________________
: કલ્યાણઃ ફેબ્રુઆરી ૧૯૫૮ : ૮૫૭: ગમખ્વાર અકસ્માત સર્યો, એ હકીકત તે હજુ ગઈ એમ જ માનતા હતા કે તેઓ મેસ્કો મહત્સવમાં કાલે જ જાણે બની હેય તેટલી તાજી છે.
ભાગ લેવા નહિ, પણ ફક્ત મેજમજાહ કરવા જ આ બધું કેમ બનવા પામ્યું? શું બધું વ્યવ
આવ્યા છે. ત્યાં શરાબ મળે તે તે મર્યાદિત
રીતે પીવાને બદલે હદ ઉપરાંત પીવાના સ્થિત હોય છે, છતાં અકસ્માત થાય છે? રેલવે
કારણે આપણે ભારતીય યુવકે છાકટા થઈ તંત્રની કે તેના સ્ટાફની બેદરકારી નહિ તો બીજું
રસ્તા પર પડવાના બનાવે પણ નોંધાયા હતા, શું ? આમાં રેઢીયાળ તંત્ર જ જવાબદાર છે કે અન્ય
બીજા દિવસે દુભાષીઆઓ ભારતીય પ્રતિનિધિમંડળ કોઈ? વ્યવસ્થાની દષ્ટિએ પણે ભારતીય તંત્રે શું
સમક્ષ આ બનાવનું વર્ણન કરતા હતા, ત્યારે હિંદી શું પ્રગતિ કરી? તેનો જવાબ પ્રજાસત્તાક તંત્રની હદ
તરીકે મસ્તક શરમથી નીચું નમી જતું હતું, આ ઉપરાંતની બોલ-બાલા ગાનારા બુદ્ધિશાળી માનો
ઉપરાંત બીજી પણ કેટલીક ગેરવર્તણુક ચલાવ્યાના , છાતી પર હાથ મૂકીને અમને આપશે ને ?
દાખલા નોંધાયા છે...... અહિંથી ગએલા પ્રતિનિધિ.
મંડળો એક-બીજાને મદદ કરવાને બદલે પરસ્પર નિંદા શિસ્ત તથા ચારિત્ર્યની દૃષ્ટિયે પણ ભારતે કશો અને ટીકા કરતા, અને એક બીજા તરફ જાત-જાતની જ નોંધપાત્ર સુધારો કે આશાસ્પદ ભાવિ દેખાડવું કરિયાદ કરતા, ત્યારે ત્યાં હાજર રહેલા અન્ય દેશોના નથી. ભારતના નવયુવાનો ચારિત્ર્યમાં દિન-પ્રતિદિન પ્રતિનિધિ મંડળોમાં ભારત વિષે શું છાપ પડી હશે.? પછાત પડતા જાય છે. દેશના આજના નવયુવાનેમાં તેની કલ્પના કરવી કઠીન નથી” (મુંબઈથી મેસ્કઃ વિલાસ, ટાપટીપ, નખ તથા આછકલાપણું, સ્વ- લે. બરજોર પાવરી પેજ ૧૪) આ બનાવમાં ભારત
જીંદાચાર વધી રહ્યા છે. તેમ જ નાગરિક તરીકેની સરકારનું પરદેશ ખાતું કેટલે અંશે જવાબદાર છે, જવાબદારી જે પણ જણાતું નથી, આ પરિસ્થિતિ તેમ જ ત્યાં પણ કેટ-કેટલી લાગવગ ઘૂસી ગઈ છે. લગભગ મેટા બાગની છે. આ નવયુવાને, દેશની તેને ખ્યાલ આપતાં આ લેખક જણાવે છે કે, બહાર પરદેશમાં પણ તેમની અસભ્યતા, તથા નિન- ભારતથી આવેલા પ્રતિનિધિમંડળની પસંદગીમાં કોઈ થકદશાના કારણે કેટલા અળખામણું બને છે, તેનું વ્યવસ્થિત ધોરણ સચવાયું ન હતું, મૂળ હકીકત એક તાજું ઉદાહરણ લઈએ ! હમણું રશિયાના પાટ- એ બની હતી કે, યુવક મહોત્સવની આંતરરાષ્ટ્રીય નગર મેસ્કોમાં છઠ્ઠો યુવક મહોત્સવ યોજાયો હતો. તૈયારી સમિતિએ ભારતમાંથી બે હજાર પ્રતિનિધિઓ જેમાં ૧૭ દેશના યુવકો આવ્યા હતા. ભારતના માટે વ્યવસ્થા કરી હતી, પરંતુ આર્થિક સ્થિતિ તેમજ યુવકો પણ ત્યાં ગયા હતા. જેમાં તે યુવકનાં વર્તન અન્ય કારણોને લઈને ભારત સરકારે ૮૦ થી વધારે નને અંગે તેમની સાથે ગયેલા હિંદી પત્રકારે જે પ્રતિનિધિઓ નહિ મોકલવાનો નિર્ણય કર્યો હતો. પોતાનો અનુભવ વર્ણવ્યો છે તે વાંચતાં આપણને પણ પાછળથી આ વ્યવસ્થામાં છૂટછાટ મૂકવામાં જરૂર દુઃખ થશે, તે પત્રકાર લખે છે કે, “યુવક આવી હતી. અને લગભગ ૨૦૦ જેટલા પ્રતિનિમહત્સવ માટે મેન્કે ગયેલા ભારતના જુદા- ધિઓ મેસ્કો ગયા હતા, તેમની પસંદગીમાં કઈજુદા પ્રતિનિધિમંડળમાં એકતા નહોતી, પણ જાતનું ધોરણ સચવાયું નહતું, સરકારના આ એટલું જ નહિ પણ ભારતના નામને કલંક ન પ્રકારનાં પગલાંને લઈને યુવક મહોત્સવમાં વધુ પ્રતિલાગે એટલું જોવાની પણ તેમનામાં ખેવના નિધિઓ કઈ રીતે મોકલાય તે માર્ગો શોધી કાઢન હતી... આ જુદા-જુદા ભારતીય પ્રતિનિધિ વામાં આવ્યા હતા...... પણ ભારતના પ્રતિનિધિ. મંડળો ભારતના નામ નીચે જ્યારે ભેગા થતા, ત્યારે એમાં શિસ્તને અભાવ હતે. ભવિષ્યમાં કોઈ પણ એક બીજા પ્રત્યે ઈર્ષ્યાને આતશ પ્રજળી ઉઠતે હતો. મહત્સવ કે આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રસંગે માટે પ્રતિનિધિમંડળે બોલાચાલી થતી હતી. અને એક વેળા તો હાથોહાથ મેકલવામાં આવે ત્યારે સત્તાવાળાઓએ તેમની મારામારીનો બનાવ પણ બન્યો હતો. કેટલાક તે પસંદગી માટે ખૂબ કાળજી રાખવી જોઈશે.'
