________________
: કલ્યાણ : ફેબ્રુઆરી : ૧૯૫૮ ૮૧૯ : નમો અરિહંતાણું' એવું પહેલું પાદ, ઉપર મુજબ લઘુ સ્થિતિબંધ હોય, તે અથવા તે “નમો અરિહંતાણું” એ પાદમાંને પણ જે સમ્યકત્વની પ્રાપ્તિ ન થાય તે તેમની પ્રથમ અક્ષર “ના” “નમે અરિહંતાણું” એ પદના એ સ્થિતિ કાયમ ટકી રહેનારી કહેવાય નહિ. ન” તરીકે ત્યારે જ પ્રાપ્ત થાય છે કે જ્યારે વધુમાં વધુ અસંખ્યાતા કાળ પછી તે એ તે છ ગ્રન્થિદેશને પામવા જેગી કર્મ- જીવ ગ્રન્વિદેશથી કાં તે આગળ વધીને સ્થિતિની ભાવથી લઘુતાને પામેલા હોય. કરેમિ સમ્યગદર્શનાદિ ગુણોને ઉપજે અને કાં તે એ ભંતેના કકારની પ્રાપ્તિ અંગે પણ એ રીતે જ પાછો હટી જવા પામે. સમજવું. આ સિવાય કમની ઉપર મુજબ સમ્યકત્વ- દેશવિરતિ-સર્વવિરતિ-ઉપશમલઘુતાની આવશ્યકતા જણાવતાં વળી પણ શ્રેણિ અને ક્ષપકશ્રેણિની પ્રાપ્તિ આત્માના, શા કહે છે કે, “ભગવાન શ્રી જિનેશ્વર- તેવા પ્રકારના પુરૂષાર્થના ગે છે, જ્યારે આ દેએ ફરમાવેલ શ્રતધમ અને ચારિત્રધર્મની સ્થિદેશની પ્રાપ્તિ ભવિતવ્યતાએ જ છે. દ્રવ્યથી પણ આંશિક આચરણ ગ્રથિદેશે એટલે આ સ્થિતિથી પતિત થયા બાદ પુનઃ પહોંચવા જોગી કર્મસ્થિતિની લઘુતાને પામેલા આ સ્થિતિની પ્રાપ્તિ આપણે સ્વાધીનતાને આત્માઓ જ કરી શકે છે.
આધિન નહિ હોવાથી ગ્રન્થિદેશને પામેલા કર્મસ્થિતિની લઘુતાને અંગે ઉપર આત્માએ ગ્રન્થિભેદ કરી, સમ્યકત્વ પ્રાપ્ત કરી મુજબ નવકારમંત્ર-કરેમિભતે અને શ્રી જિને- ક્રમે ક્રમે દેશવિરતિ-સર્વવિરતિ આદિ ગુણોને શ્વરદેવકથિત કૃતધર્મ અને ચારિત્રધર્મની પ્રાપ્ત કરવામાં પ્રયત્નશીલ બની રહેવા જાગૃતિ દ્રવ્યથી પણ આંશિક આચરણ આચરનારાઓમાં રાખવી જોઈએ. તે જ કર્મસ્થિતિની લઘુતાની એ પણ ચેકકસ છે કે, “એ જમાં કઈ . પ્રાપ્તિ સાર્થક છે. પણ કર્મ એક કેડાર્કડિ સાગરોપમની સ્થિતિનું સ્થિતિબંધના આ સ્વરૂપને સમજી સ્વહિતકે એથી અધિક સ્થિતિનું બંધાય તેવા તીવ્ર કામી આત્માઓએ એટલી કાળજી તે અવશ્ય ભાવના અશુભ પરિણામે પ્રગટતાં જ નથી. રાખવી જોઈએ કે પિતાના આત્મામાં અશુભ પરિ
ગ્રન્થિદેશે આવવા જોગી કર્મ સ્થિતિની ણામ નહિ પ્રગટવા દેવા માટે તગ્ય નિમિત્તોથી લઘુતાને પામેલા બધા જીવે જેમ સ્થિભેદ દૂર રહેવું જોઈએ. કદાચ નિમિત્તવશાત્ અશુભ કરી, સમયકત્વને પામી જ જાય એ પરિણામ પ્રગટી જાય તે પણ તેને તીવ્ર નહિ નિયમ નહિ હોવા છતાં પણ જીવ જ્યાં સુધી બનવા દેવાની કાળજી રાખવી જોઈએ. આત્મા પ્રન્થિશે આવવા જેગી કર્મસ્થિતિની લઘુતાને જેમ ગુણ-સમ્પન્ન બનતે જશે તેમ તેમ તેને પામે નહિ, ત્યાં સુધી તે જીવ ગસ્થિભેદ કરી તે કમબંધ અશુભ રૂપે થતું અટકી જઈ સમ્યકત્વ પામી શકતું જ નથી, તેવી જ રીતે શુભ રૂપમાં થતું જશે. અને જેમ જેમ આત્માના નવકાર-કરેમિ ભંતે અને શ્રી જિનેશ્વરદેવ કથિત પરિણામ વિશુ થતા જશે તેમ તેમ કમે શ્રતધર્મ અને ચારિત્રધર્મની દ્રવ્યથી પણ કમે નિર કરતે તે આત્મા પરિણામે સવ” આંશિક આચરણ અંગે સમજવું.
કમથી રહિત મોક્ષદશાને પ્રાપ્ત કરી શકશે.
