________________
વાસિત ચિત્ત, પ્રભાવવંતું ચિત્ત, વૈર્યવાળું ચિત્ત, શીતોષ્ણાદિ દ્વન્દ્રોથી અપરાભવ, ઈષ્ટ વસ્તુની પ્રાપ્તિ તેમ જ જનપ્રિયત્ન યોગીઓને હોય છે. દોષોનો વિગમ, પરમ તૃમિ, ઔચિત્યપૂર્ણ વ્યવહાર, શ્રેષ્ઠ કોટિની સમતા; વૈરાદિનો નાશ અને ઋતભરા પ્રજ્ઞા-આ નિષ્પન્નયોગનાં ચિહ્નો છે-આ પ્રમાણે યોગાચાર્યોએ જણાવ્યું છે.
ઈન્દ્રિયોની ચપળતાને લોલુપતા કહેવાય છે. વિષયોની પાછળ દોડતી ઈન્દ્રિયો વિષયોની લોલુપતાને જણાવે છે. યોગીજનોમાં એવી લોલુપતા હોતી નથી. તેમનું શરીર રોગરહિત હોય છે. મન નિષ્ફર હોતું નથી. શરીર સુગંધી હોય છે. લઘુનીતિ અને વડી નીતિ અલ્પ હોય છે. શરીરની કાંતિ અને પ્રસન્નતા સુંદર હોય છે. સ્વરમાં સૌમ્યતા હોય છે. આ બધા ગુણો, યોગીઓના યોગની શરૂઆતમાં હોય છે. સર્વ જીવાદિના વિષયમાં એ યોગીઓનું ચિત્ત મૈત્રી વગેરે ભાવનાથી ભાવિત હોય છે. વિશિષ્ટ પુણ્યથી પ્રભાવવંતું અને ગમે તેવા દુ:ખના પ્રસડામાં ધૈર્યવાળું ચિત્ત હોય છે. શીત-ઉષ્ણ, સુખ-દુઃખ કે માન-અપમાન.. ઈત્યાદિ ઇન્દોમાં તેઓ પરાભવ પામતા નથી. યોગની સાધનામાં અભીષ્ટ વસ્તુની પ્રાપ્તિ સહજ રીતે તેમને થાય છે અને યોગના પ્રભાવે તેઓ લોકોમાં પ્રિય થતા હોય છે. તેમ જ યોગની સિદ્ધિ થવાથી તેઓના દોષો ક્ષીણ થાય છે; તેઓને પરમ તૃમિ, ઔચિત્યપૂર્ણ યોગ અને અદ્ભુત સમતા પ્રાપ્ત થાય છે. તેમના વૈર-વિરોધાદિ નાશ પામે છે મા
જ જવા
txxxxxxxxxxxxx
