Book Title: Shrimad Rajchandra Vachanamrut
Author(s): Shrimad Rajchandra Ashram Agas
Publisher: Shrimad Rajchandra Ashram
View full book text
________________
અ
http://www.ShrimadRajchandra.org
પરિશિષ્ટ પ
પરિશિષ્ટ ૫
અકર્મ ભૂમિ-ભોગભૂમિ, અસિ. મસિ, કૃષિ આદિ ષટ્કર્મ રહિત ભોગભૂમિ; મોક્ષને અયોગ્ય ક્ષેત્ર.
અકાલ-અસમય.
અગુરુલઘુ-ગુસ્તા અને લધુતા રહિત, એવો પદાર્થ- નો સ્વભાવ.
અોપ્ય પ્રગટ.
અગિયારમું ગુણસ્થાનક-ઉપશાંત મોહ.
અધ-પાપ
અચિત-જીવ વિનાનું,
અચેતન-જડ પદાર્થ.
અજ્ઞાન-મિથ્યાત્વ સહિતનું જ્ઞાન તે અજ્ઞાન, જુઓ
પત્રાંક ૭૬૮.
શબ્દાર્થ
અજ્ઞાન પરિષહ-સત્પુરુષનો યોગ થયા છતાં જીવને અજ્ઞાનનાં કારણો ટાળવામાં હિંમત ન ચાલી શકતી હોય, મુઝવણ આવી જતી હોય,આટ- આટલું કર્યાં છતાં, હજી જ્ઞાન કેમ નથી પ્રગટતું એમ થયા કરે તે. પત્રાંક ૫૩૭
અડવી-શોભા વગરની.
અઢાર દોષ-પાંચ પ્રકારના અંતરાય (દાન, લાભ,
ભોગ, ઉપભોગ, વીર્યંતરાય), હાસ્ય, રતિ, અરતિ, ભય, જાગુપ્સા, શોક, મિથ્યાત્વ, અજ્ઞાન, અપ્રત્યા-ખ્યાન, રાગ, દ્વેષ, નિદ્રા, અને કામ. (મોક્ષમાળા)
અણલિંગ-જેનું કોઈ ખાસ બાહ્ય ચિહ્ન નથી. કોઈ પ્રકારના વેષથી પર. અાહારી આહાર ન કરનાર.
અણુ સૂક્ષ્મ, અલ્પ (વૃત); પુદ્ગલનો નાનામાં નાનો
ભાગ.
અણ છતું-નાનું હોવા છતાં
અણુવ્રત અલ્પવત: જે વ્રતોને શ્રાવકો ધારણ કરે છે. અતિક્રમ-મર્યાદાનું ઉલ્લંઘન.
અતિચાર-દોષ (લીધેલા વ્રતને મલિન કરે તેવો
વ્રતભંગના ઇરાદાપૂર્વક નહીં આચરેલો દોષ). અતિપરિચય ગાઢ સંબંધ; હદ કરતાં વધારે પરિચય અતીતકાળ ભૂતકાળ.
અથથી ઇતિ-પહેલેથી છેલ્લે સુધી.
૮૭૭
અદત્તાદાન-નહીં આપેલી વસ્તુ ગ્રહણ કરવી; ચોરી. અદ્વૈત-એક જ વસ્તુ; એક આત્મા કે બ્રહ્મ વિના
જગતમાં બીજાં કંઈ નથી એવી માન્યતા. અધર્મ દ્રવ્ય-જીવ અને પુદગલને સ્થિતિમાં ઉદાસીન સહાય આપનાર, છ દ્રવ્યમાંનું એક દ્રવ્ય. અધિકરણ ક્રિયા-તલવાર આદિના આરંભ-સમારંભ-
ના નિમિત્તથી લાગનું કર્મબંધના પત્રાંક પરર અધિષ્ઠાન-હરિ ભગવાન, જેમાંથી વસ્તુ ઉત્પન્ન થઈ, જેમાં તે સ્થિર રહી અને જેમાં તે લય પામી. પત્રાંક ૨૨૦
અધીપ્ર યોગ્ય. અધોદશા-નીચી અવસ્થા.
અહ્વાસમય-કાલનો નાનામાં નાનો અંશઃ વસ્તુનું પરિવર્તન થવામાં નિમિત્તરૂપ, એક દ્રવ્ય.
અધ્યાત્મ-આત્મા સંબંધી. અધ્યાત્મમાર્ગ યથાર્થ
સમજાયે પરભાવથી આત્યંતિક નિવૃત્તિ કરવી તે અધ્યાત્મમાર્ગ. પત્રાંક ૯૧૮.
અધ્યાત્મશાસ્ત્ર-જે શાસ્ત્રોમાં આત્માનું કથન છે તે. “નિજ સ્વરૂપ જે કિરિયા સાધે; તેહ અધ્યાત્મ લડીએ રે." આનંદઘનજી, અધ્યાસ-મિથ્યા આરોપણ; ભ્રાંતિ. અનગાર-મુનિ; સાધુ; ઘર વિનાના. અનધિકારી-અધિકાર વિનાનું; અપાત્ર, આત્મસિદ્ધિ
ગાથા ૩૧.
અનન્યભાવ-ઉત્કૃષ્ટ ભાવ; શુદ્ધ ભાવ. અનન્યશરણ જેના જેવું બીજું શરણ નથી. અનભિસંધિ-કષાયથી વીર્યનું પ્રવર્તવું થાય તે.
અનંતકાય-જેમાં અનંત જીવો હોય તે; તેવાં શરીરોવાળા, કંદમૂલાદિ.
અનંત ચારિત્ર-મોહનીય કર્મના અભાવથી જે આત્મસ્થિરતા થાય છે તે અનંતજ્ઞાન-કેવળજ્ઞાન. અનંતદર્શન કેવળદ ર્શન. અનંત રાશિ ઘણી મોટી રા.િ અનાકાર-આકારનો અભાવ.

Page Navigation
1 ... 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000