________________
૮૮૪: શ્રી નવકાર મહામંત્રને પ્રભાવ : વ્યાધિને ઔષધદ્વારા પ્રાય:પ્રતિકાર થાય પરંતુ સેવા-માવજત કરવા લાગ્યું. તેને મુખ પાસે કમજનિત વ્યાધિમાં એ ઔષધ કામ કરતું નથી આવતી મક્ષિકા આદિને ઉડાડે અને ભાઈને શાન્તઆવું વૈદ્યો પણ જાણતા હોવાથી તેમણે રાજાને પણ વન આપે. આ સ્થિતિમાં મહસેન કંઈ પણ ખાઈ જણાવી દીધું કે, “રાજન ! આ પુત્રને રેગ શકે નહિ એટલે સૂરસેને પણું જ્યાં સુધી અન્ન અસાધ્ય છે માટે હવે જે તેનું હિત ઈચ્છતા હે ન લે ત્યાં સુધી મારે પણ અન્ન ન લેવું એ તે ધમ ઔષધ આપે એટલે ધમ સંભળાવે.' અભિગ્રહ કર્યો. કેવું અદ્વિતીય ભ્રાતૃવાત્સલ્ય ! આ ઉપરથી એ પણ વિચારવાનું છે કે પૂર્વકાલમાં ટામેટા નિષ્ણાત વિદ્યો પણ પરલોક
- - હવે દરરેજ ભાઈની સેવા માવજત કરતાં સુધારનાર ધમ છે અને એજ અતિ ઉત્તમ ‘અસાથે સહાય મળવાન' એ હિસાબે સૂરસેનને ઔષધ છે એમ માનતા. ત્યારે વર્તમાનકાલમાં અપૂર્વ ઓષધરૂપ નવકારમહામંત્ર પુરિત થયે પરિસ્થિતિ કોઈ વિપરીત જ છે. એ કેલવણીનો તરત જ પ્રાસુક જલ લાવી એ મહામંત્રથી પ્રભાવ નહિ તો બીજું શું ગણાય ! અરે! જીવન
મંત્રીને ભાઈની જીભ ઉપર વારંવાર સિંચન તે પ્રસંગમાં પણ દ્રઢ શ્રદ્ધા, ધમાં કર્યું. મંત્રિત જલ સિંચનથી મહસેન પ્રથમ તો આચરણ કરવાને દઢ નિશ્ચય યુક્ત સ્મરણ ચિંતન રાડ પાડતા બંધ થયે. ધીમે ધીમે નિદ્રા આવી કરાયેલ ધમ એ ઔષધનું કામ કરનાર નીવડે એટલે સૂરસેન આ અપૂર્વ ઔષધને કાલજી અને અપૂર્વ લાભ આપનાર થાય. શાસ્ત્રોમાં પૂર્વક ઉપયોગ કરતો જ રહ્યો. એમ કરતાં ક્રમે ધર્મરૂપ અપૂર્વ ઔષધના ચિન્તનથી (સ્મરણથી) અમે દુગધમાં પણ ફરક પડે. એ જ અપૂર્વ વ્યાધિથી પીડાતા નમિરાજર્ષિ–અનાથિયુનિ ઔષધથી જીભને રેગ સંપૂર્ણ શાંત થશે અને આદિના મહાન વ્યાધિ પણ શાન્ત થયાના ઉદા. પ્રથમના જેવી જ નિરામય જીભ થઈ ગઈ. હરણે મેજુદ છે.” વૈદ્યોના ગયા પછી મહસેનની જીભમાં તે અતિ કઠીનતા અને કહેવાટ પણ
સૂરસેને કરેલી સેવા અને જેલ ધર્મ શરૂ થયે ને દુર્ગધ પણ એવી ફેલાવા લાગી કે
ઔષધથી મહસેનની નિરામયસ્થિતિ જોઈ રાજા કેઈ પાસે બેસી શકે જ નહિ, આવી સ્થિતિમાં
વિગેરે લેકે તે ચકિત થયા અને ધર્મમાં દઢ ઘરના માણસોએ વહાલા પુત્રને પણ સ્વસ્થાનથી
મનવાળા થયા, આ બાજુ મહસેન તે પિતાના દૂર અલગ સ્થાનમાં રાખે. સ્વાર્થી સંસારનું
ભાઈને એક પુનઃજીવનદાતા તરીકે ઉપકાર માને
છે. બન્ને ભાઈઓ સાથે જ આનંદથી યથાશક્તિ આ પ્રતીક છે!
ધમ આરાધન કરી રહેલ છે, તેવામાં કઈ જ્ઞાની આ બાજુ મહસેન તે અસહ્ય વેદનાથી એવી ભગવંતનું આગમન સાંભળી બને ભાઈઓ શડો પાડે છે તે રાડો સાંભળનારને પણ દયા ગુરુભગવંતની પાસે જઈ વિધિપૂર્વક પ્રદક્ષિણાદિ આવે! આવા અશાતાના ઉદયમાં પણ જાણે દઈ વંદન-નમસ્કાર કરી યોગ્ય સ્થાને બેસી પૂર્વનું પુણ્ય સહાય કરતું ન હોય! તેમ સ્વ- ભગવંતનાં મુખથી ધમદેશના સાંભળે છે. દેશના જનમાં બીજું કે તેની સેવામાં નહિ રહેતાં પૂરી થયા પછી સુરસેન ભગવંતને પૂછે છે કે, ફકત એને ભાઈ સૂરસેન કે જે મૈત્ર્યાદિભાવનાથી “હે પ્રભે! મારા ભાઈને આ જીભને વ્યાધિ રંગાએલ એટલે ગમે તેના દુઃખને દૂર કરવા અચાનક જેિ પ્રૌદ્યોને પણ અસાધ્ય લાગે તેવો] તૈયાર રહે તે આ તે ભાઇને આવી પડેલા શાથી [કયા કમથી] ઉત્પન્ન થયે? તેના પ્રત્યુદુઃખને દૂર કરવા માટે તે ખડે પગે ઉભા રહેવું ત્તરમાં જ્ઞાની ભગવંત તેના પૂર્વભવનું યથાર્થ એ મારી ફરજ છે એમ માનનાર, પ્રેમથી તેની વર્ણન કરતાં જણાવે છે કે –
