Shrimad Rajchandra Vachanamrut

Author(s): Shrimad Rajchandra Ashram Agas
Publisher: Shrimad Rajchandra Ashram

Page 953

http://www.ShrimadRajchandra.org
પરિશિષ્ટ પ
૮૭૯
અવગાહન-અધ્યયન; વાંચવું, વિચારવું: ઊંડો અભ્યાસ અસિપત્રવન-નરકનું એક વન, જ્યાં પાંદડા આપણા
કરવો.
અવગ્રહ-શરૂઆતનું મતિજ્ઞાન.
અવધાન એક વખતે અનેક કાર્યોમાં લક્ષ રાખી સ્મૃતિશક્તિ તથા એકાગ્રતાની અદ્ભુતતા બતાવવી. પત્રક ૧૯,
અવધિજ્ઞાન-જે જ્ઞાન દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાલ ને ભાવની મર્યાદા સહિત રૂપી પદાર્થને જાણે તે.
અવની-પૃથ્વી; જગત.
અવોધ-જ્ઞાન.
અવર્ણવાદ-નિંદા,
અવશેષ-બાકી.
અવસર્પિણીકાલ-ઊતરતો કાલ; જે કાલમાં જીવોની શક્તિઓ ધીમે ધીમે ક્ષીણ થતી જાય. ૧૦ કોડાકોડી સાગરનો આ કાલ હોય છે.
અવળું ઊંધું.
અવાચ્ય-ન કહી શકાય એવું.
અવિવેક-વિચારશૂન્યતા, સત્યાસત્યને ન સમજવું,
અવ્યાબાધ-બાધા, પીડા વગરનું,
અશરીરી-શરીરભાવનો
આત્મમગ્ન.
અશાતના-અવિનય.
અશાતા-દુઃખ.
અશુભ-ખરાબ.
ઉપર પડે તો તલવારની પેઠે અંગ છે.
અસ્તિ હોવાપણું; હયાતી. અસ્તિકાય-ઘણા પ્રદેશોવાળું દ્રવ્ય, અસ્તિત્વ-વસ્તુનું હોવાપણું.
અહંતા-અહંકાર.
અહંભાવ-હુંપણાનો ભાવ. અહિંયાસવા-સહન કરવા. અંતરંગ-અંદરનું.
અંતરાત્મા-સમ્યગ્દષ્ટિ જ્ઞાની આત્મ અંતરાય વિઘ્ન: અડચણ.
અંતર્રાન-સ્વાભાવિક જ્ઞાન; આત્માનું જ્ઞાન. અંતર્દશા-આત્માની દશા.
અંતર્દષ્ટિ-આત્મદૃષ્ટિ,
અંતર્ધાન લોપ થવું.
અંતર્મુખ-આત્મચિંતન; પરાયણ; અંદર વળેલું.
અંતર્મુહૂર્ત-'મૂહૂર્ત'ની અંદરનો કાલ; (બે ઘડી, ફુટ મિનિટ) મૂહુર્ત્તથી ઓછો સમય.
અભાવ થયો છે જેને; અંતિિપકા-અંદરના અક્ષરો અમુક રીતે ગોઠવવાથી
અસોચ્યાકેવલી-કેવલી આદિ પાસે ધર્મ સાંભળ્યા (અસોચ્ચા=અશ્રુત્વા) સિવાય જે કેવલજ્ઞાન
પામે.
અશીય મલિનતા.
અશ્રદ્ધા અવિશ્વાસ
અષ્ટમભક્ત-ત્રણ ઉપવાસ.
અષ્ટાવક્ર-એક ઋષિનું નામ છે. જનક રાજાને જ્ઞાન દેનાર.
અશૃંગયોગ યમ, નિયમ, આસન, પ્રાણાયામ, પ્રત્યાહાર,
ધારણા, ધ્યાન, સમાધિ એ આઠ યોગનાં અંગ. અસંગ-મૂર્છાનો અભાવ; પરદ્રવ્યથી મુક્ત.
અસંગપણું-આત્માર્થ સિવાયના સંગ પ્રસંગમાં પડવું
નહીં. પત્રાંક ૪૩૦, ૧૦૯,
અસંયતિપૂજા જેને જ્ઞાનપૂર્વક સંયમ ન હોય તેની પૂજા. અસંયમ ઉપયોગ ચૂકી જવો (ઉપદેશ છાયા). અસ્ત આથમવું.
(કોઈનું નામ કે) બીજો અર્થ નીકળે એવી
કાવ્યરચના.
અંતવૃત્તિ-અંદરનું વર્તન; આત્મામાં વૃત્તિ અંતઃકરણ ચિત્ત; મન.
અંતઃપુર-જનાનખાનું, જ્યાં રાજાઓની રાણીઓ રહે છે.
આ
આકાશદ્રવ્ય-જીવાદિ સમસ્ત દ્રવ્યોને અવકાશ આપનાર
દ્રવ્ય.
આકાંક્ષા મોહનીય-મિથ્યાત્વમોહનીયનો એક પ્રકાર; સંસાર સુખની ઇચ્છા કરવી. આક્રોશ-ગુસ્સે થવું; ગાળો દેવી, ઠપકો આપવો. આગમ-ધર્મશાસ્ત્ર; જ્ઞાનીપુરુષોનાં વચન, આગમન આવવું તે. આગાર-ઘર; વ્રતોમાં છૂટછાટ, આગ્રહ ધાર્યું કરવાની વૃત્તિ; પકડ; દેઢ માન્યતા.
આચરણ-વર્તણૂક.
આચાર્ય-જે સાધુઓને દીક્ષા, શિક્ષા, આપીને ચારિત્રનું પાલન કરાવે તે.
આજ્ઞા-આદેશવાત; હુકમ.