Prabuddha Jivan 2015 12

Author(s): Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh

Page 6

પ્રબુદ્ધ જીવન
ડિસેમ્બર, ૨૦૧૫
મારે “જૈન” બનવું છે, બોલો, મારે શું કરવું?
Tગુણવંત શાહ
હું જૈન નથી તેનું મને ચચરે છે. હું ક્લાસિકલ જૈન આગમોનો ખ્રિસ્તીજનને “જૈન” કહું તો તેમાં કશું ખોટું ખરું? જૈન કોઈ લઘુમતીનું ઝાઝો અભ્યાસી નથી. હું જૈન નથી કારણ કે હું સાચા મનુષ્યત્વથી નામ નથી. પણ દૂર છું. “જૈન” હોવું એ જેવી તેવી સંપ્રાપ્તિ નથી. “મનુષ્ય હોવું લોહી નીગળતું ન દેખાય તેવી પરિસ્થિતિમાં પણ ક્યારેક હિંસા એ પણ જેવી તેવી ઉપલબ્ધિ થોડી છે? “જૈન” હોવા સાથે અને જૈન રહેલી હોય છે. અહિંસા કેવળ અહત્યામાં સમાઈ જતી નથી. દુકાનમાં કોમના સભ્ય હોવા વચ્ચે ઝાઝી લેવાદેવા નથી. ખરા અર્થમાં ‘શ્રાવક' બેઠેલા શ્રાવકને આ વાત સમજાય તો એની દુકાન પણ દેરાસર હોવું એ જ મોટી વાત છે. મારા ગામ રાંદેરમાં જૈનોની વસ્તી ખાસી બની જાય. કોઈને છેતરવામાં રહેલી હિંસા કરનારને લોહી ન દેખાય હોવાને કારણે સવારે એક દૃશ્ય કાયમ જોવા મળતું. સફેદ ધોતિયું એમ બને. છેતરપિંડી ન છૂટે ત્યાં સુધી “જૈન” બનવાનું શક્ય ખરું? ગળે વિંટાળીને દેરાસર જતો જૈન શ્રાવક કે ,
શ્રાવક * મીઠજૈતતશી તકે ૨ 4 « કે ‘સમકાલીન' જેવા દૈનિકના તંત્રી મને ખૂબ ગમતો. આજે પણ એવો ||
સદ્ગત હસમુખ ગાંધીને ત્યાં મને મારા ,, મારે મન 'જૈન' હોવું એટલે શું? શ્વેતવસ્ત્રધારી શ્રાવક જોવા મળે ત્યારે | *
મિત્ર સદગત વિનુભાઈ મહેતા લઈ હું એને આદરપૂર્વક નીરખતો રહું છું. જાપાનમાં ઓસાકામાં દસ ગયા તે દિવસે ઇદ હતી. હસમુખભાઈએ મને કહ્યું: ‘પાડોશના દિવસ માટે જ્યાં રહ્યો ત્યાં ફળિયામાં એક દેરાસર આજે પણ છે. ઓસાકામાં મકાનમાં રહેતી એક જૈન સ્ત્રી ખાધાપીધા વિના રૂમમાં જ રડતી પણ સવારે મને દેરાસરમાંથી ઘરે જતો શ્વેતવસ્ત્રધારી શ્રાવક ત્યાં નજરે બેસી રહેતી હતી કારણ કે આસપાસ હજારો બકરીઓની હત્યા પડેલો ત્યારે અંદરથી હરખ થયેલો. મારા પ્રવચનમાં ‘ણ'થી શરૂ એને વિહ્વળ બનાવી દેતી હતી. એ જૈન મહિલાની તીવ્ર સંવેદના થતો કોઈ ક્લાસિકલ શબ્દ નહીં પ્રયોજું, કારણ કે એને કારણે અહિંસાનું ઉપસ્થાન બની શકે. અન્ય