________________ Licence to post Without Pre-Payment No. MR/TECH/WPP-36/SOUTH/2017, at Mumbai-400 001. Regd. With Registrar of Newspapers for India No. MAHBIL/2013/50453 Published on 16th of every month & Posted at Patrika Channel sorting office Mumbai-400 001 On 16th of every month Regd. No. MCS/147/2016-18 PAGE No. 68 PRABUDHH JEEVAN APRIL 2017 અંતિમ કશું જ નથી, જે-જે ક્ષણે છે તે-તે સમયનું સત્ય છે. પરંતુ છતાં એક બાબત મહત્ત્વની છે કે જીવનના દરેક અનુભવોને આપણે હૃદયસ્થ કરવા ઇચ્છીએ છીએ. નાનકડા જીવનમાં બધા જ અનુભવો મેળવવા શક્ય નથી ત્યારે અન્યના અનુભવોમાંથી શીખવાની અપેક્ષા રહે તે સ્વાભાવિક છે. આ વખતથી આપણે શરૂ કરીએ છીએ અંતિમ પત્રની શ્રેણી, | ‘જો હોય મારો આ અંતિમ પટ« તો...' | ‘પંથે પંથે પાથેય’નો વિસ્તાર આજે વિદ્વાનોની કલમના અનુભવ તરફ દોરી રહ્યો છે. શબ્દો, એ મનુષ્યની ગેરહાજરીમાં પણ સાક્ષાત્કાર કરાવતાં રહે છે. આપણી આસપાસ ચિંતકો, સાહિત્યકારો, મીમાંસકો, યોગીઓ સહુની હાજરી, હૃદયને શાતા આપે છે. તો એમની પાસેથી એક અંતિમ પત્ર લખાવવાની ઈચ્છા છે. જો આ અંતિમ પત્ર હોય તો પોતાના જીવનના અનુભવો-સમૃદ્ધિને વિદ્વાનો કયા શબ્દોમાં આપણી પાસે મુકી આપે? એમણે પોતાના પ્રબુદ્ધ વાચકો પાસે સ્વજન બની હૃદય ઠાલવ્યું છે, વિચારો વહેતા કર્યા છે અને અનુભવો સીંચીને વારસા રૂપે આપણને ભેટ આપ્યા છે. -તંત્રી અને કોય મારો આ અંતિમ પત્ર તો... “જૈન” હોવું એ જેવી તેવી વાત નથી પ ગણવત શાહ ધર્મનો મર્મ ક્યાં સંતાયો છે? એમના એક અંગ્રેજી લેખમાં એમણે લુચ્ચા માણસ તરીકેની છે. એને માટે બે સારા ઇસ્લામી આલમમાં આજકાલ કાપીકાપી અહિંસાનો મૌલિક મહિમા કર્યો હતો. હું શબ્દો કોઈને ઝટ જડતા નથી. કોઈની પાસે અને મારામારીનો માહોલ દુનિયાને પરેશાન પોતે જ્ઞાતિએ જૈન નથી, પરંતુ મને કાયમ લેણી રકમ બાકી હોય ત્યારે એ અધીરો બનીને કરી રહ્યો છે. કારણ શું? એ ધર્મમાં ઊંડી શ્રદ્ધા ભગવાન મહાવીર પૂજનીય લાગે છે. મારા ઉઘરાણી કરે છે. જ્યારે કોઈના પૈસા ધરાવનારા કરોડો મુસલમાનોને ખબર નથી શબ્દો સાંભળો : ચૂકવવાના બાકી હોય ત્યારે એ લુચ્ચી ધીરજ કે ‘મુસલમાન’ હોવું એટલે શું. ભાગ્યે જ કોઈ ‘તમે કોઈને છેતરી ત્યારે શું બને છે ? બતાવે છે અને વિલંબ કરવામાં હોંશિયારી હિંદુને ખબર હોય છે કે ખરા અર્થમાં ‘હિંદુ' તમે એ જીવના અસ્તિત્વના એક અંશની માને છે. દુકાનના ગલ્લા પર બેસે ત્યારે હોવું એટલે શું. કેટલાય ઇસુ ભક્ત હત્યા કરી એમ કહેવાય. ગ્રાહકોને છેતરવામાં એના લોભને થોભ ખ્રિસ્તીઓને ખબર જ નથી કે ઇસુને ગમી એ હત્યામાં લોહી નથી નીંગળતું તેથી શું? નથી રહેતો. બજારમાં એની લુચ્ચાઈની સૌને જાય એવા ‘ખ્રિસ્તી' હોવું એટલે શું. લગભગ એમાં છેતરાયેલા મનુષ્યની પ્રચ્છન્ન હત્યા થઈ ગણાય. ખબર છે. કોઈ વેપારી એના પર ઝટ વિશ્વાસ બધા ધર્મના અનુયાયીઓને પોતાના પ્રિય માંસાહાર ન કરનાર માણસ આપોઆપ ‘અહિંસક' નથી મૂકતો. એકઠા કરેલા ધનમાંથી ક્યારેક ધર્મની ખરી સમજણ નથી હોતી. જૈનધર્મીઓ નથી બની જતો. - એ દાન પણ કરે છે. ગમે તેટલું દાન કરે તોય આ બાબતે અપવાદરૂપ ક્યાંથી હોય? જૈન માંસાહાર કરતાંય વધારે ખતરનાક હિંસામાં એની ઈજ્જત વધતી નથી. જ્યાં ઈમાન ન એ કોઈ જ્ઞાતિ કે કોમનું નામ નથી. ભગવાન દ્વષાહાર, ઇર્ષ્યાહાર, કપટહાર, નિંદાહાર, જૂઠાહાર હોય ત્યાં ઈજ્જત ક્યાંથી ? મહાવીરને કોઈ જ્ઞાતિ કે કોમમાં બાંધવા, અને અભિમાનાહાર ગણાય. હિંસાનો ખરો આધાર | (વધુ માટે જુઓ અનુસંધાન પાનું 60) , એ તો સૂર્યનાં કિરણોને થેલીમાં પૂરવા માનવીના મન પર રહેલો હોય છે.” બરાબર ગણાય. આવી ગેરસમજણનું કરવું [‘મહામાનવ મહાવીર', પાન-૧૬ ] સાચા જૈનની લેવડ-દેવડ જાણીતા-માનીતા લેખક ખુશવંત સિંહ સ્વચ્છ હોય જન્મ શીખ હતા, પરંતુ એમને જૈન એક વેપારી ભારે લોભી તરીકે વિચારધારામાં અહિંસાને જે કેન્દ્રીય સ્થાન જાણીતો છે. બજારના અન્ય મળ્યું તે વાતે ભારોભાર આકર્ષણ હતું. વેપારીઓમાં એની પ્રતિષ્ઠા શું? Postal Authority Please Note: If Undelivered Return To Sender At 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi, Mumbai-400004. Printed & Published by Pushpaben Chandrakant Parikh on behalf of Shri Mumbai Jain Yuvak Sangh and Printed at Fakhri Printing Works, 312/A, Byculla Service Industrial Estate, Dadaji Konddev Cross Rd, Byculla, Mumbai-400 027. And Published at 385, SVP Rd., Mumbai-400004. Temporary Add.: 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi. Mumbai-400004. Tel.: 23820296. Editor:Sejal M. Shah.