________________
VO.VOBOJOVA શિક્ષણની સાધના ફળે કયારે ?
LUDIIIIIIIIulik
શ્રી પુરૂષોત્તમ પ્રેમચંદ મહેતા. નાનપિપાસા એ આર્યસંસ્કૃતિની અણ- એ સમયે તે, પ્રકૃતિના કીડાંગણમાં
મોલ ભેટ છે. પરંતુ આજે તે એ આશ્રમે હતાં. ખરૂં કહીએ તે, એ પ્રેરણાજ્ઞાનને વારસો યુવાન પેઢીના હાથમાંથી સરકતે મંદિરે જ હતાં. દિન-રાત બ્રહ્મચર્યની પાવન જત જણાય છે. જ્ઞાન મેળવવું એ આજે વેઠ જેત ઝળહળતી હતી. પવિત્રતાનાં ત્યાં નિત્ય કરવા જેવું લાગે છે. રામ અને અર્જુન જેવા પૂજન થતાં. જ્ઞાનની ત્યાં ચોવીશે કલાક ચર્ચા આદર્શ શિષ્યએ જીવેલા જીવનના મૂલ્યાંકન થતી. શિષ્ય વચ્ચે ગરીબી અને અમીરીના અને વિદ્યાથીની આંખ એ વચ્ચે આજે અંધ- ભેદ ન હતા. સમાનતાને સૂય ત્યાં પૂર્ણ રીતે કારની તેનીંગ દિવાલે ખડી થઈ ગઈ છે. પ્રકાશ હ. શિષ્ય અને ગુરૂ વચ્ચે સનાતન વિદ્યાનો પ્રભાવ તે આજે તદ્દન અદશ્ય બની સગાઈ હતી. જાતમહેનતની અજોડ ભાવના ગયે છે, કારણ કે પશ્ચિમ સંસ્કૃતિના વિલાસના પ્રત્યેક વિદ્યાર્થીના અંગેઅંગમાં મહેકતી હતી. પડછાયા આજે ભારત પર ફરી વળ્યા છે.
સત્યના વિશાળ વડલા હતા અને અહિંસાની
સત્યના વિશાળ વડલા હતા અને એક દિવસે આજના જેવાં સરસ્વતી મંદિરે અમૃત સરિતાઓ બે કાંઠે ઉછળતી હતી. નિર્દોષ નહોતાં. વિદ્યાથીના માનસમાં એકસાથે હજારો પ્રેમનું આમ્રવૃક્ષ, આત્મ-ત્યાગના ખાતરથી ઉછે. વાત ઠસાવવામાં આવતી ન હતી. ડીગ્રી
રાતું. ઈધણ વણતા રાજકુમાર અને ગાયે ( ઉપાધિ ) મેળવવા માટે જ વિદ્યાદેવીની
ચારતા ગરીબ કુટુંબના યુવાને ત્યાં સહકારને આરાધના કરવામાં નેતી આવતી. ભૂગોળ યજ્ઞ કરતા હતા. તપની તે ત્યાં મેર જેવા રસિક વિષયનું જ્ઞાન તે દહાડે પુસ્તકે ગંગાઓ વહેતી. સાદાઈ એ પ્રત્યેક વિદ્યાથીના દ્વારા આપવામાં ને તું આવતું. વિદ્યાર્થી જીવન મંત્ર હતું. જ્યાં જ્ઞાન, તપ અને કહેવાથી વિદ્યાર્થી ન'તું બની શકાતું. પરંતુ ચારિત્ર્યને ત્રિવેણી સંગમ હોય ત્યાં વિદ્યાને વિદ્યાથી થવા માટે, તે દહાડે સંયમની વિરાટ પ્રભાવ કેમ ન પડે?
ત રૂધીરના દીવેલથી પ્રદીપ્ત કરવી પડતી. પણ આજે તે પરિસ્થિતિમાં અજબ પ4િ એ યુગમાં વિદ્યાથી, પરદેશી સંસ્કૃતિના પૂજારી વર્તન આવી ગયું છે. આજને વિદ્યાથી બનવાની ઝંખના નેતા કરતા. અનુકરણના અભ્યાસ તરફ અરૂચિ સેવે છે. વિદ્યાનાં ધામ પંથે આંધળી દેડ નો'તી કરાતી. વિકાર અને વિલાસનાં ધામ બનતાં જાય છે. સહશિક્ષણે વિલાસનાં સાધને વિદ્યાર્થીને સ્પશી શકવાને પતનની હેળી સળગાવી છે. માનવતાના અસમર્થ હતાં. વૈભવના વાયરાં, મદની અસર પુખેથી લચી પડતા માનવદેહ પર પાશવતાની ઉપજાવી શક્તા ન હતા.
કબર ચણાઈ ગયા જેવું બન્યું છે. સીનેમાનાં
