વી. ૩-૨-૫૦ થી પુંવર્ભાવ થયો છે.
પુંવત્ કર્મધારા રૂ-૨-૧૭. અર્થ:- કફ પ્રત્યયાત્ત નામને વર્જીને પરતઃ સ્ત્રીલિંગ નામ સમાનાર્થક
સ્ત્રીલિંગ નામ ઉત્તરપદમાં હોય તો કર્મધારય સમાસમાં પુંવત્ થાય
છે.
