Book Title: Mahabandho Part 7
Author(s): Bhutbali, Fulchandra Jain Shastri
Publisher: Bharatiya Gyanpith

View full book text
Previous | Next

Page 255
________________ २३४ महाबंधे पदेसबंधाहियारे २७७. आभिणि' सुद-ओधि० चदुदंस० अणंतभागवड्डी कस्स० १ अण्ण० अपुव्वकरणस्स णिदा-पयलाबंधवोच्छिण्णपढमसमयबंधगस्स। अणंतभागहाणी कस्स ? अण्ण० अपुवकरणस्स णिद्दा-पयलापढमसमयबंधगस्स । पञ्चक्खाण०४ अणंतभागवड्डी कस्स० ? अण्णदरस्स संजदासंजदस्स पढमसमयबंधमाणगस्स । हाणी कस्स० १ अण्णद. संजमासंजमादो परिपडमाण पढमसमयबंध असंजदसम्मादिहि । चदुसंज. अणंतभागवड्डी कस्स० ? अण्ण० पढमसमयसंजदासंजदस्स [संजदस्स ] वा । अणंतभागहाणी कस्स०? अण्ण० संजमादो संजमासंजमादोवा परिपउमाणपढमसमयअसंजद० वा संजदासंजदस्स वा। सेसाणं ओघ । णवरि अणंतभागवडि-हाणी णत्थि । एवं ओधिदंस०सम्मादि०-खइग०-वेदगस०-उवसम० । मणजव ओघं। णवरि चदुदंस० अर्णतभागवड्डि-हाणी अस्थि । सेसाणं णत्थि । ताओ वि पगदीओ ओधिमंगो। एवं संजदसामाइ०-छेदो०-परिहार०-संजदासंजद० । णवरि एदाणं दोण्णं अणंतभागवड्डि-हाणी विशेषता है कि इनमें अवक्तव्यपद नहीं है। क्रोधादि चार कषायवाले जीवोंमें ओघके समान भङ्ग है। इतनी विशेषता है कि अपनी-अपनी ध्रुवबन्धवाली प्रकृतियाँ जाननी चाहिए। २७७. आभिनिबोधिकज्ञानी, अतज्ञानी और अवधिज्ञानी जीवोंमें चार दर्शनावरणकी अनन्तभागवृद्धिका स्वामी कौन है ? निद्रा और प्रचलाकी बन्धव्युच्छित्तिके प्रथम समयमें विद्यमान अन्यतर अपूर्वकरण जीव स्वामी है। उनकी अनन्तभागहानिका स्वामी कौन है ? उतरते समय प्रथम समयमें निद्रा और प्रचलाका बन्ध करनेवाला अन्यतर अपूर्वकरण जीव स्वामी है । प्रत्याख्यानावरणचतुष्ककी अनन्तभागवृद्धिका स्वामी कौन है? चढ़ते समय प्रथम समयमें बन्ध करनेवाला अन्यतर संयतासंयत जीव स्वामी है। उनकी अनन्तभागहानिका स्वामी कौन है ? संयमासंयमसे गिरनेवाला और प्रथम समयमें बन्ध करनेवाला अन्यतर असंयतसम्यग्दृष्टि जीव स्वामी है। चार संज्वलनकी अनन्तभागवृद्धिका स्वामी कौन है ? चढ़ते समय प्रथम समयमें बन्ध करनेवाला अन्यतर संयतासंयत जीव और संयत जीव स्वामी है। उनकी अनन्तभागहानिका स्वामी कौन है ? संयमसे और संयमासंयमसे गिरनेवाला अन्यतर प्रथम समयवर्ती असंयतसम्यग्दृष्टि और संयतासंयत जीव स्वामी है। शेष प्रकृतियोंका भंग ओघके समान है। इतनी विशेषता है कि शेष प्रकृतियोंमेंसे किसीकी भी अनन्तभागवृद्धि और अनन्तभागहानि नहीं है । इसी प्रकार अवधिदर्शनी, सम्यग्दृष्टि, क्षायिकसम्यग्दृष्टि वेदकसम्यग्दृष्टि और उपशमसम्यग्दृष्टि जीवोंमें जानना जाहिए । मनःपर्ययज्ञानी जीवोंमें ओघके समान भंग है। इतनी विशेषता है कि इनमें चार दर्शनावरणकी अनन्तभागवृद्धि और अनन्तभागहानि है तथा शेषको अनन्तभागवृद्धि और अनन्तभागहानि नहीं है। फिर भी उन प्रकृतियोंका भंग अवधिज्ञानी जीवों के समान है। इसी प्रकार संयत, सामायिकसंयत, छेदोपस्थापनासंयत, परिहारविशुद्धिसंयत और संयतासंयत जीवोंमें जानना चाहिए । इतनी विशेषता है कि अन्तके इन दोनों संयमोंमें १. ता०प्रतौ 'धुविगाओ। आभिणि०' इति पाठः । २. ता. प्रतौ -वोच्छिण्णा पढमसमयबंधगं' इति पाटः। ३. आ०प्रतौ 'अणंतभागवडी कस्स०' इति पाठः। ४. ता०प्रतौ 'उवसमा (म०) मणपजव०' इति पाठः । Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org

Loading...

Page Navigation
1 ... 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394