Raghuvilasa Natakam

Author(s): Ramchandra Mahakavi,
Publisher: Bharatiya Vidya Bhavan

Page 47

३०
महाकविश्रीरामचन्द्रसूरिरचितं तदद्यप्रातीनां कलय दशकण्ठव्ययकरी,
क्रियामद्यश्वीनं गणय दयिताया व्यतिकरम् ॥ २२॥ रामः-( सावष्टम्भम् ) चित्राङ्गद ! निहत्य दशकन्धरं सह विपक्षरक्षःकथा
प्रथाभिरधिसङ्गरं जनकजां ग्रहीष्ये ध्रुवम् । शशाक न स रक्षितुं रघुपतिः परेभ्यः प्रिया
मयं तदपि सम्भवी चिरमकीर्तिकोलाहलः ॥ २३ ॥ लक्ष्मणः-(स्वगतम् ) अन्तरयामि कथान्तरेणाऽय॑स्य चेतः। (प्रकाशम् ) चित्राङ्गद ! किंनिमित्तं हनूमतः सविधमनुसृतवानसि ? ।
विद्याधरः-कुमार ! तारां रिरंसुः सुग्रीवरूपधारी विद्याधरः कोऽपि किष्किन्धामधिष्ठितवान् ।
रामः-(सकौतुकम् ) ततस्ततः ? । विद्याधरः-त : प्रभृति सत्यसुग्रीवो बहिरसत्यसुग्रीवः पुनर्मध्ये प्रतिवसति । लक्ष्मणः - ( साश्चर्यम् ) ततस्ततः ? ।
विद्याधरः-प्रतिवासरं प्रवरविद्यावलेनासत्य सुग्रीवेण सत्यसुग्रीवः पराजीयते । ततः साहायकार्थिना सत्यसुग्रीवेण हनूमतः समाकारणाय प्रेषितोऽस्मि ।
रामः-चित्राङ्गद ! कृतममुना हनूमदागमनक्लेशेन । तमहमसत्यसुग्रीवं व्यापादयिष्यामि ।
विद्याधरः- (सप्रमोदम् ) तर्हि यौष्माकीणमेनं प्रतिज्ञाभरमहं सचिवाय जाम्बवते निवेदयामि । दिवसोऽपि परिणतवया वर्तते ।
रामः-शिवास्ते पन्थानः । ( विद्याधरः प्रणम्य निष्क्रान्तः ।) रामः- ( सखेदम् ) वत्स! कलत्रमपि रक्षितुं निजमशक्तमात्मान्वय
प्रसूतमभिवीक्ष्य मामहह ! जातलज्जाज्वरः । प्रकाशयितुमक्षमः क्षणमपि स्वमास्यं जने,
प्रयाति चरमोदधौ पतितुमेष देवो रविः ॥ २४ ॥ तदेहि लतागृहमध्ये तिष्ठावः।।
(इति निष्क्रान्ताः सर्वे ।। ॥ तृतीयोऽङ्कः ॥
१) व्ययकरम् उ०। २) गृहमनुतिष्ठामः उ० ।