________________
એપ્રિલ, ૨૦૧૭
પ્રબુદ્ધ જીવન
સમજાયું ન હતું, જે આ વખતે સમજ્યો. આપણે આ કે તે કેટલીક સંતો ઉપર ગુજરાત વિદ્યાપીઠની સાંજની પ્રાર્થના સભામાં આપેલ રૂઢ માન્યતાઓને લઈને ચાલતા હોઈએ એવું અવાનરવાર બને છે. વ્યાખ્યાનો ‘સંતોની જીવન દષ્ટિ નામક પુસ્તક રૂપે પ્રસિદ્ધ થયા અને તેને કારણે ઝગડાઓ થાય છે. જો આપણે બરાબર એ છે. તેમાં તેમણે મુસ્લિમ સંતો હઝરત રાબીયા, નિઝામુદ્દીન ઓલિયા, માન્યતાના મૂળમાં ઊંડા ઉતરીને તપાસ કરીએ તો નિરર્થક ખ્વાજા ગરીબ નવાઝ જેવા મુસ્લિમ સંતો વિષે પણ સુંદર છણાવટ ઝગડાઓ રહે નહિ.'
કરી છે. મહંમદ સાહેબના જીવન કાર્યનું આલેખન કરતા મોરારજીભાઈ હઝરત રાબીયા વિષે તેઓ લખે છે : “હઝરત રાબીયા ખૂબ કહે છે : “મહંમદ સાહેબે ધર્મ દ્વારા મોટું સુધારણા કાર્ય સાદગીથી રહેતા. કાળી કફની જ પહેરતા, એ પણ બરછટ ઉનની અરબસ્તાનમાં કર્યું. જે પ્રજા અનેક જંગલી રૂઢિઓ વચ્ચે જીવતી બનેલી. એમની પાસે એક સાદડી હતી. તેના પર મહેમાનોને હતી. તેને તેમણે ઘટિત ધર્મોપદેશ દ્વારા માનવધર્મની દીક્ષા આપી. બેસાડતા. અને પોતે હંમેશાં ભોંય પર જ બેસતા. પણ ખુદા સાથે તેમણે સૌને પ્રેમભાવથી વર્તતા શીખવાડ્યું છે. કોઈના પર વેર તેમને નિકટનો નાતો હતો.' નહીં રાખવું જોઈએ. દયા ક્ષમા એ જ માણસનું ભૂષણ છે. સહુએ આવા મોરારજીભાઈને સો સો સલામ.
* * * અલ્લાહને શરણે જવું જોઈએ અને સર્વસમર્પણ કરવું જોઈએ. કોઈની શ્રી મોરારજી દેસાઈ લોકકેળવણી પ્રતિષ્ઠાન, વલસાડ તરફથી પાસે કંઈ નહિ માગવું જોઇએ. નમાઝ પણ પૂરા સમર્પણ ભાવથી મોરારજી દેસાઈની ૧૨૫મી જન્મ જયંતિની ઉજવણી નિમિત્તે ૧૯ પઢવી જોઈએ.’
માર્ચના રોજ ડૉ. મોઘાભાઈ દેસાઈ મેમોરીયલ હૉલ, વલસાડમાં જેલ જીવન દરમિયાન મોરારજીભાઈની આધ્યાત્મિકતા વધુ “મોરારજી દેસાઈ’ વિષયક મારું વ્યાખ્યાન મા. ગફુરભાઈ સબળ બની હતી. આ અંગે તેઓ લખે છે, “જેલવાસ દરમિયાન મેં બિલખીયાની અધ્યક્ષતામાં યોજાયું હતું. એ સંદર્ભે મોરારજીભાઈ સંકલ્પ કર્યો કે ગીતા મોઢે કરવી. અઠવાડિયાના સામાન્ય દિવસે અંગે થોડો વધુ અભ્યાસ કરવાની તક સાંપડી. ] ૧૨ કલાક ખોલીમાં બંધ રહેવાનું હતું અને રવિવારે ૧૦ કલાકે
અમદાવાદ, મોબાઈલ : ૦૯૮૨૫૧૧૪૯૪૮. અંદર રહેવાનું થાય. એટલે કે એકાંતનો સમય સારો સરખો મળતો.
