________________
ડિસેમ્બર, ૨૦૧૫ પ્રબુદ્ધ જીવન
૨૯ પાર્થ અને બીજા અનેક કલાકારોએ સચોટ અભિનય દ્વારા નાટકને વિશે લાભશંકર ઠાકરે ચરિત્ર આલેખન કર્યું છે. પુત્ર દ્વારા લખાયેલા માણવા લાયક બનાવ્યું છે.
ચરિત્ર પરથી પિતાની જીવનકથા નાટ્યરૂપે પ્રસ્તુત કરવાનો ગુજરાતી ગુજરાતી સાહિત્યમાં પિતા દલપતરામ વિશે કવિ ન્હાનાલાલે, સાહિત્યનો પ્રથમ પ્રયાસ છે.
* * * મહાદેવભાઈ દેસાઈ વિષે નારાયણ દેસાઈએ, પિતા જાદવજીભાઈ Mobile : 9833089569
વિદેશોમાં જૈનો અને જૈનધર્મ
'Bહિંમતલાલ ગાંધી
જૈન ધર્મ અતિ પ્રાચીન એક સ્વતંત્ર ધર્મ છે. જૈન ધર્મના સિદ્ધાંતોનું કરતાં અને પર્વોમાં સામાયિક, પ્રતિક્રમણ વિગેરે કરતાં. પરંતુ તેમના પાલન કરેતે મુજબ આચરણ કરે, જીવે તે જૈન. મોક્ષમાર્ગના ત્રણ સંતાનો-જેઓ ત્યાં જન્મ્યા-(born and boughtup) માટે ધર્મની મુખ્ય સાધન એટલે સમ્યગૂ દર્શન, સમ્યગૂ જ્ઞાન અને સમ્યગૂ ચારિત્ર. સમજણ-ધાર્મિક અભ્યાસ અંગે વિકટ પ્રશ્નો ઊભા થવા લાગ્યા. જૈન શાસન એટલે સાધુ-સાધ્વી, શ્રાવક-શ્રાવિકા-જેઓ જૈન તેઓએ ત્યાંનું કલ્ચર અપનાવી લીધું. સિદ્ધાંતોનું પાલન કરે તે મુજબ જીવન જીવે તે સંઘ. ટૂંકમાં જૈન ધર્મ મારી જાણ મુજબ ૭૦ વર્ષ પૂર્વે ગોડીજી જૈન દેરાસરના યતિશ્રી એટલે Way of Life' મુખ્યત્વે સંપૂર્ણ જૈન શાસન-સંઘ દેશમાં જ રાજચંદ્રજી આફ્રિકા વિગેરે વિદેશોમાં ગયેલા અને ત્યાંનાં જૈનોને
ધર્મ અંગે સમજાવતા. - ઈ. સ. ૧૮૯૩માં અમેરિકાના શિકાગો શહેરમાં પ્રથમ વિશ્વધર્મ લગભગ ૧૯૬૦ આસપાસ શ્રી સુશીલમુનિજી અમેરિકા તથા પરિષદનું આયોજન થયેલ, જેમાં વિશ્વના દરેક ધર્મના વડા-નેતાઓને વિદેશોમાં ગયેલા, ત્યાં તેમના આશ્રમો સ્થાપેલ અને ૧૦૮ એકર આમંત્રણ આપવામાં આવેલ. તે વખતના પ્રખર વિદ્વાન જૈન આચાર્ય જમીન લઈને “સિદ્ધાચલમ' તીર્થ-દેરાસરજી બનાવ્યું–જેમાં શ્વેતાંબર શ્રી વિજયાનંદસૂરિ જેઓ પ. પૂ. આત્મારામજી તરીકે વિશ્વવિખ્યાત તથા દિગંબર પ્રતિમાઓજીની પ્રતિષ્ઠા કરી. ૧૯૬૪-૬૫માં તે હતાં, તેમને આમંત્રણ આપવામાં આવેલ. પરંતુ સાધુ આચાર મુજબ વખતના શ્વેતાંબર સંપ્રદાયના પ્રખર વક્તા-વિદ્વાન સાધુ, મુનિશ્રી વાહનનો ઉપયોગ ન થઈ શકે તેમ જ નદી કે સમુદ્ર પાર જવા ચિત્રભાનુજી ઓઘાનો ત્યાગ કરીને અમેરિકા ગયા. તેમણે તથા વાહનનો ઉપયોગ કરવો પડે એટલે તેમણે પરિષદમાં ભાગ લેવા સુશીલમુનિએ ચારેય ફિરકાને એકઠાં કરીને સ્થળે સ્થળે જૈન સેંટરો અશક્તિ દર્શાવી. પરંતુ તેમના પ્રતિનિધિ તરીકે વિદ્વાન બેરિસ્ટર ઊભાં કરીને, તેના સંગઠન જૈના JAINA ની સ્થાપના કરી–જેના ૨૯ વર્ષના યુવાન શ્રી વીરચંદ રાઘવજી ગાંધી કે જેઓને જૈન શાસ્ત્રો આજે ૭૯ સેંટરો છે અને લગભગ એક લાખ સાંઈઠ હજાર કરતાં ઉપરાંત વૈદિક, હિંદુ, બૌધ્ધ, ઈસ્લામ અને ઈસાઈ ધર્મના શાસ્ત્રોનો વધારે સભ્યો છે. દર બે વર્ષે જેના એક મોટું કન્વેન્શન બોલાવે છે, ઊંડો અભ્યાસ હતો અને જેઓ ચોદ ભાષા જાણતા હતા, તેમને જેમાં લગભગ ૪૦૦૦ કરતાં વધારે સભ્યો ભાગ લે છે. ચાર મોકલ્યા. જેમણે પ્રથમ વખત-વિશ્વના સર્વધર્મના ૩૦૦૦ કરતાં દિવસના કન્વેન્શનમાં Religious, Spirituals, Jain Education, વધારે વિદ્વાનો-વડાઓને જૈન ધર્મના સિદ્ધાંતોનો સરળ ભાષામાં Jain Disapora, Quality of Life, Community and Social સચોટ તથા સફળ રીતે પરિચય કરાવ્યો.
Services, other Professional, Ecology, Enterpreneur તેમણે અમેરિકાના જુદા જુદા શહેરોમાં લગભગ ૫૩૪ પ્રવચનો and others વિગેરે વિષયો ઉપર સાધુ-સાધ્વીજી, શ્રમણ-શ્રમણીજી, આપ્યા તથા અમેરિકા, ઈંગ્લેંડ અને જર્મનીમાં જૈન ધર્મના પ્રચાર સ્પીરીચ્યુંઅલ સ્પીકર્સ, જૈન સ્કોલર્સ, Educational and Profesમાટે સંસ્થાઓ સ્થાપી અને કેટલાય લોકોને માંસ-મદિરાનો ત્યાગ sional Speakers અને વિદ્વાનોનાં પ્રવચનો રાખવામાં આવે છે કરાવી શાકાહારી બનાવ્યા. એ સમયે વિદેશોમાં જઈને વસેલા જૈનો તથા યુવક-યુવતી પરિચય સમેલન પણ ગોઠવે છે. ન હતા.
અમેરિકામાં હાલમાં લગભગ ૭૩ મોટા દહેરાસરજી નિર્માણ - ત્યારબાદ લગભગ સોએક વર્ષથી, સૌ પ્રથમ જૈનો વ્યાપાર અર્થે પામ્યા છે અને કેટલાય ઘરોમાં નાના મંદિરો પણ બન્યા છે. આ વિદેશોમાં જઈને વસવા લાગ્યા – જેમાં આફ્રિકા, સિંગાપોર, દેરાસરજીઓમાં શ્વેતાંબર, દિગંબર તથા સ્થાનકવાસી વિગેરે સર્વના હોંગકોંગ તથા યુ.કે. અને બેલ્જિયમ ગયા, જ્યારે ઉચ્ચ અભ્યાસ સ્થાનકોનો સમાવેશ કરેલ છે. તદ્ઉપરાંત દરેક સેંટરોમાં બાળકો અર્થે અમેરિકા જવાનું શરૂ થયું અને તેઓ અભ્યાસ પૂરો કરીને ત્યાં માટે પાઠશાળાઓ પણ શરૂ કરેલ છે, જેથી ત્યાં જન્મેલા જૈન બાળકોને વ્યવસાય સાથે વસવાટ કરવા લાગ્યા. પરંતુ તે સમયે ત્યાં જૈન ધર્મ જૈન ધર્મનું જ્ઞાન મળી શકે. જે માટે તેમણે Englishમાં બુકો છપાવેલ છે. અંગે કશી સુવિધા કે વ્યવસ્થા ન હતાં. છતાં જે લોકો અત્રેથી ગયેલા શક્ય તેટલો જૈન ધર્મનો પ્રચાર-પ્રસાર કરે છે. આ ઉપરાંત આચાર્ય તે ઓ અભક્ષ્ય ખોરાક ના
| સુશીલ મુનિ, તુલસીમુનિ, અમેરિકાના જુદા જુદા શહેરોમાં લગભગ પ૩૪ પ્રવચનો આપ્યા વાપરતાં, શક્ય તિથિપાલન
શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી (રાકેશભાઈ
