________________
એપ્રિલ, ૨૦૧૭
પ્રબુદ્ધ જીવન
આપણા એક વાચક જશવંતભાઈ મહેતાએ આ પત્ર લખી પ્રચલિત શાકાહારની શક્તિ ] [ જશવંત મહેતા માધ્યમોમાં આવતી ખોટી માહિતી સામે વિરોધ નોંધાવ્યો છે.
રજૂ છે એમનો પત્ર... હાલમાં ચાલી રહેલ આમિરખાનનું લોકપ્રિય ચલચિત્ર ‘દંગલ' એન્દ્રિયાસ કાહલિંગ શાકાહારી છે અને તે લગભગ એક દાયકા કુસ્તીની રમતમાં વિશ્વમાં નામના મેળવનાર ફોગટ પરિવારની બે સુધી વિશ્વ કક્ષાની સ્પર્ધાઓમાં ભાગ લેતો રહ્યો. બહેનો ગીતા અને બબીતાના જીવન કથાની રજૂઆત કરે છે. આજે • ઓલમ્પિક સ્પર્ધાઓમાં લાંબા અંતરની દોડમાં વિજેતા નીવડેલો આમિરખાન ફિલ્મી જગતમાં આગવું સ્થાન ધરાવે છે અને તે તેના રોબર્ટ ડિકોસ્ટેલા પણ શાકાહારી છે. દરેક ચલચિત્રો ઉતારવા પાછળ ખૂબ જ જહેમત ઉઠાવે છે અને લાંબા અંતરની બટરફ્લાય સ્ટ્રોક સ્વિમિંગ સ્પર્ધામાં વિશ્વવિક્રમ અભિનંદનને પાત્ર છે. કમનસીબે આ ફિલ્મમાં બંને બહેનોને કુસ્તી સંયુક્ત રીતે ધરાવનાર જેમ્સ અને જોનાથન ડોનોટો શાકાહારી છે. જીતવા માટે જોઈતી શક્તિ અને પોષણ પ્રાપ્ત કરવા માટે મરઘીનું સન ૧૯૯૨માં બાર્સલોનામાં યોજાયેલી ઓલમ્પિક સ્પર્ધાઓમાં લાંબા માંસ ખાવું આવશ્યક છે – એવી રજૂઆત કરવામાં આવી છે. આ અંતરની દોડમાં ૧૩મું સ્થાન પ્રાપ્ત કરનાર સેલી ઈસ્ટોલ ‘વેગન” છે. પહેલાં જાણીતી બેડમિન્ટન ખેલાડી પી. વી. સિંધુ ઓલમ્પિકમાં • મિ. અમેરિકાનો ખિતાબ જીતનાર રોય હિલિમન શાકાહારી છે. રજત ચંદ્રક જીતી ત્યારે તેના કોચ ગોપીચંદે પણ ચિકન ખાવાની સન ૧૯૯૭ના વર્ષ દરમ્યાન એક વર્ષમાં સૌથી વધારે (૬૦) જરૂરિયાત પર ભાર મૂકયો હતો.
સ્પર્ધાઓ જીતીને ટ્રાય એપ્લેટમાં વિશ્વચેમ્પિયનનો ખિતાબ એક સમયે જ્યારે વિવિધ પ્રકારના ખોરાકના પોષક ગુણો વિષે જીતનાર ડૉ. રુથ હેલિગલ શાકાહારી છે. પૂરતા પ્રમાણમાં માહિતી પ્રાપ્ત નહોતી થઈ ત્યારે માંસાહારમાં ભારતનો જાણીતો ક્રિકેટર અનિલ કુંબલે શાકાહારી છે. વધારે શક્તિ કે તાકાત છે એવી વ્યાપક માન્યતા પ્રચલિત હતી, • ઓલમ્પિક સ્પર્ધાઓમાં ૯ સુવર્ણચંદ્રકો જીતનાર કાર્લ લૂઇસ પણ છેલ્લા થોડા દાયકામાં આહાર ક્ષેત્રે અને કઠોળ અને સોયાબીન શાકાહારી છે. પણ માંસાહાર કરતા વધારે શક્તિ વર્ધક અને પોષક છે તે પુરવાર ૧૫૦ કિ.ગ્રા. વજન અને ૬ ફૂટ ૯ ઇંચની ઊંચાઈ ધરાવતો થયેલ છે અને માંસાહાર વધારે શક્તિ પ્રાપ્ત કરવા આવશ્યક છે. કુસ્તીબાજ ‘કિલર' કોવાલ્મકી શાકાહારી છે. આ માન્યતા ભ્રામક પુરવાર થઈ છે.
