Book Title: Samaysar Natak
Author(s): Banarsidas Pandit, Nana Ramchandra
Publisher: Banarsidas Pandit

View full book text
Previous | Next

Page 498
________________ असंख्य प्रदेश संयुगत सत्ता परमाण, ज्ञानकी प्रभासों लोकालोकमान जुत है ॥ परजे तरंगनीके अंग छिन भंगुर है, चेतना शकति सों अखंडीत अचुत है ॥ सो है जीव जगत विनायक जगत सार, जाकि मौज महिमा अपार अदभुत है | ४७॥ अर्थ — निश्चय द्रव्यदृष्टीसे देखिये तो जीव एकरूप है, 'अर गुण परणतीके भेदभावसे 'देखियेतो जीव अनेक रूप है, प्रदेश प्रमाणसे देखियेतो जीवकी असंख्मात प्रदेश सत्ता है, अर ज्ञानके सत्तासे | देखियेतो जीव लोकालोक प्रमाण जाने है । पर्यायके विकल्पसे देखियेतो जीव क्षणक्षणमें पलटे है। ताते क्षणभंगुर है, अर चेतनाके शक्तीसे देखियेतो जीव अखंडित अविनाशी है । ऐसा जीव है सो जगतमें मुख्य सार वस्तु है, जिसकी मोज अर महिमा अद्भुत है अर अपार है ॥ ४७ ॥ विभाव शकति परणतिसों विकल दीसे, शुद्ध चेतना विचारते सहज संत है | करम संयोगसों कहावे गति जोनि वासि, निहचे स्वरूप सदा मुकत महंत है । ज्ञायक स्वभाव घरे लोकालोक परकासि, सत्ता परमाण सत्ता परकाशवंत है ॥ सो जीव जात जहांन कौतुक महान, जाकि कीरति कहान अनादि अनंत है ॥ ४८॥ अर्थ - राग द्वेषादिक विभाव शक्तीके परणतीसों देखियेतो जीव विकल दीसे है, अर केवल चेतना शक्तीसे विचार करियेतो जीव स्वाभाविकही शांत दीसे है । कर्मके संयोग से देखियेतो जीव चार गतिका अर चौ-यासी लक्ष योनिका निवासी कहावे है, अर निश्चय खरूपसे विचार करियेतो जीव सदा कर्मसे रहित मुक्तरूप महंत है । ज्ञायक स्वभावते विचार करियेतो यह जीव लोक अर अलोककूं देखन हारा है, अर सत्ताको विचार करियेतो जीवकी सत्ता प्रकाशवंत है । ऐसा जीव है सो जगतकूं

Loading...

Page Navigation
1 ... 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548