‘પ્રબુદ્ધ જીવન'નું લવાજમ સીધું તેનો લાભ લઈને ગીતા મોઢે કરવાનું શરૂ કર્યું. રોજ દોઢ બે કલાકમાં
બેંક એકાઉન્ટમાં જમા કરાવી શકાશેએક અધ્યાય પાઠ કરી લેતો. એ રીતે અઢાર દિવસમાં અઢાર પાઠ
Bank of India, Current A/c No. 003920100020260, મોઢે કરી લીધા.'
Prarthana Samaj Branch, Mumbai - 400 004. ભગવદ્ ગીતા વિશેનો મોરારજીભાઈ કહે છે, “ગીતા આ દેશમાં
Account Name : Shri Mumbai Jain Yuvak Sangh આપણને મળી છે. ગીતા જેવું પુસ્તક દુનિયાભરમાં થયું નથી. આજે IFSC BKID 0000039 હિંદુસ્તાનમાં જે ધર્મ અને સંસ્કૃતિ છે તેનો બધો નિચોડ ગીતામાં પેમેન્ટ કરીને નામ અને સરનામું આ ફોર્મમાં ભરીને મોકલવું આવેલો છે. અને એ બધા માણસોને માટે, બધા કાળને માટે અથવા મેલ પણ કરી શકાય છે. સનાતન છે. મને પોતાને તો એનાથી દરેક વખતે શંકાનું સમાધાન
પ્રબુદ્ધ જીવન’નું વાર્ષિક | ત્રિવર્ષિય | પાંચવર્ષિય | દસ વર્ષિય થયું છે, અને શાંતિ અને નિર્ભયતા મળી છે.” અને એટલે જ મોરારજી લવાજમ ચેક | ડીમાન્ડ ડ્રાફટ નં. ............ દ્વારા આ સાથે કહે છે, “બધા જ ધર્મો છેવટે તો માનવી આધ્યાત્મિક શાંતિ મેળવી મોકલું છું / તા. ............. ના રોજ ‘પ્રબુદ્ધ જીવન’ માટે ખાતામાં શકે માટે છે.’
સીધું જમા કરાવ્યું છે. મને નીચેના સરનામે અંક મોકલશો. ધર્મને નામે થતાં ઝગડાઓ અંગે મોરારજીભાઈ લખે છે, “ધર્મના વાચકનું નામ.......... નામે લડાઈઓ થાય છે. તે ધર્મ નથી, પણ એ અધર્મ છે. ધર્મ લડાઈ સરનામું...... કરાવે જ નહિ. ધર્મ તો માનવીને માનવી બનાવે છે. માનવીને
............
........
પીન કોડ................ ફોન ને. સેવા કરવાનું શીખવે છે, નહીં કે લડાવાનું. પણ દરેક જગ્યાએ
મોબાઈલ નં. ..................Email ID............... દુષણ પેસે છે તેમ ધર્મમાં પણ પેસે છે.' ગીતા અને કુરાન શરીફ અંગે તેઓ કહે છે, “ગીતા જીવન રહસ્ય
વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૩૦૦ ત્રણ વર્ષનું લવાજમ રૂા. ૫૦૦ વ્યક્ત કરે છે. જ્યારે કુરાને શરીફ જીવન કળા વ્યક્ત કરે છે.'
•પાંચ વર્ષનું લવાજમ રૂા. ૯૦૦ દસ વર્ષનું લવાજમ રૂ. ૧૮૦૦ ૧૯૭૩માં ગુજરાત વિદ્યાપીઠમાં ભગવદ્ ગીતા ઉપર આપેલા
ઑફિસ : શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ, ૩૩ મહમદી મિનાર, ૧૪મી ખેતવાડી, તેમના વ્યાખ્યાનો “ગીતા : એક અનુશીલન' નામે પ્રસિદ્ધ થયા છે.
એ.બી.સી. ટ્રાન્સપોર્ટની બાજુમાં, મુંબઈ-૪૦૦૦૦૪.
(ટેલિફોન: ૦૨૨ ૨૩૮૨૦૨૯૬.Email ID : shrimjys @ gmail.com . એ જ રીતે ૧૨ થી ૧૭ ઓક્ટોબર ૧૯૮૧ દરમિયાન તેમણે ભારતના