• ઓલમ્પિક સ્કીઇંગ સ્પર્ધા વિજેતા એન્ટનઈનેવર શાકાહારી છે. શાકાહારના પોષક મૂલ્યોની યાદી નીચે કોઠામાં આપેલી છે. ૪૦૦ મીટરની હર્ડલ્સ સ્પર્ધામાં જેટલું આધિપત્ય એડવિન મોઝિસ આજે વિશ્વમાં અનેક અગ્રગણ્ય રમતવીરોએ શાકાહાર અપનાવ્યો ધરાવે છે તેટલું આધિપત્ય રમતના ઇતિહાસમાં બીજું કોઈ ધરાવતું છે. ઉદાહરણ તરીકે
નથી. ઓલમ્પિક સ્પર્ધાઓમાં સુવર્ણચંદ્રક મેળવનાર આ શાકાહારી • આઠ વાર અમેરિકન કરાટે સ્પર્ધા જીતનાર અને તાજેતરમાં પાંચમી રમતવીર લગભગ આઠ વર્ષ સુધી એક પણ સ્પર્ધા હાર્યો ન હતો. કક્ષાનો બ્લેક બેલ્ટ મેળવનાર રિચર્ડ એબેલ માત્ર ૪૪ કિ.ગ્રામ. •Welter weight (‘વેલ્ટર વેઈટ') કક્ષાની મુક્કાબાજીમાં વિશ્વ જેટલું વજન ધરાવે છે અને તે ‘વેગન' છે.
વિજેતા એરન પ્રાયર શાકાહારી છે. • વિમ્બલ્ડન અને તેના જેવી અનેક ટેનિસ સ્પર્ધાઓ ઘણી વાર • લાંબી દોડની સ્પર્ધામાં ૨૦ જેટલા વિશ્વવિક્રમો અને ૯ ઓલમ્પિક
જીતનાર ખ્યાતનામ ખિલાડી બોરિસ બેકર શાકાહારી છે. ચંદ્રકો ધરાવનાર અને ‘લાઈંગ ફિન (Flying Finn) તરીકે •સન ૧૯૮૧માં યોજાયેલી કુસ્તીની વિશ્વસ્પર્ધાના વિજેતા ક્રિસ ઓળખાતો પાર્વો નુર્મી શાકાહારી હતો. કેમ્પબેલ શાકાહારી છે.
•શાકાહારી સ્ટેન પ્રાઈસ પોતાના વજનની કક્ષાની બેન્ચ પ્રેસ •સામાન્ય રીતે શરીરસૌષ્ઠવ સ્પર્ધાઓ ના વિજેતાઓમાં સ્પર્ધામાં વિશ્વવિક્રમ ધરાવે છે.
શાકાહારીઓ હોવાની આપણને અપેક્ષા નથી હોતી. પરંતુ વજન ઉંચકવાની ઇંગ્લેન્ડની સ્ત્રી સ્પર્ધામાં આઠ વર્ષ સુધી વિજયી ૧૯૮૦માં મિ. ઈન્ટરનેશનલનું બિરૂદ મેળવનાર સ્વીડનનો રહેનારી પેટ રીડ્ઝ “વેગન' હતી.
શાકાહારનાં પોષક મૂલ્યોની યાદી. ખાદ્ય પદાર્થ
ભેજ પ્રોટીન | | ચરબી | કાર્બોહાઈડ્રેટ્સ | રેસા ફાઈબર્સ | શક્તિ(કેલરી) ગ્રામ
ગ્રામ
| (ગ્રામ) | (ગ્રામ) | (ગ્રામ) | (ગ્રામ) ચણાની દાળ |
૧૭.૧ | ૫.૩ | ૬૦.૯ | ૩.૯ | ૩૬૦ અઢદની કાળી દાળ
૧૦.૯ | ૨૪.૦ | ૧.૪ | ૫૯ | ૦.૯ | उ४७ તુવેર દાળ ( ૧૧.૧ ૧.૨ | | ૫૯.૯
૦.૮ | उ४८ મસૂર દાળ
| ૨૫.૧ | ૦.૭ |
૫૯.૦
૦.૭ | ૩૪૩ વટાણા (સુકા) |
૧૯.૭ | ૧.૧ |
૫૬.૫ ૪.૫
૩૧૫ રાજમાં ૧૨.૦ | ૨૨.૯ | ૧.૩ | ૬.૦૬ |
| ૩૪૬ સોયાબીન
૮.૧ | ૪૩.૨ | ૧૯.૫ | ૨૦.૯ | ૩.૭ | ૪૩૨
|
૧૨.૪
|
૪.૪
]
