Shrimad Rajchandra Vachanamrut

Author(s): Shrimad Rajchandra Ashram Agas
Publisher: Shrimad Rajchandra Ashram

Page 962

८८८
૫
પડંગ-નપુંસક.
પતિત પાપી; અધોદશાવાળું.
http://www.ShrimadRajchandra.org
શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર
પંદર ભેદે સિદ્ધ-તીર્થસિદ્ધ, અતીર્થસિદ્ધ, તીર્થંકર- સિદ્ધ, અતીર્થંકર, સિદ્ધ, સ્વયંબુદ્ધ, પ્રત્યેકબુદ્ધ, બુદ્ધબોધિત, સ્ત્રીલિંગ, પુરુષલિંગ, નપુંસકલિંગ,
પદસ્થ-જે ધ્યાનમાં અરિહંતાદિ પરમેષ્ઠીઓનું ચિંતવન અન્યલિંગ, જૈનલિંગ, ગૃહસ્થલિંગ, એક, અનેક,
કરાય છે.
પદ્મવન-કમળવન.
પદ્માસન-એક પ્રકારનું આસન,
પરધર્મ-અન્યમત; પુદ્ગલ આદિ દ્રવ્યોના ધર્મ
આત્માને માટે પરધર્મ છે.
પરણાવ-પરદ્રવ્યનો ભાવ તે પરભાવ. પરમધામ ઉત્તમ સ્થાન, અતિશય તેજ. પરમપદ મોક્ષ: આત્મસ્વભાવ.
પરમ સત્-આત્મા; પરમજ્ઞાન; સર્વાત્મા (પત્રાંક ૨૦૯) પરમ સત્સંગ-પોતા કરતાં ઉચ્ચ દશાવાળા મહાત્મા- ચોનો સમાગમ.
પરમાણુ-પુદ્ગલનો નાનામાં નાનો ભાગ. પરમાર્થ સમ્યક્ત્વ-આત્મા, જે પદાર્થને તીર્થંકરે કહ્યો છે, તે જ પદાર્થની તે જ સ્વરૂપે પ્રીતિ થાય, તે જ પરિણામે આત્મા સાક્ષાત્ ભાસે. પત્રાંક ૪૩૧
પરમાર્થ સંયમ-નિશ્ચયસંયમ, સ્વરૂપને વિષે સ્થિતિ. પત્રાંક ૬૬૪
પરમાવાઢ સમ્યકૃત્વ-કેવલજ્ઞાનીઓને પરમાવ- ગાઢ સમ્યકત્વ હોય છે.
પરસમય-અન્યદર્શન: સમય એટલે આત્મા તે ભુલીને તે બીજા પદાર્થોની સન્મુખ થવું અથવા લીન થવું. પરાભક્તિ-ઉત્તમ ભક્તિ; જ્ઞાનીપુરુષના સર્વ ચારિત્રમાં ઐક્યભાવનો લક્ષ થવાથી તેના હૃદયમાં વિરાજમાન પરમાત્મામાં ઐક્યભાવ. પત્રાંક રર૩
પરિગ્રહ વસ્તુ પર મમતા, મૂર્છાભાવ,
પરિવર્તન-ફેરફાર.
પર્યટન પરિભ્રમણ.
(શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર વ્યાખ્યાનસાર)
પાદપ-ઝાડ.
પાદાંબુજ-ચરણકમળ.
પાનારો-સંગ.
પાપીજળ અયોગ્ય પાણી: જે પાણી પીવાથી પાપ થાય તે.
પાર્થિવપાક સત્તાએ થયેલો.
પાર્શ્વનાથ-૨૩ મા તીર્થંકર.
પિશુન-ચાડી ખાનાર.
પુણ્યાનુબંધી પુણ્ય-જે પુણ્યોદય આગળ આગળ પુણ્યનું કારણ થતું જાય છે તે. પુદ્ગલ-અચેતન વસ્તુઓને પુદ્ગલ કહે છે, પણ તે અચેતનમાં રૂપ, રસ, ગંધ, અને સ્પર્શ આદિ ધર્મો હોવા જોઈએ.
પુરંદર-ઇંદ્ર.
પુરંદરી ચાપ-મેઘધનુષ્ય.
પુરાણ પુરુષ પરમાત્મા. આત્મા જ સનાતન છે. પુરુષવેદ-જેથી જીવને સ્ત્રી-સંભોગની ઇચ્છા થાય. પુલાક લબ્ધિ-જે લબ્ધિના બળથી જીવ ચક્રવર્તીના લશ્કરનો પણ નાશ કરી શકે,
પૂર્ણ કામતા-કૃતકૃત્યતા,
પૂર્વ-પદ્યાત-આગળપાછળ,
પૂર્વાનુપૂર્વ-પ્રથમ પ્રાપ્ત થયેલ વસ્તુ. પૂર્વાપર અવિરોધ આગળપાછળ જેમાં વિરોધ ન હોય.
પ્રકૃતિબંધ-જે કર્મો બંધાય છે તેમાં જ્ઞાનાદિ ઘાત- વાનો સ્વભાવ પડે છે તેને પ્રકૃતિબંધ કહે છે. પ્રજ્ઞા-બુદ્ધિ.
પર્યાય-વસ્તુઓની પલટાની અવસ્થા. પ્રત્યેક વસ્તુ પ્રજ્ઞાપના-પ્રરૂપણા; નિરૂપણ.
પર્યાયવાળી છે.
પર્યાયવૃદ્ધતા-ઉંમરમાં મોટાપણું; દીક્ષાએ મોટાપણું.
પર્યાયાલોચન એક વસ્તુને બીજી રીતે વિચારવી તે. પર્યુષણ જૈનોનું એક મહાન પર્વ. પંચ-સંપ્રદાય: મત માર્ગ.
પ્રજ્ઞાપનીયતા-જણાવવા યોગ્ય વર્ણન. પ્રતિક્રમણ- થયેલા દોષોનો પશ્ચાત્તાપ.
પ્રતિપલ દરેક ક્ષણ.
પ્રતિબંધ રોકાવું. પરવસ્તુઓમાં મોહ પ્રતિશ્નોની-સ્વીકારનાર.