Book Title: Saddrashti Battrishi Ek Parishilan Author(s): Chandraguptasuri Publisher: Anekant Prakashan View full book textPage 7
________________ ધૂળનો ઉપદ્રવ લાગવાથી તે મલિન થાય છે, તેમ અહીં અતિચારના કારણે બોધમાં માલિન્ય આવે છે. આ બોધદર્શન ભ્રમ-ભ્રાન્તિરહિત હોય છે. કારણ કે ખેદ ઉગ ક્ષેપ વગેરે યોગબાધક દોષોમાંથી ભ્રાન્તિ નામનો પાંચમો દોષ આ દષ્ટિમાં હોતો નથી અને આ દષ્ટિમાં વેવસંવેદ્યપદની પ્રાપ્તિ થતી હોવાથી સૂક્ષ્મબોધ પણ પ્રાપ્ત થાય છે. તેથી આ દષ્ટિમાં સૂક્ષ્મબોધથી યુક્ત દર્શન હોય છે...ઈત્યાદિ બરાબર સમજી લેવું. ૨૪-૧ *** આ દષ્ટિમાં પ્રાપ્ત એવા પ્રત્યાહારનું નિરૂપણ કરાય विषयासम्प्रयोगेऽन्तःस्वरूपानुकृतिः किल । प्रत्याहारो हृषीकाणामेतदायत्तताफलः ॥२४-२॥ વિષયોના અસપ્રયોગમાં(વિષયોના ગ્રહણમાં તત્પરતાના અભાવમાં) ઈન્દ્રિયોના; ચિત્તસ્વરૂપને ધારણ કરવા સ્વરૂપ ઈન્દ્રિયોનો પ્રત્યાહાર છે, જેનું ફળ ઈન્દ્રિયોની સ્વાયત્તતા (સ્વાધીનતા) છે.” આ પ્રમાણે બીજા શ્લોકનો સામાન્યાર્થ છે. એનું તાત્પર્ય એ છે કે યોગનાં આઠ યમાદિ અડોમાં પ્રત્યાહાર પાંચમું અફ છે. એની પૂર્વેનું ચોથું અ પ્રાણાયામ છે. પ્રાણાયામથી યોગીનું ચિત્ત નિરુદ્ધ-સ્થિર બને છે. એવું ચિત્ત વિષયને ગ્રહણ કરતું નથી. તેથી ચિત્તને અનુસરનારી ઈન્દ્રિયો પણ વિષયોનું ગ્રહણ કરતીPage Navigation
1 ... 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58
