Kalyan 1960 10 Ank 08

Author(s): Somchand D Shah
Publisher: Kalyan Prakashan Mandir

Page 6

કે આવતી કાલે એ પણ વિચાર આવે કે કેટલીક વખતે પ્રતિક્રમણની પવિત્ર ક્રિયામાં નથી ઉચ્ચારશુદ્ધિ જળવાતી, નથી શાંતિ જળવાતી કે નથી હેતુની સિદ્ધિ થતી. જે સ્પષ્ટ ઉચ્ચારવાળા પંડિતે દ્વારા પ્રતિકમણની રેકડ તૈયાર કરીને જૈન સમાજ સમક્ષ મૂકવામાં આવે તે ઘેરઘેર ધમને શેષ ગુંજતે જાય. અનેક જૈન પરિવારે પિતાના ઘેર બેસીને પવિત્ર એવું પ્રતિક્રમણ ખૂબજ શાંતિથી કરી શકે...વરસમાં કેવળ એકજ વાર પ્રતિક્રમણ કરનારાએને પણ આવું આધુનિક સાધન હોય તે ઘેર બેઠા અવારનવાર આ મંગલ ક્રિયા કરવાની તક મળે. •
અને આપણા ઉપવાસ, આયંબિલ કે બીજા વ્રત એટલાં બધાં ક્લિષ્ટ છે કે એમાં કઈક પરિવર્તન કરીને રજુ કરવામાં આવે તે ઘણું લેકે ઉપવાસ કરતાં અચકાય છે તેઓ સરલતાથી ઉપવાસ કરી શકે અને ઉપવાસમાં વિશેષ કંઈ નહિ તે ચા-કોફી કે એવું હળવું પ્રવાહી લેવા પુરતીજ છૂટ રાખવી જોઈએ, આવી નાની શી છૂટ રાખવા જતાં હજારે, ને તપનું આરાધન કરવા તરફ સહેલાઈથી વાળી શકાય છે.
આમ ધર્મના હિતના નામે આવાં અનેક પરિવતને શકય બનાવી શકાય છે...સમયના તાલે તાલે ચાલવાને ગર્વ પણ લઈ શકાય છે. છે અને બીજું જે ભાઈઓને ધમપ્રચારનાં શુદ્ધ હેતુ ખાતર વનિવર્ધક યંત્રને વિચાર આવ્યો છે અને જે ભાઈઓને એ વિચાર પ્રત્યે સહાનુભૂતિ પ્રગટી છે તે ભાઈઓએ આવા સાધન વસાવવા પાછળ રહેલા આથિક બેજને કેઈપણ વિચાર કર્યો હોય એમ લાગતું જ નથી.
એક તરફ આપણે સમાજ ઉત્તરોત્તર આર્થિક ક્ષયરોગથી ઘેરાતા જાય છે. કેને પિતાનું જીવનધરણ કેમ ટકાવી રાખવું એ એક વિરાટ પ્રશ્ન બની ગયું છે. અને બીજી રીતે પણ આપણું સ્થાપત્ય અને આપણા નિર્માણને યથાવત્ જાળવી રાખવા જેટલું પણ આપણી પાસે આર્થિક બળ છે કે કેમ? એ એક કેયડે પડે છે. અને આ સગોના ઉપેક્ષા કરીને આપણે આવાં આધુનિક સાધને પાછળ પાગલ બનવાની વૃત્તિ કેળવીએ તે એ તો આર્થિક બેજ સ્વર્ગનાં કેઈ દેવતાઓ આવીને ઉપાડવાનાં નથી. આપણે જ ઉપાડીને ચાલવાનું છે.
ધ્વનિવર્ધક યંત્રના ઉપયોગથી પાપ થાય છે કે પુણ્યને બંધ બંધાય છે એ સવાલ એક અલગ વાત છે. સંપૂર્ણ અહિંસામાં માનનારૂં એક દશન ઓછામાં ઓછી કેટલી હિંસાનો આશ્રય લઈ શકે એ સવાલ આપણુ મુનિસમાજે વિચારવાનું છે. કારણ કે મન-વચન-કાયા વડે અહિંસક રહેવાનું એમનું વ્રત છે.
હું તે કેવળ એકજ દષ્ટિએ આધુનિક વિજ્ઞાને નિર્માણ કરેલા સાધને સામે લાલબત્તી ધરું છું કે એ સાધને આપણા સમાજ માટે આર્થિક દૃષ્ટિએ બેજા રૂપ છે અને આપણા સવિરેના નિયમિત થતાં વ્યાખ્યામાં એટલા શ્રોતાઓ પણ લેતા નથી કે જેને સાંભળવા માટે વનિવર્ધક યંત્રની ગરજ ઉભી થાય. માત્ર પર્યુષણ પર્વના દિવસોમાં મોટા ભાગના જેને પાર્જનની આશાએ ઉપાશ્રયનાં દર્શન કરતાં હોય છે. તે પછી વરસના ત્રણસે પાંસઠ
( અનુસંધાન પાન પ૭૦)