Shrimad Rajchandra Vachanamrut

Author(s): Shrimad Rajchandra Ashram Agas
Publisher: Shrimad Rajchandra Ashram

Page 952

૮૭૮
અનાચાર-પાપ; દુરાચાર; વ્રતભંગ. અનાથપણું નિરાધારપણું અનાદિ-જેની આદિ ન હોય.
http://www.ShrimadRajchandra.org
શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર
અનારંભ-સાવદ્ય વ્યાપાર રહિત; જીવને ઉપદ્રવ ન કરવો તે; નિષ્પાપ. અનારંભી પાપ ન કરનાર.
અનિમેષ-પલકારા વિનાનું; આંખ મીંચ્યા વિના તાકી રહેવું
અનુકંપા જીવનાં દુઃખ ઉપર કરુણા, પત્રાંક પ૮, ૧૩૫. અનુગ્રહ-દયા; ઉપકાર; કૃપા.
અનુચર-સેવક.
અપ્રમાદી-આત્મદશામાં જાગૃતિ રાખનાર. અપ્રશસ્ત-ખોટું.
અબંધ પરિણામ-જે પરિણામોથી બંધ ન થાય; રાગદ્વેષ રહિત પરિણામ.
અબોધતા અજ્ઞાનતા.
અભક્ષ્ય-ન ખાવા યોગ્ય.
અભયદાન રક્ષણ આપવું. જીવોને બચાવવા
અભવ્ય-જેને આત્મસ્વરૂપની પ્રાપ્તિ ન થઈ શકે તેવા
જીવ.
અભાવ-પદાર્થનું ન હોવાપણું, ક્ષય. પત્રાંક ૬૭૪. અભિધય વસ્તુધર્મ કહી શકાય એવો.
અનુપચરિત-અનુભવમાં આવવા યોગ્ય વિશેષ સંબંધ અભિનિવેશ-તન્મયતા; આસક્તિ. પત્રાંક ૬૭૭ (લૌકિક
સહિત (વ્યવહાર), પત્રાંક ૪૯૩,
અનુપ્રેક્ષા ભાવના; વિચારણા: સ્વાધ્યાય વિશેષ. અનુભવ-પ્રત્યક્ષજ્ઞાન; વેદન. “વસ્તુ વિચારત ધ્યાવતે મન પાવે વિશ્રામ, રસસ્વાદત સુખ ઉપજે, અનુભવ યાકો નામ.' શ્રી બનારસીદાસ. અનુષ્ઠાન-ધાર્મિક આચાર, ક્રિયા અનુસાર તે પ્રમાણે.
અનેકાંત-અનંત ધર્મવાળી વસ્તુનો સ્વીકાર. અનેકાંતવાદ સાપેક્ષપર એક પદાર્થના
ધર્મોમાંથી અમુકને કહેનાર વચન
અભિનિવેશ)
અભિમત સંમત. અભિનંદન-નમસ્કાર.
અભિસંધિવીર્ય બુદ્ધિ કે ઇરાદાપૂર્વક કરવામાં આવતી ક્રિયારૂપે પરિણમનાર વીર્ય; આત્માની પ્રેરણાથી વીર્યનું પ્રવર્તવું થાય તે; વીર્યનો એક પ્રકાર.
અત્યંતર-અંદરનું.
અનેક અત્યંતરમોહિની-વાસના; રાગ-દ્વેષ, (પુષ્પ૦ ૬) અભ્યાસ-મહાવરો; અધ્યયન, અમર-દેવ; આત્મા, અમાપ-બેહદ.
અન્યોક્તિ-ઉપરથી દુષણ જેવું જણાય પણ ખરી રીતે ગુણ કે વખાણરૂપ વર્ણન કરવું તે. કટાક્ષરૂપ
વચન.
અન્યોન્ય પરસ્પર,
અન્વય-એકના સદ્ભાવમાં બીજાં અવશ્ય હોય તેવું. અપકર્ષ-પડતી; ઓછું થવું.
અપ્કાય-પાણી એ જ જેની કાયા છે તેવા જીવા અપરિગ્રહવત-પરિગ્રહના ત્યાગની પ્રતિજ્ઞા. અપવર્ગ-મોક્ષ.
અપવાદ-નિયમોમાં છૂટછાટ, નિંદા. અપરિચ્છેદ-યથાર્થ; સંપૂર્ણ અપરિણામી પરિણમન ન પામે તે
અપલક્ષણ દોષ.
અપેક્ષા-ઇચ્છા.
અપ્રતિબદ્ધ-આસક્તિ વિનાનું.
અપ્રમત્ત ગુણસ્થાન-સાતમું ગુણસ્થાનક છે. અપ્રમત્તપણે તે (ચારિત્ર) આચરણમાં સ્થિતિ તે સપ્તમ ગુણસ્થાનક. પૃષ્ઠ ૮૨૪
અમૂર્તિક જેમાં રૂપ, રસ, ગંધ તથા સ્પર્શ નથી તે. અયોગ-સત્પુરુષ સાથે જોડાણનો અભાવ; મન, વચન, કાયરૂપ યોગનું ન હોવાપણું.
અરાગ-રાગ વગરની દશા. અરિહંત કેવલી ભગવાન.
અરૂપી જેમાં રૂપ આદિ પુદ્ગલના ગુણ ન હોય તે. અર્થપર્યાય-પ્રદેશત્વ સિવાયના ગુણોની અવસ્થાઓ. અર્થાતર-બીજો અર્થ; કહેવાનો હેતુ બદલાઈ જાય તે. અર્ધદગ્ધ-અધકચરા જ્ઞાનવાળો નહીં જ્ઞાની જેવો સમા, તેમ નહીં અજ્ઞાની જેવો જિજ્ઞાસુ. અદ્વૈત-જાઓ અરિહંત.
અલૌકિક-અદ્ભુત; દિવ્ય; અસાધારણ. અલ્પજ્ઞ-થોડું જાણનાર.
અલ્પભાષી-અલ્પ બોલનાર,
અવગત-જ્ઞાત, જાણેલું, અવગાહ-વ્યાપવું