________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
કેન્સર મનુષ્યને એક ભયંકર રોગ
શ્રી. પ્રભુલાલ કે. વોરા (સપ્ટેમ્બર ૧૮૮૪ના રીડર્સ ડાઈજેસ્ટ”ના અંકમાં છે. ડી. જે. જસાવાલાએ લખેલ લેખનું સંકલન જનતાને લાભ માટે કરેલું છે. આ લેખના વાચકે આ લેખ વાંચીને પિતાનાં મિત્રો તથા સંબંધીઓને એ વાંચવા આપવો અને પછી પોતાની ફાઈલ પર રાખો કે જેથી ભવિષ્યમાં એ ઉપયોગી થાય.)
મનુષ્યના શરીરમાં અસંખ્ય કાશે હેય છે. સામાન્ય રીતે આ કેશે નિયમિત રીતે વધતા જ હોય છે. જયારે કેન્સરની શરૂઆત થાય છે ત્યારે અમુક કેશને સમૂહ અસામાન્ય રીતે એકાએક આડેધડ વધતા જાય છે અને એને કારણે શરીરમાં - ક ગાંઠ બંધાય છે. આ ગાંઠ ઈજા વગરની “બીનાઈન' ગઇ કહેવાય છે. ઈજાવાળી ગાંઠને “મેલિગ્નન્ટ પ્રકારની ગાંઠ કહેવાય છે. “મેલનન્ટ' પ્રકારની ગાંઠ શરીરમાં ફેલાય છે, જયારે બિનાઈન' પ્રકારની ગાંઠ ફેલાતી નથી અને એ ઘણી વધતી પણ નથી. જેમ જેમ દેશને ફેલાવો વધે છે તેમ તેમ મેલિગન્ટ પ્રકારની ગાંકને પ્રભાવ વધતો જાય છે અને એ ગાંઠ ફેલાતી જાય છે તથા એ લોહીના રજકણમાં ફેલાય છે અને એની અસર શરીરના દૂર દૂરના ભાગ સુધી પહોંચે છે.
- કેન્સરનું નિદાન નક્કી કરવું પણ મુશ્કેલ છે. જે લેકે સિગારેટ કે બીડી પીએ છે કે તમાક ચાવે છે તે લોકોને ફેફસાંનું અને મોઢાનું કેન્સર થવાની શક્યતા છે. બીડી પીનારને-સિગારેટ પીનારને કેન્સર થવાની વધારે શક્યા છે અને એનાથી મઢાનું કેન્સર થાય છે. કેન્સર થવાનાં બીજા કારણોમાં એએસ, આસિંનિક, ડામર, અલ્હાવોલેટ કિરણે, બેનઝીન અને રેડિયેશન પણ હોય છે. વધારામાં શરીરના કોઈ ભાગમાં જે સતત ખંજવાળ આવે તે પણ મોઢાનું કેન્સર થવાની શક્યતા છે. આ ઉપરાંત બરાબર બંધ-બેસતા ન હોય તેવા બનાવટી દાંતથી અને કમરને સાડી કે ઘોતિયાને વધારે સખત બાંધવાથી ચામડીનું કેન્સર થતાની શકયતા છે.
કેસર વંશપરંપરાગત રોગ નથી, છતાં કેટલીક બાબતમાં આ રોગ વંશપરંપરાગત છે. દા.ત. આંખનું અને બાળકોનાં કેટલીક જાતનાં કેન્સર તથા કિડનીનું કેન્સર એ વંશપરંપરાગત છે. બીજા વંશપરંપરાગત કેન્સરમાં સ્ત્રીઓની છાતીનું કૈસર, પેટનું કેન્સર અને આંતરડાંનું કૅન્સર છે, બાળકોમાં પણ કેન્સરના રોગની શક્યતા છે. દા.ત. બાળકોમાં લોહીનું કિડનીનું અને સ્નાયુનું કેન્સર વધુ પ્રમાણમાં જોવામાં આવે છે.
સંશોધન પરથી એવું જાવા મળેલ છે કે ભારતમાં દર આઠ અકિત ઓ માંથી એકને કેસર છે. કેન્સર ગમે તે ઉંમરે થાય, પરંતુ સામાન્ય રીતે પચાસ વર્ષની ઉપરની વ્યક્તિઓને એ વધુ થાય છે.
મનુષ્યના જીવનની રહેણીકરણ કેન્સર લાવવા માટે કારણરૂપ છે. દા.ત. જાપાન અને સ્ટેન્ડિોવિયાના લેકોને પેટનું કેન્સર થવાની વધારે શક્યતા છે, કારણ કે એ શેકેલી માછલી વધારે પ્રમાણમાં ખાય છે. ફેફસાંનું કેન્સર બ્રિટન અને અમેરિકામાં વધારે પ્રમાણમાં છે, કારણ કે એ દેશમાં સિગારેટ પીવાનું વ્યસન વધારે પ્રમાણમાં છે, કારણ કે લેકે બીડી વધારે પીએ છે અને તમાક ચાવે છે.
૧૯૮૯ ડિસે.
For Private and Personal Use Only
