________________
: કલ્યાણું: ઓગસ્ટ : ૧૯૫૬ : ૩૮૭ :
સામર્થ્ય અભેદ્ય જ્ઞાન દ્વારા જાણ્યા પછી જ તે બળ–જેમ આપવાની તાકાત નહિવત્ છે. અને સ્ત્રી જાતિ માટે “અબળા” શબ્દ પ્રયોગ માટે જ, તેને અબળા-અપબળવાળી કહી છે. કર્યો છે.
એક યા બીજી રીતે, છળ, કપટ, પ્રપંચ, પુરુષ જાતિના લેહીનાં સામાન્ય હેગ આદિ દુર્ગુણો પ્રાયઃ સ્ત્રી જાતિના ખાસ (common) અણુઓમાં હૃદયને જેમ-બળ સહચારી હોય છે, તેનું મૂળ કારણ તેના આપવાની તાકાત છે. જ્યારે સ્ત્રી જાતિના હૃદયની-દુર્બલતા છે. એટલે કે, તે કારણે લેહીનાં સામાન્ય (common) આણુઓમાં પણ સ્ત્રી જાતિ અબળા છે તેમ સિદ્ધ થઈ તે જેમ-બળ આપવાની તાકાત મામૂલી છે. શકે તેમ છે.
આત્માનું સામર્થ્ય ફેરવવામાં હૃદયબળ સ્ત્રી જાતિમાં શરમ જે વિશેષ જણાય છે, અતિમહત્વને ભાગ ભજવે છે. જો કે, વિવેક તે પણ તેનામાં હદય-બળનું અલ્પપણું સૂચવે વિના, તે હૃદય–બળ હોવા છતાંયે આત્માનું છે. તે હૃદય-બળની અલ્પતાને કારણે જ સામર્થ્ય ફેરવી શકાતું નથી.
આત્માનું સામર્થ ફેરવવું સ્ત્રી જાતિ માટે વાચક અપવાદે મેખરે ન ધરે. પરંતુ અતિદુલભ છે. અને માટે જ, તે આર્ય વિવેકભરી દષ્ટિએ બહુલક્ષી વિચારણું કરે. સંસ્કૃતિએ તે સ્ત્રી જાતિને અબળાનું ઉપનામ * વ્યવહારમાં આપણે અનુભવીએ છીએ તેમ આપ્યું છે. સ્ત્રી જાતિમાં અધીરાપણું પ્રબળ હોય છે. વળી અત્રે એક બીના ટાંકવી અતિ આવશ્યક મુસીબત વેળાએ તે સ્ત્રી જાતિ ચિત્તની આવ- છે કે, જે તે શરમ અને વિવેકબુદ્ધિને શ્યક સમતુલા બહુ ઝડપથી ખેઈ બેસે છે. વ્યક્તિમાં સમન્વય થાય, તે તે શરમ લજજાઅટપટાં પ્રસંગેએ તે પ્રાયઃ દઢ નિર્ણય કેળવી ગુણમાં પલટાઈ જાય છે. અને તે પણ વ્ય- ' શકતી નથી.
આ ક્તિના વિકાસનું પરમ સાધન બની જાય છે. જેના વિચારે દઢ અને સ્થિર નથી તેઓ સ્ત્રી જાતિના સ્વભાવ ભણી વધુ ને વધુ અટપટા વ્યવહારમાં કે રાજદ્વારી ક્ષેત્રે, જ્યાં ઢળતે એ લજજા ગુણ, જે સ્ત્રીમાં યથા તથા ભયંકર ઘર્ષણની નિરંતર સંભાવના છે, ત્યાં નિરંતર પ્રગટી રહે, તે તેના આત્માને અભ્યપ્રાયઃ સફળ કામગિરી બજવી શક્તા નથી. દય થાય છે. ક્રમશઃ તેનામાં દિવ્યગુણેને
ખાસ કરીને સ્ત્રી જાતિને એવાં અટપટાં આવિભૉવ થાય છે. પરિણામે આત્માનું સામર્થ્ય અને ભયંકર કાર્યક્ષેત્રોથી દરેક રાષ્ટ્રો બધા ફેરવવું તે સ્ત્રી જાતિ માટે જે અતિદુર્લભ જે દૂર રાખે છે, તે આડકતરી રીતે સૂચવે છે, છે, તે એ લજજાગુણના વિવેકયુક્ત સેવન વડે કે તે સ્ત્રી જાતિ તે ક્ષેત્રને યોગ્ય નથી; તેમજ ક્રમશઃ સુલભ બને છે. તેને જાતીય સ્વભાવ ચંચળ છે.
લજાગુણને આવિર્ભાવ સ્ત્રી જાતિ માટે - સ્ત્રી જાતિને સ્વભાવ ચંચળ છે, તે બતાવે અતિ સુલભ હોઈ અને તે ગુણ શીલધમની છે, કે તેના લેહીનાં અણુઓમાં હૃદયને ઉપાસનામાં અતિ સહાયક હેઈ, તે આર્ય
સંસ્કૃતિએ આ મહિલા જીવન એવી મજેવી
