________________
કલ્યાણ ઓગસ્ટ ૧૯૫૬ : ૩૯૫ :
“મહારાજ! આ તાજો જ પરણેલો છે, પણ એનું દાવાનળમાં સળગી રહ્યો છે, અને એમાંથી બચવા મન સંસારથી વિરક્ત છે, આ પર નથી પણ . માટે આપના ચરણકમળનું શરણુ શોધતો આ આપની પરણવું પડયું છે, અને વિષય વિષ જેવા કારમા લાગે પાસે આવ્યો છે. આપ કૃપા કરી અને ઉગાર.” છે, સંસારના આ ઉદાસી આત્માને આપ દીક્ષા આપી ઉપહાસ્ય ભર્યું નમન કરતે હસમુખ ધનપાલને હાથ આને ઉદ્ધાર ન કરો ?” બીજાએ કટાક્ષ કરતાં કહ્યું. ' પકડી ગુરૂચરણ પાસે લઈ ગયે, અને કહેવા લાગે
આ યુવાનના બલવાના રંગ પરથી ચકોર આજે જ અત્યારે જ, આને દીક્ષા આપી આનું સાધુઓ બરાબર સમજી ગયા. આ ધર્મ સાંભળવા કલ્યાણ કરો.' નથી આવ્યા પણ માત્ર વિનેદ કરવા જ નીકળ્યા છે. - શાંત બેઠેલા ચંડરૂદ્રને આ મશ્કરી અતિ ક્રૂર પણ આ જીવનપંથ ભૂલેલાઓને ખબર નથી કે આ અને અનચિત લાગી. ઉપહાસ કરતા, યુવકવૃન્દને જોઈ સ્થાન વિનાનું નથી–૫ દિનુ નવા-પણ માગ ભૂલેલા આ માર્ગભૂલેલાઓ પવિત્ર
પવિત્ર એ ધૂંઆપૂ થઈ ગયા. એમને ક્રોધ એળે કળાએ સ્થાનને પણ અપવિત્ર સ્થાન બનાવી મૂકે છે, ત્યાગના ખીલી ઉઠશેઃ “દીક્ષાની ભાવના હોય તો જાઓ થોડી ધામને પણ ભોગનો અખાડો બનાવી મૂકે છે, વૈરા- રાખ લઈ આવો, જેથી લોચ-મુંડન કરૂં?” તે ગઈ ગના સાધનને પણ ઉપહાસ્યના સાધને માની બેસે ઉડયા.
ગંભીર મૌન જેમ ઉપહાસ્યના અગ્નિને ઠારનાર - સાધુનું મૌન જોઈ, ઠાવકું મોં રાખી, પ્રદે બના- પાણી છે, તેમ ક્રોધ એ ઉપહાસ્યના અગ્નિને વધારવટ આદરીઃ “પ્રભો ! આપ તો ક્યાસાગર ! આ કેદીને શું આ સંસારના કેદખાનામાંથી આપ બહાર
ઉપહાસ્યના હીંડળે હીંચતા હસમુખે રાખ હાજર નહિ કાઢો ?'
કરી, ક્રોધના આવેશમાં આવી, ચંડરૂદ્ર બંને હાથથી, સાગરની ભરતીની જેમ ઉપહાસ્ય પણ સ્થાન અને બને એટલા જોરથી પકડી, લોચ કરવા મંડી પડયા. કાળની મર્યાદા માંગે છે, સ્થાન અને કાળની મર્યાદા પેલો ચીસ નાખવા લાગ્યોઃ “અરે, બાપ મરી ગયે. ભૂલાય તે માણસની એ જ સ્થિતિ થાય છે, જે પ્રલય હવે તમારી કદી મશ્કરી નહી કરું, આ તે હસવાવખતે પૃથ્વીની થાય છે..
માંથી ખસવું થાય છે. મને માફ કરો...” પણ ચંદ દીક્ષાની વાત અમારા હાથમાં નથી. પે...લા રુદ્ર શેના સાંભળે, એની ચીસ સાંભળે તે પછી એ આશોપાલવના વૃક્ષ નીચે બેઠેલા અમારા ગુરૂશ્રી છે, ચંડરુદ્ર શેના ? એમણે તે જોત-જોતામાં વાળ ખેંચી એમની પાસે જાઓ. એ તમને જે જોઈએ તે આપશે” કાવ્યા, માથું મુંડી કાઢયું. વરરાજાનું મંડાયેલું માથું આચાર્ય ચંડદ્ધને ચિંધતા એક મુનિએ યુવકોને કહ્યું. જે સૌ ખિન્ન થયા; પણ આ ધમાલમાં ધનપાલને
ઘાસ મળે તે અગ્નિ ભભૂક પણ એને જો કાંઈ આત્મા જાગી ઉઠયો;સાધન ન મળે તો અગ્નિને પિતાને જ બળીને અને મેં આ શું કર્યું ? એક ત્યાગીનું ઉપહાસ્ય ! શાન થવું પડે છે, તે જ રીતે મશ્કરી કરનારને પણ જે શાન્ત બેઠેલા તપસ્વીઓને, કસોટી કરવાના બહાને, સામેથી ક્રોધથી ઉત્તર મળે તે એને ઉત્તેજન મળે પણ
ચીડવવા જાય તેને યુવાન કેમ કહેવાય ? યુવાન તો તે એને ઉત્તર શાતિથી મળે તો મશ્કરી કરનારને નિરાશ કે જે વૃદ્ધ, સ્ત્રી અને સંયમીઓનું રક્ષણ કરે; પણ થવું પડે છે.
એ રક્ષક યુવાન જ પોતાની મર્યાદા મૂકે તો પછી , આ મુનિમંડળ આગળ નિરાશ થયેલું યુવકન્દ, જગતને આધાર કેશુ? એ રક્ષક જ ભક્ષક બનશે! પિતાની મસ્તીમાં મસ્ત બેઠેલા આચાર્ય ચંડરુદ્ર પાસે પણ હજુ કંઈ બગડયું નથી. સારું જ થયું છે. જેમ આવ્યું-“સ્વામિન ! આ અમારો મિત્ર સંસારના શાન્તિની પહેલાં અને પછી તેને અનિવાર્ય હોય છે,
તેમ સંયમની પણ પહેલાં આવા બનાવો અનિવાર્ય
