________________
विजयचंद्रसूरिए फेरफार करने श्रावकोने साधुअनी साथे प्रतिक्रमण करवानो सुधारो को हतो ते आज सुधी चालू छे. प्रतिक्रमण ए जैन धर्ममां एक अगत्यनी अने आवश्यक क्रिया छे. आखा दिवसमा इरादापूर्वक थयेला पापनी आलोचना संध्या समये 'देवसी' प्रतिक्रमणथी कराय छे. एज प्रमाणे रात्रिना पापनी आलोचना प्रातःकालनी ' राई ' प्रतिक्रमणथी कराय छे, अने एज प्रमाणे पाक्षिक प्रतिक्रमण, चातुर्मासिक प्रतिक्रमण तेना माटे ठरावेला दिवसोए थाय छे. (८) प्रथम वार्षिक प्रतिक्रमण भादरवा सुद ५ ना रोज करवामां आवतुं हतुं अने ए रीत महावीर स्वामी पछी ४५७ वर्षे थयेला कालकासूरि नामना आचार्यना समय सुबी कायम हती, पण कालकासूरिए ते रीतमा फेरफार करीने भादरवा सुद ४ ना दिवसे संवत्सरिक पर्व उजववानुं नक्की कर्यु त्यारथी ते प्रमाणे थाय छे. (९) प्रतिक्रमणनी क्रियामां पण अनेक नवां सूत्रो दाखल थयां छे. प्रतिक्रमण जेवी जैन धर्मनी आवश्यक क्रियामा घणां नवां सूत्रो दाखल करवानो फेरफार थयो हतो ते साधुओ अने श्रावकोए खुशीथी स्वीकार्यो हतो. (१०) चातुर्मासिक प्रतिक्रमणमा पूनेमने बदले चौदसनो फेरफार करवामां आव्यो छे. (११) कल्पसूत्र नामनो आगमग्रंथ जेनी रचना महावीर स्वामीना निर्वाण पछी १७० वर्षे भद्रबाहु नामना साधुए करेली हती ते सांभळवानो पहेलां श्रावकोने अधिकार न हतो. जेम हिंदुओमा मात्र ब्राह्मणज वेद भणी शके अने सांभळी शके तेम जैनोमां पण कल्पसूत्र फक्त साधुओज वांचता. पण महावीर स्वामीना निर्वाण पछी ४४७ वर्षे कालकासृरि आचार्ये ते ग्रंथ सौथो पहेलां प्रतिष्ठानपूर नगरमां संघ समक्ष पर्युषण पर्वमां वांच्यो हतो अने त्यारथी ए ग्रंथ सांभळवानो अधिकार श्रावकोने थयो छे अने पर्युषण पर्वना पांच दिवसमां साधुओ संघ समक्ष ए ग्रंथ वांचे छे. (१२) जैन धर्ममां नवकार मंत्र अगत्यनुं स्थान भोगवे छे, आ नवकार मंत्रनो पाठ प्रयम उपाधाननी तपश्चर्या अने क्रिया शिवाय भणी शकातो नहीं. तेम छतां आजे पांच वर्षनां जैन बाळकोपण उपाधाननी क्रिया कर्या शिवाय ते मंत्रनो पाठ भणी शके छे. (१३) शहेनशाह जहांगीरना वखतमा आचार्य श्री हरिविजयश्रीना पट्टवर शिष्य विजयसेनसूरिने घणां गामोना संघोए जदा जूदा प्रश्नो पूछया हता अने तेना तेमणे जे उत्तर आप्या हता ते सेनप्रश्न नामथी एक ग्रंथ तरीके प्रसिद्ध थया छे. ते ग्रंथ उपरथी जणाय छे के नवकारमंत्रना संबंधमां कोई गामना संघे प्रश्न पूछयो हतो तेना जवाबमां आचार्ये कह्यु हतुं के डाह्या पुरुषोए शरु करेली होय अने बीजा आचार्योए जेनो निषेध कयों न होय एवी आचरणाने आगम प्रमाणे मानवी. (१४ ) संवत् १६७७ मां आचार्य विजयदेव मूरिए साधुमर्यादापक बनावेलो हतो. तेमा देशकाळ जोईने फेरफार कर्या हता अने ३३ मी कलममा ३५ वरसनी अंदरनी उमरनी स्त्रीओने दीक्षा न आपवानी यत्ता ठरावी हती पण हवे ते उमरनी यत्ता पण फरी गई छे. एटले उमरनी यत्तामा देशकाळने अनुसरीने फेरफार करवामां आवे तेमां कई शास्त्र विरुद्ध थतुं नथी एम आ उपरयी स्पष्ट जणाय छे. उपर जगावेला दाखला उपरथी
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
