________________
*
૬૦૦: સંસાર ચાલ્યા જાય છે! “શું થયું?
જે ભાઈ, અદૃશ્ય શત્રુ હોય તે તે આપણા આપણા ઉપવનના એક વૃદ્ધ માળની કોઈએ પરજ સીધું આક્રમણ કરે...નિર્દોષ માણસેના પ્રાણ હત્યા કરી છે.”
શા માટે કરે ? “ઓહ! આવું ભયંકર પાપ કોણ કરતું હશે? “ દરેક રીતે વિચાર કરી જોયો છે...હત્યારાને નિર્દોષ માનવીના પ્રાણ કોણ હરતું હશે? અને આ હેતુ શું છે તે પણ સમજાતું નથી.' ' બધું...” કહેતાં કહેતાં ઋષિદત્તાના યામાં વેદનાને “ હેતુ તો સ્પષ્ટ છે...” મહારાજાએ કહ્યું. ' એક વેગ આવી ગયો અને વાકય અધુરૂં રાખીને તે યુવરાજ પ્રશ્નભરી નજરે પિતા સામે જોઈ રહ્યો. બહાર ન જતા એક આસન પર બેસી ગઈ.
મહારાજાએ કહ્યું: “યુવરાની વનમાં ઉછરેલી દાસીએ નજીક આવી કહ્યું : “દેવી, કેમ આપ છે... અનેક વિધાઓ જાણે છે, સંભવ છે કે તે આ આટલા ઉદાસ બની ગયાં ?”
રીતે માનવરફત વડે પિતાની પ્યાસ બુઝવતી હોય !” મહારાજાધિરાજ શું કરે છે?’
“પિતાજી..” બધા ઉપવનમાં શબ પાસે ઉભા છે.'
- “સત્ય કરુ હોય છતાં આદરણીય હોવું જોઈએ. ત્યારે હત્યા ઉપવનમાં કરવામાં આવી છે ? તું તારી પત્નીને સમજાવ અને સત્ય શું છે તે
હા..મહારાજાધિરાજે બધા ચોકિયાતોને બોલા. જાણીને મને જણાવી દે. આજ મધ્યાહ પછી હું વ્યા છે...આપ ત્યાં પધારો છો ?”
રાજસભામાં આ આખાયે પ્રશ્નનો ઉકેલ લાવવા ના.મારા નાનની વ્યવસ્થા કર.” ઋષિદ
માગું છું.' ' તાએ કહ્યું.
પરંતુ તાપસકન્યા તો જૈન છે. એ કદી હિંસા - હજી સૂર્યોદય નહોતો થયો પણ છેડી પળોમાં જ !
ન કરે. એ આપણુ જેટલી જ અજ્ઞાત છે. કોણ થશે એમ જણાતું હતું.
એના મેઢા પર લોહીના ડાઘ પડી જાય છે અને નીચે ઉપવનમાં મહારાજા અને મહામંત્રી બધા
કોણ એના એસીકા તળે નરમાંસનો ટુકડો મૂકી જાય
છે એ સમજાતું નથી. યુવરાજે કહ્યું. ચોકિયાતે વચ્ચે ઉભા હતા અને આવા સખ્ત ચોકી પહેરા નીચે હત્યારે કયાંથી આવ્યો હશે ? એ પ્રશ્નની
મહારાજા આસન પરથી ઉભા થયા અને બેલ્યા; ચર્ચા કરી રહ્યા હતા.
વત્સ, રૂપના સ્વામી બનવામાં ગૌરવ છે. રૂપના દાસ પરંતુ બધા ચોકીયાત એ એક જ વાત જણાવી
બનવામાં કોઇ ગૌરવ નથી. એકવાર લાગણી અને
મેહ એક બાજુ મુકીને તું આ ભયંકર હત્યાઓને કે કોઈ પણ અજાણી વ્યકિત રાજમહેલમાં પ્રવેશી શકેલ છે જ નહિં.
હેયા સામે રાખ અને પછી સત્ય જાણવાનો પ્રયત્ન
કર. તાપસકન્યાનું મોટું રોજ શામાટે કોઈ લોહીથી | સામાન્ય રીતે હત્યા અંગે જેટલી તપાસ કરી ખરડી જાય ? શામાટે ઓસિકા તળે માંસના ટુકડા શકાય તેટલી તપાસ કરીને મહારાજા યુવરાજ તથા મૂકી જાય એ વૈર–ભાવ કોને હોય ? શા માટે મહામંત્રી સાથે પુનઃ મહેલમાં ગયાં અને એક એકાંત હોય ? ખડમાં બેસીને મહારાજાએ પોતાના પ્રિય પુત્રને કહ્યું: “પિતાજી, આ બધા પ્રશ્રને અણુ ઉકેલ છે છતાં કનકરથ, આ હત્યાઓ પાછળ કોનો હાથ છે, તે તું હું આપને એક વાત સ્પષ્ટ કરું છું કે મારી ધર્મસમજી શકયો છે?
પત્ની સર્વથા નિર્દોષ છે.”
પન તલ “ના પિતાજી...કોઈ અદસ્ય શત્રુ આ રીતે : “આ તારી માન્યતા છે. હું પણ એમજ ઈચ્છું કરતે હે જોઈએ. યુવરાજે કહ્યું.
છું કે મારી પુત્રવધૂ નિર્દોષ હોય. પરંતુ ન્યાયને
