________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
કુરબાની
સ્વાણની રામાંચક કચ્છની લેાકકથા]
શ્રી. ઢાકરસી પુ. કંસારા
કથાટના સુરક્ષિત દુર્ગની ઉંદર આવેલી સમા જામ સાના ભદ્રાલયના મુખ્ય કારની સામે આવેલ દૂરદૂરની માંગુધારના ટેકરાએની પાછળ અસ્ત પામતા સૂર્ય લાલયેળ બન્યા હતા. જોતજોતામાં સૂર્ય` અસ્ત પામતાં આકાશમાં થોડી વાર માટે સાના વિવિધ રંગોથી મિશ્રિત રતાશ્ચ પ્રસરવા લાગી, પણ અંધકાર પોતાનું સામ્રાજ્ય ફેલાવવા માટે રાહ જોઈ રહ્યો હતા.
કચ્છ વાગડમાં કથકેરના ટેકરા પર કાઠીએએ બંધાવેલ કહેવાતા સૂર્યંમંદિરમાં સધ્યા-આરતીની તૈયારી ચાલતી હતી. શ્રીકથડનાથના સ્થાનકમાં મહંત ભસ્મનાથજી ધ્યાનમાં બિરાજ્યા હતા.
કથકોટના રાજ૮માં આવેલ મહારાજ જામ સડના મહાલયમાં ઉપરના માળે આવેલ એક ખંડની ખારી પાસે વીસેક વરસની ઉ ંમરની વાધેલી મહારાણી ઊભી હતી અને ઉત્સુકતાથી પશ્ચિમ દિશામાં દૂર દૂર નજર ફેરવી રહી હતી.
*મટ્ઠારાજ હજી સુધી કેમ પાછા ન ફર્યા, બહેન ? આજ તે ઘણું મેડું થયું છે !' રાણીએ ચિંતાગ્રસ્ત બનીતે, થોડે દૂર રાખેલ પારણા પાસે એસીતે નાના બારેક માસની વયના બાળકને ધવરાવતી યાત્રી ફરાક ઉર્ફે ટીકડીને પૂછ્યું.
આજે તે બહારાજ સવારના વહેલા જ શિકારે ગયા છે, પણ ચિંતા કરશે નહિ, બા ! કદાચ કોઈ શિકારની પાછળ આધે નીકળી ગયા હશે. આજ તે કદાચ આપના ભાઇ ધરણુ મહારાજ પણ સાથે છે એટલે નજીકના ઈ ગામમાં મહારાજના રસાલા કયાંક મહેમાનગત માણવા પશુ કદાચ ગયા ઢાય. હવે તે! જરૂર તરત પાછા આવવા જોઇએ. રાતના વાળુ માટે રસીયાને સૂચના આપી છે એ પ્રમાણે તૈયારી થઈ ગઈ હશે.' ફાર્ક જણાવ્યું
આજે બપેથી મારી જમણી આંખ કેમ ફરતી હશે, બહેન ? કઈ શુભ સમાચાર તા નહિ આવે ને ? આજે કુંવર ફૂલને પણ અસુખ લાગે છે ! સવારથી રાયા કરે છે. તુ ધધરાવે છે ત્યારે જ છાની રહે છે અને પારણામાં થોડી વાર માટે જંપે છે.'
કોઈ રાગ નથી, આપે
તબિયત બહુ જ નરમ અંગોને ઘેાડી તકલીફ
મે તા બાળક છે, ખા ! કાઈ વાર નરમ-ગરમ ખિયત રહે. એમને અપશુકનની કે એવી ટાઈ ખીક રાખવી નહિ. વ્યાપને બીમારી આવી અને રહી તેથી શરીરમાં અશક્તિ આવી ગઈ છે અને તેથી આંખે અને ખીન્ન રહે. જુઓ, કુંવર તેા ઊંઘી ગયા અને શાંતિથી પારણામાં પડ્યા છે. હું હવે જરા મારે ઘેર જઈ આવું, મારા દીકરા કદાચ ઊંચો હશે. એને ખવરાવીને ટાઢો કરી આવું. મારી ણો પણ આજે શિકાર રસાલામાં મહારાજની સાથે એમના અંગરક્ષક તરીકે ગયેા છે એટલે માં બીજુ કાઇ નથી. પગી પચાની વજ્ર પાસે જ રહે છે તેને ભલામણ કરી આવી છુ.'
ધાત્રી કાક રાજગઢમાં આવેલ પેાતાને ઘેર ગઈ,
વિક્રમની દસમી સદીને ચેથે દાયકે ચાલતા હતા. ગુજરાતના ઉત્તરના સારસ્વતમલમાં મહારાજ વનરાજે ચાવડા વંશની સત્તા વર્ષો પૂર્વે સ્થાપી હતી, પણ દક્ષિણને લાટ પ્રદેશ હુ” ચાલુકયોની સત્તા નીચે ડતા. વલભીના મૈત્રકાના શાસનકાલમાં ‘કચ્છમ`ડલ' તરીકે ઓળખાતા કચ્છ પ્રદેશમાં પશ્ચિમે પાગઢના સત્તાધીશ વાધન ચાવડા, મધ્યમાં ગૂતરીમાં શાસક સાંધ-સાલકી તથા પૂર્વના વાગડ પ્રદેશમાં સત્તાધારી ધરણ વાઘેલાને યુદ્ધમાં હરાવીને સિંધના નગર મૈથી આવેલ સમા ામ
૧૪
૧૯૮૯/ડિસે.
પથિક
For Private and Personal Use Only
