________________
૮૦ : પરમ પાથેય :
માનવીય પ્રવૃત્તિઓની દેવલાકમાં રહી અખૂટ આનંદ લૂંટનારા દેવ અને દેવેન્દ્રો પણ ઝંખના કરે છે તે મહામૂલ્યવાન નરદેહને વેડફી નાખ. વાના પ્રયત્ના માનવના માટે શંકપૂર્ણ છે. એના એ નશ્વર પ્રાપ્તિના પાછળ એક નહિં પરંતુ સાત સાત પ્રકારના ભયે ઝઝુમી રહેલા
હાય છે.
જળ પીવાથી કે દુગ્ધ આરોગવાથી ક્ષુધા પર પર્યાપ્ત અંકુશ મૂકી શકાતા નથી પરંતુ અનુ ભવની એરણ પર ઘડાયેલ, તૈયાર કરાયેલ ખારાકથી ક્ષુધાને શમાવી શકાય છે, તેવી જ રીતે આત્મિક અનુભૂતિ કે શાંતિ માટે પણ આધ્યા મિક અનુભવજ્ઞાનની પરમાવશ્યકતા છે.
આત્મજ્ઞાનની અત્યુકટ વિજળી ઉત્પન્ન થશે અને તેના પ્રકાશથી ત્રણ ભુવન ઝળહળી ઉઠશે. ત્રણ જીવનના દનની દિવ્યદૃષ્ટિ પ્રાપ્ત થશે. એ પ્રકાશના માટે અને ભુખના નિકંદન માટે કમ ભાગથી નહિ પરંતુ ત્યાગથી, એ માટે ઉક કપજ્ઞાન, પય:કલ્પજ્ઞાનથી પણ વધુ જરૂરિયાત અનુભવ કલ્પજ્ઞાનની રહેશે. જેવી રીતે થાડુ
જ્યાં એ પરમેષ્કૃષ્ટ અનુભવજ્ઞાનની સંપ્રાપ્તિ થઈ જાય છે ત્યાં આત્મા સત્યાનંદી મની, નિર તિચારપણે વિચારપૂર્વક વિચરણ કરે છે. સ્વાચાર અને સ્વચ્છ દાચારની ભેદ પ્રતીતિ થઈ જતાં જ તે અતિચાર, અનાચાર અને અત્યાચારના સાંડસામાંથી મુક્ત થઇ પરમ સુંદર પાથેય માટે
સ્વાધ્યાયના પૃષ્ટાંકાનું અવલેાકન કરી ઉચિત સામગ્રીના સગ્રહ માટે કટિબદ્ધ થઇ જાય છે.
સાનથી પર રહેવાથી અથવા તે સર્દૂજ્ઞાનના અભાવે જ માનવ ભયમુકત જીવન યતીત કરવા ભાગ્યશાળો થતા નથી, સદ્દાન * સાનના તેજઃ પુંજને પ્રાપ્ત કરતાં પહેલાં ભેદ, શકિત અને અભિવ્યકિતને નિહાળી લેવી
આવશ્યક છે. ધ્યાન અને જ્ઞાનન ભેદો ઘણા છે. છતાં શાસ્ત્રીય પદ્ધતિએ તેના બે ભેદ કરી લઈએ; એક સાન, અર્થાત્ ધધ્યાન અને શુકલધ્યાન, ખીજી દુર્ધ્યાન એટલે આતધ્યાન અને રૌદ્રધ્યાન. જે ધ્યાનથી આત્માની ભુખ ભાંગે તે સધ્યાન અને જે શરીરની સ ંખ્યાને વધારે તે દુર્ધ્યાન ! મનેામથન કરી નિષ્કર્ષી કાઢવાના છે કે ગંગા કઈ ખાજુ જઈ રહી છે? મનાવિચારની એ ગંગા કયા ક્ષેત્રને પ્લાવિત કરી રહી છે ? જ્યાં અને જ્યારે તેનું જ્ઞાન થશે ત્યાં અને ત્યારે સદ્નાનની નિમ`ળ ગંગા વહેતી થવા
પેાતાની એ સામગ્રી સ્વચ્છ છે કે સમળ. તેને પણ સમજી લેવું જરૂરી છે. તેને સમજવા માટે પરમ સહાયક છે પરમેષ્ઠી મહામત્ર નવકાર. જેનાં આલંબને પ્રાણી માત્રના અધેને દૂર કરી દીધા છે. જેનાં મરણે પ્રાણીમાત્રના કલેશ કમને સુકાવી નાંખ્યા છે, જેના ધ્યાને પ્રાણીમાત્રના કર્મોની કઠણુકડાને વિખેરી નાંખી છે અને જેના આરાધને ભવાની ભ્રમ
માંડશે અને તેના ધગધગતા વહેતા ધોધથી ાના અંત આણ્યો છે. એવા પરમશ્રેષ્ઠ મહા
મતંત્રના રણુ, રમણુ, જપન, તપનથી દેહવીણાના ઝંકાર ઉઠી શકે છે. સ્વનું સર્વસ્વ તરફ સ્પંદન થઇ જાય છે. બેભાન, જ્ઞાનહીનના માટે પુરમ સુદર પાથેય રૂપ એ મહામૂલા મંત્રના બળે અનુભવ જ્ઞાન અને લેાકેાત્તર દૃષ્ટિની પ્રાપ્તિ સહજ થઇ જાય છે.
સારા પાડોશી મળશે !
એક પડેાશીઃ ધર બદલીને જતાં હવે અમને સારી પડેથી મળશે.’
ખીજો પડેાશી: અમને પણ સારા પડોશી મળશે.’
પહેલે: કેમ' તમે પણ ધર ખુલે છે.
ખીજો: ના, અમે તે। અહીંઆજ રહીશું.
