Book Title: Saddrashti Battrishi Ek Parishilan Author(s): Chandraguptasuri Publisher: Anekant Prakashan View full book textPage 9
________________ જનને ઈન્દ્રિયો સ્વાધીન હોય છે. ગમે તેવા સારા પણ વિષયો હોય તોય યોગીઓની ઈન્દ્રિયો યોગીજનોની ઈચ્છા હોય તો જ વિષયગ્રહણમાં પ્રવર્તતી હોય છે. સ્થિરાદષ્ટિની આ એક અદ્ભુત સિદ્ધિ છે. ગ્રંથકાર પરમર્ષિએ સ્થિરાદષ્ટિની સજઝાયમાં આ પ્રત્યાહારનું વર્ણન કરતી વખતે ફરમાવેલ “વિષયવિકારે ન ઈન્દ્રિય જોડે તે ઈહાં પ્રત્યાહારો રે આ પડતિ નિરંતર સ્મરણીય છે. અત્યંત સંક્ષેપમાં વર્ણવેલું પ્રત્યાહારનું સ્વરૂપ ખૂબ જ સ્પષ્ટપણે સમજી શકાય છે. ર૪-રા પ્રત્યાહારથી પ્રાપ્ત થનારા ફળને વર્ણવાય છેअतो ग्रंथिविभेदेन, विवेकोपेतचेतसाम् । त्रपायै भवचेष्टा स्याद्, बालक्रीडोपमाखिला ॥२४-३॥ “આ પ્રત્યાહારથી ગ્રંથિભેદ થવાના કારણે વિવેક્યુક્ત ચિત્તવાળા આત્માઓ માટે સમગ્ર ભવચેષ્ટા બાળકોની ધૂલીકીડાની જેમ લજ્જાનું કારણ બને છે. આ પ્રમાણે ત્રીજા શ્લોકનો શબ્દશ: અર્થ છે. કહેવાનો આશય સ્પષ્ટ છે કે આ સ્થિરાદષ્ટિમાં ઈન્દ્રિયોનો પ્રત્યાહાર પ્રાપ્ત થાય છે. અત્યાર સુધી વિષયો તરફ ખેંચાતું મન, આ પૂર્વે પ્રાણાયામથી સ્થિર બને છે, જેથી વિષયગ્રહણમાં પહેલાની જેમ પ્રવર્તતું નથી. તેથી મનને આધીન બની સારાનરસા વિષયોને ગ્રહણ કરવાદિમાં પ્રવર્તતી ઈન્દ્રિયો પણ હવે આ ૪Page Navigation
1 ... 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58
