Samyaktva Rahasya Prakaranam

Author(s): Siddhasensuri, Hitvardhanvijay
Publisher: Kusum Amrut Trust

Page 90

“लोका जिनमतबहिर्वर्तिनो जनास्तेषु भवं लौकिकम्मिथ्यात्वं द्विविधम्, देवगतं • गुरुगतञ्च । देवाः सुगतादयस्तेषु देवबुद्ध्या पूजादि । गुरवः शाक्यादयस्तेषु गुरुत्वबुद्ध्या प्रणामादि । xx लोकोत्तरन्तदपि द्विविधम्, तत्र देवगतं यद् वीतरागेऽप्युपयाचितादिना रागाद्यारोपणम्, गुरुगतं यत्पार्धस्थादिषु गुरुत्वबुद्ध्या वन्दनादि ॥२४३॥
अथपञ्चविधत्वमेतस्य । तद्यथा (१) आभिग्रहिकम् (२) अनाभिग्रहिकम्, (३) आभिनिवेशिकम् (४) सांशयिकश्च (५) अनाभोगिकम् । अत्राऽऽभिग्रहिकं कुतीर्थिकपक्षपातवताम् कुलपरम्पराऽऽग्रहवताञ्च जिनमत्तान्तर्वर्तिनामितरेषाञ्च, अनाभिग्रहिकन्तत्त्वाऽतत्त्वपरीक्षामपगच्छतां कुतीथिकानाञ्जिनमताऽन्तवर्तिनामपि, आभिनिवेशिकमुत्सूत्रावेशनिहतानां सम्यक्त्वपतितानाम्, सांशयिकञ्जीवादितत्त्वेषु दृढतया शङ्कयताम्, अनाभोगिकञ्च प्रबलाज्ञानवतांशून्यमनस्कानामेकेन्द्रियादीनाम्, यत्कथितं देवगुप्ताऽऽचायैर्नवपदप्रकरणे, ___ आभिग्गहियमणाभिग्गहियं तह अभिनिवेसियं चेव ।
संसइयमणाभोगं, मिच्छत्तं पंचहा होइ ॥४॥
अथ षोढाऽदर्शनम् । तद्यथा - लौकिकं (१) देवगतम्, (२) गुरुगतम्, (३) पर्वगतम्, लोकोत्तरं, (४) देवगतम्, (५) गुरुगतम्, (६) पर्वतगम् । ___ देवगतं गुरुगतञ्च पूर्वाऽऽख्यातम्, पर्वगतन्त्वेवम्, जन्माष्टमी - नवरात्रि - होलिका - रक्षाबन्धन - सङ्क्रान्त्यादिपर्वसमुच्चयः कुतीर्थिकोद्भवस्तदुत्सवकरणमनुमोदनच लौकिकपर्वगतम्मिथ्यात्वम् । ऐहिकैषणया शत्रुञ्जयादियात्रा तपोऽनुष्ठानादि च लोकोत्तरपर्वगतम्मिथ्यात्वम् । __अथाऽष्टधा मिथ्यात्वम् । तदेवम्, (१) ऐकान्तिकम् (२) सांशयिकम् (३) वैनयिकम् (४) पूर्वव्युद्ग्रहिकम् (५) विपरीतरूचि (६) नैसर्गिकम् (७) साम्मोहिकञ्च (८) दृष्टियुक्तम् । ___ तत्र (१) नयांशैवाऽवग्राहि मिथ्यात्वमैकान्तिकम, (२) जिनोक्तेषु यथार्थत्वं विकल्पयतः सांशयिकम् (३) यथार्थमयथार्थच देवादितत्त्वं समानीकुर्वतो वैनयिकम्, (४) कुहेतुरागवतः पूर्वव्युद्ग्रहिकम्, (५) अतत्त्वमतथ्यञ्चैवाऽभिलषतो विपरीतरूचि, (६) तत्त्वाऽतत्त्वमजानतो जात्यन्धवन्मिथ्यातामिस्रमेवाऽनुभवतो नैसर्गिकम्, (७) कुमतमेव
सम्यक्त्वरहस्यप्रकरणम्, गाथा-११