________________
* કાર :: કુલવધુ :
સંસાર જીવન
તીએ એવા જ ગંભીર ભાવે કહ્યું. ગરના તરંગે પર બીજા આઠ દિવસ “તેં કયો નિશ્ચય કર્યો હતો ? ” દેવદિત્રના મનમાં • ચાલ્યા ગયા.
ન સમજાય એવું કંઈક લાગવા માંડયું. આ આઠ દિવસમાં દેવદિન સમજી શક્યો કે “મેં નિશ્ચય કર્યો હતે દીક્ષા લેવાને.” પિોતે માત્ર ઉત્તમ નારી પાસે છે એમ નથી પરંતુ “સરૂ..” એક અણમેલ રત્ન પામ્યો છે. એવું રત્ન પામ્યો છે “હું સત્ય કહું છું સ્વામી, સંસાર કેટલે ભયંકર કે પૂર્વભવનાં ઉત્તમ પુણ્ય વગર આવું નારી રત્વ અને વિચિત્ર છે તે મને તે દિવસે જ સમજાયું હતું કોઈને મળી શકે નહિં.
અને આપ જ્યારે વિદેશ ગયા ત્યારે મેં મારું ચિત્ત દેવદિનને એ પણ સમજાયું કે, સરસ્વતીએ જે અભ્યાસમાં જ પરવી દીધું હતું' સરસ્વતીએ કહ્યું. શબ્દો પાઠશાળામાં કહ્યા હતા તે સાચા હતા. પિતેજ “સરસ્વતી...” કહીને દેવદિને પત્નીના બંને હાથ પુરુષ તરીકેના ગર્વમાં અંધ બની ગયા હતા. પકડી લીધા અને અતિ કરણ ગંભીર સ્વરે કહ્યું :
પરંતુ આ ગર્વને અંધાપો જ જાણે આશીર્વાદ ‘ તે પછી તેં મને કુપ્રભાના પંજામાંથી શા માટે રૂપ બન્યો હોય તેમ તેને પત્નીને જોઈને લાગ્યા છોડાવ્યો?' કરતું હતું.
જ્યાં સુધી સંસારને ત્યાગ કર્યો નહતો, ત્યાં રાત્રિને સમય હતે. દેવદિન અને સરસ્વતી સુધી એક પત્ની તરીકેના કર્તવ્યથી વિમુખ કેમ
થઈ શકાય?” વહાણના ખુલા ભાગમાં ગોઠવેલી બેઠક પર બેઠાં હતાં. સંસારમાં નરનારીની વાતને કદી અંત “એ!' કહીને દેવદિને નાના બાળક માફક આવ્યો નથી, આવતે ૫ણું નથી.
સરસ્વતીના બંને હાથ પોતાના માથા પર મૂકયા. આઠ-આઠ દિવસથી દંપતિ વચ્ચે અનેક વાતે ઘડીભર નીરવતા છવાઈ. એ નીરવતાને ભંગ થતી હતી છતાં કશી વાત થઈ નથી તે રીતે જ કરતાં દેવગ્નિ બોલ્યો : “સરસ્વતી, શું તે મારે તેઓ વાત કરતાં હતાં.
અપરાધ મનમાંથી દૂર નથી કર્યો?” વાતવાતમાં દેવદિને કહ્યું, “પ્રિયે, આવતી કાલે “મારા મનમાં આપના અપરાધ અંગે કશું નથી.” પ્રાતઃ કાલે આપણે આપણું નગરના બંદરે પહોંચી તો પછી મારા હૈયાને ભાંગી નાખે એવો વિચાર જઈશું.'
શા માટે કરે છે ?' “હા સ્વામી..” મારું કાર્ય પણ આવતીકાલે જ
- સરસ્વતી આ સાંભળીને મૃદુભાવે હસી, ત્યારપછી પૂર્ણ થશે.”
બોલી: “સ્વામી, જીવનમાં લીધેલી પ્રતિજ્ઞાનું જે પૂર્ણ થશે ? ના. આવતી કાલથી તારૂને મારું કશું મૂલ્ય આંકવામાં ન આવે તો જીવનની શી નવજીવન શરુ થશે.” દેવદિને હસીને કહ્યું,
કિંમત છે!' સરસ્વતીએ સ્વામી સામે સૌમ્ય દષ્ટિ કરીને કહ્યું: દેવદિને કહ્યું: “પ્રિયે, દીક્ષા માટે તો હજુ સ્વામી, એક નિશ્ચય મેં કર્યો હતો.'
દીર્ધ વન પડયું છેછતાં...” “ક્યારે ?' દેવદિનને સરસ્વતીના શબ્દોમાં વધુ “શું !” પડતી ગરબીરતા દેખાણું.
“મારા પ્રત્યે તારા હધ્યમાં રોષની રેખા રહી આપણા લગ્ન થયા પછી આપ જ્યારે મને ગઈ હોય તે..' મારા પિતાને ઘેર મૂકી ગયા હતા ત્યારે....” સરસ્વ- વચ્ચે જ સરસ્વતી બોલી: “મારા અંતરમાં
