________________
: ૪૨૦ : : વિશ્વનાં વહેતાં વહેણા :
થાય છે?
*
અકસ્માત
સોરાષ્ટ્રમાં ચેટીલા પાસે સાસરા ગામમાં એક નજીવા અનુપયેગે, કરૂણ સજ્યાના પ્રસંગ બન્યો છે. એક ગર્ભવતી જુવાન માÞ ખારી ઉપર ઉઘાડા દીવા રાખીને, નીચે જોડે ગાદલું પાથરીને સૂઇ રહી હતી. અકસ્માત ત્યાં ખારીમાં બિલાડી કૂદતી આવી, નૈ દીવાને ધક્કો માર્યા, દીવેા ગાદલામાં પડતાં ગોદડું સળગ્યું, ખાઇ ત્યાં સખ્ત દાઝીને મરી. ને સાથે પેટમાં રહેલું ખાળક પણ મૃત્યુને શરણુ થયું. જૈનંદન ડગલે ને પગલે ઉપયાગ ઉપર તથા યતના માટે જે ભાર મૂકે છે, તે આજે કારણે ઉપકારક છે. ખાવા,-પીવામાં લેવા તથા મૂકવામાં ખૂબ લાંખા વિચાર કરી,યતનાપૂર્વક ઉપયાગ રાખીને કાર્ય કરવું, જેમાં સ્વ તથા પર બન્નેને લાભ છે.
*
મધ્ય પ્રદેશના નાગપુર શહેરના શાકબજારમાંથી એક ભાઈ શાકમાં કેાખી ખરીદ્દીને લાવ્યા, તેની પુત્રી તે કાખીને સમારી રહી છે, ત્યાં તેના પડમાંથી ઝેરી સાપનું બચ્ચું નીકલ્યું. પુત્રીએ બૂમા બૂમ કરતાં આજુખાજુના લોકો દોડી આવ્યા. કાખી, પુલાવર કે એવા શાકાના ઉપયાગ આ દૃષ્ટિએ મુનિવરે શ્રાવકોને વાપરવાના નિષેધ કરે છે, એ વાત વ્યાજખી લાગે છે. કાબી જેવા શાકામાં પડ બહુ હોવાથી અનેક ત્રસ જીવાના તેમાં સંભવ છે, જૈનદર્શનના કડક આચારા પણ તેના પાલનારના ઈહલેાક તથા પરલેાકના લાભ માટે છે. એ વિચારતાં સમજી શકાય છે.
પૂ
તલ
મીસરની એલેકઝાન્ડ્રીયા યુનિવર્સીટીના પ્રેફેસર કાકેાવસ્કીએ બ્રીટનમાં તખાકુની વધતી જતી વપરાશનું પૃથક્કરણ કરતાં જણાવ્યું હતુ કે, ૧૯૩૬માં બ્રિટને ૩૨૦૦૦૦૦૦ તંબાકુના ઉપયોગ કર્યા હતા. ૧૯૩૮માં ૧૯ કરોડ રતલ; ૪૭માં ૨૦ કરાડ રતલ, ૧૯૫૩માં ૨૪ કરોડ રતલ તમાકુનો ઉપયેગ કર્યો છે.’ તેઓએ જણાવ્યું હતું કે, ધૂમ્રપાન ઉપર અંકુશ મૂકાય તે આરોગ્યમાં સુધારા થાય, અને તેના ઉપર સંપૂર્ણ અંકુશ મૂકાય તે પણ કાંઇ ખાટુ નથી. ધૂમાડા ખાતર લાખ્ખાનું પાણી કરનારને ધૂમાડો જ મલે છે.
*
ભારતમાં ૬૩૦૦ ઉપરાંત ચાના બગીચાખે છે. એ બધા એકદરે ૭૮૯૦૦૦ એકર જમીનને આવરી લે છે. તેમાં એક દરે ૬૩ કરાડ રતલ ચાનું ઉત્પાદન થાય છે. હિંદમાં દિન-પ્રતિદિન કાળાપાણી–ચાના વપરાશ કૂદકે ને ભૂસકે વધતો રહ્યો છે. પર-૫૩માં ૧૭ કરોડ ૫૦ લાખ રતલ ચાના વપરાશ હતા. ૫૪-૫૫માં તે વધીને ૧૮ કરોડ ૩૦ લાખ રતલ થયા છે. દૂધ, ઘી, તથા છાશ જેવાં સ્વાભાવિક પીણાઓ ઉપર જે દેશની પ્રજાના શરીર નિર્ભર હતા, વ્યસનમુક્ત જે દેશની પ્રજાનાં માનસ તંદુરસ્ત અને નિર્મલ હતા; ચાના કાળા રગડાઓએ પ્રજાના ત્યાં આ પ્રત્યેક વર્ગના ખાલથી વૃદ્ધ સુધીના માનવાને પરવશ, નિઃસત્ત્વ અને કંગાલ બનાવી મૂકેલ છે, એ કેટલું દુખદ છે.!
*
પાકીસ્તાનમાં પણ એકારીએ માઝા મૂકી છે, તે નીચેના પ્રસંગથી સમજી શકાય છે. ત્યાં