માનવેતર પ્રાણીઓની વેદના આજનો યુવાન ધર્મથી વિમુખ થાય છે એમ મને લાગે છે. દા. ત. જ્યારે માનવમાત્રની સંવેદનાને ઢંઢોળે ત્યારે યુદ્ધની સંભાવના ક્ષીણ ‘નિર્વાણ'ને બદલે ‘શિવાણઅને “નમો અરિહંતાણ’ને ‘ણમાં થાય એ શક્ય છે. પૃથ્વી પર એવી શક્યતાનું સામ્રાજ્ય સ્થપાય એ અરિહંતાણ” કહેવાનું મને માન્ય નથી. આટલી ભૂમિકા પછી હું ઇચ્છનીય છે. અમેરિકામાંથી પ્રગટ થતા TIME' મેગેઝિનના છેલ્લા આજના વિષય પર આવી જાઉં છું. મને |
ઝેરી પાને પ્રગટ થયેલા નિબંધમાં | ડાયરેક્ટ હિંસા કરતાંય ઈનડાયરેક્ટ | નવી પેઢી પ્રત્યે પક્ષપાત છે.
| | (Essayમાં) વાંચેલું: એક બાળકી હિંસા ઓછી ખતરનાક નથી હોતી. શ્રી ડિશમાં પીરસાયેલી મરઘીને જોઈને પ્રત્યેક જીવ આદરણીય છે. જે છે ' આદરણીય હોય એની હત્યા ન થાય. આફ્રિકાના જંગલમાં સેવા પિતાને પૂછે છે : “ડેડ! કોઈ મને કાપીને તમારી ડિશમાં પીરસે, કરનારા ડૉ. આલ્બર્ટ શ્વાઈઝરે એક સૂત્ર આપ્યું: Reverence તો તમને કેવું લાગે ?' આવી તીવ્ર સંવેદના અહિંસાનું સમર્થન કરનારી for life, life in any form.' વીસમી સદીના સર્વોત્તમ ‘જૈન' ડૉ. છે.' થાઈટઝર હતા. તેઓ ખ્રિસ્તી હતા તોય મારી કલ્પનાના “જૈન” શેરબજારનાં પરિબળો કદી પણ સામાન્ય માણસની સમજમાં હતા. “વૈષ્ણવજન'ને જ્ઞાતિએ
નથી આવતાં. મને સેક્સમાં સમજ વૈષ્ણવ હોવા સાથે વળી શી ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ગ્રંથ સ્વાધ્યાય |
પડે છે, પરન્તુ સેન્સેક્સમાં જરાય લેવાદેવા? કંઈક આવા વ્યાપક
સી. ડી. અને ડી.વી.ડી...
સમજ નથી પડતી. કંપનીઓ જે અર્થમાં ડૉ. આલ્બર્ટ શ્વાઈઝર
કોઈ માલ વેચે તેમાં પણ ક્રૂરતાને ગુરુદેવ પૂ. ડૉ. રાકેશભાઈની ત્રણ દિવસની અમૃતવાણીની “જૈન” હતા. તેમની સંવેદના
માટે પૂરતો અવકાશ હોય છે. સી.ડી. અને ડી.વી.ડી. સંસ્થામાં ઉપલબ્ધ છે. ઉપરાંત સંસ્થાની એટલી સૂક્ષ્મ કક્ષાએ પહોંચી હતી
બજાર હોય કે શેરબજાર, એનું કે કોઈ છોડ પરથી પાંદડું વેબ-સાઈટ ઉપર પણ આપ સાંભળી શકશો.
કાળજું ‘લોભ' હોવાનું જ! લોભ તોડવામાં પણ એમને ક્રૂરતા સંપર્ક : ૦૨૨-૨૩૮૨૦૨૯૬.
કદી પણ અહિંસાને ટેકો કરનારો જણાતી ! હું એ પવિત્ર હિતેશ-૦૯૮૨૦૩૪૭૯૯૦.
હોતો નથી. ફરી ફરીને મારે કહેવું